Logboek 2025
De eerste zullen de laatsten zijn.
Vrijdag, 4 april 2025
Kudat. - Kota Kinabalu
De laatste belangrijke dingen opruimen, afsluiters dicht en de tassen gepakt. Om 10.00 haalt René ons op voor een kop koffie aan boord van de Blue Spirit. Suzi zou het wel prettig vinden om een paar dagen in een hotel te gaan nadat wij vertrokken zijn. Want in deze cocktail van warmte en zonder een fatsoenlijke douche met tekort aan water begrijp ik haar wel. Maar eerst zullen wij uitgezwaaid worden en gaan om 12.00 uur naar het restaurant waar de bestelde Maxim ons komt ophalen voor de reis naar de luchthaven van Kota Kinabalu. Wat verwacht en niet gehoopt uitkomt is dat de taxi niet komt opdagen. Suzi belt op en vraag waar hij blijft en wordt ronduit onbeschoft behandeld en dat hij niet komt en zet de telefoon uit. Vroeger kon je zeggen dat de hoorn op de haak gooide maar dat tegenwoordig ook al niet meer.
Kalm pak ik de Maxim app en bestel gewoon een taxi voor de luchthaven in KK. Een halfuurtje wachten en nog eens 20 euro goedkoper dan afgesproken met de oplichter komt er wel een klein autootje aan. René schiet onbedaarlijk in de lach en ziet ons al met de wangen tegen de ramen geplakt, vier uur hobbelen over rijkswegen. Het valt mee, de auto is klein, 1 koffer gaat in de kofferbak en 1 koffer op de voorstoel. Wij zitten redelijk ruim en klaar voor de 4 uurs rit naar KK. Afscheid nemen en uitzwaaien.
De wegen zijn redelijk maar ook eindeloos gerepareerd met asfalt zodat de auto hobbelt, de machines om een weg te maken van Sabah naar Kuching staan ook hier in de berm. Sommige stukken weg bestaan nog uit grint. !7.00 uur als eerste aan de balie voor het inchecken, als enige aan de bagagecontrole en deeerste bij de immigratie. Stempel in het paspoort en zijn technisch buiten Maleisië. In de wachtruimte zitten we de tijd vol te maken en zien ineens op het bord een Final Call voor onze vlucht. Met flinke haastige pas komen we als laatste bij de incheckbalie van het vliegtuig aan. Dat was een nipper en hoe kan dit? Wij dachten ons prima aan de tijden te houden maar klok kijken en afspraken zijn niet de sterkste kant van het zo mooie Sabah.
Genieten van een vliegtuigmaaltijd uit een doos zorgt de bemanning dat we naar China vliegen. Een land vol herinneringen, hoewel we er niets van zullen zien.
Met zwaailichten
Donderdag, 3 april 2025
Kudat
Met zijn vieren zitten we op de achterbank van de politiewagen die ons met zwaailichten terugbrengt naar de Jetty Marine. De Maxim taxichauffeurs maken er een bende van want de twee taxi’s die besteld zijn komen of niet opdagen of er rijdt er één gewoon weg. De politie houdt ons aan en vraagt wat we aan het doen zijn en vertellen hen dat we op een taxi wachten die zojuist doorgereden is. Stap maar in. Lachen en een beetje dollen met de agenten die ook wel van een geintje houden maken we bij het afscheid nog enkele foto’s. Nu opgebracht met politiewagen en in het verleden eens met een ambulance met loeiende sirenes naar de bar gebracht.
Langzaam komt de samenleving op gang na al die feestdagen. Melden bij de immigratie, en douane. En ze maken van het meest simpele papiertje, een certificaat door al die stempels. Bij de haven worden afspraken gemaakt door de Blue Spirit en de Queen B heeft besloten om in de Marina op anker te blijven liggen voor de komende tijd onder toeziend oog van René. Het scheelt een hoop geregel en veel kosten want ondanks dat het hier zo goedkoop is weten ze op deze botenwerf wel flink te rekenen. Bij het lopen van een rondje op het haventerrein komen we een Engels stel tegen die moedeloos onder de boot zitten en al drie maanden op de kant leven. Repareren en opknappen en je merkt aan de mevrouw dat ze het helemaal zat is en bij de vraag hoe lang ze nog denken aan boord te blijven, word ik vernietigend aangekeken. Bij een ander schip heeft de tijd en de natuur het leven op het betonnen schip de regie overgenomen. De mast ligt versplinterd en verrot op het dek. Bomen groeien vanuit de kuip naar de vrijheid toe. Ik ben bang dat de voormalige bewoner niet meer van deze tijd is. Jammer om te zien dat een trots jacht, met een kuip voldromen en reisplannen tot een vormeloze hoop onderdelen verwordt.
René heeft een vraag over de revisie van zijn motor en we lopen naar de Chinese werkplaats waar een honderdtal motoren staan. Er blijken ook nog twee exact dezelfde motoren te staan die ook de Blue Spirit heeft. Vol vertrouwen dat de man het kan met al zijn machines zoals draaibanken en gereedschappen.
Jacqueline ziet op tegen al het werk wat nog gedaan moet worden en laten ons terugbrengen door Suzi. Wij kunnen de boot klaarmaken om achter te laten en Suzi zorgt voor wat boodschappen en haalt de was op met de huurauto. Het houtwerk wordt nog eens in het zuur gezet met azijn ter voorkoming van de schimmel. De vochtige temperaturen samen met niet luchten is het afwachten of het nu wel goed zal gaan. We hebben in de afgelopen tijd heel wat werk verzet en ook allerlei lekkages aangepakt en kasten in- en uitgeruimd om het vocht te bestrijden.
Ik zie nog snel kans om de twee zonnepaneeltjes aan te sluiten zodat ik het gevoel krijg dat we heel erg compleet zijn met deze lompe dame. Een lange dag werken en blij met het resultaat gaan we rond 1700 uur een biertje drinken op het terras, Suzi levert de auto in, die natuurlijk weer veel te laat opgehaald wordt. Ze belt uitgebreid met haar beste vriendin en wij blazen heerlijk uit in de weinig wind die over het terras strijkt.
Als afscheid bieden wij aan om bij een groot chinees restaurant en hapje te gaan eten. Een groot rond terras gebouwd op palen boven de zee. Uitzicht over de vissersschepen, drukdoende bediening en bestellen de vis uit de borrelende aquaria. Gezellig en heerlijk gegeten, gaan we avond in om een taxi te bestellen. De blauwe zwaailichten zullen nog in het geheugen blijven.
Wachten is hier uitgevonden.
Woensdag, 2 april 2025
Kudat
Suzi doet opnieuw een poging om een huurauto te regelen. Om 09.00 uur zou de auto afgeleverd worden voor de Jetty Marina en wij zitten als mensen van de klok netjes op tijd. Een gevoel van bermtoerisme overvalt me want de zitstoeltjes, handdoeken en glaasje water zitten in de tas. Nu alleen wachten op een auto en rond halfnegen voel ik de onrust bij Suzi opborrelen en ze gaat bellen. De telefoon wordt opgenomen door een dame die alleen maar zegt dat ze het met het management gaat opnemen en zal terugbellen als er meer bekend is. Na een kwartier wachten zegt de dame dat de auto snel geleverd zal worden en dat het maar een uurtje wachten wordt. Suzi gaat langzaam over naar het Engelse dialect van krachttermen en vraagt veel te snel korting want nu zijn we helemaal bang, om geen auto geleverd te krijgen. Om halfelf is er nog niets en inmiddels zitten de ribbels in mijn billen van de harde zitting. Om elf uur is het genoeg en zie Suzi nog kwader worden aan de telefoon.
Het heeft geen zin en bestellen een Maxim om de was weg te brengen. Bij de wasserette de vuile was in te leveren en wachten opnieuw voor een Maxim om ons naar de koffietent Zus te brengen voor een bakkie troost. Plots belt de vrouw dat er al iemand vanaf 11.00 staat te wachten bij de Marina Jetty en waar wij blijven. Tja, de ogen ten hemel slaand vragen we de chauffeur van de Maxim terug naar de marina te rijden. Alsof het aan ons ligt dat we te laat zijn, terwijl 09.00 uur de afgesproken tijd was.
Bijzonder aardige mannen die de auto leveren die de boel vergoelijken en het maakt hen niet uit wanneer we de auto morgen terug brengen. Een kleine opmerking met grote gevolgen is dat hij zegt dat de tank bijna leeg is en dat de dichtstbijzijnde benzinepomp geen benzine heeft.
De strekking van het verhaal niet helemaal begrijpend staan we al snel voor een Shell station meer dan een uur in een lange rij te wachten voor wat benzine. Verlost van alle organisatie perikelen auto, rijden we naar de toeristische Longhouse in Bavanggazo. Een bijzondere antieke soort van bewoning die in alle folders breed uitgemeten staat als zogenaamd “Moet je zien”. Ik ben blij dat we geen veertien dagen hebben geboekt in het longhouse want er is helemaal geen Longhouse meer. Zes maanden geleden is de hele woning voor 10 families ingestort en zijn nu bezig met het fundament voor een nieuw huis. We komen dus weer voor niets zoals verschillende andere attracties die we hadden willen bezoeken. Bij een kleine hut kopen we enkele kralen en gaan weer op weg naar de kust waar we bij een restaurant gelegen aan zee, met mooi uitzicht een uitstekende maaltijd krijgen.
Nu wil Suzi toch echt gaan snorkelen en rijden naar de kust waar blijkt dat de strandtenten gesloten zijn. De weg ernaar toe is een uitdaging en hobbelen en botsen van kuil naar kuil. De branding is te sterk en maakt het water ondoorzichtig en blijven maar een half uur, om op weg te gaan naar Bak Bak strand. Dat is een grote deceptie want deze rotsen en weinig zandstrand wordt bevolkt door grote families die allemaal Fastfood eten uit plastic bakken. Foto’s maken in nauwsluitende islamitische gewaden wordt er toch veel gelachen maar dit soort stranden zullen voor ons geen feest worden.
Van Bak Bak naar de supermarkt waar het zo druk is dat we het winkelmandje uit de handen laten vallen en de kassa omzeilen om weer in de auto te stappen terug naar de boot. In de kuip heerlijk ontspannen de avond ingaan met een beetje wind dat onder de kap naar de kuip blaast en toch een bijzondere dag met veel plezier onder elkaar.
Morgen wordt het beter.
Dinsdag, 1 april 2025
Kudat
Ondanks alle vrije dagen gaan we toch maar boeken anders loopt het programma in Nederland in de war. Het is veel ballen in de lucht houden maar er komt gelukkig een einde aan of misschien toch niet. De creditcard doet weer eens moeilijk maar gelukkig is het op te lossen. Tijd om de watermaker te conserveren en worden opgehaald met dinghy van de Blue Spirit want Suzi heeft een auto kunnen huren. We gaan met de zwemspullen en stoeltjes rond 11.00 naar de supermarkt met de Maxim-taxi. Bij Zus koffietent wachten we de beloftes af van de autoverhuurder maar de levering wordt steeds uitgesteld. Telkens beloftes totdat het ons te gortig wordt en de autoverhuur uitstellen naar morgen. Met een taxi laten we ons naar Secret Place brengen vanwege de goede ervaringen van enkele dagen geleden. Roby’s Secret Place blijkt gesloten en moeten nu uitwijken naar een andere plaats. Het zit ons niet mee en overleggen snel en vinden een nieuwe plaats aan het strand een 5 kilometer verderop. Geweldige plek maar bij aankomst op het strand begint het te regenen en moeten naar binnen vluchten voor een biertje en hapje eten. Prima hap en eindelijk na het ophouden van de regen kunnen we aan het strand ons installeren. Suzi, René en ik lopen naar de Tip of Borneo en zijn een onderdeel van een toeristische trekpleister van de lokale dagjesmensen.
Mooi uitzicht vanaf de Tip en kijken naar het vaarwater waar we gisteren gevaren hebben. De eilanden in de verte die jammer genoeg voorbij zijn gevaren, want als we wisten dat er feestdagen waren in Kudat dan hadden we deze eilanden kunnen bezoeken. Toeristenfoto’s maken, terugwandelen en een heerlijke duik in de branding van de zee. Weggespoeld worden door de branding en genieten van de warmte en het zuchtje wind in de schaduw van de bomen.
En nu de uitdaging van het vinden van een taxi die ons terug moet brengen. Dat valt niet mee en Suzi moet flink overbieden om een taxi bereid te vinden om vanaf Kudat naar hier te komen. Aan boord eten we wat simpels en kijken terug op een gezellige dag waar eigenlijk van alles mis ging. Morgen zal alles beter worden.
Feesten
Maandag, 31 maart 2025
Kudat
De overheid en alle openbare gelegenheden blijken gesloten. Zondag de officiële verjaardag van de Yang di-Petrus Negeri Sabah (gouverneur van Sabah). Omdat deze dag op een zondag viel, werd de daaropvolgende maandag als vervangende vrije dag aangewezen. Maandag is het islamitische feest ter viering van het einde van de Ramadan, een nationale feestdag in Maleisië. Dinsdag, tweede dag van de Ramadan en opnieuw een vrije dag. Woensdag een extra vrije dag in Sabah ter compensatie van de verjaardag van de gouverneur aangezien de oorspronkelijke datum samenviel met de Ramadan Hari Raya Aldifitri.
Je kunt feestjes maken of niet, maar het betekent wel dat we pas donderdag naar de immigratie en de douane kunnen om in te schrijven. Dat we niet eerder naar huis kunnen dan vrijdag vanwege deze nationale feestdagen. Gewoon laten vallen en besluiten om er het beste van te maken. En dat valt niet mee want bij het bellen voor een Maxim-taxi is er geen gehoor. We wandelen naar het hotel van het zwembad en ook daar horen we van al de geplande feestdagen en dat het niet mogelijk is om een taxi te boeken. Dat ziet er beroerd uit en bedenk dat ik nu wel heel veel tijd krijg om te klussen.
Een Chinese meneer aan de balie van het hotel biedt aan om ons naar de stad te brengen. Bij de markt worden we afgezet en daar blijkt het gelukkig met alle sluitingen nog wel mee te vallen. Een aantal groenten en fruitverkopers op de markt zijn open, de bank spuugt ons zijn bankbiljetten tegemoet, de ijzerwinkel is open, de drogist blijkt ook de deuren open te houden en lopen naar de supermarkt voor wat boodschappen. De boodschappen laten we achter onder beheer van de winkel en drinken een bakkie troost bij Zus. Een koffiewinkel met het logo van Zeus. Ik denk dat Zeus nog nooit koffie heeft gedronken en dat is te merken want deze koffie is vaatdoek slap en veel te heet voor direkt gebruik .
De Fuk Tek Kung Tempel in het midden van de stad is één van de weinige taoistische tempels in de regio. Gebouwd in 1970 dient de tempel als spiritueel centrum voor de chinese gemeenschap. Het opvallende ontwerp omvat een drievoudig versierd dak met draken en een dikke Boeddha.Terug naar de bank hebben we een plaatselijk restaurant gezien en eten daar een lunch die nergens naar smaakt. Wel leuk om naar de mensen te kijken en zie de zoon van de baas zijn best doen om die vreemde snuiters het naar de zin te maken.
Terug naar de supermarkt voor de boodschappen en vinden gelukkig een operationele Maxim taxi.
Aan boord de tijd nemen voor enkele klussen ter voorbereiding van de terugreis zoals opruimen van de kasten, lekvrij maken van de gasbun en de bedrading van de zonnepanelen. Omdat het restaurant gesloten is in de haven eten we bij elkaar aan boord met een vreemd samengestelde maaltijd die heel gezellig met elkaar gebruikt wordt onder een koel glaasje bier en wijn.
Sulu Sea
Zondag, 30 maart 2025
Secret Place - Kudat.
De koelere lucht van de nacht wordt al rond 07.00 verdreven door de stoofpot die voor vandaag besteld is. De dauw wordt tegen de hellingen van de bergen geduwd en de witte baard geeft een wonderlijk gezicht. De toename van de wind en de opbouwende golven hebben gelukkig niet doorgezet zodat het water weer spiegelend glad is. Motor controleren op oliepeil en koelwater, apparatuur inschakelen en starten om even stroomdraaien om het anker binnen te halen. Een sonoor gezoem van de Yanmar vult de ochtend en schuiven voorbij het mooie Secret Place, passeren de vooruitstekende rots en zoeken wat dieper water op om vervolgens de kustlijn te volgen naar het uiterste puntje van Borneo. De Tip of Borneo is de scheiding tussen de South China Sea en de Sulu Sea. Steeds een tiental graden plussen om te zien dat we van richting noord uiteindelijk naar zuid varen. Een aantal eilanden liggen tussen de Tip zodat we als het ware is een soort van Kanaal richting Kudat varen. Een aantal vissersschepen halen ons in met knetterende knalpotten en diep in het water liggend. Een mooi gezicht en de stad doemt op.
Het aanleggen is een uitdaging want er zijn geen steigers zodat onder de beschutting van de kade bij de Golfbaan het anker naar beneden gaat en de boot achterwaarts naar de kade getrokken om met twee lijnen het schip vast te leggen. Dit is niet eenvoudig zodat ik de dinghy en de motor klaar maak om eerst de Blue Spirit te gaan helpen. Jacqueline blijft op de Queen B en maakt een wachtronde op zee. De Blue Spirit gooit het anker uit en ik maak de lijnen op de wal vast.
René in de dinghy en halen de Queen B op om vervolgens met de hulp van René aan te leggen. Prima actie en zijn al snel kaar voor de verkenning op de wal. Bij een hotel kunnen we gebruik maken van het zwembad maar dan moeten we wel het zwembadmenu nemen. De friet is koud en het zwembadwater veel te warm, om af te koelen. Het is beide net niets maar een goede afleiding na de gevaren afstand en ankerprocedure.
Bij het restaurant op het terras aan de haven eten we een prima maaltijd met een heerlijk koel biertje met uitzicht over de haven. We zijn op de eindbestemming en het voelt al meteen goed. Met een uitgebreide belronde maak ik de familie duidelijk dat we snel naar huis zullen komen.
De pracht van een zonsondergang
Zaterdag, 29 maart 2025
Pulau Mantanani. - Secret Place
Glad spiegelend water in de vroege ochtend van de Zuid-Chinese zee. Een bijna serene sfeer van luchtspiegelingen en een licht schommelende Queen B. Ankerophalen met een weemoedig: van dit moment had ik best wel langer van willen genieten, maar de reisleiding op de Blue Spirit is onverbiddelijk. Het anker loopt als vanzelf naar binnen en varen langs de mooie witte rand van het eiland Mantanani richting noord. De wind laat het afweten en de Blue Spirit heeft geen haast zodat we met een slakkengang een rustige hete kuip dag beleven. De zon is ongenadig, de temperaturen zijn hoog zodat elke tocht over het dek als een verfrissing beleefd wordt. De AIS waarschuwt voor de ramkoers van een tanker Hong Tai en wijk maar uit voor deze sterkere tegenligger. Het is een welkome afwisseling maar even later komen er drie vissersschepen op ons af en dat voelt bedreigend. Ik roep René op om stand-by te blijven maar gelukkig blijkt het alleen maar nieuwsgierigheid van de mannen te zijn. Het is wel zo dat dit gebied niet goed bekend staat en dat er wel degelijk piraterij is gesignaleerd. Rond twee uur het anker laten vallen in de baai en gaan met de bijboot naar het strand. Een verzameling appartementen van een projectontwikkelaar geven weinig vertier voor deze naar gezelligheid hunkerende zeilers en lopen terug naar de dinghy waar we even later bij Roby’s Secret Place belanden. Met gulle lach en uitgestoken hand worden we verwelkomd en drinken aan het strand een heerlijk biertje en een prima maaltijd.
De zon gaat onder maar met een ongekende pracht, kleuren die in elkaar overvloeien, wolken die geaccentueerd worden, zonnestralen die hun weg vinden tussen de open gaten in het wolkendek. De rode kleuren van het vocht in de lucht geven me een van de mooiste zonsondergangen ooit gezien. Wat een cadeautje, wat een leuke plaats en nemen ons voor om deze Secret Place bij veel mensen aan te bevelen. Vanaf nu kan hij de naam Secret niet meer gebruiken.
Opnieuw liggen we onbeschermd op de zee en om 23.00 uur worden we verrast met een flinke wind. De golven bouwen zich op en de Queen B begint zich onrustig te gedragen achter het anker. Gelukkig liggen we goed vast maar plezierig is anders en houd rekening met een vertrek de donkere nacht in om los te komen van lager wal.
Razendsnel veranderen
Vrijdag, 28 maart 2025
Kota Belud - Pulau Mantanani
De wekker rammelt ons wakker en staat op de vroege vertrek stand. Prettig is om bij het eerste licht te vertrekken zodat we meestal ruimschoots voor het donker binnen zijn. De geplande tocht voor vandaag zal geen zeiltocht zijn omdat de wind het af laat weten. Al weken te weinig wind en zijn in het verkeerde seizoen richting noord aan het varen. Voor ons staat op korte termijn gepland om terug naar huis te gaan vanwege de verhuizing en enkele familieomstandigheden. Het voelt fijn als de wind even toeneemt en het zeil omhoog kan. Zeilend met motor ondersteuning langs de mooie groene kust en de prachtige zandstranden. Deze regio staat bekend als de Riviera van Borneo. Even mooie witte stranden maar jammer genoeg te vaak vervuild met plastics. Rond 12.00 uur laten we het anker vallen bij een eiland omzoomd met breed strand en kijk terug op een zorgeloze trip. Eindelijk functioneert alles naar behoren en kan ik ten volle genieten van de prachtige omgeving.
Op het strand gaan we op zoek naar leven in de brouwerij maar dat vinden we niet in het eerste resort. Het ziet er verlaten uit en drinken een biertje tussen de speeltoestellen, hangmatten en allerlei prullaria die een strandtent moeten aankleden. Met de dinghy varen we naar het dorp en lopen door de schamele bebouwing, opvallend is dat de boel schoon is. Rond elk huis is geveegd, opgeruimd en komen er vriendelijke tekenen van leven zoals zwaaien en goedendag zeggend. Vrouwen leunen uit de ramen, kinderen zitten op de trappen naar de hoofdingang van het huis. Gezelligheid troef want het grootste gedeelte van het leven speelt zich buiten af. De mannen zijn bezig met hun boten en helpen elkaar met het lossen van de vis. Je merkt de hechtheid van een dorp waar iedereen elkaar kent. René vraagt aan een jonge jongen waar een biertje gedronken kan worden en wijst ons, “vijftien minuten lopen langs het strand” naar een mooi resort waar een heuse bar bijna op het strand staat.
Terug langs het strand lopend help ik nog even een aantal mannen om hun boot op het strand te duwen en de hulp wordt met veel lachen gewaardeerd. Terug aan boord eten we de eigen hap en kijken uit over een lege kalme zee. Ankeren midden op de oceaan is altijd oppassen want prefereer toch altijd beschutting omdat de omstandigheden razendsnel kunnen veranderen.
Afscheid nemen.
Donderdag, 27 maart 2025
Kota Belud
Afscheid nemen van een mooie periode of mensen die je na aan het hart liggen. Gelukkig is het geen afscheid voor altijd maar wel van de leuke en gezellige perioden die we met Monique hebben gehad. Veertien dagen zijn voorbijgevlogen met enkele tegenvallers zoals de weinige wind die tegen heeft gestaan. De reparaties die toch een stempel drukken op de ontspannen sfeer. Gelukkig heeft Monique samen met Jacqueline een uitstapje gedaan naar het park Mulu en is met name Kota Kinabalu goed verkend zo ook de eilanden Gaya met de baaien.
Big Fin resort midden in het niets, geen weg ernaartoe en kan alleen bereikt worden met behulp van een boot zodat de reis terug van Monique begint met een boottocht. Monique is met de koffer aan dek en kan het niet laten om naar het zogenaamde lek te zoeken en zie zoals verwacht een dikke straal langs de schroefas stromen. Een afscheid met kus en een zwaai, duik ik met mijn sleutels de achterkajuit in om de schroefasdichting aan te draaien. Deze klus is snel gepiept en het voelt een stuk veiliger nu het lek boven water is.
Nu Monique weg is probeer ik de eigen koelkast uit en deze slaat meteen snorrend aan. Het is dus toch de verplaatsing van de kast met aansluiting op een verkeerde stroomgroep. Vervelend dat we de kast van René hebben moeten lenen maar gelukkig is onze koelkast goed.
In de middag maken René en ik samen een wandeling over de berg. Een steil omhoog lopend zandpad met uitzichten over de zee aan twee kanten van een overstekende bergrug. Gezellig bijpraten en samen kijken naar de andere baai als een mogelijke optie voor morgen als de wind tegen zou staan.
Terug aan boord zwemmen en douchen en gaan voor een laatste maaltijd als afscheid bij Eddy. Veel gasten zijn er niet overgebleven maar toch is het een achterlaten van mensen. Afscheid nemen dwingt mensen vaak om stil te staan, te reflecteren en zich opnieuw te oriënteren. Het kan ruimte maken voor persoonlijke groei, nieuwe inzichten of nieuwe relaties en vrienden. Onze reis gaat verder.
Dood en verderf
Woensdag, 26 maart 2025
Kota Belud Bigfin Resort
Dynamietvissen, is een illegale en destructieve vismethode waarbij explosieven in het water worden gegooid om vissen te doden of te verdoven, zodat ze gemakkelijk kunnen worden opgevist. Het klinkt misschien efficiënt, maar het is bijzonder schadelijk voor het milieu. Hierdoor zijn massale vernietiging van koraalriffen ontstaan. De explosie verwoest direct het koraal, wat decennia nodig heeft om te herstellen (als het al kan). Niet alleen eetbare vis wordt gedood, maar ook jonge vis, zeedieren en andere kwetsbare soorten. Verlies van biodiversiteit en visbestanden en op lange termijn put het de oceaan uit, waardoor ook vissers hun toekomst verliezen.
Fish bombing of dynamietvissen komt vooral voor in delen van Zuidoost-Azië, waaronder Indonesië, de Filipijnen en Maleisië. In Sabah (Maleisisch Borneo) is het nog steeds een ernstig probleem. Nu begrijp ik de oorzaak van het verdwijnen van de koralen en de koralen die over zijn gebleven hebben te lijden gehad onder dit dood en verderf. Wat een domme acties. Het is natuurlijk niet alleen de visserij die eronder heeft te lijden maar ook de toeristenindustrie. En dan maar roepen dat het ten gevolge is van de opwarming van de aarde. Het maakt me kwaad en vind dat de overheid van Sabah hier sterk tegen op moet treden, dit is geen visvangst dit is destructie.
Wij raken bij het snorkelen teleurgesteld en zien maar weinig diversiteit en nodigt totaal niet uit om via de duikscholen een boeking te doen naar de mooie duikgebieden. Het is een probleem van de laatste 10 jaar dus het is nog steeds aan de gang. In de bar boven drinken we een biertje en reken met een paar biljetten af. Het verwondert me dat de biljetten in zulke goede staat zijn en lees een hele verhandeling over polymeer biljetten zoals in Maleisië en de katoenpapier biljetten in Europa. Overigens is het een heel disciplinair systeem om de beschadigde biljetten uit de roulatie te nemen en te vervangen en dit in tegenstelling van Indonesië waar de biljetten in slechte staat zijn. Verfrommeld en verbleekt, maar ook slecht behandelt door de ontvanger. Waar je al niet bij stil kan staan.
In de grote ruimte van de duikschool Big-fin eten we de gezamenlijke maaltijd en ontmoeten er enkele Nederlanders. Onbegrijpelijk en toch ook leuk om overal landgenoten tegen te komen.
Bilgepomp
Dinsdag, 25 maart 2025
Pulau Raya. - Kota Belud
De bilgepomp heeft er zin in en elke twee uur slaat deze aan om het water uit de bilge te sluizen. Dat is niet goed en hoop maar dat het de schroefasafdichting is. Om het te controleren moet ik onder het bed van Monique zijn en laat het maar even zo. Opstaan om 06.30 en vertrek om 07.00 uur. De ankerlier heeft er zin in en trekt relatief gemakkelijk de ketting binnen en krijg zelfs een glimlach op het gezicht getoverd. Anker binnen en varen naar een nieuwe bestemming. 30 Mijl probleemloos motoren , apparatuur werkt prima, stuurautomaten functioneren probleemloos, al het leed is snel vergeten en ben blij met de versie Queen B, 10.8 zullen we maar zeggen. Het Filippijnendorp kleurt mooi aan de rand van het eiland tegenover Kota Kinabalu. De ferry’s knallen links en rechts aan ons voorbij, we worden ingehaald met snel varende vissersschepen die hun vangst naar de markt willen brengen. Een drukte van jewelste en daarbij komt dat de vaargeul steeds smaller wordt. De bebakening lijdt ons naar ruimer water en zien de stad langzaam verdwijnen. De AIS waarschuwt ons nog voor een aantal voor anker liggende schepen.
De kleuren van het Filippijnen dorp vervagen, de stad wordt wazig, de bergen tonen de klimmende wolken tegen de berghelling. De toeristen zitten op de banken van de kleine bootjes met de zwemflippers tussen hun knieën. Ik benijd ze niets, voor de gek gehouden door de geweldige advertenties en op zoek naar de prachtige duikgebieden van het verleden.
De bilgepomp lost telkens een nieuwe lading met water, de motor bromt sonore en de dames vermaken zich in de kuip met de gsm en proberen een boeking voor de terugreis van Monique te maken. De boeking lukt maar niet helemaal volgens plan en toch weer zeker dat Monique op tijd thuis kan zijn. Het is nu definitief dat ze ons verlaat en we kunnen het alleen maar jammer vinden. Monique heeft het vermogen om te relativeren en houdt er de moed in. We hopen dat ze het naar de zin heeft gehad ondanks de tegenslagen van reparaties.
En dan plots een beetje wind en kan zelfs het zeil bijzetten en maken merkbaar extra vaart maar toch te weinig om er de snelheid erin te houden. De motor een beetje in toerental terugbrengen en de wind houdt de Queen B op koers. De bergen met donkergroene jungle en witte stranden glijden voorbij.
In de verte zien we een aantal karige huisjes met een simpele bebouwing en vragen ons af of het wel de goede bestemming is, die ons aanbevolen is door een aantal andere zeilers. En dan na het ankeren in de baai blijkt het een prachtig resort te zijn gericht op de duiksport. Leuke mensen die ons welkom heten op een prachtige veranda tussen de bomen met uitkijk over de zee. Een biertje samen met de mensen die hier van heinde en verre zijn neergestreken. Samen bijpraten en genieten van de nieuwe omgeving en het heerlijke lokale eten. Eddy heeft er iets moois van gemaakt maar ben benieuwd of hij met zijn formule van duiken en snorkelen in deze omgeving kan blijven overleven. Een onweersbui met heftige regen zorgt in de nacht voor een klamme nacht. De warmte slaat als het ware naar binnen en het is moeilijk om in slaap te komen.
Dikke prut.
Maandag, 26 maart 2025
Pulau Raya
Met een grote ergernis merk ik dat de ankerlier er de brui aan heeft gegeven en samen met Monique trek ik de 60 meter ketting binnen die op een diepte ligt van 20 meter. Natuurlijk zit het anker nog eens goed vast. Mijn humeur zakt naar punt nul en op het hoofd spat het lui zweet los van de huid. Het klinkt zo simpel om te horen dat we anker op gaan om naar een volgende plek van bestemming te gaan. Maar de realiteit is dat het indrukken van de knop om het anker ophalen geen thuis geeft. De beslissing is nu gemaakt, er komt een nieuwe ankerlier want van de mooiheid kun je niet leven. Werkelijk, deze ankerlier is een juweel op elk schip maar een drama om te gebruiken. Monique helpt me gelukkig mee, maar daar kunnen we in de toekomst niet op blijven rekenen. Met een humeur onder nul het anker aan boord, varen we de baai uit.
Werkelijk een prachtige omgeving met veel groen en kristalhelder water. Een strand ziet er prachtig wit uit maar helaas verschrikkelijk vervuild met allerlei soorten drijvend plastic dat op het strand een landing heeft weten te maken. René wordt er een beetje gallisch van en wil geen plekje zoeken om de strandstoeltjes te plaatsen voor een sundowner. Trouwens, ik ook niet want de reparatie van de ankerlier gaat me nu voor.
Ik schuif als een walrus hobbelend de kettingbak in en krijg al snel de motor los van de winch. Er is water binnengelopen in de motor, vanaf bovenliggende lier. Met de fabrikant heb ik al een enkele malen discussie gehad over de constructie en ook het gebruik van het aluminium deksel op de motor is een vreemde, in een zoutwater milieu. Ze zouden er wat aan doen maar daar heb ik nu niets aan. Het zoute water is uitgekristalliseerd in een dikke prut cake en maak het deksel schoon zodat de koolborstels weer gangbaar raken.
Terug monteren met behulp van René via een lijntje langs de kettinggaten, maken het karwei gemakkelijker. René staat mooie schijn te houden met de twee dames op het voordek terwijl ik in een duister mangat onder het dek het zware werk mag doen. En toch ben ik er blij mee een beetje dollen en lachen met elkaar maken we samen er een show van en drinken met elkaar een sundowner op de voorplecht. De motor functioneert weer, niet met de oorspronkelijke kracht maar het is nu wel een stuk gemakkelijker om de ankerketting binnen te trekken.
Met de bijboot gaan we nog even op zoek naar een streep internet want de verbinding is hier slecht. Een goede smoes om zogenaamd even van de wereld af te zijn. De satellieten hebben een moment van rust met ons.
gestoken door
Zondag, 23 maart 2025
Pulau Gaya
Is de Blue Spirit los van zijn anker? Wij liggen aan een boei en dan neem je aan dat het zeker is, en toch geeft de ankerwacht aan dat wij aan het wandelen zijn in de haven. Ik roep René op dat ik losmaak en iets verderop in de haven ga ankeren. Met een luidgeratel valt het anker 20 meter diep naar de bodem en vier hierbij nog eens 40 meter ketting achterna. Zestig meter ketting overboord en de Queen B ligt vast. Met de dinghy van de Blue Spirit varen we naar het duikcentrum op Base Camp. Een paar longhouses met een gemeenschappelijke ruimte waar ook een wachtruimte is. De apen steken in snel tempo het dorre zinderende voetbalveldje over. De vrouwtjes en kleintjes eerst en als alles veilig blijkt steken twee grote Alpha apen over. Het plan is de wandeling naar Police Beach aan de andere kant van het eiland.
Het begint slecht want we kunnen het pad niet vinden waar het bord naar verwijst zodat we kiezen voor de route van gisteren langs de waterkant. Boven bij een driesprong slaan we af naar Police Beach. Een mooi onderhouden wandelpad zodat het voor iedereen leuk is. Suzi loopt op haar slippertjes en ik met een paar sandalen. Genieten van de uitzichten tussen de heuvels en ver weg de zee. De geuren, het wegschieten van allerlei beesten, de bloemen en het roepen van de diverse vogels. Het overweldigende sonore geluid van de boomkrekels maken en er een mooie tocht van. Na 5 kilometer komen we bij een paar obstakels aan, zoals omgevallen bomen, steenlawine, overgroeiende takken en struiken. Met klimmen en bukken, er omheen lopen en zoeken naar het pad komen we uiteindelijk bij een driesprong waar we de keuze moeten maken tussen doorgaan of teruggaan. De dames blijven in de hut van de driesprong en René en ik proberen Police Beach te bereiken. Na 500 meter klimmen en klauteren, met een diepe afdaling zonder enige bescherming geven we het op en keren terug naar de dames. Verrast door onze snelle terugkeer geef ik aan dat ik ze niet kon missen maar daar geloven ze niets van.
We kiezen voor het nieuwe pad naar Base Camp maar dat is ook een uitdaging want de bodem is bedekt met een dikke dorre laag bladeren zodat de slippers van Suzi in de afdaling problemen met haar knie veroorzaken. Ik word lelijk gestoken door een soort wesp. Een felle pijn en vervolgens een zeurend gevoel met een dikke schijf onderhuids. Er gaat van alles door je heen maar je kunt er niets mee. Het beste is om de omstanders te waarschuwen voor het incident en ze zullen beter begrijpen als ik ineens raar begin te doen. Rond 12.00 uur zijn we terug in Base Camp en blazen uit in de hut waar we gisteren ook gezeten hebben. Met een zeurend gevoel in de arm varen we terug naar de boot en blijven rustig aan boord om vanuit de kuip de omgeving te bestuderen.
Zwevend plastic
Zaterdag, 22 maart 2025
Pulau Gaya
De ochtend is nog rustig maar rond 08.00 uur komen de eerste gasten al met de ferry’s. Alles verandert plots, de natuur schrikt en het strand wordt van wit omgekleurd naar allerlei kleurtjes van de zwemkleding. René neemt de dames mee op duikexcursie en komen teleurgesteld terug van de expeditie. Te veel zwevend plastic in het water, dood koraal maakt het onderwaterlandschap gelijkwaardig aan een woestijn waar een enkele vis nog opzoek is naar de schoonheid van vroeger. Snorkelen is niet mijn favoriete bezigheid zodat ik andere klussen kan uitvoeren zoals het ophangen van een verse Nederlandse vlag en het repareren van de binnen verlichting. Hoe lastig kan het zijn om de meest simpele schuifjes van contacten te repareren. Heerlijk gepriegel maar toch krijg ik de boel aan de gang.
Rond 14.00 los van de boei en zoeken een rustiger vaarwater op waar René opnieuw een boei voor me weet te reserveren. Hier is het heel wat rustiger en zien nog wel de snel op en neer varende bootjes maar die blijven gelukkig buiten de eerste gehoorsafstand.
Bij de Blue Spirit worden we gastvrij onthaald met een heerlijk diner en een gezellig naborrelen. Krijgen toch een gevoel van vrijheid en los van de toeristenindustrie.
Gefluister in de bomen.
Vrijdag, 21 maart 2025
Kota Kinabalu. - Pulau Gaya.
Het is kort voor het vallen van de duisternis. De jungle komt tot leven als een reusachtig, onzichtbaar wezen dat pas nu haar ware aard toont. Uit het gebladerte stijgt een onophoudelijk gekrijs van insecten op, als duizenden rammelende ratels. Hoog in de kruinen klinkt het geluid van mijn gids een luid krijsende vogel, doch met de stem van een oude man. Nog verder weg klinkt het klaaglijke roepen van een vogel die ik nooit eerder hoorde, als een kind dat verdwaald is, weeklagend om zijn moeder. Er zijn momenten waarop het plotseling stilvalt, geen geritsel, geen gekrijs en juist dan voel ik het zweet langs mijn rug glijden. De inlanders zeggen dat de stilte een teken is dat een roofdier nadert. Of erger: een geest.
Het stadsleven is wel aan mij besteed maar vertrekken naar een nieuwe uitdaging trekt me nog meer. Mijn hele leven heb ik dat ongedurige gehad, wel verlangen naar een periode van rust maar als het zo ver is dan word ik onrustig. Soms lees ik van schrijvers dat ze zich terugtrekken op een eiland of ergens ver van huis om tot rust en inspiratie te komen maar kan me daar niet zoveel bij voorstellen. Mijn inspiratie haal ik uit bewegen, ontdekken en rondsnuffelen, mensen spreken en van elkaar te leren. Nu dan eindelijk de voorbereidingen voor vertrek naar een andere bestemming. Uitklaren bij de immigratie en de douane. René heeft geluk dat zijn “favoriete” ambtenaar niet aanwezig is en zijn documenten worden braaf afgestempeld met een lading stempels. Suzi was helemaal niet nodig om mee te komen zodat we het fronsen van de wenkbrauwen maar achterwege laten en ons onthouden van commentaar over de steeds weer andere regels van de heren. Bij de douane is de lieve dame een beetje van slag, waarschijnlijk door de blauwe ogen en blonde haren van René, dat ze drie keer opnieuw de basisformulieren moet uitprinten en inbrengen in het intranet-monster van de donkere krochten van de Maleisische opslagcentrum. Ik ben benieuwd als er over 10.000 jaar nieuwe opgravingen plaatsvinden hoe de mensheid omgaat met de nullen en eentjes in bitjes. Zouden ze dit dan ook opnieuw moeten ontrafelen als een soort van spijkerschrift. Ben benieuwd hoe ontzagwekkend het beschouwd zal worden dat de Queen B de haven heeft verlaten met bestemming Kudat. Jammer dat ik het niet ga meemaken.
De Blue Spirit gaan nog enkele boodschappen doen op de groentemarkt en voor mij nog een laatste bezoek aan het havenkantoor om de rekening te betalen. Uit de box varen en diesel tanken aan de brandstofsteiger en zijn klaar voor vertrek. Op de motor oversteken naar een eilandengroep die we gemakkelijk zien liggen en volgen de scheurende toeristenboten waar de bootjongens indruk willen maken op de chinese jongedames die het allemaal geweldig vinden. Schuimend schroefwater, wilde bochten zodt de boot overhelt en op het laatste moment stoppen om ingehaald te worden door de hekgolf. Op deze manier wordt het bezoek aan een reservaat wel heel gek ervaren. Rene zorgt ervoor dat ik aan een boeitje mag gaan liggen want hij weet dat ik een hekel heb aan de ankerprocedures. Na een uurtje gaan we aan wal en betalen een toegangsfee waar heel wat borden uitleg geven over het beschermde gebied. Een bord van twee meter hoog geeft aan, wat allemaal verboden is. Mooi maar als je in het water kijkt drijft en zweeft er overal plastic. Een laagje brandstof met olie bedekt het heldere water en het geluid van de bootjongens geven mij het idee van een speeltuin in plaats van een ontspannen relaxte plek. We maken een wandeling langs de waterkant en de jungle. De geluiden van de jungle zijn oorverdovend en indrukwekkend.
In reisverslagen en dagboeken van kolonialen in Nederlands-Indië kom je regelmatig verwijzingen tegen naar de beklemmende sfeer van het oerwoud. Bijvoorbeeld bij assistent-residenten of zendelingen die diep het binnenland ingingen.
Een citaat uit een Javaans reisverslag: “Des nachts, wanneer het donker de lucht dooft, komt het woud tot leven met een geschreeuw, een geloei en getik, dat in den blanke de vrees wekt alsof geesten hem omringen.”
In koloniale psychiatrie was er zelfs een concept van ‘tropenwaanzin’ of ‘tropenkolder’, een soort psychische instorting bij Europeanen in tropische klimaten. Men dacht toen dat het klimaat én de vreemde, chaotische omgeving met al haar geluiden daaraan bijdroegen.
Er zijn gevallen bekend van koloniale ambtenaren of planters die, overmand door slapeloosheid en nervositeit, hun post moesten verlaten. Ze beschreven vaak "het gefluister van de bomen", "onzichtbare ogen" en "stemmen in de nacht".
De kuiten tintelend van het klauteren en klimmen drinken we een biertje bij elkaar aan boord en genieten eindelijk van de stilte op het water maar ook van de verschillende klanken op de kant.
Verborgen conflicten
Donderdag, 20 maart 2025
Kota Kinabalu
De koelkast begeeft het en moeten overschakelen op walstroom voor de grote vrieskist. Gek dat de koelkast het eerst goed functioneerde na de reparatie van de thermo-sensor en de ventilator. Na het uit elkaar schroeven merk ik dat de sensor zich niet heeft gehecht aan de koelpasta en hoop dat dit de reden is van het niet functioneren. Helaas weigert de koelkast opnieuw en ga op zoek naar de goede pasta. Deze ochtend staat in het teken van foerageren en Monique de Filipijnse markt te laten zien.
Souvenirs, groenten en fruit, groenten markt en natuurlijk de vismarkt. Het blijft me boeien hoe de vis aan wal gebracht wordt met de kleurrijke schepen, het rumoer en en roepende handelaren, het gooien en smijten van bakken vol met inktvis. Genieten maar alleen jammer voor Jacqueline dat ze uitglijdt en terecht komt op de vieze grond met allerlei stinkend afval. De oplossing is terug naar de kledingmarkt voor een nieuwe jurk en kunnen het bezoekprogramma vervolgen. De grote winkelcentra en spullen halen voor het ontbijt.
Ik verwonder me over de grote Filipijnse populatie en word geconfronteerd met de claim van de Filipijnen op de staat Sabah. De Filipijnen baseren hun claim op historische rechten van het Sultanaat van Sulu (nu deel van de zuidelijke Filipijnen). In 1878 sloot de sultan van Sulu een overeenkomst met de British North Borneo Company.
De Britten beweerden dat het ging om een overdracht van het grondgebied. De Filipijnse interpretatie (en die van het Sultanaat) is dat het slechts een huurovereenkomst (lease) was, waarbij de soevereiniteit behouden bleef bij de Sultan. In 1963 trad Sabah toe tot de Federatie van Maleisië, ondanks protesten van de Filipijnen. De Filipijnen hebben sindsdien officieel een claim gehandhaafd over Sabah, hoewel het onderwerp meestal op de achtergrond blijft. De Filipijnen blijven jaarlijks een symbolische "huurvergoeding" eisen, en Maleisië betaalt die nog steeds aan nakomelingen van de Sultan van Sulu (ca. 5.300 RM per jaar). Het onderwerp blijft politiek gevoelig in zowel Maleisië als de Filipijnen, en wordt soms aangewakkerd tijdens verkiezingsperiodes of spanningen tussen beide landen. Maleisië erkent de claim niet en beschouwt Sabah als een integraal onderdeel van de Maleisische federatie.
Zo kom je telkens in een gebied met een bijna verstopte geschiedenis van claims op grondgebied en mogelijke conflicten uit het verleden. Wij zoeken het conflict maar niet op en gaan bij de Everrise boodschappen halen en eten een soep bij Secret Recipe.
Bij de bar op het dakterras drinken we een drankje en bewonderen de vele schakeringen van kleuren van de ondergaande zon achter de wolken. Ook mooi en sfeervol. Bij het Chinese restaurant in de airco-kou een heerlijke maaltijd.
Jesselton
Woensdag, 19 maart 2025
Kota Kinabalu
Net aangeschoven in de kantine voor de lunch met biertje komen de dames met een aanstekelijke vrolijkheid terug van hun reis naar Mulu Park. Breeduit verhalen vertellend over de mooie grotten, kanotochten, bezoek aan lokaal dorp en de leuke wandelingen. Rijk versierd met kralenkettinkjes die gescoord zijn op de markt en een tas vol met nieuwe ervaringen. Wij zijn zojuist terug van de Havenmeester, 20 kilometer verderop, die ons herkennen en direct de naam Queen B roepen. Met een aantal stempels zijn we uitgeklaard van de haven, vertrek gepland voor vrijdag 12.00 uur. De Blue Spirit wil een dagje eerder weg en wil René daarom nog langs de immigratie.
Een Grab bestellen maar omdat deze locatie zover uit de buurt is geeft de app aan dat er geen voertuig n de buurt is. Na tweemaal proberen boekt René via Maxim een andere taxi. Plots staat er een Grab voor de deur en is er enig geharrewar. Ik moet 3 Ringit annuleringskosten betalen hetgeen onterecht is. Maar via de app is geen ruimte om te protesteren. De Chatbot geeft je een idee dat je kunt reclameren maar de optie dat de app een fout heeft gemaakt komt niet bij ze op. De chatbot app legt de schuld bij anderen neer zoals chauffeur heeft de rit geweigerd, de taxi was niet schoon, de chauffeur rookte enzovoort. Het gaat me niet om de 0,60 euro maar over het onrecht van de onterechte boete. Uiteindelijk haal ik mijn schouder op want ik kan nergens anders zo een goedkope taxi vinden dan bij de Grab.
Bij de immigratie loopt René tegen een saggerijnige ambtenaar op die waarschijnlijk door de ramadan van slag is geraakt. De man zegt dat René pas vrijdag kan vertrekken want dat heeft hij zelf op het formulier geschreven van de havenmeester. Ook het paspoort van Suzi is niet voldoende want de man wil graag Suzi zelf zien. Daar kan ik me wel iets bij voorstellen maar René moet zich van de ergernis behoorlijk inhouden en besluit om samen met ons op vrijdag te vertrekken.
Na de lunch istalleren de dames zich aan boord en ik ga een ommetje fietsen om de omgeving beter te bestuderen. Kota Kinabalu is de hoofdstad van Sabah en herbergt de helft van de populatie van het departement Sabah. De geschiedenis van Kota Kinabalu is interessant want et gebied rond het huidige Kota Kinabalu werd al duizenden jaren bewoond door inheemse volkeren zoals de Kadazan-Dusun, Bajau en Murut. Er zijn aanwijzingen dat er handel werd gedreven met Chinese en andere Zuidoost-Aziatische handelaren. In de late 19e eeuw kwam het gebied onder invloed van de British North Borneo Company. In 1882 stichtten de Britten een nederzetting genaamd Jesselton, genoemd naar Sir Charles Jessel. Deze stad ontwikkelde zich snel tot een belangrijk handels- en administratief centrum. Jesselton werd een exporthaven voor rubber, tabak en hout, en de aanleg van de North Borneo Railway versterkte haar positie.
Tijdens de Japanse bezetting van Noord-Borneo (1942–1945) werd Jesselton zwaar beschadigd. De stad werd bijna volledig verwoest door geallieerde bombardementen in de strijd tegen de Japanners. Na de oorlog werd Noord-Borneo een Britse kroonkolonie. Jesselton werd opnieuw opgebouwd en in 1963, toen Sabah toetrad tot Maleisië, werd het de hoofdstad van Sabah.
In 1968 werd de naam Jesselton officieel veranderd in Kota Kinabalu, wat "stad van Kinabalu" betekent, verwijzend naar de nabijgelegen Mount Kinabalu – de hoogste berg van Maleisië en een heilige plek voor de inheemse bevolking. Kota Kinabalu groeide uit tot een dynamische stad met een mix van moderne gebouwen, koloniale invloeden en een rijke culturele diversiteit. En toch rijd ik met de fiets door een rijk modern gedeelte en het arme Filipijnse gedeelte.
Aan het zwembad het klamme gevoel afspoelen en gaan met de bemanning van de Blue Spirit een borrel halen aan de boulevard bij Shamrock bar. Bij het Indiase restaurant wederom een heerlijk maaltijd en de eigenaar is verguld van onze complimenten.
Mr Bean Party
Dinsdag, 18 maart 2025
Kota Kinabalu
Het verhaal van de “drijvende moskee” is verteld nadat de moskee min of meer op palen is gebouwd in zee. Later heeft de overheid een weg en land opgespoten zodat de moskee wel in een soort van vijver is komen te staan maar ze blijft de naam behouden van de drijvende moskee. We komen bij het toeristencentrum en krijgen meteen een islamietische Thobe met Kufi aangemeten en voelen ons direct thuis in de outfit. Ik begrijp nu ook dat de islamieten niet zo snel kunnen lopen want met de grote passen die ik gewend ben te doen word ik gehinderd door mijn kostuum. Rustig aan lopen met afgepaste stapjes. We hebben samen veel plezier en maken heel wat foto’s. de moskee is aardig om te zien maar het trekt me niet zo. Een grote lege ruimte met een groot Perzisch tapijt waar de rechtgeaarde moslim geknield hun voorhoofd tegen de grond aandrukken en hun gebeden viermaal daags opzeggen, en je zult je een stuk beter voelen.
Van het bezoek kopen we een cadeautje voor de verjaardag van Penny. Peter en Penny hebben een grote motorcatamaran laten bouwen en zijn wel blij met het schip maar hebben toch spijt en willen weer terug naar een zeilboot. Deze catamaran met twee motoren blijkt een Gourmand en verbruikt op deze afstanden grote hoeveelheden brandstof waar je bij elke tankbeurt een nacht de slaap niet van kunt vatten.
Ik voel me op een mr. Bean Party. Iedereen krijgt een puntmutsje op en kunnen elkaar toe toasten met een wortel en een glaasje frambozencocktail. Knikken naar elkaar en uitgebreid zeggen dat het zo lekker is en gezellig. Niet op het gemak met de slappe lach in mijn geheime modus. We gaan na de cocktail naar het restaurant waar de jarige een Chinese gelakte eend met pannenkoekjes aanbiedt. Een heerlijke eend maar de drankjes en extra’s worden over de aantal gasten voor wat betreft de kosten wel gedeeld. Ik begrijp nu wel waar de spaarzaamheid toe heeft geleid. Een mooie motorcatamaran maar ook waar het naar toegaat. Een zeilboot om niet geconfronteerd te worden voor de telkenmale uitgebreide rekening van de brandstof. Genoeg gesprekstof gehad en toch een gezellige avond kruip ik toch voor de zekerheid met mijn knuffelpop zoals Mr Bean in mijn bed.
Van mijn gezever af.
Maandag, 17 maart 2025
Kota Kinabalu
Saint Patricks Day vieren in de kroeg want het is een nationale Ierse feestdag en draait om de herdenking van Saint Patrick, de beschermheilige van het land. Het verhaal en de traditie eromheen zijn een mix van geschiedenis, religie en folklore. Saint Patrick leefde in de 5e eeuw. Hij was een Brit (waarschijnlijk geboren in Wales of Schotland) en werd als tiener ontvoerd door Ierse zeerovers. Hij werkte jaren als herder in Ierland, maar wist te ontsnappen en keerde terug naar zijn familie. Later voelde hij zich geroepen om als missionaris terug te keren naar Ierland, waar hij het christendom verspreidde.
Hij heeft de Keltische gebruiken verbonden met het christelijke geloof, bijvoorbeeld door het gebruik van symbolen als het klaverblad (Shamrock) om de Heilige Drie-eenheid uit te leggen (Vader, Zoon, Heilige Geest). Volgens een legende zou hij alle slangen uit Ierland verdreven hebben, echter de wetenschappers het erover eens dat er in Ierland waarschijnlijk nooit slangen zijn geweest. Het is symbolisch voor het verdrijven van het heidense geloof. Door de grote Ierse diaspora wordt Saint Patricks Day ook groots gevierd in steden als New York, Chicago, Boston en Sydney, vaak met gigantische parades maar dus ook hier in Sabah, bij de Shamrock Bar. Ik strijk hier neer met Suzi omdat René zich niet helemaal lekker voelt. Samen boodschappen halen en vis uitkiezen voor de avond. Groenten halen en nu een heerlijk biertje in de bar waar ze Saint Patrick day vieren. Vanochtend rustig opgestaan zonder het rumoer van de dames. De ontbijttafel zelf invullen met een digitaal krantje. De dagelijkse ergernissen aan mezelf voorhouden is minder want hoe heerlijk is om over de Nederlandse politiek te zeuren tegen Jacqueline die er soms geen raad mee weet. Ze is met het bezoek naar Mulu eindelijk van mijn gezever af. Ieder zijn rust.
Het knutselvirus blijft zeuren en begin aan het uitruimen van de bakskist, aansluiten van de schakelaar van de stuurautomaat. Kitpistool ter hand om de verschillende onderdelen in te lijmen, de voedingskabel van koelkast aansluiten en tref een oververhitte kabel in de elektriciteitsruimte. Vastzetten en blij zijn dat ik het op tijd ontdek want brand kan op deze wijze wel ontstaan. Brandblussers vastzetten en maak een duik in het zwembad om vervolgens te gaan koken voor de Blue Spirit. Heerlijk om met vrienden zo samen te zijn en te genieten van de dingen die gedaan zijn.
Stinkende kabel
Zondag, 16 maart 2025
Kinabalu
Wakker schieten om half negen, de dames zijn al lang op en zitten op me te wachten om te ontbijten. Ik stel voor om naar de Gaya weekmarkt te gaan maar dat wordt minder enthousiast ontvangen zodat we in het restaurant het ontbijt gebruiken. Voor mij gewoon een warme maaltijd, zoals gebruikelijk is in dit werelddeel. Jacqueline en Monique gaan zwemmen en ik begin met enkele simpele klussen. Niemand loopt me in de weg en krijg de ruimte om de haperende koelkast uit elkaar te halen. De geleidende pasta is voor een gedeelte weg uit de ruimte van de thermo-sensor. Met een beetje insmeren van de sensor krijg ik de kast weer aan de praat. Een koelkast is bijzonder noodzakelijk in deze warme omgeving en ben blij dat het groene lichtje weer oplicht als zijnde goed werkend. Een doordringende geur geeft aan dat er iets warm aan het worden is en ontdek een 115 volt kabel die los is geraakt, zo raak je van het één in het ander. De AIS installeren en zonder problemen raakt ook deze aan de praat. Het blijven allemaal klusjes die je geen tijd geven om echt te kunnen ontspannen
De dames gaan met de Grab naar het vliegveld om de grotten van Mulu te bezoeken. Ik krijg het rijk alleen aan boord maar blijf wel steun en toeverlaat houden bij Suzie en René. In de avond een biertje drinken aan de Waterfront. Per toeval horen we een stel nederlands praten en spreken elkaar aan. Het blijken mensen uit Boxtel te zijn waar René ook vandaan komt. René blijkt de vader van een van de mensen heel goed te kennen en had daar zelfs vorige week contact mee. Hoe klein is de wereld
Nachtblind
Zaterdag, 15 maart 2025
Kota Kinabalu - Klias rivier
Met een gezicht van: Ik heb er zin in, ontvangt Judi ons, om te gidsen. Twee uur rijden naar het startpunt van de Rivier Cruise. Judi vertelt breed uit over Sabah, de mensen, en de gebruiken hier. Open en met zelfspot en zeer interessant. Deze manier van vertellen zorgt voor een positief beeld van de mensen die hier wonen alhoewel er natuurlijk veel tegenstellingen zijn.
Het eerste stuk weg gaat over een mooi geasfalteerde baan tot iets voorbij het vliegveld en dan gaat de Autoweg verder met allerlei hobbels, kuilen en gaten. Er wordt een dwars door Borneo route aangelegd en die zou voor een betere infrastructuur moeten zorgen. Het project duurt al 5 jaar en dat zal nog wel eens 5 jaar gaan duren. Weinig activiteit van de wegwerkers, want het geld is op en gaat het project volgend jaar verder als het budget het toelaat. Ook de spoorlijn die eens door de Japanners is aangelegd als smalspoor wortd verder opgekrikt en komt er een trein richting Kuching, via Brunei. Mooie projecten en vreemd dat deze al niet eerder zijn aangepakt.
Bij een galmende moskee worden we afgezet bij een longboot en deze vaart ons naar een restaurant voor een verlate lunch. Kop koffie en de “River Cruise” krijgt zijn beslag. Al snel zien we de Neusapen in de bomen. Een grote aapsoort met een lange staart en een duidelijke Gok, de Alfaman houdt zijn familie in de gaten en zit met een dikke buik lekker kauwend op een aantal malse blaadjes de omgeving in de gaten te houden. Hij vindt met maar vreemd die fotograferende mensen in een bootje die geluiden proberen te maken om aandacht te krijgen. De boot vaart ons langs enkele gekende families en wij zien de jonge aapjes buitelen en springen van tak naar tak. De mangrove met bossages herbergen veel verschillende dieren. Witte reigers, arenden, maar ook krokodillen. Echt een jungle vol gevaren en moet er niet aan denken dat de boot zou zinken en dat je naar de wal moetenzwemmen en wat je daar dan weer mee zult maken. De oranje zwemvesten zorgen ervoor dat je wel gezien wordt.
De boot raakt soms in ondiep water en pruttelt zich ijzig langzaam door de modder om ons de mooiste plekjes te laten zien. Kosten noch moeite gespaard zullen we maar zeggen. Terug naar het restaurant krijgen we een prima maaltijd met etenswaren uit de omgeving. Vis, krab, kip en noedels. Fruit na, onverwacht lekker en had dit niet
verwacht. Op het terrein wordt een kleine krokodil met gebonden bek getoond die van hand tot hand gaat om te fotograferen. Gelukkig met het snaveltje toe want de scherpe tandjes lijken me niet mis. De donkerte valt in en de lichtjes van de struiken flikkeren op. Het lijkt wel op een versiering met digitale lichtjes veroorzaakt door de vuurvliegjes. Ze vangen het weinige licht op om zelf te schitteren op zoek naar een partner. Het is een prachtig gezicht en de achtergrond muziek op de boot speelt: You are so beautiful van Joe Cocker. Er mag niet geflitst worden van de gidsen in de boot maar moeder natuur houdt hier geen rekening mee. Lichtflitsen van een komend onweer lichten de nacht bij, dan vraag je toch af, wat is nu waar, nuttig of niet, onzin of goede raad. In ieder geval wordt er niet meer geflitst en genieten wij van prachtig versierde struiken met honderden oplichtende vuurvliegjes.
Rond 20.00 worden we teruggebracht bij de auto en rijden we de slechte weg weer terug maar nu in het donker. Judi, een uitstekend gids, blijkt in mijn beleving nachtblind te zijn en rijdt dan hard om vervolgens turend in het donker 60 te gaan rijden. Ongemakkelijk maar we komen heel en met een goed gevoel van deze mooie dag.
Vies werk met mooi resultaat
Vrijdag, 14 maart 2025
Kota Kinabalu
René stapt aan boord met zijn IT-verleden en lost het hele probleem op met een einddopje op het NMEA kabel systeem van de stuurautomaat. Tja, nooit geweten en ook niet bij stilgestaan. De beschrijving geeft aan hoe gemakkelijk het is om alles te verbinden maar ik heb nergens gelezen dat je de verbindingen moet afronden met een eind verbinding. Gelukkig is alles verder goed aangesloten en werkt alles nadat René de boel heeft geprogrammeerd.
Op het moment van klus geklaard doemt er een nieuwe uitdaging op. Jacqueline constateert onder het luik bij de slangen een dikke plas vies water met olie. Ze haalt er een hele emmer met drab en vies vocht uit en het wordt een begin van de opening van de opeenvolgende ruimtes die met kabelgoten zijn verbonden met elkaar. Het vieze water heeft zich verplaatst en hiermee dijt de klus uit. Uitscheppen, sponzen, droogdeppen met papier, ontvetten en met schoonmaakmiddel schoonmaken. 6 uur lang werken, want het is niet alleen de ruimtes die vuil zijn maar ook de inhoud is doordrenkt van het drab. Vies werk met mooi resultaat.
Na deze klus de kabels van de stuurautomaat vastzetten en de spullen inruimen. Nieuwe plaats zoeken voor de reservematerialen om ruimte te maken en zijn uiteindelijk rond halfvier klaar voor een afkoeling in het zwembad. Klus is geklaard het bezoek is welkom.
Met de grab naar het vliegveld en precies op tijd de landing van het vliegtuig uit Kuala Lumpur en met een stralend gezicht verwelkomen we Monique. Monique heeft enkele onderdelen bij zich zoals een nieuwe AIS en wat schoonmaakmiddelen. Op het terras van Sutera Harbour drinken we een koel glas bier en eten een hapje. In de kuip drinken we een glaasje wijn op de viering van de welhaast definitieve bevestiging van de verkoop van het huis.
Terugslag
Donderdag, 13 maart 2025
Kota Kinabalu
Ter voorbereiding op het bezoek van komende vrijdag begin ik aan de uitruiming van de achterkajuit, de bakskisten en binnen no-time is het een bende van jewelste. Hoe snel kan een mens een puinhoop in zijn leven maken. Niet voor niets wordt er vaak over mij gezegd: Bertus, you love trouble en Bertus, je bent een gevaar voor jezelf. Bijboot opblazen, motortje erop maar dat valt tegen bij starten want er is motorolie in de carburateur gelopen. Van de bijboot terug op de boot en bougie schoonmaken en de carburateur schoonspoelen. Bij het starten krijg ik met de rubberhandel een terugslag tegen mijn linker onderarm waar al snel een dikke bult ontstaat met een onderhuidse bloeding. Fiets in elkaar zetten, de spullen vrij maken om de stuurautomaat op te starten. Ik krijg het maar niet gevonden hoe ik de indicatie “No-Pilot” kan omzeilen. De warmte dwingt je om tempo te minderen en veel te drinken. Ik kan niet tegenop drinken wat aan vocht mijn poriën verlaat.
Sutera Harbour Park is van de op de Singaporese beurs genoteerde GSH Corporation. GSH blijkt divers onroerend goed te hebben met maar één vakantiepark. Toch ben ik verbaasd van de omvang want er zijn twee grote appartementengebouwen, olympisch zwembad, twee waterparadijzen, tennispark, golfterrein, jachthaven en uitgebreide horeca met een geweldig dakterras waar de beats van de disco de nacht in worden gestuurd.
Vandaag niet maar morgen misschien wel
Woensdag, 12 maart 2025
Kota Kinabalu
Markten met vis, vlees en groenten zijn altijd een feest om te bezoeken. De Nederlandse Voedsel- en Warenautoriteit (NVWA) is opgericht om de volksgezondheid, diergezondheid, dierenwelzijn en de veiligheid van voedsel en consumentenproducten te waarborgen zou hier heel anders naar kijken, dan de norm van deze landen. Veel Pacific-landen hebben veel minder strikte regelgeving met name op informele markten. De mensen in de Pacific kunnen een andere micro-bacteriële tolerantie hebben door gewenning. Ze vinden het vreemd hoe kieskeurig wij zijn en begrijpen de vraag vaak niet of de vis in de middag nog wel te eten is. René en ik zijn op jacht om op de markt een maaltijd bij elkaar te sprokkelen. Heerlijke mango’s, Papaja en een ananas, vervolgens oversteken naar de vismarkt en kies voor 4 grote garnalen en een kleine tonijn. Blij met de score en op voorhand loopt het water uit de mond.
In plaats van direkt terug te gaan naar de Marina komen we bij een soort van boulevard met allerlei bars en restaurants. Bij de Ierse Bar een biertje drinken om het gevoel van “water uit de mond” voor het avondeten terug te dringen door een slok Tiger.
In het zwembad terug op temperatuur komen en om de tijd te vullen. Heerlijke momenten om in tropische omgeving de verkoeling te vinden in zwembad met watervallen in de schaduw van palmbomen en een luxe ligstoel.
Om het vakantiegevoel helemaal compleet te krijgen haal ik de Cob-barbecue uit de kast en installeer deze op de steiger. Er is nog een kokossteen (geperste houtskool van palmhout) en probeer deze aan te steken. Ondanks dat deze vacuüm in de verpakking zit is de structuur door de jaren verandert en het valt behoorlijk tegen om deze aan de gang te krijgen. Een dikke scheut benzine met een lont geeft bij het ontsteken een vlam van 30 cm en een rookpluim. Nietsvermoedend en afwachtend op een gloeiende barbecue komt er een man in uniform vragen of wij toestemming hebben om te barbecueën op de steiger. Ik antwoord: Vandaag niet maar morgen misschien wel. De man kan het antwoord niet waarderen en vraagt ons om het vreugdevuur te doven terwijl de koolmassa al lekker aan het gloeien is geslagen. De deksel erop en we verhuizen naar de kuip voor een heerlijk koel glas wijn om van de schrik te bekomen.
Een heerlijke maaltijd door zijn eenvoud want het is wel goedkoop om buiten de deur te eten maar soms verlang je ernaar om onze eigen kruiden of simpelheid te gebruiken. Enkel zout en peper met een aangepaste baktijd doet voor mij wonderen. Overigens realiseer ik me wel dat het lang stoven of doorbakken van de lokale keuken ervoor zorgt dat de schadelijke bacteriën kapot gekookt worden. We genieten van het glaasje wijn, de zucht wind in de warme avond en het vertellen alleen waargebeurde verhalen
De macht over de stempeldoos
Dinsdag, 11 maart 2025
Kota Kinabalu
Onverwacht geconfronteerd worden met een groet uit Nederland. Hier ligt een soort van tenderschip van de Holland Amerika Lijn en met heel wat omzwervingen van Nederland hier gekomen.
De MS Columbus, te water gelaten op 16 juni 1910, heeft een belangrijke rol gespeeld in de maritieme geschiedenis. Oorspronkelijk onderdeel van de Holland-Amerika Lijn, diende ze als een vitaal "dienstschip" en vervoerde bevoorrechte passagiers van het treinstation in Amsterdam naar wachtende trans-Atlantische schepen. Onder het bekwame commando van kapitein P. de Kok werd ze synoniem voor luxe reizen, waarbij ze de Europese elite over schilderachtige waterwegen vervoerde.
Na de Grote Oorlog(1918) kreeg de MS Columbus een nieuwe rol. Wanneer getijden grotere schepen verhinderden om aan te meren, vervoerde zij passagiers van en naar 'Hoek van Holland'.
In 1936 werd het schip overgenomen door Rotterdam en was getuige van bijzondere passagiers. Ze ontving koningin Wilhelmina en vooraanstaande staatslieden. Het schip werd hernoemd tot "Koningsplaat" en werd gemoderniseerd, zoals de vervanging van haar stoommachine door een dieselmotor.
Het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog veranderde haar koers. Toen de Duitse troepen Rotterdam in 1940 binnenvielen, werd de MS Columbus door de Duitse marine in beslag genomen voor amusementsdoeleinden gedurende de bezetting.
De naoorlogse periode bracht belangrijke veranderingen. Het schip wisselde van eigenaar en werd omgebouwd tot een woonboot voor een prominente industrieel.
In 1977 werd het schip opnieuw Columbus genoemd en hervatte het haar rondvaartactiviteiten. In 1990 werd de MS Columbus overgebracht naar Singapore, waar een nieuw hoofdstuk begon als centrum voor diverse gezelschaps- en privé-evenementen, waaronder formele diners, bruiloften en zakelijke bijeenkomsten.
In 2006 werd het schip onderdeel van het Sulera Harbour Resort en omgevormd tot een drijvend hotel. Na intensieve renovaties getransformeerd tot unieke gastvrijheidservaring, binnen het toeristische landschap van Sabah.
Vanochtend met de Blue Spirit bemanning inklaren bij de havenmeester en de immigratie. Verrassend is dat de havenmeester plots met de opmerking komt dat we ook een bezoek moeten brengen aan de Havenmeester van Kota Kinabalu. Volgzaam als ik ben ga ik mee maar dat blijkt een lange tocht met de taxi te zijn. Netjes wachten op einde lunchtijd van de heren, maar we moeten er ook een op-boer kwartiertje bijtellen want de heren voelen zich belangrijk genoeg om het bootjesvolk gewoon te laten wachten. Aardig blijven want zij hebben de macht over de stempeldoos en zonder stempel geen verblijf.
In een warenhuis drinken we kop koffie met gebak en slaan de verdere middag stuk aan de rand van het zwembad. Met een nieuw shirt aan en fris geschoren wandelen we naar het dakterras van het hotel voor een biertje en een prachtige zonsondergang. Het Chinese restaurant maakt de dag compleet en hebben onder elkaar veel prezier.
Rennie-killer
Maandag, 10 maart 2025
Kota Kinabalu.
Eindelijk komen we elkaar weeer tegen in de schier oneindige Pacific. René weet van onze aankomst in Miri en vaart met een omweg naar Kota Kinabalu om ons te ontmoeten. Het weerzien is allerhartelijkst en voelt als een soort thuiskomen. De Blue Spirit en de Queen B liggen weer naast elkaar en van begin afaan gedragen ze zich als buddy schepen. Voordat de lijnen vast liggen, een ankerborrel en al snel sluiten Peggy en Peter zich aan. Lekker bijpraten en te weinig tijd om elkaar alles te vertellen.
Vanochtend informeren bij de havenmeester of we naar de immigratie moeten en dat wordt direct bevestigend aangegeven. Ik laat de twee mogelijkheden van immigratie departement zien en de man wijst me de bovenste locatie aan. !5 Kilometer verder komen we bij een groot gebouw waar we al snel aangegeven wordt dat we verkeerd zijn en moeten 8 kilometer terug om bij de havenimmigratie in te klaren. De Grab brengt ons en in een vrij klein kantoor worden de papieren snel ingevuld en doorverwezen naar de douane. Bij de douane horen we dat het niet nodig is, maar wel bij het verlaten van de haven. Lekker duidelijk en het vertrouwen in de informatiegevers daalt naar punt nul.
Toch voelt het vrij dat we schijnbaar van de papierwinkel af zijn en gaan samen winkelen in een warenhuis. Een hapje eten bij een foodstore waar de braised beef een eeuwigdurend boeren oproept. Het vlees is vet en probeer zoveel mogelijk de magere stukjes eruit te vissen maar dan toch nog, blijft mijn maag een Rennie-killer. Daar is geen medicijn tegen opgewassen.
Terug aan boord haal ik de diverse gereedschappen uit de kast om het tweede raampje uit zijn oude kit te trekken. Duidelijk sporen van lekkage en wordt enthousiast van het gevoel van “lek boven water”. Ineens zie ik dat de Blue Spirit aankomt varen. Een uur te vroeg dan aangegeven maar dat mag de pret niet drukken. In de kuip worden de verhalen verteld en gaan nog snel samen een duik in zwembad maken om de avond samen aan de tafel in de havenbar door te brengen. We zijn weer samen, samen voor de verdere avonturen en belevenissen.
Met een paraplu douchen
Zondag, 9 maart 2025
Kota Kinabalu
Met een paraplu douchen om te voorkomen dat je haar nat wordt. Het zijn van die momenten die je glimlach op je gezicht tovert, het maakt je dag mooier. De appartementen zijn vooral door chinezen gereserveerd. We vinden allemaal wel wat van de anderen, ik spot graag mensen en probeer te raden waar ze vandaan komen. dit is een resultaat van ervaring en vooroordelen maar soms kun je er ook niet omheen.
Vanochtend op tijd naar de Gaya markt die maar één keer per week is en aanbevolen als een toeristische attractie. Tja, wat is er bijzonder aan dan veel zondagochtend ontspannen mensen die slenterend langs de kraampjes gaan. Een soort van Luikse markt, puppy’s, vogeltjes en vissen. Veel kleding, enkele wapens zoals handbogen en katapulten, kruiden en groenten. Leuk en rustig maar bijzonder is het niet. We zoeken naar een koffie bar en treffen een mooi koffiehuis waar de koffie werkelijk niet te drinken is. Gewoon laten staan en de bediende biedt aan om de koffie in te pakken om mee te nemen. Bedremmeld moet ze aanhoren dat de koffie niet te drinken is.
De middag is vrijgemaakt om te klussen en maak 1 raampje los die veel waterschade heeft veroorzaakt aan het hout wat tussen de twee wanden zit. Drogen en met nieuwe kit terugplaatsen. De klus is geklaard maar begrijp nu wel dat ik nog 9 raampjes heb te gaan.
In het zwembad de klamme warmte van de huid spoelen en kijk met grote verwondering naar de onhandige Chinese mensen in een zwembad. De meeste chinese mensen kunnen niet zwemmen en het is soms komisch te zien hoe ze vastgesnoerd zitten in een reddingsvest die zelfs gevaarlijk zijn omdat ze de kans geven om uit te schieten en hebben geen kraag zodat bij struikelen de mogelijkheid daar is dat ze met het gezicht onderwater komen in plaats dat het vest automatisch omdraait naar een veilige rugligging in het water. Een vorm van vakidiotie.
Een romantisch diner in een chinees restaurant en op het dakterras een prachtig uitzicht over de baai. Via de app horen we dat René niet ver meer weg is en verwachten hem morgen. We kijken er al naar uit.
Ware kunsten
Zaterdag, 8 maart 2025
Kota Kinabalu
Ontspannen uit bed zonder een klok die me maant. Tijdloos opstaan en rustig ontbijten. Een voornemen om niet te veel te doen en de klussen nog even de klussen te laten. De Filipijnse markt staat beschreven als één van de hoogtepunten in Kota Kinabalu en bestellen de Grab. De eerste keer van het resort af richting de drukte van de stad en worden bij een aantal markthallen vlak bij het water afgezet. De vissersschepen zijn hun lading aan het lossen, de motoren staan stand-by, vissers liggen in een hangmatje te slapen, anderen staan te roepen op de kade. Kortom een gezellige bedrijvigheid en de vis wordt op grote stenen tafels uitgestald en verkocht. Visverkopers die met hun messen ware kunsten uithalen door de vis in een vast patroon met een soort hakmes te fileren. Bijzonder om te zien en raken tijdens de show aan de praat met een chinees echtpaar. Hallen vol met groeneten, stalletjes vol met gedroogde visjes en garnaaltjes opgestapeld in torenhoge bergen wachtend om bereid te worden in de nasi goreng. In een andere hal treffen we de kleding verkopers en souvenirs. Muziekinstrumenten gemaakt door inlanders. Een soort mondharmonica met een kalebas aan de onderzijde. Ik vraag me af waarvoor dit instrument gebruikt werd want ik krijg er geen bijzondere noot uit.
Om de stad te verkennen lopen we richting het resort en passeren een paar grote warenhuizen die opgezet zijn met een bijna hetzelfde concept. Overal een Kentucky Fried Chicken, Sushi Suzie, Mac Donalds, Mr DIY en heel veel telefoonhoesjes. Wat is de wereld verandert in korte tijd en zijn de accessoires voor telefoon en de telefoons zelf een soort eerste levensbehoefte geworden. Terugwandelen richting de boot is een hele opgave want de voetpaden houden soms ineens op en je merkt dat lopen hier geen favoriete bezigheid is op deze kokendhete breedtegraad. In de supermarkt vinden we eindelijk een paar flessen sodawater en lopen via een zijpad van de snelweg terug naar het resort.
In het zwembad een verkoeling en het begint weer eens te regenen. De natte periode blijkt ingetreden te zijn maar er valt wel meer regen als normaal en dat was in Miri ook het geval. De kasten worden weer vochtig en ben nu zeker dat de raampjes in de kajuit lekken. Een nieuwe klus voor morgen als het droog wordt.
Tropische verrassing
Vrijdag, 7 maart 2025
Tiga. - Kota Kinabalu
Wat een heerlijke nacht op het anker. De natuur is één met de omgeving, het water rimpelt zacht door een briesje. Het groen in de verte, de witte wolken die aan de bergen likken, een soort van stoom tegen de berghelling. Dit is een wondere wereld in tegenstelling tot mijn vroegere beleving. De tropen hebben een wat nare klank gehad in mijn herinnering maar hier valt het wel mee. Beeldvorming uit mijn jeugd veroorzaakt door de boeken en leraren die de tropische ziektes beschreven, de vijandige omgeving vol hitte, vochtigheid, malaria en knokkelkoorts. De wilde beesten, ondoordringbaar oerwoud, de verzengende hitte. Dit gevoel is veroorzaakt door de taal en geschrift. Niet voor niks is de uitdrukking: in de tropen wegkwijnen, tropenjaren, tropenrooster, de tropen in je kop hebben. Hella Haasse en Multatuli beschrijven de tropen als een plek van mysterie, onbegrip en onrechtvaardigheid. Dan beschouw ik het hier als een tropische verrassing.
De ankerlier doet weer eens vervelend en denk dat de koolborstels vastgeroest zitten. Langzaam komt de lier opgang en hier is weer eens spraken van rust roest. En zeker in deze omgeving. Mijn gereedschap is verroest, de ijzeren versteviging in de horren zijn kapot geroest, het stalen membraampje van het alarm is verroest, contactslot zit vast. Je kunt niets van ijzer hebben of je hebt een handvol ijzeroxide in je handen. De ankerketting heeft een aantal gemene roestplekken gekregen.
Met een handje hulp erbij haalt de lier het anker binnen en trek het zeil omhoog om te zien of de wind sterk genoeg is om de komende 28 mijl te overbruggen naar de haven Kota Kinabalu. Helaas blijft de snelheidsmeter op 2 mijl hangen en houd de motor erbij. Een mooie tocht maar in de verte zien we regenwolken opbouwen en komen vlak voor de haven in een regenbui. Bertus, komt weer eens op de plaats van bestemming, en dan regent het per definitie. Deze keer is er geen houden aan en geraken in een heuse moesson bui. Drijfnat landen bij de steiger, waar het havenpersoneel met paraplu ons opwacht. Inchecken bij de haven waar we een havenmeester treffen met enige humor en krijgen alle informatie. We zijn binnen en wanen ons in een totale onverwachte wereld. Olympisch zwembad met tropisch waterparadijs, golfclub, bowlingbanen, tennisbanen, lounge ruimtes en een echt jachtclub met tafeltjes uitkijkend over de jachthaven. Voor Maleisische begrippen is het duur, voor ons als Nederlanders een prima betaalbare haven en zeker met al die mogelijkheden.
We drinken een ankerbiertje op het terras, de regen neemt met het uur in kracht toe, plassen onstaan op de trappen en op de boulevard, wij verhuizen van tafel vanwege het spatwater maar nemen de tijd om beter weer af te wachten, met een prima diner.
Men werpe zijn anker in een olieveld
Donderdag, 6 maart 2025
N 05° 00’ 192 E 114° 27’ 420 - Tiga.
Wat een activiteit en industrie in deze hoek van de wereld. De olievelden zijn gemakkelijk te bereiken, in wateren van hooguit 15 meter diepte. Brunei is als Sultan-staat rijk geworden en Sarawak moet het grootste gedeelte van de winst afstaan aan de regering in West Maleisië. Dit is één van de pijnpunten die Sarawak heeft want sinds Singapore zich afgescheiden heeft, en Brunei, hebben deze kleine staten de economische welvaart flink mee gehad terwijl de federatie de winsten van Sarawak en Sabah afromen richting het al rijkere West-Maleisië. De Sarawak federatie blijft duidelijk achter in rijkdom vanwege de contributie.
Verbazing, de wind zet even lekker door en kunnen zelfs zeilen. Van kwart over twee tot kwart voor zes hebben we de wind in de zeilen en kan de motor uit. Een goede kans om het peil van de koelvloeistof te meten en deze blijkt mooi aan peil staan.
Zeilend, ruisend water in een soort van laan tussen de lampjes van de series olieplatformen. De witte loper is voor ons gelegd. De kans om te zeilen doet zich weer voor om kwart over negen maar deze blijft niet lang aan. Toch is dit een mooi moment om te ontbijten, zonder het gedram van het motorgeluid. De kokendhete zon maakt de omgeving zoals kuip en de kajuit tot plekken die weinig kleding dulden en toch moeten we oppassen om niet te verbranden. Uit de zon blijven en veel water drinken. Omdat de motor zoveel gebruikt is zijn we flink opgeschoten maar kunnen de Sutera haven niet bereiken tijdens daglicht zodat besloten wordt om een luxe tussenstop te organiseren. Een eiland Tiga ligt op weg naar Kota Kinebalu en gooien het anker uit bij een resort. Natuurlijk tijdens een flinke regenbui. Ik bedenk me in deze streken: Men werpe zijn anker in een olieveld.
De avond in de kuip, zwemmen rond de boot, heerlijk douchen met buitenwater en vroeg naar bed want ik heb de laatste 36 uur maar 1,5 uur geslapen.
Snelle klok
Woensdag. 5 maart 2025
Miri. - N 05° 00’ 192 E 114° 27’ 420
Verbaasd van een te snelle klok blijkt het ineens 12.30, tijd om te vertrekken. Het hoogwater zou vanaf 12.00 hoog genoeg zijn om de Queen B zijn vrijheid te geven na een 5 maanden opgesloten te hebben gelegen. Tegen beter weten in vertrekken want de weersomstandigheden zijn niet ideaal. We willen weg want voor de komende twee weken blijft het weerbeeld hetzelfde en de afspraken die we gemaakt hebben in Kota Kinebalu staan er ook al een tijdje en willen ruim voor de 14e maart in de haven liggen om opstapper Monique te verwelkomen.
Het bericht dat we welkom zijn in de haven Marina Sutera is een onverwachte meevaller zodat een verplichte wachtstop onderweg niet nodig is. De lijntjes zijn gemakkelijk los en varen met een zwier achteruit richting de passage. Dit gaat gemakkelijk met ruimte genoeg onder de kiel en hadden dus veel eerder kunnen vertrekken.
De motor zoemt tevreden en vertoond deze keer geen nukken en dat valt alweer mee. De boorplatformen liggen in clusters bij elkaar en de fakkels geven het een bijzonder gezicht. De platformen zijn met de kust via olieleidingen verbonden zodat er niet veel scheepvaartverkeer nodig is en treffen weinig scheepvaart in een rustige kalme zee.
De twee witte hoteltorens blijven lang in het zicht, de motor geeft een sonoor geluid en varen recht tegen de noordenwind in. Deze is niet voorspeld en wachten maar af wat het gaat worden. In het ergste geval zal het 170 mijl motoren worden en stel me daarop in. Dat scheelt een hoop ergernis want elk uur dat we kunnen zeilen is een meevaller.
De avond valt over ons heen met afwisselende donkere en helderwitte wolken. De witte wolken klimmen tegen de berghelling op en in de verte weerlicht het van onweer. Gelukkig gaat al het gedonder aan ons voorbij en houden koers met behulp van de kleine stuurautomaat. Plots steekt een bevoorradingschip met hoge snelheid over, vlak voor de boeg van de Queen B. Niet gezien en ook de AIS, die overigens behoorlijke kuren heeft, signaleert het schip niet. Dit zijn de waarschuwingen dat het gevaar er altijd is en meestal op een onverwacht moment. De maan komt op en laat een halfrondje zien met een melkachtig wit licht en de wolken eromheen kleuren zachtroze. Na de eerste cluster komt er een lange sliert van stalen werkeilanden waar de vele lichten er grote kerstbomen van maken. De wind draait langzaam van Noord naar Oost, niet gunstig maar het klopt met de weersverwachting en na de oostenwind komt de zuidwesten luchtstroom. De boordmaaltijd is een onovertroffen pastamaaltijd van Jacqueline met koffie toe.
De avond glijdt probleemloos aan ons voorbij maar blijf wel extra op mijn hoede door de wisselende werking van de AIS.
Dromenland
Dinsdag, 4 maart 2025.
Miri
Nog steeds geen groenlicht van Kota Kinabalu of we welkom zijn in de haven. Met een rondje informeren zou het volgens de collega’s mogelijk zijn om bij één van de eilanden in de buurt van de Marina te kunnen ankeren. Steeds meer berichten zijn negatief over het ankeren bij Labuan. We besluiten Labuan over te slaan en proberen in de buurt van de Sutera haven een plekkie te vinden. De Sutera haven blijkt een mooie haven te zijn met resort, restaurants en golfbaan. En met dat idee om daar te liggen zijn we blijkbaar niet de enigen want de haven blijkt vol te zijn.
Met de beslissing voor vertrek moet er veel georganiseerd worden voor wat betreft papierwerk. De eerste stap is de havenmeester, de nota februari en de paar dagen in maart. Er ontstaat wat geharrewar over wat wel en niet betaald is maar een overzicht van de visa geeft al snel aan dat wij het goed hebben. De nota valt mee in vergelijk met de nota die in eerste instantie is gepresenteerd. Kapitein Arifin komt erbij en heeft meer dan goede zin vandaag. Met gloed weet hij te vertellen dat hij 2 maanden in Amsterdam en Rotterdam is geweest. Met glimmende ogen verhaalt hij over het bezoek aan Oerol op Terschelling. Really weird these people, was één van zijn reacties. Hij brengt ons als extra service met de auto naar de Havenautoriteit van Miri. Formeel aanmelden en naar de tweede etage. In de gezamenlijke kantoorruimte zit ik met verbazing te kijken naar het absolute nietsdoen van de heren ambtenaren. Slapen op het buro, teksten met telefoon en uitgebreid kletsen onder elkaar. Desinteresse voor de omgeving en als wij ons aanmelden moet er iemand van ver komen om de documenten te controleren en vertrekmelding te maken. Ik vraag aan de dienstdoende ambtenaar waar de volgende stap is en hij wijst op mijn telefoon het adres waar we moeten zijn. Met de Grab bestel ik een rit maar deze blijkt 35 Ringit te kosten (7 Euro). Veel te veel voor deze kant van de wereld maar boek toch maar.
De Grab-chauffeur vraagt of wij naar Brunei willen. Nee, zeg ik, graag naar de immigratie en douane. De man aarzelt en ik kijk voor de zekerheid nog eens de website na. Inderdaad is er ook nog een tweede immigratie en dat gebouw herken ik van enkele maanden geleden. De dame van de wachtpost van in en uitgaand verkeer, ligt in diepe slaap en tik tegen de raam. Verlegen schrikt ze wakker en wijst ons door naar het kantoor van de immigratie. Deze blijkt gesloten vanwege de lunch en pas open om 14.00 uur. Dat had zij ons ook wel eerder kunnen vertellen maar bij het verlaten van het terrein blijkt ze weer in slaap gevallen. We laten haar maar in het dromenland verdwaald raken.
Hapje eten, boodschappen, nieuwe douchekop en gaan opnieuw naar de immigratie. De dame slaapt nog steeds en een assistent wijst ons door. De papieren zijn snel en correct ingevuld en driftig afgestempeld. Nu terug naar de uitgang en mevrouw ligt nog steeds op haar bureau te slapen. Die moet wel een heel zware nacht hebben gehad. Ben benieuwd hoe het met haar vent gaat vandaag. Bij de douane krijgen we het laatste papier maar met alle procedures zijn we te laat om vandaag te vertrekken vanwege het afgaande tij.
De planning van een tocht wordt op deze manier door anderen gepland. Terug aan boord word ik geconfronteerd met een druppelende douchkraan en met veel improvisatie repareer ik de binnenkant van de kraan met enkele rubbertjes uit de pakkingdoos.
Douchen en een goede reden om bij MyBeer een drankje en een hapje te doen. Ik kan geen document meer zien.
Blunders
Maandag, 3 maart 2025
Miri
Blunders maken we allemaal, en vaak vraag je af het effect positief of negatief is geweest. Het kan soms goed uitpakken of helemaal mis. Blunders van vandaag kunnen we de gevolgen nog niet overzien, denk hierbij aan Zelenski of Trump. Wie heeft de blunder gemaakt en wat zullen de gevolgen zijn?
Voor de grap zoek ik de grootste blunder van Sarawak op en krijg een verrassend antwoord:
De grootste politieke blunder in de geschiedenis van Sarawak wordt vaak beschouwd als de beslissing om in 1963 toe te treden tot Maleisië, in plaats van onafhankelijk te blijven. Oorzaken en redenen zijn: Onvoldoende inspraak van de lokale bevolking, veel Sarawakiërs waren niet op de hoogte of niet geraadpleegd over de toetreding tot Maleisië. Hoewel Sarawak oorspronkelijk autonomie werd beloofd, heeft de federale regering in Kuala Lumpur geleidelijk veel bevoegdheden overgenomen. De Maleisische federale overheid heeft meer invloed gekregen over natuurlijke hulpbronnen (zoals olie en gas), wat veel Sarawakiërs als oneerlijk beschouwen.
Sarawak is ondanks zijn natuurlijke rijkdommen (olie, gas, hout) minder ontwikkeld dan West-Maleisië. De inkomsten uit olie en gas gaan grotendeels naar de federale regering, en Sarawak krijgt maar een klein percentage terug.
Voor de toetreding was Sarawak grotendeels multicultureel en seculier. Na de toetreding heeft de islamisering en het groeiende politieke overwicht van etnische Maleiers geleid tot spanningen met de inheemse en Chinese gemeenschappen.
Brunei en Singapore als vergelijkingen. Brunei weigerde toe te treden tot Maleisië en behield zijn rijkdom en onafhankelijkheid. Singapore werd uit Maleisië gezet in 1965 en ontwikkelde zich sindsdien tot een van de welvarendste staten ter wereld. Veel Sarawakiërs geloven dat Sarawak ook beter af had kunnen zijn als zelfstandige natie. Tegenwoordig is er een groeiende beweging in Sarawak voor meer autonomie of zelfs onafhankelijkheid, aangewakkerd door frustraties over economische ongelijkheid en federale inmenging. Dit maakt de toetreding in 1963 een van de meest controversiële en mogelijk grootste politieke blunder in de geschiedenis van Sarawak.
Zo zie je maar weer dat gezamenlijk en zogenaamd verenigd optreden niet altijd de beste manier is.
Bij de Queen B staat alles in het teken van vertrekken ondanks dat we nog geen antwoord hebben gehad van de Marina in Kota Kinabalu. Boodschappen halen, zonneschermen bij de zeilmaker ophalen, AIS repareren, windvaan op de Hydrovane, diesel tanken, achterkajuit inladen, steiger vrijmaken. Motor proefdraaien, olie peilen, stuurautomaatje in werking stellen. En dat bij temperaturen van 32 en 33 graden.
Tegen 16.00 bel ik toch nog maar even naar de havenmeester van de Marina in KK en die blijkt het heel druk te hebben. Morgen om 10.00 uur terugbellen voordat hij zeker is van een plaats. Dit zet een streep door de rekening en moeten maar weer eens aan ons plan schaven. Een optie is om te ankeren in Labuan of Tiga en wachten op plaats in de Marina. We zullen morgen afwachten voor een definitief plan.
Douchen op de steiger om het lui zweet weg te spoelen en drinken een biertje in Ming café. Bij de Japanner om de hoek van de haven een heerlijk verrassende maaltijd. Die keuze was in ieder geval geen blunder.
Verstop-Chinees
Zondag, 2 maart 2025
Miri
Een bekende fabel uit Sarawak, Maleisië, is het verhaal van "Si Kancil en de Krokodillen". Dit verhaal draait om Si Kancil, een slimme en ondeugende kleine muishert, die vaak voorkomt in de volksverhalen van Zuidoost-Azië. Op een dag wilde Si Kancil de rivier oversteken, maar het water was diep en vol met hongerige krokodillen. Hij wist dat hij niet zomaar kon zwemmen zonder opgegeten te worden, dus bedacht hij een list. Hij riep de leider van de krokodillen en zei: O, machtige krokodillen, de koning van de jungle heeft mij gestuurd om jullie te tellen. Hij wil weten of jullie met genoeg zijn om een groot feestmaal te houden. De krokodillen, trots en nieuwsgierig, wilden graag meetellen. Si Kancil vroeg hen om op een rij te gaan liggen, van de ene oever naar de andere, zodat hij over hun ruggen kon lopen en hen één voor één kon tellen.
Toen alle krokodillen netjes op een rij lagen, sprong Si Kancil op de rug van de eerste, en telde luid: "Eén, twee, drie..." terwijl hij over hen heen liep. Bij de laatste krokodil, dicht bij de overkant, sprong hij vrolijk op het droge en riep:
"Bedankt, domme krokodillen! Ik hoefde jullie niet echt te tellen, ik wilde alleen maar de rivier oversteken!" De krokodillen waren woedend, maar het was te laat—Si Kancil was al veilig aan de overkant.
Deze fabel laat zien dat slimheid en vindingrijkheid belangrijker kunnen zijn dan brute kracht. En dat geldt ook voor mij! Gilbert poetst terwijl ik de slimme klussen kan doen. Genua in de mast en stuur Jacqueline in de mast om de bakstag vast te klikken in de uitsparing. Aansluiten van de stuurcomputer maar nu laat mijn slimmigheid me in de steek. Ik krijg het netwerk niet aan de gang. Dan maar de Nederlandse gerafelde driekleur goed ophangen. De bovenste bevestiging is losgeraakt zodat we hier het boerenprotest terugdraaien. Voor Sarawak is het onschuldig maar in Nederland had het invloed op de politiek en heeft het de fundamentele problemen rond stikstof extra op de kaart gezet.
Na een middagrustmoment met veel afgewerkte klussen nemen we de taxi en gaan naar Ming café voor een biertje en plannen ons vertrek voor aanstaande dinsdag. Bij een Chinese achteraf restaurant een zogenaamde “Verstop-Chinees” eten we een heerlijke maaltijd tussen de families die vaak ongeïnteresseerd voor elkaar hun maaltijd gebruiken. Wij genieten ervan.
Troosten helpt niet
Zaterdag, 1 maart 2025
Miri
Gilbert meldt zich aan bij de Queen B om enig poetswerk te doen. Ik kan het niet laten om me met allerlei klussen en ook het poetswerk bezig te houden. In plaats van een beetje ontlast worden van de zware klussen blijf ik veel te druk doende en moet me dwingen om niet het werk van Gilbert over te nemen. Dan maar adviseren en andere klussen aanpakken zoals het roer van de windvaan plaatsen, de Hydrovane afmaken en het spannen van het doek, de tweekleurenlicht op de preekstoel plaatsen. En nu wel groen aan stuurboord en niet andersom. Het zijn klussen die voortvloeien uit de schade op Tioman.
De aangroei van de lijnen schrapen en in een emmer met sop weken en schoonborstelen. Het is al snel 12.30 en ik vergeet de tijd. Gilbert zegt te gaan lunchen en ik laat ook de klussen voor wat ze zijn en blaas uit in de kuip. Jacqueline maakt van de nasimaaltijd van gisteren een maaltijdsoep welke me prima smaakt.
Om halftwee komt Gilbert terug met een bak regen zodat we besluiten om morgen verder te gaan. Ik rommel nog wat op de steiger en ruim de spullen op. In de kuip heerlijk genieten van de omgeving en ga rond 15.00 een wandeling maken door de haven. Een prakkezeer moment op de pier waar onverwacht meer wind staat dan verwacht. Kunnen we toch gaan zeilen als we vertrekken? Wanneer is het beste om te vertrekken? Veel wind zal er niet zijn, maar er is wel noordenwind voorspeld voor zaterdag. Allemaal overwegingen om rekening mee te houden.
Het volgen van de media geeft vandaag veel vuurwerk en volg het nieuws met Trump en Zelensky. Ik raak maar niet uitgelezen op X wat voor mogelijke impact het kan hebben op de voortzetting of oplossing van de verschillende conflicten.
Bij Ming café een heerlijke dorstlesser en een prima bar maaltijd waar Jacqueline het niet kan laten om in tranen te raken. De soep wordt vaak niet zo heet gegeten als opgediend maar hier blijven de pepers genadeloos hun werk doen, koud of warm maakt niets uit. Troosten helpt niet eens.
Se Reveille
Vrijdag, 28 februari 2025
Kuching – Miri
Wat een tijd om een vlucht te plannen om 7 uur. De wekker geeft de tijd voor vertrek aan want we hebben maar weinig geslapen. Wakker maken hoeft niet en wij staan binnen een kwartier in de hotellobby voor het uitchecken. De taxi is besteld om 6 uur maar om halfzes staat er een oude, rood-gele auto voor de deur. Ik klop op het raampje en de taxichauffeur is niet blij dat we al klaar staan want hij had nog zo graag wat willen teksten. Vannacht hoorden we onweersbui overtrekken maar de regen is gebleven. Het asfalt glimt van het licht van de koplampen, de straatverlichting schudt met elke beweging de druppels op straat, plassen in de goten en het is heel rustig. Iedereen slaapt of is zich nog aan het uitrekken met een geeuw, Kuching se reveille en wij ook. De taxichauffeur straalt ongenoegen uit en ik weet nu al dat de hoofdprijs er aankomt. Vijftig Ringit in plaats van 35 Ringit. Ik haal mijn schouders op want om voor 15 Ringit (3 euro) stampei te maken heb ik op dit troosteloze uur geen zin. Mijn glimlach is wel op mijn gezicht als ik bedenk dat zijn liefje teleurgesteld heeft moeten wachten op antwoord en zoete woordjes.
In de hal worden we snel geholpen door een man die wel raad weet met de zelf check-in. Vervelend is dat deze paal alleen in het Maleis is en het gokken wordt voor het goede antwoord. Op het moment dat de foto op mijn paspoort door AI-generator omgezet wordt in een bejaarde Maleisiër met snor, heb ik de paal gemaand te stoppen en het maar aan de Chef van de luchthaven overgelaten. Twee brandende hete koffie in de hand en zien de wachtrij voor het vliegtuig al instappen. Het lijkt of iedereen veel te vroeg is vandaag. Een kwartier eerder dan gepland zitten we in het vliegtuig en komen 20 minuten eerder aan Miri.
Bij het taxi loket koop ik een ticket en worden naar een zonnige warme jachthaven gebracht waar de Queen B fris en monter aan de buitenkant op ons wacht. Toch komt de schimmellucht me tegemoet op het moment dat ik het luik open. Een tegenvaller na al het werk dat we gehad hebben. Een paar uurtjes slaap om bij te komen van de soepel verlopen reis gaan we op stap voor boodschappen. Geld halen, lunchen, zeilmaker, schoonmaakmiddelen voor de klus van morgen en de dagelijkse boodschappen. Armen vol met spullen en de Grab-taxi brengt ons tot bijna aan de boot. Gelukkig weinig sjouwen. Direkt daarna gaan we samen twee wasjes draaien bij de wasserette Dobi.
In de avond lekker aan boord blijven, maaltijd klaarmaken en genieten van de lichte bries die soms uit verschillende richtingen door de kuip waait. Heerlijk om aan boord te zijn ondanks al het gemopper van de voorgaande logs.
Straat-Chinees
Donderdag 27 februari 2025
Kuching
Het verhaal van Charles Brooke een jonge vent die met een zeiljacht, betaald door zijn vader, op ontdekkingsreis gaat naar Borneo. Hij landt in Kuching en treft een hoop tegenstellingen aan en weet door wat hulp van wapenbroeders de piraten uit Brunei te verslaan. De Rajah is hem dankbaar en biedt hem zijn land aan om het adequaat te besturen. Charles weet er een succes van te maken en steeds meer stamhoofden sluiten zich bij hem aan. Even een Chinese opstand tegen zijn beleid maar op het moment dat hij ze weet te verslaan omarmt hij ze door een plek in het bestuur te geven. De nazaten en opvolgers zetten zijn beleid door op de manier van Charles en er ontstaat een hechte samenleving in Sarawak waar de bsturende familie zeer geliefd raakt.
De stammenoorlogen en koppensnellers zijn nog wel even doorgegaan maar toen hij 1891 een regatta uitschreef voor roeiers, was er in eerste instantie achterdocht voor dit fenomeen. Verschillende inlanders bewapenden zich tot de tanden, maar toen de eerste regatta zonder conflicten, maar met een stuk meer onderling vertrouwenafgesloten werd werd de tweede regatta een veel groter succes en kwamen de verschillende bevolkingsgroepen verder met elkaar in contact. De regatta’s worden nog steeds elk jaar gehouden en je ziet, op veel plekken waar we geweest zijn, roeiers trainen om één keer per jaar te kunnen uitblinken. Sport als verbinding net zoals bij ons het voetballen.
Het Brooke museum is sober en veel tekst, maar wat een bewondering vat ik voor deze Engelse familie op. Zonder zich exorbitant te verrijken stonden ze vrije verhandeling van goederen en reizen toe. Ontwikkelden ze de infrastructuur, vrije scheepvaart en een eerlijke rechtspraak waar iedereen ook de Europeaan zich bij moest neerleggen. De vrouwen van de bestuurders Brooke pasten zich aan bij de vrouwen van de lokale bestuurders en konden op deze manier veel meer bewerkstelligen, dan de afstand van de collega-vrouwen in omringende landen. De Japanners gooiden met hun bezetting roet in het eten en was het land nagenoeg failliet en moest na de oorlog, min of meer gedwongen, een onderdeel van het Britse Rijk worden.
India werd in 1948 dekolonialiseerd en Sarawak werd in 1948 gekolonialiseerd. Hoe vreemd kan het gaan in deze wereld.
Het is drukkend warm vandaag en moet mezelf dwingen om niet rustig aan te doen en gaan in de middag op tijd naar de kamer waar ik een aantal thuisopdrachten via de email weet af te werken.
In de avond eten we bij het restaurant “de Junk” waar de Visschotel enorm is voor ons tweeën maar alles naar hetzelfde frietvet smaakt. Leuke omgeving om te eten, gezellig met elkaar, maar we hadden beter bij de eerste beste straatchinees onze hap kunnen doen.
Brooke periode
Woensdag, 26 februari 2025
Kuching.
Wat kan een heerlijke maaltijd bereid op de Franse manier hier extra smaken in Sarawak. Champignon-soep, Crêpe de Suzette en een keur aan wijnen. Voor ons eindelijk een koel glas witte wijn in een zogenaamd verwaarloosd gebouw, afgebrokkeld pleisterwerk, ruwe muren van baksteen en afgewisseld met moderne wijnrekken en een prachtige bar, geven dit geheel een moderne cosy uitstraling.
Een mooie afsluiter van de dag, een dag van vermoeiend lopen in de vochtige warmte maar wel een zeer leerzame dag. Een wandeling naar het Borneo Cultureel centrum waar een mooie collectie van oudheid middeleeuwse geschiedenis en het heden geëxposeerd wordt. De Brooke-periode, zal hier later wel op terug komen, bezorgt me een warm gevoel, hoe het ondanks het tijdgebonden autoritaire bestuur en arrogantie, ook anders kan. Brooke heeft ervoor gezorgd door iedereen respect te geven en gehoord te worden, een hechte samenleving te vormen. Drie uur heerlijk ontspannen rondwandelen in het museum. Ik raak niet uitgekeken en de tijd vliegt voorbij. Te veel om te vertellen, te veel gezien. Ik kom er nog op terug.
Met de lunchtijd een croissant met slagroom en drie aardbeien en kop koffie brengen mijn energie weer helemaal terug en wandelen verder door de stad welke steeds meer bijzonder wordt gevonden. Prachtige moskeeën, mooie gebouwen, levendige straten, geïntegreerde en toch aparte samenlevingen. Chinese wijk, Indiase wijk en de lokale bevolking leven in normale verhoudingen naast en met elkaar.
Klik en Go
Dinsdag, 25 februari 2025
Miri – Kuching
Via de berichtenservice weet ik een aantal poetsers te boeken voor zaterdag. Tijd om de weervoorspelling en de windrichting te bekijken. Het ziet er niet goed uit. De wind zal ons behoorlijk in de steek laten en weet nog niet of de komende maandag een goede tijd is om te vertrekken. Dan maar gewoon weer de draad oppakken met poetsen en het installeren van de meegenomen onderdelen.
Jacqueline blijft maar nieuwe kastjes uitladen en poetst als een bezetene. Ik doe het wat kalmer aan. Het lijkt zo simpel om een nieuw stuursysteem aan te leggen, met het zogenaamde klik en go systeem, maar de praktijk werkt anders. Nonchalant staat er beschreven dat er voor het kompas een ruimte gevonden moet worden van meer dan 1 meter van metaal zoals motor en/of elektriciteitskabels. Tja, dat is een uitdaging en probeer veel plaatsen in gedachte uit maar kom niet tot een goede oplossing. Een Eureka moment van omdenken lijkt plots de achterkajuit wel eens een mogelijke oplossing en is ook nog eens verrassend, dicht bij het besturingspaneel. Achterkajuit uitruimen, gaatjes boren, elektronisch kompas opbouwen en de kabel door het achterschot naar de generator kast brengen. Ik weet dat een kompas door de Chinezen uitgevonden is, en werkt met een gemagnetiseerde kompasnaald die naar het noorden wijst. Maar hoe werkt een elektronisch kompas? Deze maakt gebruik van een magnetometer, een sensor die het aardmagnetisch veld detecteert en de richting bepaalt ten opzichte van het magnetische noorden.
Het onderdeel van het kompas aangesloten met het klik en go systeem samen met het stuurpaneel is de volgende stap het uitlijnen van de hydraulische cilinder. De diverse onderdelen in pasvorm brengen zoals de platgedrukte contacten van de clutch schakelaar. Het is secuur werk en moet me dwingen om heel precies aan het werk te blijven. Het is snel opgeschreven maar ben er een hele tijd zoet mee en neem uiteindelijk wat rust om ons voor te bereiden op de trip naar Kuching.
Na een uurtje dutten in de kuip, verfrist het douchen en pakken de tas voor een vakantietrip in Kuching. De Grab-taxi brengt ons zonder problemen naar het vliegveld.
De aanwijzingen op het vliegveld zijn wat rommelig maar een medewerker van een concurrerende vliegmaatschappij zorgt ervoor dat we niet in de verkeerde rij gaan staan en zo op deze manier heel ontspannen in de wachtruimte een hapje kunnen eten. Een Indonesische schotel met nasi en kippenpoot. De reis loopt soepel en de taxi brengt ons in een andere wereld. Kuching, een echte stad met prachtig verlichte mooie gebouwen. Dit ziet er prima uit voor de ontdekkingen van morgen.
Jezelf belonen
Miri
Maandag, 24 februari 2025
Binnenlandse vluchten zijn hier goedkoper dan het huren van een auto zodat er al snel een beslissing is genomen voor een vlucht naar Kuching, de hoofdstad van Sarawak, 750 km zuidwestelijker dan Miri. Dat stelt gerust en de geplande trip naar Mulu park gaat door Jacqueline later ingevuld worden samen met Monique die even op bezoek komt. Dit allemaal gepland en geregeld gaan we weer snel aan de slag en ik houd me vooral bezig met het uitbouwen van de oude stuurautomaat om de weg vrij te maken voor een nieuwe meer geavanceerde. Nog rechtstreekser op het waypoint af of minder zwierend door het water? Ik moet de verkooppraatjes eerst maar eens bewezen zien worden. Stuurautomaat technologie heeft een hele ontwikkeling meegemaakt door de eeuwen heen, want van aan het roer staan word je erg moe van. Eerst de handmatige techniek zoals vastzetten van een roer, met behulp van keggen en wiggen, en/of een extra roeiriem erbij om het schip op koers te houden. In de 19e-20e eeuw ontwikkelde men de windvaan-gestuurde systemen. Lange afstandschippers en solo zeilers experimenteerde met de windvaanautomaten, vaak met een extra kleinroertje om het grote roer in een bepaalde stand te helpen om op koers te blijven. Hasler ontwikkelde in 1950 de eerste goed werkende windvaan en is de basis voor veel andere systemen. Rond 1970 en 1980 maakte men gebruik van hydraulische stuurautomaten samen met elektronica om het schip koers te houden. In 1980-1990 verschenen de elektrische stuurautomaten die gebruik maakten van gyroscopische en electronische kompasgegeven. De gekoppelde GPS systemen aan de koers verschenen rond 2000 en 2010. Moderne stuurautomaten gebruiken GPS en geïntegreerde navigatiesystemen om koerswijzigingen nauwkeurig te berekenen en uit te voeren.
AI en geavanceerde software (heden): Nieuwste stuurautomaten maken gebruik van AI om te anticiperen op wind- en stromingsveranderingen, en sommige zijn zelfs geïntegreerd met weersatellieten.
Hybride systemen: Moderne langeafstandzeilers combineren nog steeds windvaanstuurautomaten met elektronische stuurautomaten voor optimale efficiënt.
Zo nu begrijpen jullie direct wat voor een wereld een simpele stuurautomaat inhoudt en ga me nu bezighouden met de installering van een nu al verouderd systeem. De rug die alle draaiingen en vreemde houdingen moet accepteren protesteert op een bepaald moment flink maar ben al een heel stuk op weg om morgen de installatie uit te voeren. Terug inruimen van de spullen, Jacqueline blijft de kastjes uitsoppen en ont-schimmelen.
Na zware arbeid moet je jezelf belonen en gaan in de stad een biertje drinken bij Ming café en eten bij een plaatselijke familie chinees een heerlijk diner. De Grab brengt ons thuis en genieten van een kopje koffie in de kuip.
Bombardementen
Miri,
Zondag, 23 februari 2025
Met een zucht haal ik de koelkast uit de achterkajuit en sta al klaar met schroevendraaier om de beschermkappen van de elektronica los te schroeven. Even ter controle de stekker in het stopcontact en de koelkast werkt zoals vroeger. Dat is een meevaller maar een vreemde is dat de koelkast wel werkt op de 12 volt-plug van de kajuit maar niet in de achterkajuit. De stekker blijkt zeer selectief te zijn in het stopcontact en heeft te maken van de veerdruk tegen de zekering. Ik haal de stekker los en maak een aparte verbinding zodat er geen spanningsverlies kan optreden. Dit is een meevaller en ben blij met de gelukte reparatie.
Dan de stekker van de kookplaat vervangen. Er zitten wel heel dikke messing delen aan de stekker. Hier kan je hele stad mee in en uitschakelen terwijl er in de stekker twee iel dunne draadjes zitten. Erg overdreven en vervang deze met een gewone zoals wij in Nederland gewend zijn stekker en het Chinese apparaat werkt. Het ziet er goedkoop uit maar de pan wordt verrekkes heet. Ook geslaagd.
Ik ben moeilijk vooruit te branden en doe de dingen die ik moet doen en maan Jacqueline te stoppen om eens wat leuks te gaan doen. Rond 14.00 uur naar de Chinese tempel, maar eerst nog even wat eten. Prima lunch in een leuke omgeving en lopen naar de prachtig opgeknapte boeddhistische tempel
De Tua Pek Kong-tempel is de oudste Chinese tempel in de stad, opgericht in 1913. De tempel is gelegen naast de Miri Fish Market en heeft een rijke geschiedenis, waaronder het overleven van bombardementen tijdens de Tweede Wereldoorlog. In 2023 werd een 7 meter hoog standbeeld van Tua Pek Kong toegevoegd, dat wordt beschouwd als het grootste in Zuidoost-Azië. De tempel dient als een belangrijk cultureel en religieus centrum voor de lokale gemeenschap en trekt jaarlijks vele bezoekers. En nu komt bij mij ineens de vraag op: Wie heeft Miri gebombardeerd?
Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd Miri door verschillende partijen gebombardeerd. Aanvankelijk, op 8 december 1941, voerde de Britse Brooke-regering een 'scorched earth'-beleid uit door de olievelden en raffinaderijen in Miri en Lutong te vernietigen om te voorkomen dat ze in Japanse handen zouden vallen. Kort daarna, op 16 december 1941, landden Japanse troepen in Miri en namen de stad in zonder veel tegenstand. De volgende dag, op 17 december 1941, voerde een Nederlands watervliegtuig een aanval uit op de Japanse torpedobootjager Shinonome nabij Miri, waarbij het schip werd vernietigd en de volledige bemanning van 228 personen omkwam. Gedurende de daaropvolgende Japanse bezetting van 1941 tot 1945 werd Miri herhaaldelijk het doelwit van geallieerde luchtaanvallen, gericht op het verstoren van de Japanse olieproductie en militaire infrastructuur.
Vroeg terug aan boord eten we een stukje vis in een stille haven en genieten van de weerlichtende lucht ver van ons vandaan.
Zo saai als gras zien groeien.
Miri
Zaterdag, 22 februari 2025
Zo saai als gras zien groeien begint de dag. Ik kijk tegen de uitruiming van de achterkajuit op. Jacqueline is veel flinker dan ik en staat al snel met de handjes in het sop om de onderdelen uit de keuken en andere inhoud af te wrijven. Oogjes uitwrijven na het ontbijt en de krant en begin met tegenzin aan de achterruimte. Toch krijg ik er lol in want vind veel dingen terug die ik al lang verloren waande of niet meer met actieve beleving in mijn geheugen zat. De lege ruimte nodigt uit om de zijwanden te soppen, het houtwerk af te nemen en de kussens die door Jacqueline zijn behandeld weer terug te leggen. Dinghy, kano, gereedschap, voorraad onnodige en niet te missen in geval van nood aan hoekprofielen, rondhout, draadeinden en natuurlijk mijn boskapmes (nooit gebruikt maar ziet er wel heel gevaarlijk uit) evenzo het harpoen. Bij vertrek leek het harpoen me noodzakelijk maar dat is een stilleven geworden tot groot enthousiasme van de meest vervaarlijke vissen. Zo is er een café in Empel vlakbij ’s-Hertogenbosch dat de Lachende Vis genoemd wordt. Zolang de vissers in het café zitten gebeurt er voor de vissen niets bijzonders.
Snel de motor starten en deze slaat zonder enig probleem direkt aan. De duikers melden zich ineens aan voor de grote schoonmaak onder het schip zodat er op, en onder de Queen B grote bedrijvigheid is.
Tijdens de droogtijd van de kussens trek ik de diepvries naar me toe en schroef deze weer eens uit elkaar. Vervangen van de ventilator en zoek me razend naar de aansluitingen van de thermostaat. Er blijft niet veel heel van de binnenkant over en het bakje met schroeven raakt behoorlijk gevuld. Toch wijst het zichzelf en vervang de kapotte onderdelen en schroef de printplaten, beschermkastjes, tieribs en vasthoudschroeven terug op de plek en denk het met goed resultaat afgesloten te hebben. Hoe groot is de teleurstelling als het lampje groen blijft knipperen en de koelkast niet aangaat. Even rust geven en zet de kast terug op zijn plek. Inruimen gaat verder en rond 1600 uur is het genoeg. Weer een hele dag aan het schoonmaken en opruimen.
Ik beloof Jacqueline een Japanner in een grote mall. Het is even zoeken in de Bintang Mall, maar uiteindelijk lopen de bordjes met heerlijke hapjes aan de lopende band aan ons voorbij. En als je iets ingewikkelds besteld, stopt er een treintje met je gerecht net als de metro, bij het instappen exact op de goede plaats bij je tafel. Alles beweegt en maakt geluid. Prima gegeten en voelt is een hele belevenis. Bij een huishoudwinkel kopen we een kussen en een inductiekookplaat om minder gas te gebruiken. Gas vullen in bestaande kleine flessen is blijkbaar moeilijk beschikbaar en zal enig kunst en vliegwerk moeten toepassen om dit probleem aan te pakken.
Nu ik het zo opschrijf blijkt er weer veel gebeurd en dat geeft ook weer energie voor de voorbereiding van de leuke dingen die gaan komen
Gekoelde rode wijn.
Miri
Vrijdag, 21 februari 2025
De eerste nacht aan boord en voelt als een thuis. De ventilatoren ronken om de muggen op een afstand te houden en voor enige koelte. Het is moeilijk om in slaap te komen ondanks de wakkere vorige nacht. Om 09.00 uur stoot Jacqueline me weer aan om de dag aan te pakken en sleep me naar de tafel buiten voor een boterham kaas met een heerlijke koffie. De haven is in rust, een enkele keer is wat leven op de boten rond ons maar je moet het zoeken.
Het wasgoed wordt bij elkaar geraapt en met drie zakken wasgoed naar een MyDobi. MyDobi is een keten van goedkope wasmachines en droger die onze drie trommels verwerken met linksom en rechtsom bewegingen. MyDobi opende zijn eerste wasserette in 20215 in Miri, In 2021 breidde MyDobi zich snel uit en probeert met een keten aan wasserettes in Maleisië, Brunei en wat andere plaatsen in 2026 naar de beurs te gaan. Een mooie formule, wasgoed snel en goedkoop verwerkt en met een zeer eenvoudig systeem. Geen geklieder met zeep want dat is inclusief en prima gedoseerd.in plaats van drie tassen gaan we met gevouwen wasgoed die ineens in twee tassen passen terug naar de boot waar we bijna direct de Grab nemen om naar de supermarkt te gaan. Voor de lunch blijkt Ming Café gesloten en moeten we uitwijken naar een plaatselijk restaurant. Daar hebben we geen spijt van want ondanks het bestellen van medium porties krijgen we de tafel vol met heerlijke schotels en eten natuurlijk weer veel te veel. In de supermarkt de lokale boodschappen maar zeer vreemd is dat ze allerlei zware alcoholica hebben en rode wijn maar geen witte wijn. Je zou toch verwachten in deze warme contreien dat een heerlijk koel glas witte wijn in de smaak valt. Helaas en houden het maar bij een gekoelde rode wijn. Aan boord kan ik me niet inhouden om te wachten op het bezoek en begin alvast aan de watermaker om deze te spoelen. Dat loopt even mis want er blijkt een afvoerslang niet aangesloten en die spoelt het water via de afscheidingswand naar de vloer en sta al snel met de voeten in het water. Deppen en drogen hebben we afgelopen dagen wel geleerd zodat we nu maar opnieuw aan de gang gaan.
Kirk en Sue zijn een gezellig stel en drineken een glas samen en gaan in de avond naar de vrijdag borrel in de gemeenschappelijke ruimte. We raken al snel geïntegreerd. We komen tot rust maar smeden al diverse plannen voor de komende dagen.
Opnieuw schoonmaken
Miri
Donderdag, 20 februari 2025
Een rampnacht, de rugspieren protesteren, de jetlag speelt op en nog wat andere ongemakken, de nachtelijke uren glijden in een traag tempo voorbij. Rond halfvijf vallen de ogen dicht en schrik om 09.15 uur wakker. Het is dat Jacqueline het wel genoeg vond want anders was ik gewoon door blijven slapen. Toch fris en monter aan het ontbijtbuffet en verwonder me aan de verscheidenheid van het eten. Overdaad schaadt de mens, maar je moet een aanspraak op de persoonlijke discipline doen om niet te veel te eten. Overigens is het ontbijt een prima voedingsbodem om opnieuw een zware dag aan te gaan. Met de taxi terug naar de hunkerende Queen B. De geur is ondanks al het poetsen van gisteren nog niet uit de kajuit en gaan maar gewoon aan de slag. Opnieuw schoonmaken, van alles wat los en vast zit.
Rond 1400 uur zijn de voorpunt, wc en de kajuit schoon verklaard en begin met een eerste aanzet aan de achterkamer. Wel heb ik me voorgenomen om me niet zo uit te sloven zoals gisteren en heb het tempo omlaag geschroefd. Koffiezetten nadat het gas aangesloten is, de vriezer en koelkast aan. Het wordt steeds leefbaarder en krijg er weer plezier in. Jacqueline houdt zich bezig met de kussens, het bed en het beddengoed. Ook voor haar een hele klus want het matras is een onhandelbaar ding, het wollen onder-matras wordt loodzwaar nadat het zich volgetrokken heeft met een mengsel van chloor en water. Schoonspoelen en ophangen in de brandende zon. Het is warm buiten en alle plekken waar de huid getoond wordt aan de zon verbrand bijna direct.
Op de steiger het zweet en de geurtjes afspoelen met lauwwarm water. De omgevingstemperaturen zorgen ervoor dat het zogenaamde koude water uit de kraan warm is. Boodschappen halen voor het ontbijt morgen en drinken een biertje in Ming café. De barfood maaltijd is uitstekend en de bediening staat in positief contrast met de bediening in het luxe hotel van gisteren.
Het is heerlijk om in de avond in de kuip de dingen te doen die we normaal doen als we aan boord zijn.
Vegen, wrijven, natmaken, droogdeppen
Miri.
Woensdag, 19-februari 2025
Prima geslapen in het hotel en na het ontbijt nemen we de Grab taxi naar de supermarkt voor een lading schoonmaakmiddelen. Terug aan boord, eerst alle ramen open, de kussens en losliggende spullen de kuip in en gaan aan de slag met een doek en spons doordrenkt met azijn en water. Vegen en wrijven, krabben, natmaken en droogdeppen, de uren vliegen voorbij en het werk is niet alleen de binnenbetimmering maar ook de plafonds en zoals al gezegd alle losse spullen. Boeken, glazen, borden, brandblussers, veiligheidsmiddelen, versieringen, ze worden door de hand gehaald en schoongemaakt. Jacqueline grijpt haar kans om allerlei dingen weg te gooien. Kussens, hoezen, oude aangebroken verpakking met etenswaren, meel zo hard als beton. De vuilnisbak schrikt van de aktie en de deksel die de bak moet beschermen is al kapot. De kop op de bak geeft een sinister beeld. Kirk en Sue komen langs en tonen zich erg hulpvaardig. Ze bieden aan om een pasta maaltijd te maken, een luchtontvochtiger en zijn erg begaan met ons. Kirk en Sue, Amerikanen, hebben de boot gekocht van Jeff en willen hun schip terugvaren naar Australië. Later zullen we meer over hen te weten komen want ik heb ze uitgenodigd voor een vrijdagborrel. Het is veel werk en ondanks onze heftige inspanningen komen we er niet mee klaar zodat het verstandiger is om nog een nachtje hotel te boeken. De vermoeienissen en de stramme rug ontspannen en schoonspoelen in het grote zwembad. Mijn hart komt niet helemaal tot rust en krijg op deze manier de waarschuwing dat het tempo omlaag moet. Ik heb daar erg veel moete mee en wil maar doorgaan. Via de telefoon berichtenservice boek ik Kenya om de onderkant schoon te maken van de Queen B. Ik vraag nog hoe het zit met de krokodil maar die blijkt volgens hen met vakantie te zijn. Krijg als antwoord dat hij een rubberen pak aanheeft en dat het zo’n vaart niet zal lopen. Tja, ’s lands wijs, ’s lands eer.
De barlui maken er een puinhoop voor wat betreft de bestellingen en dit geeft nog eens etra ergernissen en kan me moeilijk inhouden om er wat van te zeggen. Mijn gezicht staat op onweer en directe confrontatie maar de rekening wordt met 30% verlaagd vanwege het ongemak. Ik als Nederlander ben natuurlijk helemaal om want voor korting moet je bij ons zijn.
Hé, ben je er weer?
Nederland – Sarawak Miri.
Dinsdag 18-februari 2025
Met een vriendelijke roep, Hé, ben je er weer, van het achterliggende schip voel ik me al snel weer thuis in Miri. Natuurlijk is het een dooddoener van een opmerking want hij ziet ook wel dat ik er ben. Toch is dit welkom een pleister op de wonde van het oerwoud aan schimmels die we aantreffen in de Queen B.
4,5 Maand niet luchten van de kajuit, in deze omstandigheden van tropische temperaturen. Schimmels in een afgesloten ruimte ontstaan voornamelijk door een combinatie van vocht, organisch materiaal en onvoldoende ventilatie. Schimmels groeien goed in een vochtige omgeving (70% of hoger). In een afgesloten ruimte kan vocht zich ophopen door een gebrek aan ventilatie. Organisch materiaal zoals hout, papier, stof en zelfs verf of lijm zijn heerlijke voedingsbodems voor deze ongenode gasten.
De bovenstaande receptuur heeft er voor gezorgd dat de binnenbetimmering van de Queen B een Dracula kasteel-sfeer oproept. De witte poeder van schimmels over de hele binnenbetimmering geven het een sinister aanblik en de stank is niet te harden. Met een snelle inspectie en wat wrijven over de vloer besluiten we toch maar voor een snelle boeking in een hotel om morgen het probleem aan te pakken
Jammer, na een voorspoedige reis, alle onderdelen verdeeld over twee koffers keurig aangeleverd bij de bagageband na een omzwerving van een kwart van de wereld. De twee grote pakketten met kussens en horren voor de bimini worden ook op dezelfde band aangeleverd. In het hotel spoelen we de teleurstelling van de schimmels weg met een biertje en vallen al snel in slaap door de lange reis.
website maken