Logboek 2019

Syney - Hobart Race

Maandag, 16 december 2019

Vlijmen.

Vroeg opstaan om naar het ziekenhuis te gaan voor de ingreep. Voor de buitenwereld nonchalant blijven en niet teveel aanleiding geven tot nervositeit. Ik voel me rustig, toch geeft elke aanleiding tot trubbel ongerustheid zoals de filevorming in het verkeer. Al om halfzeven horen via de radio de grote problemen op de weg van Gorkum naar Utrecht en dat het volledig verstopt zit. We zitten gelukkig op de goede weg maar het getetter van de reporter raakt me. Ruim op tijd op de afdeling worden we gerustgesteld en blijken veel tijd over te hebben zodat ik op bed nog enkele stukjes kan lezen en kom een interessant artikel tegen over de zeilraces in Australie 

Een enorme golf sloeg op de boeg van zeiljacht ‘Ragamuffin’. Even zag Tony Ellis helemaal niets meer. Het zoute water prikte in zijn ogen, beet in zijn gezicht. De tijd leek te vertragen, seconden leken minuten, of misschien stond de tijd zelfs wel even stil. „Vasthouden, was het enige waar ik aan kon denken. Vasthouden en onder geen enkele voorwaarde loslaten. Mijn vingers bonkten van de pijn, verkrampt door het koude zeewater”, zegt Ellis. Wat moesten ze als ze een ongeluk kregen? Wat moesten ze als het roer brak en de boot oncontroleerbaar over de woeste zee zou wiegen? Terug kon niet meer, dat was nog gevaarlijker dan doorvaren. „Met andere bemanningsleden haalde ik de zeilen naar beneden en bond alles wat maar een beetje los zat vast met tiewraps. Alleen een klein stormzeil voor op de boot lieten we op. We konden verder weinig doen, alleen maar hopen.” Van de 115 zeilboten die in 1998 begonnen aan de Sydney Hobart Yacht Race, haalden 71 boten de eindstreep niet. Wonderbaarlijk genoeg voer het 15 meter lange zeilschip met daarop de toen 54-jarige Ellis zonder grote schade de haven van Hobart binnen. In de hoofdstad van de Australische deelstaat Tasmanië hing een naargeestige sfeer. Vijf boten waren in de storm gezonken, zes mensen verdronken. Het is de meest rampzalige gebeurtenis tijdens de befaamde zeilrace die dit jaar haar 75-jarige jubileum viert. Tony Ellis (75) doet voor de 52ste keer mee, een record. De race start naar traditie elk jaar op Tweede Kerstdag in de haven van Sydney. „Ik ben elke keer weer gespannen, het went nooit. Je weet wat je gaat doen, wat voor weer het kan worden, met wie je de tocht maakt. Maar het weer op zee is onvoorspelbaar en kan zomaar omslaan. Vooral in de Straat Bass ligt het gevaar op de loer. Daar botst de Tasmanzee met de Indische Oceaan, waardoor het flink kan spoken. Dat ervoer Ellis in 1993, de enige keer dat hij rechtsomkeert moest maken vanwege een storm. „De golven leken hoger dan flatgebouwen. De wind was zo hard dat de mast brak en een gat in de romp sloeg.” Het water gutste naar binnen, alsof er een waterleiding was geknapt. In de kajuit stond het water tot aan zijn knieën. „Het lukte ons gelukkig om terug te keren naar de haven van Sydney. Maar zo’n onstuimige zee als toen heb ik nooit meer gezien.” In die race finishten slechts 38 van de 104 boten. Maar de race van 1993 had minder impact dan die van 1998. „Er vielen geen doden, zoals vijf jaar later. De storm in 1998 duurde maar achttien uur. In 1993 duurde het wel vier dagen. De zeilrace werd voor het eerst georganiseerd in 1945 door Peter Luke (1915 – 2007), oprichter van de prominente jachtclub Cruising Yachtclub Australia.Hij had het idee om de dag na Kerst met vrienden van Sydney naar Hobart te zeilen. Het werd een race, waaraan negen boten deelnamen. De snelste boot voer na ruim zes dagen de haven van Hobart binnen. Luke deed er meer dan elf dagen over, nog altijd de traagste tijd ooit. Ellis groeide op aan zee, in Port Macquarii, een kleine stad ongeveer 400 kilometer ten noorden van Sydney. Zijn eerste herinnering was op een boot. „Mijn oom en ik zaten in een sloep te vissen voor het avondeten, ik was toen een jaar of tien.” Een paar jaar later voer hij zijn eerste wedstrijd bij de lokale zeilclub. „Het was een klein bootje met een enorm zeil. Maar ondanks dat kwam ik haast niet vooruit. In 1963 deed hij voor het eerst mee aan de wedstrijd tussen Sydney en Hobart. Waarom weet hij niet meer precies. „Maar het heeft vast iets te maken met mijn betovergrootvader, kapitein Winthrop Ellis. Hij werkte als een van de weinige zeevaarders op een lijndienst tussen Sydney en Newcastle in het Verenigd Koninkrijk. De eerste jaren voer Ellis nog met dikke canvas zeilen en een houten mast. „Alles rammelde, maar de boten waren comfortabel. We konden goed slapen, hadden een keuken aan boord, soms zelfs met oven. Dan kookten we en dineerden we chique in de kajuit.” Bij kaarslicht, met het geluid van rammelende katrollen en tikkende touwen op het dek. Die tijden zijn voorbij. In de jaren 80 maakte de romantiek plaats voor minimalistische, praktische constructies. De zachte matrassen en verzilte canvas zeilen waren te zwaar, carbon was steviger en licht. De keuken werd geruimd, gevriesdroogd voedsel deed zijn intrede. Maar Ellis bleef. Die materiële revolutie maakte ook een einde aan de sfeer om de wedstrijd heen. Het was gebruikelijk om na aankomst in Hobart nog enkele dagen op de zeiljachten te verblijven. Maar nu alles wat ook maar een beetje comfort uitstraalt is verwijderd, vliegen de meeste zeilers na een korte douche direct naar huis of boeken een hotel in de omgeving. Ellis vindt het lastig, dat de race zo’n ander karakter heeft. „Maar dat gaat nooit meer veranderen. De romantiek mag dan verdwenen zijn van de boten, hij voelt het nog als de zon ondergaat of de boot hard op de golven klettert. „Je kunt je niet voorstellen hoe mooi dat is, je moet het voelen. Zelfs als het stormt en de zee kolkt. Dan voel je dat de romantiek niet verdwenen is.” Hij onderbreekt zijn liefdesverklaring met een anekdote. „Vroeger, dertig of veertig jaar geleden, voer ik mijn langzaamste Sydney-Hobart ooit. Het maakte die dag niets uit. Want elke golf, zo ver je kon zien, zat vol met dolfijnen. De zee zit vol met verrassingen. Je kan de boten strippen, maar de romantiek zit in het water. Tegenwoordig gaat het vooral om snel over het water denderen. Vroeger deed je een kleine week over de afstand van 1.170 kilometer. Nu gaat het volgens Ellis zo hard dat je zonder grote schommelingen in de weersomstandigheden de eindstreep kan halen. De snelste tijd werd genoteerd in 2017: binnen een dag, negen uur en vijftien minuten bereikte de 33 meter lange ‘LDV Comanche’ Hobart. Hij zat niet aan boord. Winnen blijft belangrijk, ook als je 75 jaar bent. „Op mijn leeftijd moet je blij zijn als je nog mee kan doen. Maar het gaat om winnen. Het is geen cruise.” Vorig jaar werd hij derde met ‘No Limit’, een 19 meter lang zeiljacht. „Een schip on steroids.” En net zo oncomfortabel als alle andere. Het jacht Katwinchar tijdens de Sydney Hobart Classic Yachts Regatta in Sydney, begin deze maand. Hoewel als eerste over de eindstreep komen niet het belangrijkste voor hem is. Mensen ontmoeten is het meest waardevol. Dat was zo bij zijn eerste race, en nu nog steeds. „Ik leerde van de oudere, ervaren zeelieden toen ik begon. Nu kan ik mijn kennis overdragen. Daar gaat zeilen om. De voorbereidingen op zijn 52ste oversteek beginnen pas op Eerste Kerstdag. Dan eet hij weinig en slaapt hij veel. Inmiddels draait het niet meer om zijn conditie of kracht. Hij voelt de wind als geen ander. Tweede Kerstdag is vervolgens hectisch. „Iedereen voelt vlinders in zijn buik, is nerveus. Alsof je verliefd bent, maar dan anders.” Een uur voor de start tuigen ze de boot op. Daarna is het wachten op het startschot: een kanon dat wordt afgevuurd. Eenmaal op open zee hijsen ze het grootzeil en denkt hij niet meer na. Het zeewater spat in zijn gezicht, de wind schiet door zijn haren. Pas als het zeil de boot scheef uit het water trekt, voelt hij dat hij leeft. „Wat voor weer het ook is, we hijsen alle zeilen. Dan kom je in je focus en denk je niet meer na.” Op adrenaline drijft hij de komende vijftig uur vooruit. De afgelopen jaren was het weer goed. „De weergoden waren ons gezind, dan spuiten we over het water.” Dit jaar zal niet zijn laatste zijn, Ellis gaat door tot hij het zeilen echt moet opgeven. „In mijn aderen stroomt geen bloed, maar zeewater. Ik wil blijven zeilen tot het niet meer kan. Wat heeft het leven anders nog voor zin?”

Digisailing

Zaterdag, 14 december 2019

Vlijmen.

Met de jongste zoon bootjes gaan kijken. Beneteau versus Jeaneau en Dehler komt in dit geval de Beneteau het beste uit en voel me trots dat hij ook wil gaan varen. Koen is meeste reizen mee geweest naar Noorwegen, Engeland, Zweden en Denemarken en het zeilersbloed blijft in de aderen. Met mijn vader maken we een norse en vervelende afkrakende opmerkingen om de boot zo goedkoop mogelijk te krijgen en om zo weinig mogelijk interesse te tonen tegen de makelaar. Het is een doorzichtig spelletje want de man heeft al snel door dat we de boot allang goed gekeurd hebben.

Mijn vader loopt met hoog opgetrokken kraag over de steiger en vindt het wel mooi zodat we na de keuring gezamenlijk naar een kroeg lopen met Belgisch-Perzische kleedjes op tafel en de vast stamgasten die aan de bar vastgeroest zitten met een barmevrouw die geen enkele belangstelling meer kan opbrengen voor haar klanten. Suf gepraat en afgestompt door alle Calimero verhalen. Koen blijft achter met alle twijfels van kopen of niet kopen. Michelle weet nog niet af het wel leuk is. Ik laat ze achter met de voor mij niet zo relevante vraag varen of niet gaan varen. Het is voor mij Varen!

In Yerseke kopen we de “everooit” beste mosselen die we hebben geproefd en kom met een vuilniszak diverse vis uit de strijd. Wat een bijzonder gebied en mooie winkels. Onderweg horen we dat een zeiler overboord is geslagen op de Grevelingenmeer en dat hij dankbaar is dat hij een smartwatch droeg. Hij sloeg gisteren overboord en via zijn horloge, dat in verbinding staat met zijn telefoon, weet hij het Kustwachtcentrum van Den Helder te bellen. Twee KNMR-reddingsboten, een patrouillevaartuig van Rijkswaterstaat en de SAR-helikopter rukten uit. Ook de politie kwam in actie om langs het water naar de zeiler zoeken. Uiteindelijk vonden de redders van de Ouddorps KNMR de man en namen hem aan boord.

Niet voor niks een smartwatch.

de symbolen kwijt?

Vrijdag, 13 december 2019

Vlijmen

Het devies op vrijdag de dertiende is waakzaamheid en houd me in met gereserveerde voorzichtigheid om vooral geen misstap te doen. In de wetenschap dat de meeste ongelukken thuis gebeuren ga ik het huis uit op zoek naar de ontbrekende spullen van de Todo-lijst. Is het bijgeloof? Er zijn enkele theorieën die verklaren dat het geen bijgeloof is maar pure wetenschap. Ik laat het erbij want dit onderwerp van vrijdag de dertiende heb ik al een paar keer beschreven. Bijgeloof is een interessant onderwerp bij de zeilvaart en zeelui.

Waarom een ringetje in het linkeroor? Het was het oor dat naar Kaap Hoorn wees als je deze kaap passeerde maar ook de mogelijke betaling voor de vinder van het stoffelijk overschot van de zeeman om de begrafenis te betalen.

In de trant van de oude Grieken die een munt onder de tong van de overledenen legden om de veerman te betalen naar de hemel.

De tatoeages die zo populair zijn tegenwoordig zijn waarschijnlijk door Nederlandse zeelui naar het Westen gebracht. Abel Tasman heeft tijdens de ontmoetingen met de bevolking in de stille oceaan deze lichaamstekeningen (tattow, Polynesisch) mee naar huis gebracht. In de 18^e eeuw werd het bij de zeelui werkelijk populair en waren het symbool-afbeeldingen zoals, Anker voor Atlantische oversteek, Schildpad of Neptunus voor het passeren van de evenaar, Draak voor het varen in Azië, Palmboom was voor dienst in de Middellandse Zee, Hoelameisje voor Hawaii, Harpoen voor walvisvaarders, Huismuis: eentje voor elke 5000 mijl en om de weg terug te vinden, zo ook de Ster of Kompasroos om de weg terug te vinden, Hou Vast als letters op de knokkels om niet overboord te vallen, Varken en kip tegen verdrinken.

Zeeziekte bestrijding is ook een onderwerp om verder uit te diepen en weet zelfs heden ten dage nog niet wat bijgeloof, placebo of medisch bewezen is.

Tussen de regels door van het verhaal zetten we de kerstboom op met alleen maar gouden ballen en vergulde lichtjes.

Zheng He

Donderdag, 12 december 2019

Vlijmen

De kamer is versierd en de kleinzoon komt zijn verjaardag vieren. De ooms en tantes, opa en oma schuiven aan en Jim neemt alle aandacht en cadeaus in ontvangst. Het wordt heel gezellig en onderstreept met dit feest de verschillende culturen. Verjaardagen worden anders beleefd maar ook familiebanden en de wijze van ontdekken en kolonialiseren.

Het vroegere China bijvoorbeeld was zeer geïnteresseerd om de wereld in kaart te brengen en te beschrijven terwijl juist de Westerse landen de landen die ontdekt werden wilden bezetten en kolonialiseren en van elkaar probeerden af te snoepen. De Chinese ontdekkingsreizigers waren veel vredelievender dan de piraten die onze landen voortbrachten. Het boek 1421 van Gavin Menzies beschrijft de ontdekkingstocht van de eunuch Zheng He in opdracht van de Chinese keizer. Op 8 maart 1421 vertrok de grootste vloot van de toenmalige wereld en bezocht vele landen en bracht de westkust van beide Amerika’s in kaart. Ontdekte ook het Zuiderkruis om een navigatie kenmerk te hebben op het zuidelijk halfrond. Ik heb dit boek gelezen en enorm onder de indruk geraakt van dit verhaal en van de grootte van de expeditie. Het is ongelooflijk dat de opvolgende keizer al deze gegevens en ontdekkingen op schrift heeft laten vernietigen.

De waslijst todo neemt langzaam af ter voorbereiding van de voorgenomen jump in de Pacific.

Woensdag, 11 december 2019

Vlijmen.

Met een jarige zoon een hapje gaan eten en geniet van het familieleven. Het restaurant is de voormalige woning van Prins Maurits en staat afgebeeld op een muur met een selfie. Prins Maurits(1567 – 1625) met de telefoon in de hand. Gedurende de Tachtigjarige Oorlog werd het kasteel als hoofdkwartier gebruikt door de Staatse legeraanvoerders. Prins Maurits van Oranje-Nassau maakte kastell Maurick tot hoofdkwartier tijdens het beleg van 's-Hertogenbosch van 1601 en werd het tijdens het beleg van 's-Hertogenbosch gebruikt.

Na de val van 's-Hertogenbosch werd het kasteel vanwege de katholieke sympathieen van de toenmalige eigenaars, de familie Heym, gebruikt voor het praktiseren van het katholieke geloof dat elders in de Meijerij van 's-Hertogenbosch verboden was. Het kasteel bleef tot 1680 in het bezit van de familie die Maurick uiteindelijk verkochten vanwege een combinatie van hoge belastingen en teruglopende opbrengsten uit hun landgebied. En dan is het leuk om te weten dat de hele miliaire operatie van Prins Hendrik betaalt werd uit de opbrengst van de Zilvervloot van Piet Hein.

Zo schuift de geschiedenis van verschillende gebieden en oorden onverwacht in elkaar. We hebben er smakelijk gegeten en mijn hoofd is vol met allerlei wetenswaardigheden.

DECCA systeem

Dinsdag, 10 december 2019

Vlijmen

Twee uitgerangeerde bedrijfsleiders worden uitgenodigd door de nieuwe garde bij de presentatie van de toekomstplannen en de aangeschafte machines. Mijn vader en ik zijn te gast bij Dirk die met trots de nieuwe ontwikkelingen uitlegt over de verwerking van elektronica schroot. De upgrading van materialen, separeren van de edele metalen, verwerking van plastics en het automatisch sorteren van de metalen. Dirk heeft daarbij een nieuw project in het kader van energieopslag en we genieten van het enthousiasme en dit nieuwe elan in het bedrijf. Ik bedenk me wel dat de elektronica van de scheepvaart in de kinderschoenen lijkt te staan en dat de jongens al het voorschot nemen om deze stroom te verwerken.

Dertig jaar geleden kwam het eerste plaatsbepaling apparaat Decca van onder andere Philips in de pleziervaart en dat opende wereldwijd de toegankelijkheid voor de wereldzeilers. De ontwikkeling was al heel lang in gang gezet en juist de Amerikanen waren de voorlopers. Het duurde even voordat het algemeen goed werd.

In 1931 werd het gyrokompas geïntroduceerd, radiorichtingzoeker, dieptemeter, marifoon, DECCA en in 1960 het satelietnavigatiesysteem door de Amerikanen en vanaf 1978 het GPS. Deze systemen werden weer geïntegreerd in de veiligheid apparatuur zoals EPIRB, kaartleesapparatuur, radar met AIS, digitale marifoon en een hele serie andere apparaten zoals windmeters, windrichting en log. De scheepsmotoren komen er ook niet meer ongeschonden vanaf en kom je printplaatjes en besturingen tegen met elektronica zoals het laden van accu’s door de dynamo, toerentellers, sensors. Soms voel ik me machteloos met mijn schroevendraaier want een zwart blokje met een verstopt IC'tje kan je op zee niet repareren.

De maandbladen zoals Zeilen en de Waterkampioen zie ik als een vooraankondiging en presentatie van de nieuwe mogelijkheden in de zeilvaart en minder interessant als reisverslag en ervaringsuitwisseling van de gruwelijkste stormen die mensen thuis laat sidderen.

Een goede reden om bij de kerstboom te blijven terwijl juist de elektronica om de weersvooruitzichten te voorspellen steeds betrouwbaarder worden. Een goede reden om je meer op de hoogte te houden wat er om ons speelt voor wat betreft de ontwikkelingen.

working class

Maandag, 9 december 2019

Vlijmen

Nette kleren aan en aanpassen aan DE maatschappij. De finaciele afwikkelingen en de benodigde handtekeningen plaatsen die tijdens afwezigheid zijn blijven liggen. Even ruiken aan de tijd, die voorbij is en beantwoord aan de formeel verplichte zakelijke zijde van de maatschappij terwijl ik al een jaar aan de zijkant sta van deze dagelijkse gang van zaken in Nederland.

Mijn emotionele thuis is feitelijk Panama terwijl de domicilie Nederland is. Het heeft allemaal geen invloed op de normale gang van zaken maar moet wel opletten.

Ziektekostenverzekering kan mopperen over de lange tijd in het buitenland, de verzekering op het huis voor wat betreft inbraakverzekering spelen een rol. De energiemaatschappij vraagt zich af waarom ik zo weinig energie gebruik. Ben je eindelijk eens energiezuinig is het weer niet goed en ontvang een brief dat ik in aanmerking kom voor een slimme meter? Toeval of niet maar het zet mij wel aan het denken.

Slimme meter in huis en men kan direct van een andere plaats bepalen wanneer ik thuiskom of dat ik voor een langere periode weg ben. En wie zit er aan de controleknoppen en hoe betrouwbaar zijn deze mensen?

Het is een van de redenen van mijn aversie tegen het huidige Nederland. Alles is overgeorganiseerd en gereguleerd zodat je alleen maar hoeft te werken en de belastingafdracht is al op voorhand voor je geregeld en wordt er voor jou bepaald dat je beter een huis kunt kopen om enkele jaren later die voordelen op eigen huis rigoureus af te straffen. Denk aan energiezuinige auto’s, bankverkeer, energie besparen, zonnepanelen, tweeverdieners enzovoort.

Op het einde van de dag maak ik de balans op en ben blij met de warme persoonlijke contacten. Maar teleurgesteld in de regels.

Kaart van Ptolamaeus

Zaterdag, 7 december 2019

Vlijmen

Onderzoek naar compatibiliteit en de mogelijkheden voor zeekaarten aan boord. Na kostenvergelijkingen en beschikbaarheid versus praktisch, kom ik toch uit om een digitaal wereldpakket aan te schaffen. Kost een paar centen maar dan ben je nergens meer onthand over een kaart die je net niet hebt. Uiteindelijk als je alle kaarten besteld dan ben je goedkoper uit dan met de aanschaf van deelkaarten. Maar nu de vraag past de hele wereld in zulk een klein kastje en dat blijkt beantwoord met de compatibiliteit en dat kan.

Al 3000 jaar past de kaart van de wereld op een velletje papier en moesten de schippers uit het Middellands Zeegebied het doen met een kaart die gebonden was aan de contouren en de duur van de afgelegde afstand welke een maatstaf was. Ptolemaeus, 200 jaar na Chr., was de maker van een echte wereldkaart en ging uit van alle gegevens die de reizigers inbrachten en was de eerste die lengte en breedtegraden invoerde. Noorden bovenaan en bracht de Canarische eilanden vrij nauwkeurig op zijn kaart. 300 Jaar later kon er America aan toegevoegd worden en de jaren en decennia later ging het heel snel met het complementeren van de wereld op de kaart. Satellieten brengen de echte nauwkeurigheid en zelfs een indicatie van de dieptes. En nu is alles op een dataschijfje op te bergen in een holle kies. De discussie rijst nu op hoe ga je om met papieren kaarten als je al weet dat deze niet zo nauwkeurig zijn als digitale kaarten.

Ik ga voor een combinatie van de digitale kaart met de detailkaarten in de almanakken. Bezoek enkele watersportwinkels in Drimmelen en kijk uitgebreid in de verschillende boeken die daar beschikbaar zijn.

Boot van Pesse

Vrijdag, 6 december 2019

Vlijmen

Suriname, de Carieb en de Jungle van Midden America met de boomkano’s als boot, plaatsen deze zogenaamde boot in mijn gedachten als erfgoed van deze regio maar niets is minder waar. Ik lees een boekje waar melding gedaan wordt van de oudste boot ooit gevonden en waarachtig deze is gevonden in Drenthe, een boomstam. Zouden die keiharde Hunebedbouwers de uitvinder van de boot zijn? Dat zal wel niet, maar is toch opmerkelijk, dat deze zogenaamde “Baita” of “Bheid” (steken of splijten) in Drenthe wordt gevonden. De opgegraven boomstam die de Drentenaar Hendrik Wanders ontdekte in 1955, tijdens een wandeling in Pesse langs de kant van de weg bleek bewerkt. Een uitgeholde boomstam en na wetenschappelijk onderzoek meer dan 10000 jaar oud. Deze is in het Drenthe museum te bezoeken te zijn.

Vanuit Panama ben ik door het gebruik van Google, de titels van een paar interessante boekjes tegengekomen en deze via internet besteld. Het boekje “100 Maritieme uitvindingen” lijkt me aardig voor enkele wetenswaardigheden en het boekje “Het Noorden Verloren” om te griezelen.

Vandaag oriënteren op het todo-lijstje voor de boodschappen om deze mee te nemen in januari.

Gezellig om een vriend te bezoeken en praten snel bij. Het voordeel van vriendschap is, dat ondanks dat ik erg onregelmatig in Nederland ben, meteen de draad van het gesprek weer opneem. Uitgebreide lunch met de zonen om het zakelijke met elkaar te bespreken. Nederlandse pot als avondeten en voor de buis gaan zitten om de onvermijdelijke praatprogramma’s te volgen. Toch moet ik bekennen dat het charme heeft.

Pakjesboot

Donderdag, 5 december

Vlijmen

Pakjesavond op de verjaardag van sinterklaas. Verwonderlijk dat hij met een hele hoop gedoe per stoomboot aankomt en als dief in de nacht vertrekt, niemand weet hoe? De Anti-Pieten organisatie zullen blij zijn dat zwarte piet vertrokken is maar ze weten dat het feestje volgend jaar weer terugkomt.

Waarom de associatie met Spanje en een stoomboot, zoals in het liedje dat miljoenen kinderen elk jaar zingen? Want Nicolaas zou volgens de historici nooit in Spanje zijn geweest. Het verhaal dat de heiligman met stoomboot uit Spanje komt, verschijnt voor het eerst in 1850 in het boekje “Sint-Nicolaas en zijn knecht” van een zekere Jan Schenkman. De stoomboot was een modern vervoermiddel in die tijd, maar waarom Schenkman koos voor Spanje als herkomstland, is volgens de kenners een raadsel.

Het zou zijn oorsprong hebben in de maritieme connectie die er vroeger was tussen de Europese landen. Waar Sint en Piet voor het eerst op een boot liet aankomen is nog niet bekend. De aankomst op een stoomboot in Amsterdam in 1934, trok veel aandacht. Toch had men dat in ieder geval in Arnhem en Zierikzee al zo’n tien jaar eerder op touw gezet. Omdat niet iedere plaats in Nederland aan het water ligt, bedacht men dat Sinterklaas daar per trein arriveerde.

De Pakjesboot 12 is de bijnaam van het in 1910 te water gelaten stoomschip Hydrograaf welke als vervoermiddel dient bij de landelijke intocht van Sinterklaas. Sinds 1985 is deze stoomboot het vervoermiddel waarmee Sinterklaas en Zwarte Piet uit Spanje komen varen.

Wij verwerken op onze eigen wijze de jetlag en zorgen voor niet al te veel activiteiten. De schoen blijft leeg en Sint zal wel denken dat we in Panama zijn.

droogvaren

Woensdag, 4 december 2019

Vlijmen.

Om niet te zeuren en meteen de dagelijkse gang van zaken op te pakken ben ik met de eerste afspraak begonnen van een hele serie. Als je druk doet en bent, dan vergeet je snel alle vermoeienissen. In de middag bellen naar het ziekenhuis en open de post en duik weg in het blad Zeilen en het blad van de kustzeilers. Een beetje droogvaren en nuttig om kennis op te doen.

Geland

Dinsdag, 3 december 2019

Panama – Vlijmen

Je voelt de correcties die de piloot maakt als het vliegtuig land. Het landingsgestel zucht en kraakt maar vangt de klap van de 150 ton prima op en zijn weer in Nederland. Mooi weer maar je kunt zien dat het koud is. De bladeren zijn van de bomen en het gras heeft de dauw nog tussen de sprieten hangen. De paspoortcontrole is druk maar vinden een verborgen verlaten rij en schuiven mooi door de paspoort-automaat het land binnen. De trein laat lang op zich wachten op het ijskoude perron maar is op tijd.

In de coupé van de trein doen we de aankondiging naar de familie dat we er zijn. Van de trein de bus in en realiseer me dat we echte openbaar vervoer reizigers wereldwijd zijn geworden. Van boot tot huis, bus, trein en vliegtuig. Een paar uur uitrusten en het verblijf kan een aanvang vinden. We zijn weer thuis.

Grootste busstation in de wereld

Maandag, 2 december 2019

Vistamar – Tocumen

De voorbereidingen om nar huis te gaan geven altijd Stress. Je spullen bij elkaar leggen en controleren dat je de noodzakelijke dingen bij je hebt. Paspoort, telefoon, portemonnee, computer, leesboek en nog wat kleine dingen. Drentelen door de kajuit en de veiligheidsmaatregelen zoals hoofdschakelaars, kranen sluiten en ongediertebestrijding. Ik loop even naar voor om de havenmeester op de hoogte te brengen van ons vertrek. Soto, Caesar is vandaag vrij, neemt de honneurs waar en zal voor extra controle en het luchten gaan zorgen.

Wij stappen in de dagelijkse shuttle voor Corenado en kunnen direct in het busje stappen richting Panama City. De bezetting van de bus wisselt van halte tot halte en zijn een stuk van het traject slachtoffer van het doordringend gehuil van een klein kind. Het gaat door merg en been en de chauffeur zet het geluidniveau van de radio een stuk luider om te overstemmen. Op het busstation Albrook lijkt één van de grootste busstations van de wereld maar dat valt tegen. Het is groot maar Chennai Mofussil Bus Terminus in India is de grootste met meer dan 700 bussen tegelijk in- en uitstappen met 500.000 passagiers per dag. Woodlands Temporary Bus Interchange in Singapore is de tweede in de wereld met 400.000 pasagiers. Finland heeft de grootste busterminal onder de grond en vervoert 170.000 passagiers per dag. En ter vergelijking Schiphol heeft een topdrukte van 220.000 passagiers per dag.

In het winkelcentrum eten we een hamburger want we zitten prima op schema en hebben tijd genoeg. Dan met de metro naar Tocumen en flitsen met de metro door de verstopte stad. Bij een kop koffie zijn we getuige van een vrouw die per telefoon de bons krijgt en begrijp dat ze volgens haar gedumpt voelt. Voor ons is het een reality programma en het wordt al snel duidelijk dat Mevrouw een heilloze tegenaanval pleegt en met een driftige uithaal gooit ze haar telefoon op de tafel en geeft heftig nee-schuddend de strijd op. Mevrouw zit achter de douane op weg naar huis en waarschijnlijk voelt de Panamese ex-lover zich veilig achter de bewaking.

In het vliegtuig filmpje kijken en een prima reis naar huis.

Swell, korte golven

Zondag, 1 december 2019

Vistamar

Wat is Swell? Deining op de oceaan, zee of groot meer, zijn een reeks mechanische golven die zich verplaatsen langs het raakvlak tussen water en lucht en worden daarom ook wel zwaartekracht-golven genoemd. Dit zijn dus geen windgolven die opgewekt zijn door de lokale wind maar door verre weersystemen. Swell is het product van golven veroorzaakt door wind ver van de plaats waar je bevindt.

Swell golven hebben vaak een lange golflengte zoals de Swell afkomstig van een storm van golftop tot golftop, van wel 700 meter. Ook kunnen er Swell golven ontstaan door seismische gebeurtenissen, zwaartekracht en kruisende wind.

Golven met een seismische oorzaak kunnen ontaarden in een Tsunami.

Over een Tsunami moeten we maar even niet bij stil gaan staan want daar helpt geen enkele voorbereiding aan.

Dale, de opstapper in het Panamakanaal, waarschuwt telkens voor de Swell in de haven van Vistamar en dat er schepen zijn met tienduizend Dollar schade, geklapte stootwillen en gebroken landvasten. Dale heeft een punt want in de haven staat continue een Swell, maar gelukkig lijkt me deze beheersbaar.

Een schrikbeeld uit het verleden van een ogenschijnlijk perfect ingesloten en beschermde haven op Gomera, waar de Swell de hele haven sloopte inclusief de schepen die daar aangemeerd waren. Ik ben toentertijd ‘s-nachts uit de haven gevlucht.

Morgen gaan we terug naar Nederland en moeten de Queen B verzorgd achterlaten en begin alle lijnen na te lopen, stukken plastic slang bij de kikkers tegen het schavielen en ruimte en lengte geven aan de lijnen om de continue beweging van de deining op te kunnen vangen. Ik ben tevreden over het resultaat en ga uit de zon, binnen in de kajuit de voorbereiding doen van de reis in januari naar het Paaseiland. Reisverslagen ordenen want van de ervaringen van anderen kun je veel leren en scan de belangrijkste beschrijvingen uit de almanakken die ik heb. Ik maak screenshots van OpenCpn, het kaartprogramma, zodat ik zeker weet dat deze kaarten aanwezig zijn. Vreemd, de aansluiting van de Pitcairn Islands niet kan vinden op de Garmin.

Met een gerust gevoel alles voorbereid, start ik voor de controle nog even de generator en deze geeft geen koelwater uit de uitlaat en ben weer eens zeer teleurgesteld in de generator en in mezelf, want had dit  niet verwacht. Deze klus schuif ik door naar januari 2020.

In de avond een hapje gegeten als laatste avondmaal van het vaarseizoen 2019.

Touwtje in de schroef

Zaterdag, 30 november 2019

Vistamar

Bedrijvigheid alom, grote poetsinhaalslag en het conserveren van de watermaker. Een watermaker wordt door iedereen aangemerkt als een trubbelkees, je blijft ermee bezig om het apparaat een goede kwaliteit water te laten maken. Het osmosefilter is nogal kwetsbaar terwijl het 55 bar druk op zijn donder krijgt. De druk zorgt ervoor dat het water door het filter geperst wordt en dat de zoutkristallen de passage niet kunnen maken. Het filter schijnt daarbij een vorm van biotoop bij zich te houden die niet beschadigd mag worden. Houdt gechloreerd drinkwater weg van de watermaker om te spoelen want dan gaat deze kapot. Vuil water met bacteriën of virussen (fecaliën in het water) kunnen door het filter gedrukt worden. In de praktijk ben je regelmatig de filters aan het schoonmaken, naar buiten of het omgevingswater schoon is en hou je aan de procedures want door de hoge druk is de pomp extra kwetsbaar voor foutjes in de bediening en dat ook voor het filter. Heb je een generator met een watermaker aan boord dan hoef je niet meer te gaan werken want daar heb je dan geen tijd meer voor.

Jacqueline trekt de mat van de vloer en schrobt deze uitbundig op de steiger en met het leidingwater lekker naspoelen. Er loopt een drek vanaf en ik denk dat de enkele kakkerlakken vanavond beteuterd zullen kijken want er zijn geen heerlijke restjes zoals haren, nagels, kruimels en andere heerlijkheden te vinden. Wij zijn trots op het resultaat en bewonderen de blauwe kleur die nu weer naar boven komt.

Met het klussen en de passanten krijg je aardige gesprekken en het is voor allen een oversteekplek naar de overkant. De overkant zijn de eilanden van de Markiezen, Frans-Polynesië, Fiji. Het begint voor mij steeds meer te leven en ben al bezig met de voorbereidingen voor een veilige overtocht. Controleren van de joon, een stok met vlag bij Man over Boord manoeuvre. Ik bedenk nu dat het knap vervelend gaat worden als je in paniek transgender moet gaan denken want Vrouw over Boord mag je dan ook niet meer roepen. Mens over Boord klinkt zo afstandelijk maar ik zal deze discussie wel verliezen als ik politiek correct moet gaan denken en afstand moet gaan doen van alle "Man Over Board" knoppen. Je redt er in ieder geval geen mensen mee.

Een zaterdag aan boord, beetje niks doen en toch iets. Krantje lezen en poetsen. De administratie op orde brengen en spullen die niet meer nodig zijn weggooien.

Vrijdag,29 november 2019

Vistamar

Tijdig voorbereidingen treffen voor het vertrek van maandag en omdat het droog is, is het een prima moment om de bijboot op te rollen, de genua en kotterfok van het dek af te halen. Jacqueline ruimt de boel binnen op en dat komt mij goed uit, want zo kan ik de radarkabel uit de Queen B halen. Dat valt niet mee want je gaat tegengesteld werken om de kabel los te knippen en de kabel te volgen met het losmaken van de massa’s tieribs. Vakken en verborgen luiken onder de kussens openen en leegmaken om de steeds langer wordende grijze kabel door te trekken. En dan hopen dat het laatste luik in de achter-bakskist niet geopend hoeft te worden. Dat blijkt valse hoop en moet om het goed te doen nu ook nog de bakskist voor de honderdste keer uit en inruimen. Goed gevoel om de kabel in de hand te hebben kan ik deze meenemen als voorbeeld naar Nederland.

Dale komt vragen of ik hem kan helpen bij het uittakelen van zijn schip Adios en maak een behoorlijke blunder om Dale aan te zien als Lew. Verkeerde vragen en vervelend voor de verwisseling. De Adios gaat uit het water omdat het veiliger is vanwege de swell en hij heeft een aanvaring met een “rising rock” gehad. Gelukkig blijft het bij een dikke klap en niet dat de boot op een plateau is gestormd of dwars is geduwd door de stroom, want dan is het letterlijk en figuurlijk “Adios” met de Adios.

Voor de boodschappen nog even naar de stad en drinken een lekker bakkie met koek bij de vaste bakker. Winkelen bij de Novey en zie dat het lekker druk is vanwege de Black Friday. In de winkel voor de zonnepanelen naar een nieuwe plaat gekeken en de aankoop uitgesteld naar januari. Ze hebben hem en dat is even genoeg voor me.

Aan boord de verdere voorbereidingen en om half vijf komt Dale zeggen dat het gaat gebeuren. De kar staat al in het water en de duikjongens staan er klaar voor. De boot, een Bruce Roberts” wordt met behulp van achter ankers en de lijnen op de loopbrug voor de kar gemanoeuvreerd en op de kar getrokken. Het gaat goed maar voor wat betreft de veiligheid van de duikers, de mensen op het dek en de omstanders laat het ruimte over voor enige opmerkingen.

Bij de borrel komen de sterke verhalen los en het charmante van het gezellige gesprek is dat de bootboys en Caesar ook aanwezig zijn.

Donderdag, 28 november 2019

Vistamar

Het wil maar niet licht worden en ga eens buiten kijken. De nachtlucht is veranderd in dikke donkere regenwolken waar de regen in dikke droppels uit neervalt. Grijs, boos en bar weer maar de airco staat comfortabel aan, zodat we rustig ontbijten en koffie drinken. De geplande boodschappen om 11 uur wordt gestoord door een echte dikke bui zodat we besluiten aan boord te blijven.

Ik kruip op de bank met facebook en lees enkele hoofdstukken Spaans maar houd het barre weer met een knipoog in de gaten. “Met geen” rust in de kont pak ik de isolatie van de vriezer aan. Niet voor niets drie platen polystyreen gekocht zodat met passen en meten een nieuwe bak in de vrieskist construeer.

Je komt wat tegen als je aan de gang bent want als je onbevangen de vrieskist in kijkt dan lijkt het redelijk vierkant, maar als je gaat passen dan kom je de gekste dingen tegen zoals de voeler van de thermostaat, de ophanging thermostaat, de gasveer die in de bak zakt, de verdikking in het polyester van deze gasveer, de leidingen van de verdamper en dan de rondevorm van het schip. Ben trots op mijn werk en heb met een anderhalfuur een binnenbak weten te maken. Met een gloeiend heet mes de platen op maat gemaakt.

Inmiddels droog buiten haal ik de waterpomp uit elkaar van de generator. Ik ga nu niet beschrijven wat ik allemaal demonteer want dat heb ik het laatste jaar al meerdere malen gedaan, maar ga nu eens uitleggen wat een netjes opgevoede jachtschipper meemaakt als je vingers twee centmeter tekort zijn om het laatste moertje aan de onderkant van de pomp te monteren, taal gebruik in het hoofd wordt er niet beter op, je vraagt je af wat het schip nog waard is, vraagt je af wat het effect is van de bloedverdunners nu je handen onder de schrammen en krassen komen te zitten. Dit is met een betablokker niet goed te maken als je ook nog eens goed klem komt.

Er vallen drie moertjes in de bak die op raadselachtige wijze verdwijnen die zelfs het magneetje niet weet te vinden. Geduld is een schone zaak en na een uurtje pielen met beschadigde vingers, rouwrandjes onder de nagels en het uitproberen met de vreemdste oplossingen krijg ik het moertje op het pomphuis, missie geslaagd. Nadat de ombouw terug geplaatst is, drie uur verder, met een stijve rug, plat voorhoofd door het steunen van het hoofd tegen de bakskistdeksel om de handen vrij te hebben voor het werk achter de generator.

Een dag zonder ontdekkingen en cultuur van het mooie Panama maar een gewone dag aan boord, een dag uit het harde schippersbestaan.

Avondeten wordt een pot ingemaakt vlees met kerrie en rijst. En kijken naar de film van Fons Brenninkmeyer over de Kikvorschen in Rome. Leuk om terug te zien.

Trawler

Woensdag, 27 november 2019

Wayne Island – Vistamar

Het ochtendlicht is net wakker, de zon is nog achter de lage bewolking, de golfjes kabbelen op het water, de weinige wind komt heel regelmatig en uit een bezeilbare hoek. Hiervoor zijn we vroeg opgestaan, dit belooft een mooie dag. Het is drie uur na hoogwater en hebben stroompje mee naar buiten en een extra waterhoogte van een 2,5 meter op de aangegeven kaartdiepte.

De zandbanken naast de Queen B komen net droog te staan, de golfjes breken op de plaat en weten dat ze moeten wijken door het tij. Opkomend zand, scharrelplek voor de wachtende vogels, wegvluchtende visjes.

Voorbereidingen aan dek en in de kajuit, motor starten en ankerop. Het anker heeft zich diep ingegraven en komt moeilijk los, de ankerlier moet alle zeilen bijzetten om het anker te laten uitbreken. Afspoelen met de dekwaspomp en Jacqueline maakt een scherpe draai om tussen de banken te blijven, om veilig weg te varen. In nabije verte staat het vervallen huis van John Wayne en het alsof het roept dat het met ons mee wil. We laten het Wild West-paleis aan het verval en de overwoekerende natuur over.

Het zeiltje omhoog en zeilen in deze vroege ochtend met een windje van 10 knoop het zeegat uit. Een heerlijke luie tocht, boekje lezen, vissen, rondkijken naar de vissende trawlers en de kleinere visbootjes. Ik geniet van deze tocht en het voelt door de wind niet al te warm aan. Realiserend dat het in de haven wel eens kokendheet kan zijn. En dat is zo, het klamme zweet slaat meteen toe als we tussen de pieren komen in de bescherming van de golfbrekers.

De ligplaats is nog vrij en kruipen in de box met behulp van een wachtend opvangteam inclusief havenmeester Caesar, die de lakens uitdeelt. Na enig geharrewar over de stroompaal verbind ik het interne systeem van 110 naar 230 volt om dat weer na verkeerde ondersteuning van 230 volt naar 110 volt te schakelen. Transpireren wordt bijna douchen want mijn kleding is binnen de kortste keren door en door nat.

Gesprek met de nieuwe buurman uit Australië en gaan een hapje eten bij de Boca Bar als afsluiting van een heerlijke zeildag en vieren de terugkeer naar de haven.

Dinsdag, 26 november 2019

Isla Taborcillo of Wayne Island

Once upon a time in the west! Ik loop door een vervallen Wild West straatje, de huizen zijn voormalige appartementjes van een hotel maar ingericht en uitgevoerd in de stijl van het Wilde Westen. De gevangenis is open en de celdeuren staan los, de gevangenen zijn op tijd weg. De sfeer pakt me. Ik ben terug in een paradijs van een filmster en heeft van zijn werk een hobby gemaakt. Het grote huis van John Wayne met 28 kamers staat er nog maar het is geplunderd door toeristen en of lokale vissers. De airco’s zijn verdwenen, de ramen staan open, de luxaflex hangt gedraaid aan het plafond op het ritme van de wind te klapperen. Het zwembad is nog heel, maar het water is groen. Ik ruik de aanwezigheid en voel de geest van John zweven door zijn paradijs en dat blijkt te kloppen want even verderop ligt hij onder een eenvoudige steen begraven, vlak voor de ingang van de kerk. Hij is er nog, wat zal hij verdrietig zijn van wat het geworden is.

Op het internet is een folder van de makelaar te vinden en vraagt 14.000.000 $ voor dit vervallen geheel. Ik zou het graag willen hebben, voor niets, om het weer op te bouwen met hotelfunctie en museum want het is in principe een prachtig geheel. Elke dag, vanaf nu, zet het verval zich onrepareerbaar verder in. Op het moment dat we het gezien hebben en teruglopen naar de dinghy zien we vier boten met toeristen naar het eiland varen en die gaan op onderzoek uit. Die nemen allemaal iets mee of komen ergens aan, het zal niet verbeteren.

Een wandeling over het strand met de blote voeten in het “zachte” zand. Nu weet ik wat het zachte zand is, een strand waar je voet tot aan je enkels in het zand weg zakt. Loopt moeilijk maar voelt prettig aan de voetzolen. Ook hier ligt op de springvloedlijn, sporen van gemorste olie.

Terug aan boord realiseer ik me dat het een reis waard is om dit te zien, de vroegere rijkdom van John, wat de erfgenamen ervan gemaakt hebben, het verval. Het lugubere is, het speelt zich nog steeds af, rond John Wayne.

Aan boord stroomdraaien en dacht het probleem van de waterpomp generator voor altijd opgelost te hebben totdat vanmiddag met een snok het snaartje weer is gebroken. Geen zin om de handen te branden laat ik het beest afkoelen en neem voor om dit in de haven verder te bekijken.

John Wayne

Maandag, 25 november 2019

Otoque – Isla Taborcillo

Als je bandieten moet vangen en opsluiten, lange tochten met paard door de canyons in Amerika moet maken in de brandende zon om vervolgens in een duel te raken met mannen van het slechtste soort in een afgelegen gehucht in het wilde westen, al schietend een uitweg weet te bewerkstelligen en ook nog als de sympathieke held uit de strijd te komen dan denken we bijvoorbeeld aan John Wayne. John Wayne, de filmster, heeft tijdens zijn leven een eiland gekocht in Panama namelijk Isla Taborcillo om hier uit te rusten van zijn bovenomschreven dagelijkse bezigheden. De Bauhaus gids vermeld het als het Wayne eiland en het lijkt ons wel wat om er een kijkje te nemen.

Het waait wat meer dan voorspeld en zien de schuimkopjes om de punt van Otoque rollen en wachten een paar uurtjes op de afname van de wind. Rond half twaalf vertrekken en steken met behulp van de motor recht tegen de wind in, over naar Punta Chame om via de GPS way-punten tussen de zandbanken door te laveren, om bij het eiland van John Wayne te komen. Een verlaten villa en hotel staan in de verte. Voor US$ 14.000.000 kun je de trotse eigenaar zijn van het hele eiland inclusief de bebouwing en de bootjes die op de kant liggen. Een klein museum ingericht als dorp met herinneringen aan zijn filmverleden moeten er te bezoeken zijn.

Rustige dag aan boord en het water onder de kiel komt tot een 90 centimeter, alles gaat goed en het anker houdt zich prima in de zandgrond.

Otoque

Zondag, 24 november 2019

San Pedro – Otoque

Op het voordek gooit Jacqueline de lijnen los die aan de ankerboei vastzitten en met een beetje ondersteuning van de motor draai ik de Queen B, die de wind snel oppikt. Voor deze anker-los manoeuvre had ik het grootzeil al uitgerold zodat we al snel kunnen zeilen. Ik zet de genua bij en genieten van het voorbijschuiven van het eiland Tobago. De Noordenwind komt van schuin achter en zorgt voor kleine witte kopjes zodat het zin heeft om te zeilen. De swell zorgt ervoor dat de zee met grote witte schuimkragen op de rotsen breekt. Vreemd gevoel geeft het dat je op een betrekkelijk rustig water zulke kracht ziet losbarsten op de stranden en de rotsen en je wilt er zover mogelijk van weg blijven.

Het vislijntje gaat uit maar ook deze keer geen belangstelling van de vis. Ontspannen oversteek van Tobago naar Otoque waar twee kleine dorpjes liggen met een totale bevolking van 130 mensen, waar mogelijk geankerd kan worden maar dat wordt afgeraden bij wind uit het noorden zodat we om het eiland varen en een baai aan de zuidzijde indraaien om daar te ankeren. Dichtbij de kust met de beschreven brekende branding ankeren in 15 meter diep water. Nu komt de nieuwe ankerketting met zijn lengte wel heel goed van pas en zet een stevige lengte in om vast te leggen. Het nadeel van de extra lengte ketting is dat naar mijn idee we in de avond wel erg dichtbij de kust komen tijdens het laagwater en hoor de branding overheersend brullen in de kuip als ik de rust heb gevonden om een boekje te lezen. Onrustig gevoel maar ook realiserend dat het allemaal prima is. Zorgen maken is een onderdeel van het reizen en dat is maar goed ook.

De reparatie van de slangklem kan afgevinkt worden want onder de motor blijft het droog. Het is genieten vanuit de kuip kijken naar de kust en zijn getuige van een prachtige zondondergang terwijl de vissers met hun bootjes de nacht in gaan om te vissen. Een uitbundige sterrenhemel maakt de avond compleet.

Het eiland werd in het verleden door een indiaanse gemeenschap bewoont en de Chiefs Careta, Tatalao en Estiva blijken hier nog steeds gezag in te boezemen. Tegenwoordig is er een gemengde bevolking en de kost wordt verdiend met visserij en landbouw.

San Pedro

Zaterdag, 23 november 2019

San Pedro

Met gettoblasters stormen de schepen met feestende gasten naar de ankerplek waar we al schommelend en stuiterend van de hekgolven getuige van zijn. Dat er veel mensen samen met ons willen genieten van een mooie plek is alleszins te begrijpen maar waarom dat met zulke grote herrie gepaard moet gaan is onbegrijpelijk. Daarbij komt dat de ferryboten zonder knalpot varen en de orgie van geluid is compleet. Ik ben doof maar dit gaat boven alles uit. Groepen met jongeren springen in het water en bezoeken de al overbevolkte catamarans om daarop verder te dansen.

Gelukkig is het feestje rond half vier voorbij en vertrekken de feestgangers richting Panama City. De rust keert terug en kan weer genieten van de prachtige uitzichten op de stad, zeeschepen, dorpsgezicht San Pedro en de collega boten.

Af en toe regen met een windversnelling maar is over het algemeen loeiheet en de zon brandt op het dek. In het water is het prima toeven en ga met een krabber aan de slag voor de “slag” om de zeepokken. Deze ga ik verliezen maar strijd moet je aangaan ondanks de oppermachtige natuur en krab grote wolken kalk van de huid dat langzaam naar beneden dwarrelt in het heldere water. De schroef schoonborstelen met de staalborstel en kan niet voorkomen dat mijn handen beschadigen door de vergeten schelpen.

In de kajuit onder de vloerdelen de filter van de watermaker schoonmaken en sta versteld van de drab die dit 5 micron filter weet te zeven uit het heldere water.

Vervolgens de druppelende slang van de oliekoeler op de motor aanpakken. De slangklem blijkt doorgeroest en kapot te zijn en vervang  deze. Onder de motor het water wegsponzen en de boel verder schoonmaken. Ziet er perfect uit en na het proefdraaien zonder druppels kan deze klus ook van de lijst.

Rustig dagje, heerlijk voor ankerboei jammer van de herrie maar geniet met volle teugen van krant en de Spaanse lectuur.

de vergeten reis in Panama van Gauguin

Vrijdag, 22 november 2019,

Vistamar – Tobago

Genieten in de kuip van de vele lampjes tussen de tientallen wachtende zeeschepen en de stad Panama City in de verte. De Queen B heeft zich genesteld aan een boei voor het dorp van het eiland en ligt aan de rand van het ankerveld met de al genoemde schepen. De schepen wachten op een oproep om door het kanaal te mogen en wij zijn op zoek naar een nieuwe uitdaging.

Vanochtend aan boord vertrek-gereed maken en loop naar boven om te vertellen dat we enkele dagen weg zijn. De vervangende havenmeester doet moeilijk en wil eerst zien of alles betaald is en loopt mee naar het kantoor. Na het inzien van het dossier is de weg vrij en zegt dat ik me ook had kunnen afmelden op kanaal 71.

De krakende lijnen, veroorzaakt door de eeuwige swell, los en vertrekken met de motor vanwege te weinig wind. Er is wind voorspeld en hebben daarvoor een extra dag op gewacht, maar nu laat de weersvoorspelling me in de steek. Het lijkt de KNMI wel, hier en daar wat wind, altijd daar nooit hier! Flauwe opmerking en het geeft aan dat Nederlanders altijd wat te zeuren hebben over het weer. Weersomstandigheden zijn een beleving, ondanks de feiten waar de KNMI uitstekend in is. Ik sta bekend om de regen en gebruik dit op het moment dat het weer eens regent. Krijg je altijd gelijk of creëer je eigen gelijk.

Lang verhaal, korte versie het is geen zeilen geworden. Met de motor 90% van het traject gevaren en kreeg de kans om wat meer tijd te besteden aan de studie en om “wazig” over het water uit te staren. De vislijn in het water en het resultaat laat zich raden. Ik ga beloven dat als ik wat vang, dit breed uit zal meten in het log plus foto.

Door het langere gebruik van de motor heb ik onderweg de brullende paardenkrachten geïnspecteerd op lekkend water en ontdekte dat de slangklem van de oliekoeler druppelt. Dat lijkt een simpele reparatie.

Van de ondiepte langs Rio Chame naar de eilanden, op naar het grootste eiland Tobago voor de kust van Panama City. Krijg marifooncontact met Lew die met een catamaran geankerd voor het zandstrand ligt en een verward verhaal vertelt over krabbende ankerboeien. Dank voor de boodschap maar zie wel hoe de vlag erbij staat als ik bij Tobago kom. In de kom voor het dorp liggen inderdaad ankerboeien en we pikken er een op en krijg in de loop van de middag enkele andere schepen om de Queen B heen.

Tobago staat bekend om zijn bloemen en is een vulkanisch eiland in de Golf van Panama. Het eiland is ontdekt in de 16^e eeuw en was eerst genaamd Isla de San Pedro door de Spaanse ontdekkingsreiziger Vasco Nunez de Balboa. Echter later veranderd in de naam Taboga naar de Indiaanse naam Aboga wat veel vis betekent. De eerste bewoners waren Indiaanse slaven uit Venezuela en Nicaragua. Het eiland heeft een tropisch regenwoud klimaat met een gemiddelde dagtemperatuur van 28 graden. Het eiland is bekend om zijn prachtige stranden, schone water, zachte zand en de gevarieerde beesten. Toerisme is de belangrijkste economische activiteit hoewel visserij en akker- en landbouw ook een rol spelen.

De kleine stad San Pedro is opgericht 1524 door Hernando de Luque. Paul Gauguin heeft het eiland bezocht in 1887 om te herstellen van zijn ziekte en is later van hieruit doorgereisd naar de Markiezen.

Zepokken

Donderdag, 21 november 2019

Vistamar

De Isthmus (smalste deel van het continent) zorgt voor een grillig weerpatroon. De wind wordt aangewakkerd door het warme land in samenwerking met de korte verbinding van de Caribische zee en de Pacific. November is de periode van regen en weinig wind, maar dit gaat veranderen want januari komt de wind gewoonlijk flink door. We zitten in een tussenperiode want de wind is moeilijk te voorspellen en de Windy-website gaf aan: geen wind voor vandaag.

Door dit weerbericht stellen we het geplande vertrek voor een paar dagen eilanden uit met een dag. Geen probleem want de tijd is aan ons.

Toch waait het lekker door vandaag en zou een prima zeildag geweest zijn als de wind niet tegen gestaan had. Ik kijk het allemaal aan en zie telkens een nieuw teken in de draaiing van de wind, een teken van een vast patroon maar dat is er niet. Draaiende winden. Morgen vertrekken en een dagje steiger’en.

Lekker loom en lui opstaan en kijk naar buiten en zie een strakblauwe lucht met de koperen ploert die zich al vast warm aan het lopen is. Dat zal een warm dagje worden. Niets doen is geen optie zodat na het krantje een aantal klussen opgepakt worden. Lampje in de achter bakskist, generator proefdraaien, hoofdmotor oliepeilen en onderzoek naar een waterlek, vloerdeksel verstevigen, houten stopjes in de sierlijst van de kajuit, watermaker vastzetten, sleutels ordenen en de viskoffer onderhanden nemen.

Nieuwe vislijn gemaakt maar heb er geen vertrouwen in, want ben in de loop der tijd al mijn sterke lijnen verspeeld, door te grote vissen en het vervelende wier in de Caribische zee. De todo-lijst voor de spullen die nodig zijn en vat het plan op om een speargun te kopen om vis te vangen op de riffen van Fiji. Met een paar appjes naar Jasmine krijg ik direct antwoord voor een Amerikaans exemplaar.

Op het havenkantoor de elektriciteit afrekenen voor een maand ter waarde van 10 US$ en ben er zeker van dat dit een stuk goedkoper is dan thuis. In de kuip weer de cursus Spaanse opgepakt. Rond 1600 uur met de kriebel, wat ga ik nu eens doen, in het lijf stoof ik het vlees en breng deze in drie wekpotten en kook deze 5 kwartier. Schroefdeksel doorzetten en laten afkoelen. Maaltijden maken voor de toekomst.

Tegen de avond een duik in het lauwe water en ga met een spatel de schelpen op de huid te lijf. Deze actie valt me tegen want de anti-fouling lijkt de schelpen niet afgestoten te hebben maar juist aangetrokken. Met een schrapen en stoten langs de scheepshuid laat ik wolken met kalk en levende organisme afdalen naar de diepte van de haven.

Zeepokken bestaan al 430 miljoen jaar, ze hechten zich aan alles wat zich in het water bevindt zo ook op de huid van een walvis of op de schilden van een schildpad. Wanden van schepen zijn een zeer geliefde plek en dat heb ik gemerkt. Dit leidt tot schade want door de wrijving tussen scheepsromp en water, kost brandstof.

Hoewel ze op het eerste gezicht niet lijken op kreeften, garnalen of krabben behoren ze toch tot de rankpootkreeften. De zeepokken leven uitsluitend in zoutwater en zijn wereldverbreid, van arctische wateren tot in de tropen, in getijdezones en tot op duizend meter diepte. De behuizing is wit en steenhard en hebben een kegelachtige vorm. Het voedsel van de zeepokken bestaat uit plankton door middel van een aantal lange pootjes maken ze een werveling in het water en halen op deze manier voedsel naar zich toe. Hoe meer zeepokken op een kluitje hoe gemakkelijker het vangen van plankton omdat iedereen ligt of hangt te wuiven.

De zeepokken zijn tweeslachtig en in de paartijd wordt de penis van een zeepok tot 7 maal de lengte van het dier zelf, waarmee de naastliggende dieren bevrucht kunnen worden. Een andere manier waarmee ze zich voortplanten is dat zij hun zaadcellen in het water laten wegstromen. Andere zeepokken vangen deze cellen weer op.

Brabants omvlaggen

Woensdag, 20 november 2019

Vistamar,

Rond twaalf uur moet de auto terug die we voor 5 dagen gehuurd hebben, om het land nog beter te leren kennen, waar we intensief gebruik van hebben gemaakt zoals in de voorgaande logs beschreven. Vanwege de geplande retourlevering snel een aantal boodschappen doen. Voorraad opbouwen voor de komende dagen omdat we een zeiltochtje plannen naar de eilanden voor Panama City. Het lijkt allemaal druk maar we doen druk.

Polystyreen plaatjes halen voor de koelkast en de zware dagelijkse benodigdheden. Vanuit de auto breng ik met de kruiwagen de tassen aan boord en ga op pad om de auto naar het verhuurbedrijf te brengen. Geen krassen en deuken geconstateerd wordt het vehikel goedgekeurd en brengt Carlos me terug naar de haven. Er wordt gesproken over goedkope mogelijkheden om je te vestigen in Panama en hij heeft een oom die enkele bouwkavels te koop heeft. Varen onder Panamese vlag is ook een onderwerp in de auto. Dit blijkt een heel interessant onderwerp want waarom zijn er zoveel schepen onder Panamese vlag?

Wat blijkt, het varen onder een goedkope vlag is al eeuwenoud en had  niets te maken met belastingontduiking. Engelse kooplieden lieten de handelsschepen onder Spaanse vlag varen om het monopolie op West-Indië te ontduiken. De Engelsen, visten bij Newfoundland onder de Franse vlag om de Engelse vangstbeperkingen te ontduiken. Om het continentaal stelsel te ontduiken maakten de Engelse reders gebruik van de vlag van kleine Duitse vorstendommen. De Amerikanen voeren gedurende de oorlog van 1812 onder de vlag Portugal om problemen met de Engelsen te voorkomen. Bij het verbod op de handel in slaven werd ook regelmatig van vlag gewisseld.

Het eerste land met een open register was in 1916 Panama! Dit was om de drooglegging van Amerika te ontduiken. Gedurende de WO-II voeren de meeste Amerikaanse koopvaardijschepen onder de Panamese vlag.

Reders brengen hun schepen onder een goedkope vlag om de hoge fiscale lasten in eigen land te ontlopen maar ook om te profiteren van de gunstige scheepsinspecties en sociale wetgeving. Flags of advantages genoemd. Panama heeft inmiddels een vloot van 7200 schepen onder de vlag. Er valt wel voor te zeggen want de voordelen zijn groot zoals: de bemanning mag buitenlands zijn, omvlaggen naar het register is eenvoudig, belastingen op de onkosten van het schip zijn laag.

Natuurlijk zijn er bezwaren tegen het registreren van schepen onder een goedkope vlag zoals moeilijk te achterhalen eigendom van een schip waardoor claims op vervuiling of schade moeilijk te verhalen zijn. Een ander bezwaar is dat de uitbuiting van de bemanning van goedkope arbeidskrachten onder erbarmelijke omstandigheden mogelijk zijn. (Afkomstig van zienenweten.blogspot.com)

Te overwegen waard om de Queen B te omvlaggen want dan kunnen de arbeidsomstandigheden aan boord wat strakker geregeld worden.

In de middag het markeren van de ankerketting en blijkt dat de ankerketting wat langer is dan de gekochte 90 meter. 10 meter bonusketting snel in de bak en wissel de ankers zodat de Rocna op de lange ketting wordt aangesloten. Nu de vrijgekomen ankerketting achter in het schip opruimen zodat er een bepaalde balans gehouden wordt. Op het einde van de middag een paar slagen zwemmen en merk dat het schip flink onder de pokken zit zodat het schrapen wordt.

Spetterende waterval

Dinsdag, 19 november 2019

Vistamar – Valle de Anton

Het is lang geleden dat ik in het koude water lig. Een zwembadje gevoed met het water uit een waterval van 35 meter hoog. Het water valt via de rotsen naar beneden en is een beschermd gebied omdat de uitstervende gele kikker hier de doodstrijd aangaat met de evolutie. We zijn vanochtend met de auto de bergen in gereden en naar de Watervallen gereden in de krater van een vulkaan. Heel lang geleden was het een kratermeer maar door een doorbraak is de krater leeggelopen en heeft de mens er een stadje in gebouwd met de naam Valle de Anton. Valle de Anton omringd door bergen en drie nationale parken met honderden verschillende vogels waaronder de roodbenige Honing Creeper, de Tanager en de Blauwgekroonde Motmot. Waar Anton vandaan gekomen is of gebleven weet ik niet, maar door de ligging in de krater heeft het een micro klimaat waardoor de natuur zo bijzonder is.

Aan de rand van deze krater stroomt het verzamelde water van de berghelling via een rots bedding omlaag en kunnen wij via twee touwhangbruggen een kleine wandeling maken met het bezoek aan het zwembad. Een familie is met ons in het bad en een ploeg van vier bouwvakkers zorgen voor het onderhoud en verfraaiing van het bad. Het tempo en de efficiency is indrukwekkend. In drie kwartier tijd vijf stenen versjouwd, een kruiwagen met zand ingeschept en twintig meter verderop gestort om vervolgens met zijn allen op de bank en ieder voor zich op de telefoon kijken. Wat een ploeg.

Valle de Anton is een lang gerekt stadje of dorp waar we een koffie drinken en de toeristenwinkeltjes bezoeken. Leuk sfeertje en één van de weinige echte toeristenplaatsen. De vlindertuin is jammer genoeg gesloten. Na enig geslenter terug richting boot waar we onderweg het plan opnemen om naar de landtong bij Chame te gaan. De rivier is een mogelijke ankerplek voor de komende dagen en gaan eens kijken hoe spetterend interessant het daar is. Niet spetterend maar langgerekte stranden met enkele hotels en een vissersplaatsje. Goed genoeg om eens te ankeren maar bijzonder zal het niet worden.

Van hieruit rijden we naar de boot en blijven in de kuip totdat de miezelregen ons naar binnen stuurt.

Coiba.

Maandag, 18 november 2019

Santa Catalina – Vistamar

Met uitzicht over de baai en de vroege surf-vogels, het geluid van de vogels en de eeuwig ruisende golven eten we een ontbijt. Simpel gebakken ei met een toast, bakkie koffie. Langzaam op gang komen van een rustige nacht waar vannacht ineens alle lampen en ventilatoren aanfloepten omdat de elektriciteit weer verbonden werd. Slaapdronken de lampen uit, de ventilator in een andere stand zetten en terug in bed om de nodige uren af te maken. Met een afscheid aan de lieve beheerders rijden we rustig de weg af die we al twee keer hebben gereden en genieten van het uitzicht en de herkenningspunten.

Na twee uur krijg ik zin in een kop koffie met een koek en kan dan direct de sanitaire stop inlassen. Het toilet bevindt zich in de Do-It, een bouwmarkt. Dit gaat verkeerd want een zeiler loslaten in een uitgebreide bouwmarkt is vragen om moeilijkheden. Twee zoutwater bestendige hangsloten, 12 liter koelvloeistof (zeer goedkoop), snelbinders zonder een ijzeren klem of haak, grijze motorverf, gewone verf voor de ankerketting vergeet ik in alle consternatie bijna te plassen. Plassen is bijzaak geworden en loop met een lach en de onderdelen terug naar de auto. Vreemde gewoonte is het geworden om onderdelen voor je bootje te blijven sprokkelen en je denkt het echt allemaal nodig te hebben.

De Panamerican Highway heeft een snelheidsbeperking van 80 kilometer en is een opgave om deze slakkengang in ere te houden. De snelheidsmeter schikte regelmatig naar de honderd als het omlaag gaat en komt exact op 80 weer boven. De vrachtwagens met ontvlambare lading komen met grote vaart voorbij. De busjes met personenvervoer houden zich helemaal nergens aan en zetten na een inhaalmanoeuvre direct een stopprocedure in werking om nieuwe personen in te laden. Je ziet maar hoe je het redt als je aan de regels wilt houden.

Thuis in de Marina uitladen en een wandelingetje maken over de pier, de regen valt in enkele kleine buitjes over ons en brengen de middag lekker in de kuip met krantje en internet door. Het avondeten is heerlijk gewoon in plaats van de lokale restaurantkeuken.

Heremiet kreeftje

Zondag, 17 november 2019

Santa Catalina – Coiba

Met een rubberen mondstuk haal ik adem door een pijpje en laat het glas van mijn bril beslaan door de bijzondere onderwaterwereld. Blauwe, geel zwarte, blauw gespikkelde, gele, saaie dikke bruine vissen, papagaai vis, trompetvis, kleine haai zijn een kleine greep uit dit sprookje van Coiba. Hersenkoraal met oneindige koraalbanken bevolkt door de miljoenen kleine visjes waar de diverse schildpadden doorheen zwemmen.

Ik zwem een stukje mee met een schildpad maar zie ook een schildpad op een stuk koraal knagen waar een aantal blauwe visjes, op de reuring veroorzaakt door zijn bek, azen. Wat een bevoorrecht mens ben ik, om hier een deel van te zijn.

Vanochtend met de auto opgehaald door een enthousiaste reisorganisator die onderweg nog enkele mensen ophaalt. We stappen met 9 gasten in een Lancia plus twee begeleiders en varen met gezwinde vaart langs de kust richting Coiba.

Coiba is 70000 jaar geleden van het land gescheurd en is een soort gevangenis geworden voor de levende wezens die toen op het stukje land woonden. Het resultaat is dat het eiland planten en dieren heeft die in de rest van de wereld zijn uitgestorven. Unesco heeft het hele eiland omarmt als beschermd gebied en probeert dit met de Panamese overheid voor de toekomst te conserveren. Het nadeel is dat het extreem gecontroleerd wordt zodat wel de onderzoeker met geitenwollen sokken, het eiland kan bezoeken maar de toerist wordt geheel geweerd. Het bezoek aan een schamele nederzetting met een bezoekerscentrum, met enkele foto’s, en het gebied voor US$ 20 per persoon te bezoeken.

De bestuurder van de lancia is ervaren want merk dat hij zeer voorkomend en proactief de golven neemt, soms gas erbij en snelheid minderen. Deze rit staat bekend als oncomfortabel en hebben geluk dat er weinig wind staat.

Het blijft 15 mijl op open oceaan, om er te komen. Onderweg treffen we een heerlijk luie walvis die zijn vetrollen aan de oppervlakte weet te wentelen, een paar overdreven zuchten ten gehore brengt. Dan zijn de dartel springende dolfijnen veel spannender om te zien. Enkele groepsleden spotten een springende manta-rog maar die heb ik zelf helaas niet gezien, wel een tonijn die in paniek voor de dolfijnen de lucht veiliger beschouwt als onderwater.

Bij een zandstrandje landen met de lancia en deze eerste snorkeltour geeft al een mooi beeld van het onderwaterwereldje. Bij een tweede tour is het feest compleet met een haai(tje) die op de bodem tussen het koraal ligt uit te hijgen. De schildpadden met de beheerste slag zwemmend in zwermen en wolken met kleine visjes, in allerlei kleuren. Een lunch bij het bezoekerscentrum waar een gifgroen kleurige leguaan zich aanstelt en waar een monnikskap-aap wegvlucht met de buit in zijn handjes. Een bord waarschuwt voor de krokodillen. Na het broodje met frisdrank op naar het derde eiland. Jammer dat er geen gelegenheid is om een stukje te lopen op het eiland, dat had ik ook erg spannend gevonden.

Op het derde eiland landen op het koraalwitte strand onder de palmbomen en eten een stuk ananas tussen de duizenden heremietkreeftjes die het niet kunnen laten om aan je tenen te komen knagen. De ananas schil maakt het feestje voor de kreeftjes helemaal compleet en is een theater om te zien hoe de gevonden schelp als huis gebruikt wordt door de kreeftachtige, die met zijn huis op de nek in de schil klimmen en met de scharen stukjes vruchtvlees afscheuren en opeten. Kleine stofzuigers maar met een vreemde behuizing. Wat verderop ligt een krokodil in het riviertje te wachten op zijn prooi. Ik blijf op veilige afstand.

Om drie uur op huis aan en hebben de golfslag een beetje mee zodat het wat sneller en comfortabeler gaat. In Santa Catalina staat de reisorganisator weer klaar om te vragen of we het goed hebben gehad. Hij brengt me terug naar het Hostel. Vertellend over het beleefde lopen we in de middag nog naar het surfstrand waar de verschillende wave-riders hun kunsten laten zien.

Segur, de hosteleigenaar, gaat met zijn zoontje van anderhalf in zee om het kind nu al vertrouwd te maken met de golven. Ik heb mijn bedenkingen over de veiligheid maar Jacqueline wijst me terecht dat mijn kinderen en kleinkinderen ook grootgebracht zijn met gevaar zoals machines. Helaas moet ik dit beamen.

In de avond valt het licht uit en met een zaklantaarn als verlichting omkleden om bij het naburige restaurant met generator een prima avondmaaltijd te gebruiken.

Nationale volkssport

Zaterdag, 16 november 2019

Santa Catalina

Santa Catalina bestraft de betalingen met creditcard tegen een tarief van 7%. Cash geld is hier belangrijk en met een creditcard word je niet graag gezien. Vervelend is dat de dichtstbijzijnde geldautomaat een dikke 50 kilometer verderop staat in Sona. We tellen onze bankbiljetten en komen er al snel achter dat we veel te weinig geld hebben en het lijkt me het beste om even op en neer te rijden. De weg terug die we gisteren in het donker gedaan hebben, geeft weer nieuwe inzichten en maken er een pleziertochtje van.

In Sona naar de geldautomaat en voor de zekerheid, tanken bij de pomp. Nu terug naar Santa Catalina waar we een manifestatie met paarden tegenkomen. Uitstappen, entree fee betalen van 1 US$ en zijn onverwacht in een cowboyshow beland.

De kalveren staat in een klein hok met hek, de cowboy met paard en lasso ernaast, het hek wordt voor het kalf weggetrokken en deze stormt vooruit. Nu is het de kunst van de "Vachero" om met lasso het kalf te vangen. Dat gaat niet altijd goed want er zijn ook hele slimme kalveren die meteen buiten het geopende hek terug rennen naar de verslaggever zodat de cowboy geen achtervolging kan inzetten. Het is een beetje vals spelen van het kalf maar mijn sympathie heeft ze. De kalveren die gelasso’d worden eindigen niet altijd even zacht tegen de grond. De strijd wordt gestreden met twee teams en na afloop geven ze elkaar zeer beleefd een hand.

Een lokale cowboy voorziet me van commentaar maar is al onder invloed van meerdere biertjes en word een beetje moe van hem. Niet beroerd bedoeld, maar toch. Tijdens de leuke show komen we in een wolkbreuk zodat wij incluis met het dorp onder een provisorische tent de regen proberen te ontlopen. Jammer dat het regenwater op de bodem van de tent verzameld zodat we een droog hoofd hebben maar met vieze natte modderige voeten uit de tent komen. De show gaat ondanks de regen gewoon door.

Terug naar het resort waar we op het dek met uitzicht over het strand en de surfers, een uurtje rust nemen. Vanuit de hangmat luisteren naar de ruisende zee die continue komt aanrollen. De rivier, die doorgewaad moet worden om op het strand te komen, vult zich verder zodat het waden zwemmend gebeurt. 

Bij Segur boek ik de expeditie naar Coiba voor morgen rond 8 uur en hij raadt ons aan om lunch en drinken zelf mee te nemen want dit is inbegrepen maar moet je niet te veel van voorstellen. We nemen de auto en gaan opzoek naar een mini-market.

Boodschappen doen en alvast op zoek naar een restaurant voor vanavond. We ontdekken veel mooiere lodges dan waar wij zitten maar de mensen zijn bij ons op Rancho Estero zo aardig.

Een laatste kijk over het zonnedek naar de ondergaande zon met purperen en roze stralen gaan we bij het restaurant een hapje eten.

Coiba, Unesco gebied

Vrijdag, 15 november 2019.

Vistamar – Santa Catalina

Aardedonker, bakken met regen en op een heuvelachtige weg rijden we slingerend door een oerwoud en landbouwgebied. De ruitenwissers flappen op en neer, het water stroomt in riviertjes van de vooruit en kom verschillende kuilen en drempels tegen. De kuilen zijn de gaten in de weg en de drempels liggen voor de schooltjes en de gezondheidscentra om de snelheid te minderen of een dusdanige rotsmak te maken dat je het ziekenhuis wel nodig hebt. We zijn te laat vertrokken en heb een verkeerde afslag genomen zodat de geplande 6 uur p.m. bij het hostel niet gehaald gaat worden. Een surrealistische wereld in een realistische en als we dan ook nog een vis op de weg aantreffen tussen alle springende kikkers en sprinkhanen in, dan wordt het de wereld van Jeroen Bosch waar we ons in bevinden.

Vanochtend bij de receptie van de jachthaven maar eens vragen waar er een auto gehuurd kan worden. Maria, de receptioniste, neemt direct de telefoon en zorgt ervoor dat over een half uur de autoverhuurder op de haven is. Carlos neemt me mee naar het kantoor en een langdurige procedure wordt ingezet om de documenten klaar te maken. Maar daar krijg ik wel een mooie grijze KIA voor terug. Dat gaat snel en moet aan boord nog enkele klussen afwerken voordat we weg kunnen. De ankerketting aan dek leggen, de lijnen controleren, koelkast reorganiseren en de tassen pakken. Binnen een uur zijn we op pad.

Het is druk op de weg en kunnen redelijke snelheid houden op de Panamerican Highway maar als we de landelijke wegen opdraaien wordt de voortgang een stuk minder. Het valt me op dat de wegen zo goed zijn en dat de berm schoon is. Panama is rijk in vergelijking met de buurlanden en redelijk georganiseerd lijkt me.

Vermoeid aankomen bij het hostel, krijgen we een cabine aangewezen met drie tweepersoonsbedden. Ze denken zeker dat we drie nachten blijven?

Bij de buren eten we een prima avondhap en horen de zee ruisen, zien kunnen we haar niet.

Santa Catalina staat bekend als uitvalsbasis voor toeristische tochten naar Coiba. Coiba is een eiland waar de natuur ongerept blijkt te zijn en te vergelijken met de Galapagos. Snorkelen, duiken en surfen zijn de watersport activiteiten aan de rand van het eiland en er worden meerdaagse hiken georganiseerd. We zullen het meemaken.

Het eiland Coiba in Panama is het grootste eiland van Centraal America aan de Pacific zijde. Het is nu een nationaal park dat bekend staat vanwege het onderwaterleven en de beesten in het oerwoud zoals de Monnikskap apen. Het zeeleven met de hamerhaaien, manta roggen, walvissen zijn Unesco waardig en is dat al sinds 2005. Zelfstandig toegang tot het eiland is verboden en alleen onder toezicht en begeleiding van een gids mogelijk.

protesten van vandaag

Donderdag, 14 november 2019

Vistamar

Vier auto’s over de kop, op weg met een zwangere vrouw van een tweeling, bijna-botsing op kijkersfile, belastingperikelen, politieke demonstraties lijken een zware dag te geven maar dat is helemaal niet. Het begint met een zonnetje in de kuip en neem het plan op om naar Panama City te gaan, om de ketting definitief te regelen. Om elf uur sta ik bij de shuttle en drie andere reizigers staan klaar om mee te gaan. In de auto ontstaat de discussie zwembad en hoor allerlei opties om het Pool-probleem aan te pakken. Een mogelijkheid is de Red Pool, enkeldiep met een paar zonnebedjes en een borrelbad of een zwembad van een verlaten resort maar dat is 10 minuten lopen over het strand en het onderhoud gaat dan over naar de Marina. En de laatste optie is om een minimum consumptie van 10US$ pp te betalen bij het bestaande zwembad. Dit laatste lijkt me een prima idee en moet afwachten hoe de onderhandelingen gaan, kan de komende dagen toch wel zwemmen in het eigen zweet.

Direct vanuit de shuttle instappen in het wachtende busje en rijd mee over de Panamerican Highway waar in een bocht een complete vrachtwagen op de kop ligt, iets verderop een auto door de vangrail is geknald. Het maakt indruk en denk aan het log van gisteren over één van de gevaarlijkste wegen van de wereld. De busrit is comfortabel en geniet van de typische lokale sfeer van in- en uitstappen via de vreemde route in de stad. Bij Albrook eruit en loop direct naar de bus betemming Amador. Bij Amador een stukkie lopen en zwaai de deur van de winkel open waar ik met een brede lieve glimlach van Jasmine ontvangen wordt. Ik word gemaand te gaan zitten achter de kassa en er moet eerst gevraagd worden hoe het met me gaat.

Vervolgens de discussie ketting en ben verrast dat ze de goede kwaliteit hebben, namelijk de G4 heavy tested. Deze ketting past naadloos op de rol en dat is natuurlijk ook een voorwaarde. Nu de discussie over hoe te betalen. Cash is een stuk goedkoper dan met een kaart en scheelt me meer dan 200 US$. Voor mij is het dan geld uit de ATM trekken en geld op tafel leggen en de winkel weet enkele kosten te besparen zonder de bon.

Met een hele hoop mogelijkheden van wel en niet, zoals geen geld betalen buiten de winkel, vooraf betalen en later ophalen of bezorgen. Na een uurtje op en neer hakt Jasmine de knoop door en mag ik met de korting via de Creditcard betalen en doet er voor de lieve woorden nog eens 80 US$ vanaf. De ketting is duur maar in vergelijking met de anderen is deze betaalbaar. Met de discussie van de taxi stelt de assistent voor om voor de bedoelde ritprijs het zelf te mogen doen als het na 5 uur werktijd kan. Voor mij geen probleem en ga ondertussen een boterham halen en ga op een bankje buiten genieten van het prachtige uitzicht over de baai. Wat is het hier toch mooi en zie ook nog een Albin Vega liggen met bijboot voor anker.

Om 5 uur voor de winkel en de Assistent heeft de spullen al in de auto geladen en vertrekken om eerst zijn vriendin op te halen en of ik dat erg vind? Je kent het antwoord al, neu geen probleem. Rijden door een verstopte stad en dwars door het gevaarlijkste stukje stad van Panama waar de criminaliteit alom is. Ik zie een psychoot op het trottoir en wat verder loopt een man in een aluminium pak de vuilnisbakken af te struinen. De vriendin blijkt zwanger van een tweeling en is een hoop chagrijnig, daar heb ik gelukkig geen last van. Probleem voor de chauffeur.

De stad heeft werkelijk een verkeersinfarct want het is overal verstopt en beland ook nog in een demonstratie waar de onvrede van de bevolking jegens de huidige regering geuit wordt. Weer een leuk onderwerp om eens uit te spitten.

Na de grote brug over het kanaal rolt voor ons een auto over de weg en zie de medepassagier nog op de kop in de veiligheidsriemen hangen. Iedereen gaat op de rem om te kijken en de assistent knalt bijna met volle vaart op de ontstane kijkersfile. We brengen het er goed vanaf en ben getuige van de eerste woorden van de zwangere dame die de assistent de volle laag geeft. Min of meer terecht, maar blijft doorzagen en dat wordt vervelend. Op het cruciale moment van alimentatie betalen voor de ongeboren tweeling wordt de ruzie gesust en vervalt de dame in diep stilzwijgen. Een tiental kilometer verder op ligt een auto half uitgebrand op de rechter rijbaan en staan de hulpverleners het verkeer te regelen.

Rond 19.30 rijden we het resort op en laad de spullen in de kruiwagen en betaal de assistent. Jacqueline heeft de nerf uit het hout gepoetst zodat het fris en welriekend aan boord stappen is.

Aan de overkant in de Boca bar een hapje eten, het was een bewogen dag.

Eerst waren het Europese piraten in Nombre de Dios

Woensdag 13 november 2019

Vistamar

Op Facebook komen berichten binnen van overvallen en berovingen op zeilschepen in Panama. Met name de baai van Nombre de Dios meldt de tweede overval in een paar maanden tijd en nu zelfs met de verkrachting van twee opvarenden. Bizar en luguber en een golf van verontwaardiging bij de zeilers die zich behoorlijk in de steek gelaten voelen door de politie. Tot het bericht van vandaag dat er 6 verdachte personen zijn aangehouden van de laatste overval met verkrachting. Eindelijk dat er actie komt en dit soort vervelende voorvallen halen een heel land voor wat betreft het toerisme omlaag.

In mei is een solo-zeilster overvallen en beroofd van elektronica en cashgeld ter waarde van 5000 US$ en is naar huis gegaan om te bekomen van de schrik. Het laatste schip was van Noorse origine en was met 6 personen onderweg naar de San Blas waar het door 8 man overvallen is. Geplunderd van de elektronica, sigaretten, drank, cash, bankpassen met als meest trieste de verkrachting van de dames aan boord.

Natuurlijk volg ik deze berichtgeving en ben blij dat we aan de andere kant van de Isthmus liggen waar op dit moment deze voorvallen nog niet zijn gemeld maar je blijft waakzaam. In de nacht sluiten we de kajuit en houden de marifoon stand-by voor eventuele noodmeldingen.

In de taxi wordt de laatste stand van zaken doorgesproken maar ook dat de wasmachines van Panama slecht zijn omdat in Europa de was in de machine valt en hier in de rondte draait. Tja waar gaat het soms over en Caesar belooft de man met een knipoog dat hij het met zijn baas zal overleggen voor een andere wasmachine. De gezichtsuitdrukking verraadt al dat het hem geen ene moer kan schelen.

Tussen de buien door laveer ik naar de winkels en koop de schoonmaakspullen en de dagelijkse boodschappen. Een koffie bij de vaste koffiebar en laat me terugbrengen naar de Queen B door de taxi. Aan boord snel de klamme kleren uit en met een korte broek een beetje poetsen op het dek de poetsmiddelen uitproberen. Ik denk aan de theorie van de wasmachine en vraag me af of ik beter kan wrijven van boven naar beneden of van beneden naar boven, het zal wel dwars worden.

Pan American Highway

Dinsdag, 12 november 2019

Vistamar,

Over slapen geen beklag meer doen want dat wil toch niet lukken en ben blij dat ik vanochtend wat langer kon blijven liggen. De kop koffie maakt het leven weer wat vrolijker en ga op pad om wat spullen te kopen.

Het e-mail van gisteren heeft uitgebreid advies gedaan over de ankerketting en ga nu met een gericht antwoord op weg naar de Abernathy-vestiging in de buurt. Dat had ik beter niet kunnen doen want deze winkel is goed uitgerust voor de sportvisser maar minder voor de zeiler zodat ik via Whatsapp contact zoek met Jasmine van de winkel uit Panama. Jasmine belt me meteen op en bemerk dat het Spaans telefoneren met een temperamentvolle Panamese schone nog niet mijn ding is en zal daar nog heel wat uurtjes voor moeten blokken om dit machtig te worden. Je mist het oogcontact.

Uiteindelijk wordt het één en ander duidelijk en de afspraak is om naar de winkel in Panama City te gaan om verder te overleggen.

De winkel uit en loop langs de autobaan A1 en dit blijkt de Pan-American Highway te zijn. Links kun je naar Fairbanks in Alaska kijken en rechts naar Vuurland in Argentinië. Als je maar ver genoeg kunt zien want de lengte van deze weg is rond de 35000 kilometer. Nu zijn daar de meningen over verdeeld want de een zegt 25000 kilometer de ander spreekt over 50000 kilometer.

Daarbij nog eens een van de meest gevaarlijke wegen van de wereld en wordt beschouwd als de ultieme roadtrip voor diverse mensen, die er soms meer dan een jaar over doen om de vele plaatsen en landen in zich op te nemen. Er is een klein stuk onbegaanbare weg en dat is tussen Panama en Colombia en wordt geadviseerd om dit stuk met een boot te overbruggen.

Achteloos steek ik de weg over en loop naar de overkant voor wat cash-geld. Blijkt dat ik de bankpasjes ben vergeten en moet het met de 20 US$ doen die nog in een vakje van de portemonnee zit.

Cadeautje voor de zieke, yoghurt en groenten voor de avondmaaltijd met een kop koffie bij de bakker maken het een leuk uitje. Het hoeft niet altijd duur te zijn om het goed te hebben.

In de winkels het Nederlandse winkelgedrag KVP gehanteerd. (KVP-kijken, voelen en pleiten)

Met een zeiler uit Bretagne rijd ik terug naar de Marina en besteed de rest van de middag aan het poetsen van de opbouw. Het zonlicht bleekt het polyester en veroorzaakt heel wat schade aan het houtwerk. De houtstoppen springen het teakhout uit en blijf het repareren om het bij te houden.

Op het laatst van de middag neemt de wind toe en is het heerlijk om vanuit de kuip naar de overkant met bewoning te kijken. Rustige dag.

Mercator op de Paaseilanden

Maandag, 11 november 2019

Vistamar,

De dag beginnen met de felicitaties over te brengen naar de oudste. Leuk gesprek en informeer naar het persoonlijke en zakelijke. Het Internet is een wonder van de hedendaagse manier van leven en zorgt voor de verbindingen zowel in woord als schrift. Beelden kunnen ook overgezonden worden en dit maakt de afstand nog kleiner. Deze manier van contact maakt korte metten met heimwee en leg dan de telefoon met een gerust gevoel neer.

Een dag aan de steiger zonder wind en neem enkele klussen ter hand. Poetsen van de opbouw en kom van het één in het ander. Filters wisselen van de watermaker tot een oplossing van de trommel van de kotterfok. Jacqueline maakt werk van de tochtplanning en neemt allerlei almanakken ter hand om de overtocht in januari gestalte te geven. Ecuador staat op de verlanglijst om vanuit hier rond te reizen op het vaste land. Peru, Bolivia zou bezocht kunnen worden.

Laat ik dit nu helemaal niet zien zitten, en wil mijlen maken om de eilanden in de Pacific eens te zien. Verder staat me het land Ecuador tegen vanwege de procedures, de moeilijke omstandigheden om de boot veilig achter te laten in een haven en de onredelijk hoge kosten van in- en uitklaren, kosten van een pilot om de rivier op te varen. Het varen begint te kriebelen en de boeken van Jimmy Cornell beslaan de gehele tafel en er worden telkens mogelijkheden geroepen. Ik hoor het met plezier aan en hoe verder het boek vordert hoe verder de bestemmingen zich aandienen.

Donkere wolken pakken samen en op het eind van de middag neemt de wind flink toe. Ik ruim de spullen op en zorg dat de luchtstromingen geen vat krijgt op de spullen. Een bui dwingt me naar binnen zodat ik gedwongen word te vergaderen. We nemen nog geen besluiten, wel veel kansen en uitdagingen.

Bij Lighthouse, de leverancier van de ankerlier, krijg ik antwoord op de vraag welke ketting het beste is voor de Queen B. Het advies is om bij de huidige klauwplaat te blijven en een 5/16 40G BBB ketting te nemen. Ben blij met het antwoord en het zorgt voor duidelijkheid. Morgen maar eens op zoek bij de scheepswinkel Abernathy.

Bij het lezen van de reisgidsen komen de mogelijke problemen aan het licht zoals het ankeren in diep water bij de Paaseilanden en de Pitcairn. Rekening houden met slechte ankergrond, draaiende winden of zelfs gedwongen worden om de eilanden voorbij te varen. Over uitdagingen gesproken: heb je 17 dagen naar een koel biertje gesmacht op de Paaseilanden, blijkt dat je er nog eens 10 aan vast mag plakken voor de Pitcairn en waar je van daar nog eens 12 dagen gedwongen wordt om door te varen voor de definitieve ankerborrel op de Gambier. We zijn er nog niet uit, wordt vervolgd.

Vochtige streken

Zondag, 10 november 2019,

Vistamar.

De Brabantse nachten zijn lang maar ook de Panamese nachten. Vanochtend rond 5 uur in slaap gesukkeld en versuft wakker rond halfnegen. Toch uit de bedstee geklommen en met een kop koffie uit de wondere wereld van de bijzondere dromen opgewekt tot het alledaagse. Om nu niet als een klagende zoutzak in een hoekje te gaan zitten trek ik de set met schroevendraaiers uit het rek en ga me toeleggen op het water probleem.

De watertank geeft al 20 jaar zorg door ketelsteen, luchtlekkende leidingen, vieze filters en soms wat drabbig water zodat een rigoureuze aanpak gewenst is zeker als de watermaker voor het water moet gaan zorgen.

De Panamese warmte zorgt al snel dat de waterproductie uit de poriën persen en zorgen voor een osmose maar dan een tegengestelde van de watermaker. Mijn poriën scheiden zoutwater uit en de watermaker scheidt het zout van het water. Resultaat, beide geven wateroverlast.

Slangen los en maak een filterinstallatie met koppelstukken en gebruik de waterpomp om al het water uit de tank te trekken en het ketelsteen in de filter te vangen. Een klus die onderschat wordt door het "duizend" keer opstaan, schoonspoelen van de leidingen en het filter.

Trots op mijn werk, kan ik nu de watermaker koppelen voor het zuivere water maar nu schiet het aanvoerslangetje los en het water loopt vrolijk de bakskist in zodat de gereedschapskist en de kast met etenswaren de volle laag krijgen. Droog maken en niet mopperen. Bertus loves trouble!

Buiten regent het en is het voor de breedtegraad redelijk koel zodat het heerlijk toeven is in de kuip. Alcoholvrij biertje, boekje, soms even opschuiven voor een straal regenwater dat zijn weg zoekt vanaf de zonnetent.

Red Snapper

Zaterdag, 9 november 2019

Vistomar.

De wandelschoenen staan te blinken in de achterkajuit en krijg zin om een flink eind te stappen. Ontsnappen aan de swell op de steiger en om het strand aan de andere zijde van de aanvoerweg te verkennen.

Het lijkt mis te gaan om het riviertje over te steken met dit hoogwater maar de brug naar iemands privédomein biedt uitkomst en ga via zijn erf naar het strand waar ik het lokale gebruik van het strand bewonder. Families met de deuren van de auto wijd open, radio knetterhard en grote flessen cola uitschenkend aan de kinderen. Zelf een Panama-biertje en de barbecue aan, geen beter leven dan een goei leven.

Wat verder door beland ik in de visserswereld en hebben ze een 50-tal Panga’s (vissersboten) waar ze met lijnvissen in de nacht, op stap gaan voor Red Snapper. Prachtige roze vissen die kracht en gezondheid uitstralen. De vissers hebben de vreemde gewoonte om met de buitenboordmotor volgas in volle vaart op het strand af te stormen en het zand als springplank te gebruiken, om zover mogelijk op het strand te landen. Een vrachtwagen pikt dan het lijntje op en trekt het hele spul verder het zand op.

In een rieten hok wordt de gevangen vis gewogen en verkocht. Ik geniet van deze rituelen en het is dan ook een drukke aangelegenheid van mensen die roepen, druk zijn, geld van eigenaren wisselen en de vis op de auto’s laden om te distribueren.

Verder stappen over het strand en verwonder me om het vieze strand dat verontreinigd is met stookolieresten terwijl de natuur gaat gewoon zijn gang gaat tussen het zwarte zand. Aalscholvers, reigers, steltlopers, visarend maken mijn tochtje afwisselend. Op het eind van het strand loop ik tegen een andere rivier aan en wandel terug om een pad te zoeken langs de weg naar het dorp San Carlos. 244 Jaar oud dorp met een aardig kerkje en veel mensen die op het marktplein staan te wachten op werk. Een auto stopt en wijst een tweetal aan om in te stappen. De mannen zijn blij dat ze wat kunnen verdienen.

Terug aan boord is het plan om gebruik te maken van het zwembad maar dat wordt een koud bad want er wordt 75US$ entree gevraagd. Dat is het me niet waard en taaien af. Jacqueline maakt een wandeling en bij de bar op het eind van de pier bel ik enkele mensen om bij te praten.

De donkere en dreigende wolken kondigen het onweer aan en vluchten uit de kuip naar binnen voor de regen.

Island Packet 420

Vrijdag, 8 november 2019

Vistomar

Een dag zonder programma en stappen in de bus om de buurt te verkennen. Het busje wordt maar bevolkt door nog één iemand die flink wat informatie geeft over het leven op de Marina en de omgeving. Bij Abernathy verlaat hij de bus en gaat zijns weegs. Wij stappen uit bij de supermarkt en loop meteen door naar de hardware winkels en dool heerlijk rond tussen allerlei spullen om te repareren of die ook kapot kunnen gaan. Kom met een Engelse sleutel uit de strijd en zie wat later meer Engelse sleutels en allemaal goedkoper. Ik voel me bekocht voor 1 dollar en zullen dat ook overleven.

In de supermarkt zoeken naar zuurvrije vaseline. Ik spreek een vlotte vakkenvuller aan en vraag naar vaseline. Na wat verwikkelingen komen we bij de babyafdeling en krijg het potje overhandigd. De vakkenvuller vraagt aan me waarom ik dat nodig heb. In al mijn onnozelheid ga ik hem uitleggen dat het veel technische doeleinden heeft en daarom de zuurvrije vaseline nodig heb. Gebruik je het ook persoonlijk? Nee, ik gebruik het niet zelf, het is voor de boot. Later bedenk ik, een aanzoek mis te lopen want de jongen schudt zijn hoofd en gaat verder met vakkenvullen. Prima supermarkt met een breder assortiment dan de concurrende winkels in de straat. Trots met de boodschappen in de taxi en snel de koude artikelen de koelkast in werken.

In de middag staat plots Lew naast de boot en blijkt de eigenaar van de IP420 te zijn. De grotere broer van de Queen B. Jacqueline nodigt hem aan boord uit en praten bij. Lew komt uit San Francisco en vertelt over het vaargebed in het Noorden van de Verenigde Staten en van de voordelen en nadelen van een Island Packet. Het blijft een vreemd volkje die Packeteers.

Vanwege iets zakelijks wat gevierd kan worden gaan we uit eten bij het restaurant La Terraza. Moet één van de beste Franse restaurants zijn van Panama maar vinden alleen een andere tafel bezet. Eten is prima en krijgen keurig geserveerd. Het is een plezier om weer eens op zijn Europees bediend te worden, jammer dat het aan belangstelling ontbreekt.

Panama Posse

Donderdag, 7 november 2019

Vistomar.

Het blijkt niet zo maar een Marina te zijn maar een onderdeel van een resort. Afgeschermd met een heuse wacht, veiligheidsdienst die een keur aan allerlei appartementen en bouwkavels waar de mooiste villa’s op zijn verrezen, bewaken. Een golfterrein om de jetset van Amerika een droompensioentje te geven. Panama is zich sterk aan het maken om juist die oudere Amerikaan een rustige oude dag te bezorgen en de centjes van Trump hier te laten besteden. Ik kijk mijn ogen uit en zie veel golfkarretjes van hole naar hole rijden, fors uitgedijde Amerikanen in de bars zitten.

Voor mij is het sappelen aan de steiger en voer het onderhoud zelf uit vandaag. Bespaart een klusjesman en ik denk dat het heel druk is. Juist de kleine klusjes zijn vandaag aan de orde zoals de lichtsnoer solderen, watermaker spoelen, houtenstop bij de kraan terugplaatsen, gasfles vullen, nieuwe lijn op het voorschip, lampje in de bakskist repareren en opruimen. Jacqueline zet de oven in een “Sikkensrevisie”. De ovendeur wordt roestvrij gemaakt en met zwarte verf tot een nieuwe deur omgetoverd.

Op de steiger afspoelen en een wandeling maken in het resort en bewonder de prachtige villa’s en de ook stilgelegde bouw van een niet afgemaakt project. We ontdekken het zwembad voor morgen en gaan in de bar op de pier van een hamburger met cola als Sundowner genieten.

In het havenkantoor lees ik over de Panama Posse welke een Ralley blijkt te zijn van een 120 schepen die van Mexico naar Panama zeilen. Een ARC (Atlantic Ralley Cross) formule maar dan in de Pacific. Het lijkt me leuk en gezelling om met een paar schepen op te trekken maar om dat nu gezellig met 120 schepen te doen, daar heb ik mijn twijfels over.

Potluck

Woensdag, 6 november 2019

Vistomar.

Zit ineens in de bus naar een onbekende bestemming. De havenmeester vertelde dat de shuttle om elf uur vertrekt en steek de hand op dat we meegaan. In de bus vraag ik de buurman waar we naar toe gaan en wanneer we terug kunnen rijden. Het blijkt alleen een heenrit naar de kern van San Jose te zijn, terugrijden zelf regelen met een taxi.

Vanochtend rustig opstaan en slenter met de papieren naar de havenmeester voor de verdere verkenning van het haventerrein. De toegangspoort blijkt geblokkeerd en met wat klimwerk over het hekwerk hebben we de eerste hindernis geslecht.

De havenmeester moet eerst aan de juffrouw van het kantoor ernaast vertellen hoe hij de afgelopen nacht heeft doorgebracht voordat we alle aandacht krijgen. Een prima vent met correcte afhandeling van de administratie, een redelijk tarief voor het wat langer blijven liggen en extra service om een document, dat in Nederland nodig is geprint te krijgen. De berekening van het liggeld voor twee maanden lijkt op de calculatie van een lancering van een Apollo-raket maar de uitslag is bevredigend en maak de boeking rond. Jacqueline sprint snel naar de boot voor een boodschappentas zodat we onverwacht de "Onbekende Bestemming" bus zitten.

Het is een drukke winkelstraat met opvallend veel fastfood restaurants. Verder alles te krijgen en winkelen uitgebreid in de “One-Dollar” winkel en moet uiteindelijk US$ 3,45 afrekenen voor twee glazen. Ik krijg in mijn hoofd de combinatie niet gevonden hoe het kan dat we 3,45 moeten afrekenen. 2xUS$ 1 is toch 2 US$, en hoe is het mogelijk dat je een oneven bedrag moet betalen voor twee artikelen. Laat gaan en gewoon afrekenen.

In de supermarkt is een ruime sortering en doen de dagelijkse boodschappen. Een taxi is snel gevonden en de taxichauffeur maakt grote indruk op de vrouwelijke bijrijder. Wij, achterin met boodschappen en houden ons vast voor het slingerende rijden van de taxichauffeur die zijn verhalen ondersteund met weidse gebaren, twee handen los van het stuur. Ik kijk op de kilometerteller en zie dat hij meer dan 100 kilometer per uur rijdt. Op hetzelfde moment springt een agent voor de auto en stuurt de taxi aan de kant waar een ferme bon uitgeschreven wordt van 66US$. De verhalen naar het meisje in de auto zijn wat minder enthousiast en wij moeten iets meer betalen als normaal. Wat kan ik eraan doen?

Op het eind van de middag een rondje door de haven en ik word terecht als kwajongen van een kabelbrug afgestuurd. Ik voel me als een bejaarde kwajongen betrapt, moet heimelijk lachen en de havenmeester ook. In de bar van de haven een koud drankje en spreken op de steiger ene Vicky die ons verwachtte als gasten voor de Potluck. Jammer dat we van niets weten, wordt het toch een leuk gesprek.

de jachthaven Vistomar

Dinsdag, 5 november 2019

Isla Pedro Gonzalez – Vistomar, Santa José.

De wind liet de lijnen in de mast vannacht zachtjes tikken en bedacht dat de mooiste wind voorbij ging. Een zeiler moet varen als de omstandigheden goed zijn en niet treuzelenen zeker in het doldrum gebied. Om kwart voor zes loopt de wekker af en spring uit bed om zo snel mogelijk op te starten.

De wind staat lekker door en zie het helemaal zitten om het zeil weer te gebruiken. Met een prima coördinatie aan boord maken we snel los en varen op de motor tegen de wind de haven en baai uit. Bij het kleine eiland voor het troosteloze dorp draaien we de koers en kunnen scherp aan de wind met een dikke 16 knoop dit privé-eiland verlaten.

Het is niet bezeilbaar en lopen 15 graden uit koers richting Vistomar waar een nieuwe betaalbare jachthaven moet liggen. De kaarten OpenCpn, Garmin en Bauhaus laten een doorlopende kustlijn zien, maar geen jachthaven en moeten het doen met een waypoint van het internet.

De wind neemt toe tot een 23 knoop, scherp aan de wind met korte golfslag en een paar buien regen maken het een hobbelrit. Het water hoost over het dek, klotst tegen het niet geheel afgesloten luik op en veroorzaakt een nat bed. Ik dweil de vloer droog, verplaats de spullen op het bed en laat de Queen B doorvechten tegen de korte golfslag.

Een dikke 5,5 knoop op de klok, scherp aan de wind laat me genieten, en ben blij met dit eens echte zeilen in plaats van dat halfzachte gedoe met het meevaren van een ordentelijk passaatwindje in de rug. Het verkeersstelsel oversteken waar we dichtbij een 5-tal schepen komen en daarna komt er niets. Steken de vaarlijn over en het voelt aan als de Nederlandse kust met al de grote schepen behalve dat we begeleid worden door twee “kuddes” dolfijnen. Spartelend, ruim boven het water uitspringend geeft het altijd een blij gevoel. Jacqueline begint weer uitgelaten op de zijkant van de Queen B te kloppen.

In de middag neemt de wind af en ruimt zodat de koers verlegd wordt en geef de zeilen wat ruimte zodat het nu wel een ontspannen ritje wordt. De diepte, of lees de ondiepte loopt snel op voor de kust en staat er maar 9 meter water, verklaart de korte golfslag en de vreemde stroming. De 53 mijl zijn snel overbrugt en zien een nieuwe stenen dijk waar de jachthaven achter ligt. We roepen de havenmeester op en worden naar de kleine steiger gedirigeerd waar Dale ons waarschuwde voor de swell. Je hebt niet veel te kiezen en hoop er het beste van.

Er staat inderdaad swell maar een gewaarschuwd mens telt voor twee en begin flinke lange lijnen te knopen om wat rek te hebben. De buurlui stellen zich voor, de havenjongens zijn gedienstig, de steigers zijn nieuw met water en elektra. Lijkt me prima plek voor een wat langere periode. In de kuip genieten van de zeewind en het opstarten van de airconditioning is nog lang niet nodig.

Ik ben Marcel

Maandag, 4 november 2019

Isla Pedro Gonzalez.

Het gebruikelijke begin van de dag maar nu uitgebreid met de voorbereiding, om aan wal te gaan. Ik stel me voor, dat na het resort wat ik zie, dat daarachter het stadje zal liggen. Met goede moed, een schoon wit T-shirtje aan, tandengepoetst en mijn haar prima in model na de knipbeurt, varen we naar het strand en tillen het rubber van het vliegdekschip uit het water.

Een vriendelijke jongen met een wit T-shirt, haar in de gel laat ons weten dat het een privégebied is en dat we hier niet kunnen landen.

We moeten terug en vaar teleurgesteld langs de kust en zie in de verte de andere baai waar de stad moet liggen. Dat is nog kilometers ver. Ik heb me totaal verkeken hoe groot dit eiland is en krijg nog meer bewondering voor die Gonzalez. Hoe is het mogelijk?

We keren terug en besluiten om naar het vasteland te varen want de wind komt uit een prima bezeilbare hoek. De rubberboot goed vast aan de hekstoel en buitenboord motor geborgd, de dekluiken sluiten en de navigatieapparatuur opgestartend vertrekken we.

Toch even zien of we in de buurt van de stad een Movistar verbinding kunnen leggen en draaien de baai in. De “Hoofdstad” is een veredelde slecht uitziende Polen-camping, waar het kleurrijk is maar een hoog Karachi gehalte. Iedereen heeft een eigen golfplaat gevonden en die ergens tegenaan gespijkerd en dat tot huis benoemd.

Met een hoge nieuwe stenen dijk ontdekken we een jachthaven. Kan het niet laten om een kijkje te nemen en vaar naar binnen waar Jacqueline poolshoogte gaat nemen en enthousiast terugkomt. We mogen blijven liggen en in mijn onschuld denk ik dat het allemaal nieuw is en dat ze toch promotie nodig hebben en dat de prijs zeer acceptabel zal zijn.

De prijs voor een nacht zal geen extra zeilers trekken maar worden wel heel vriendelijk geholpen. We besluiten een nachtje te blijven liggen.

Na het eten naar de Hoofdstad en treffen er een wachtende sfeer aan waar de bewoners niets schijnen te doen. Iedereen ligt, hangt en wacht op niets. Een supermarkt is niet te vinden en gaan maar terug. Een enthousiaste visser gooit zijn boot vlakbij neer en vraagt of ik Papaja’s, bananen of limoenen wil? Ik twijfel maar besluit om niets te kopen en de visser gaat terug naar zijn boot. Wij lopen naar de dinghy en proberen vanaf de branding te vertrekken waar hij ineens twee vissen laat zien en of we die willen kopen. Daar ben ik wel in geïnteresseerd en leggen bij hem aan. Ik wijs vier kleine vissen aan en vraag hoeveel ik moet betalen. Hij doet net of ik niets hoef te betalen en dat ze gratis zijn. Natuurlijk werkt dat niet en neem 5 US$ uit de portemonnee en overhandig hem die. Hij is zo enthousiast dat hij direct een hele verzameling extra vissen aan het toevoegen is met zelfs een zeer bijzondere grote vis die ik nog nooit gezien heb. Een vis die eruitziet alsof die tussen een draaideur heeft gezeten. Ik houd het bij de vier kleinere visjes en zwaaien hem goedendag. Ik ben Marcel, roept hij ons na.

In de haven de rubberboot eruit en maken ons op voor een wandeling. Wandelschoenen aan vertrekken lopend over de uitgestorven lege steigers waar de weinige gasten met golfkar over de steiger naar de boot worden gebracht. Dat is er een beetje erover en wij lopen naar de  uitgang. Hier worden we staande gehouden door Alex die ons helaas verteld dat de rest tot het privé-eigendom behoort. Nu breekt me de klomp en kan me niet aan de indruk onttrekken dat we in het vakantiegebied van een of andere Escobar zijn beland.  

Later zien we de terugkomende vissersschepen en krijgen een folder in de hand gedrukt van de grootse plannen die ze hier hebben om enkele grote projecten te ontwikkelen met villa’s, jachthavens enzovoort. Meneer Gonzalez heeft een projectontwikkeling voor ogen voor de rijke Amerikanen.

Isla Pedro Gonzalez

Zondag, 3 november 2019

Rio Cacique – Isla Pedro Gonzalez

Rukwinden vergezeld met heftige regen doen de Queen B steigeren aan de ankerketting. Snaarstrak staat de ketting en de golven zorgen ervoor, dat deze overbelast raakt voor mijn gevoel. De ankerlier kan de rem niet houden en de snubber, de lijn met haak die de ankerlier moet ontlasten, zie ik strekken en kreunen onder de jankende en gierende wind.

Een halfuur geleden aangekomen in deze baai en de gebruikelijke ankerprocedure uitgevoerd, zoals het anker de tijd geven om zich in te graven met een rukje van de motor, voor de zekerheid. Lekker gevoel dat het anker zulke goede houvast geeft en heeft. Verschillende luxe motorjachten raken zodanig opgeschrikt dat ze haastig de ankerplek verlaten en naar een andere plek verkassen.

Na een drie kwartier is het grootste leed geleden en kunnen de strandjongens van het naburige resort de parasols, strandtenten bij elkaar gaan rapen. Een squall met een 28 knopen wind, met vrije golven vanuit open zee.

Vanochtend opstaan met regenbuien. Niet een mals buitje maar een bak met water die ze van boven naar beneden kwakken. De Queen B raakt het zout kwijt en de ribbels spoelen uit het dek. Tussen de buien door, ankerop en Jacqueline spot snel enkele dolfijnen in de baai. Dit zijn natuurlijk de dikke grote zwarte vissen die ik gisteren wist te lokaliseren.

Probeer het zeil op te zetten maar de wind werkt niet mee in deze zone. Op de motor naar de stad voor een internetverbinding maar helaas hebben ze het wereldwijde web hier nog niet ontdekt. WhatsApp-loos, verbindingsarm naar de zuidpunt van het eiland van de Koning, Isla del Rey, maar worden verrast met een extra toegift van een malse bui.

Het schiet niet op met het zeilen en recht tegen de wind in laat ik de motor draaien richting Pedro Gonzalez. Het eiland is privébezit van deze Pedro en denk dat het een voormalig politicus is die voor zichzelf is begonnen, door gewoon een eilandje in te pikken of te kopen.

Vanuit de kuip zien we de hotelgasten na de bui, business as usual naar het strand gaan en in een soort van cirkel, handjes vasthoudend het water in gaan.

De jachten ruimen het veld en wij blijven alleen in de baai achter. We maken plannen om morgen te vertrekken want er is een vreemde sfeer.

Zaterdag, 2 november 2019

Rio Cacique.

Heerlijk struinen over verlaten stranden. Geen mens in de nabije omgeving maar worden in de gaten gehouden door de pelikanen, reigers, roofvogels, gele vogeltjes die in de rand van de bossen zich laten zien en de vissen die boven het water uitspringen, de zwarte ruggen van de grotere vissen in het water(bleken later dolfijnen), het geeft een voorwerelds gevoel. We zijn nu al vier dagen zonder zeilschepen met alleen in de verte aanwezige mensen. Prettig maar ook een bewustzijn van je kwetsbaarheid. Het prettige gevoel heeft de overhand.

Vanochtend de watermaker lekvrij proberen te maken, stroomdraaien voor de koelkast en wat andere karweitjes. Na al dat gezwoeg met niets, de rubberboot in het water en op ontdekkingstocht. Rio Cacique is een klein riviertje dat in de baai uitstroomt en tijdens het huidige laagwater verfrissend om in te waden en over te steken.

Holbewoner gevoel om door een snelstromende rivier te waden naar de overkant waar het strand gewoon weer verder gaat. Jacqueline heeft de smaak te pakken en loopt een eind de rivier tegemoet en komt al dartelend en hardlopend over het tropisch witte zand terug gerend. Uitgelaten van de omgeving.

Met de rubberboot verder varen en langs de verschillende strandjes, rotspartij met brekende branding en varen naar een eiland Morro Cacique. Tussen dit eiland en de kust is een aanbevolen ankerplek. Even plassen op het eiland zodat dit als mijn bezit aangemerkt kan worden, gaan we terug naar de Queen B om te zwemmen en af te spoelen. De tondeuse komt eraan te pas en word netjes getrimd zodat ik voor de medemens toonbaar gemaakt word.

Een duo vissers laten op afstand vol trots de kanjers zien die ze gevangen hebben. Het vriendelijke zwaaien en de lach op afstand doen ons een goed gevoel geven van de Panamezen aan deze kant van Panama.

La Peregrina. Parel met geschiedenis

Vrijdag, 1 november 2019

Isla Viveiro – Isla del Rey, Rio Cacique

Viveiro is een uitstekende ankerplek met een prachtige omgeving zoals de jungle en de strandjes die voor de Queen B liggen maar het water trekt me meer dan nog een dag hier te blijven liggen. Stroomdraaien en ontbijten, anker op en met een laag toerental varend naar een nieuwe bestemming. Het plan is de zuidkant van Isla del Rey. Net buiten de aanloop van het eiland Viveiro komt er een beetje wind. Het minste vleugje wind doet de zeilkoorts oplaaien en al snel gaat het hinderlijke gebrom van de 55 Pk uit en zeilen voor de wind met de Noordenwind richting Zuid.

Al snel zijn we de voorgenomen ankerplek Concholon Bay voorbij en besluiten aan de oostkant van het eiland del Rey een plekkie te zoeken.

Isla del Rey is het grootste eiland van de Pareleilanden, met kilometers spectaculaire stranden. De westkust met de nog onbekende, niet in kaart gebrachte kustlijn, met de dieptes en ondieptes. De swel uit het zuiden die hier op de kust kan vallen is berucht.

De Pareleilanden komen aan hun naam door de vele parels die gevonden en later gekweekt werden. De grootste parels van de wereld komen hier vandaan en bekend is de La Peregrina. Een parel van 203,84 grains oftewel 31 karaat. Nu ben ik even krijt hoeveel een grain is maar dat moet een joekel geweest zijn (13 gram later opgezocht). De slaaf die deze parel vond en inleverde kreeg meteen zijn vrijheid. De parel werd cadeau gedaan aan Filips II. Inderdaad onze Nederlandse vijand numero uno. Filips was een romanticus want die schonk zijn parel aan zijn vrouw bij hun huwelijk. In 1969 kocht Richard Burton de edele knikker voor US$ 37000 voor zijn vrouw Elizabeth Taylor. Een korte tijd was de parel zoek want een hond had verstand van parels en is met de Peregrina in zijn bek een blokje om gegaan. In 2011 werd de parel geveild voor US$ 11.000.000. Toch maar eens wat meer tussen de stenen scharelen hier.

Bij de zuidpunt van het eiland krijgen we de wind tegen en gaan enkele keren overstag om het doel te bereiken. Een ankerplek in een baai vlak voor een rivier, Rio Cacique. Bij het ankeren wuift statig een grote rog met stippen op de rug voorbij.

Vissers rondom en een Lancia met drie vissers komen zwaaiend naar ons toe of we limoenen willen kopen. In de boot liggen boskapmessen, een dode rat, limoenen, bananen en nog wat vruchten helaas geen vis. Voor 2 US$ twee handenvol limoenen rijker en verwerk de limoen in de gestoofde kip. Smaakt voortreffelijk en met een tevreden gevoel glijden we nacht in met donkere dreigende onweerswolken waar af en toe bliksemschichten alle kanten heen schieten.

Queen B en het Vliegdekschip

Donderdag, 31 oktober 2019

La Bayoneta – Isla Viveiro

Opstaan in de wondere wereld van de rijzende stenen. Rond 11 uur is het laagwater en gisteravond zijn we vlak voor het donker tijdens hoogwater aangekomen.

Nu komen de verraderlijke rotspunten en stenen eiland naar boven maar ook verrijzen de hagelwitte strandjes voor ons. Een schitterende natuur met vele vogels, springende en spelende vissen om de boot en de zon doet zijn best om flink te stralen tussen de regenbuien en donkere wolken. Een overweldigend gezicht.

Koude maken voor de koelkast, boekje lezen, ontbijten en de rubberboot in het water voor de volgende expeditie. We varen tussen de stenen door, de kreken en inhammen in en landen op het mooie zand van een strandje. Ongedwongen als Adam en Eva op een onbewoond eiland schelpen zoekend en ronde stenen verzamelen. Strand en Jungle afgewisseld met ongerepte natuur en als enig teken van die kwade beschaving, ergens anders op de planeet, zijn de resten plastic die hier op de vloedlijn achter blijven. Een disciplinair probleem van de Homo Sapiens.

Op een binnenzee van het eiland zet ik de buitenboordmotor uit om te genieten van het suizen in de oren. Er is geen motorgeluid, geen gezaag of andere activiteiten dan alleen de lokroep van een vogel of het springen van een vis. Dit is uniek en een bijzondere extra ervaring in de hectische wereld waar ik in ben opgegroeid.

Terug aan boord gaan we op zoek naar een volgend eiland. Anker omhoog en varen de weg terug op de kaart van de computer en slingeren tussen de kleine eilandjes door naar de volgende ankerplaats. De avond valt met een verkoelende zachte regenbui.

Bultrug walvis bij Las Perlas

Woensdag, 30 oktober 2019

Contadora – Isla Bayoneta

Een zucht en gesis maken me alert op het herkenbare geluid van een walvis. Een dikke zwarte bultrug zakt elegant naar beneden en zie dat de walvis op minder dan 30 meter van de Queen B, een 90 graden koers heeft op onze vaarrichting. Ik houd wat in en zie het prachtige beest weer naar boven komen en geeft een extra zucht der zuchten. Jacqueline is in alle staten en getuige van haar eerste walvis.

Een tijdje geleden had ik geschreven dat tijdens deze reis van de laatste drie jaar, geen enkele Jonas heb gezien, terwijl 6 jaar geleden er tientallen zijn gezien. 

Met een sierlijke rug kromming zien we de walvis naar wat extra diepte duiken en raken het zicht op het 10 meter grote zoogdier kwijt. Dit is een tweede bijzondere ervaring want vanochtend op het eiland een Ree gezien, die op een kruispunt stond tijdens de wandeling.

Vanochtend na de klussen en het stroomdraaien met het bootje naar de kant en slepen de rubberboot met motor naar bovenkant van het strand, rekening houdend met het tijverschil van 5 meter.

Goed voorbereid zijn en niet de dwang hebben om eerder terug te moeten komen. Het strand is een onderdeel van een hotel-restaurant en er zijn wel drie parasols met zes stoelen. Massa toerisme is hier niet uitgevonden en dat zal het wel niet gaan worden ook. De Las Perlas waar we ons nu op bevinden, zijn Pareltjes van eilanden en bijna volledig verlaten.

We maken een wandeling over de High Way van de bebouwing en er wordt hard gewerkt aan de verbreding van de asfaltweg. Van 1 spoor naar twee sporen die met vriendelijk zwaaiende mensen vanuit de golfkarretjes ons voorbij rijden. Iedereen kent elkaar en die zeilende toeristen zijn meer dan welkom.

Terug aan boord kan ik het niet laten en gaan anker op om een ander gebied en eiland te bezoeken. Probeer nog even het zeil maar de wind denkt er totaal anders over, zo ook de stroom. Op de GPS lopen we een dikke 0,8 knoop achteruit.

Na de bijna aanvaring met de walvis zoeken we op de kaart een bestemming want we willen wel graag voor het donker de stenen voorbij zijn. Met Bauhaus op de OpenCpn, het kaartenprogramma, weet Jacqueline me professioneel langs de brekende golven op de stenen te loodsen. Tussen twee eilanden in tegen het onbewoonde eiland La Bayoneta brengen we de nacht door, samen met de honderden kleine vliegjes die overal inkruipen. Neus, oren, mond, nek en handen wordt het een constant wegslaan van de gelukkig vreedzame niet stekende etterbakjes.

Schieten met een harpoen op een kwakbol

Dinsdag, 29 oktober 2019

Contadora.

Tijdens het WhatsApp gesprek met één van mijn jongens scheert er een klein vliegtuigje rakelings over de top van de mast. We blijken voor de landingsbaan te liggen van het vliegveldje op het eiland. Eén half uur later nog eéén en een paar uur later stijgt een vliegtuig op die de top van de mast probeert te raken. Bukken in de kuip. Natuurlijk wat overdreven maar het geluid met het plotselinge verschijnen van een vliegtuig geeft dit effect.

Vanochtend de watermaker lekvrij proberen te maken en kom tot de conclusie dat er een fabrieksfout is. De rvs-hogedrukleiding met twee koppelingen lekken allebei, druppel voor druppel. Met dommekracht aantrekken wordt het wel minder maar blijft druppelen. Ik bouw de installatie achter de kuipbank weer uit en haal de leiding eraf om te zien wat de reden is.

Een rubberringetje zit gebroken in de koppeling tegen het huis geschroefd en vervang deze. De leidingen schoon maken en aansluiten vervolgens met flinke kracht vastzetten. Inbouwen en de watermaker starten. Het blijkt niet verholpen en doe de operatie opnieuw. Zo kom je de dag wel door.

Het is windstil en dat gaat gepaard met een alomvattende warmte zodat het zweten is, binnen en buiten. We blijven met de klussen aan boord en kijken uit naar de overzijde en zien weinig gebeuren. De toeristen zijn met vakantie want het is uitgestorven op het strand. Enkele jongens met harpoengeweer jagen vanaf een Lancia, een vissersboot haalt enkele gasten op van de kant. In de avond komt een catamaran naast de Queen B liggen. We zijn niet meer alleen deze nacht.

Contadora, Las Perlas

Maandag, 28 oktober 2019

Isla Chepillo – Contadora

Voor de eerste keer ankeren sinds lange tijd zorgt voor onrust, rekening houden met het verval en de dreigende boomstronken zorgen voor een onrustige nacht. Regelmatig ankerwacht om zeker te weten dat alles goed gaat, maar ben onrustig door de donderende brekende golven op de kop van het eiland. In de vroege ochtend een aanvaring met een complete boom en ben snel het bed uit om met het visnet de stam met takken van de romp af te duwen en verlies hierbij mijn mooie visnet.

Het is licht zodat van het slapen niets meer zal komen daarom een pot koffiezetten en trek het anker omhoog om te vertrekken naar de Las Perlas eilanden. Zachtjes op de motor omdat er weinig wind staat eten we het ontbijt op de vlakke zee. De garnalenvissers varen rond ons heen en houden rekening met onze koers.

De Las Perlas zouden we pas later gaan doen maar doordat we via het bezeilde Chepillo zo dicht in de buurt zijn, kunnen we deze niet zomaar laten liggen. Contadora is het meest bewoonde eiland en de almanak geeft een goede recensie.

Las Perlas, de Pareleilanden zijn een eilandengroep van 90 eilanden en 120 onbenoemde kleine eilandjes. Slechts enkele zijn bewoond en naast de vis die er verkocht wordt kun je er ook parels kopen zoals op Isla Casayeta. Vulkanisch en begroeid met tropisch regenwoud. De eerste ontdekkingsreiziger uit Europa die de Pareleilanden bezocht was Vasco Nunez de Balboa in 1513. De inwoners van de eilanden die hij aantrof waren vechtlustig maar wel bereid om hem parels te verkopen die hier opgedoken werden. In 1515 werd besloten om de eilanden te veroveren van de inheemse bevolking door ze volledig uit te roeien zodat ze een tijd onbewoond bleven. De oplossing was om er enkele slaven te brengen die vervolgens ontsnapten. Door de verovering van de Spanjaarden van Peru werden de eilanden piratennesten omdat de schatten uit Peru via Panama naar Spanje werden verscheept. Piraten uit Engeland, Frankrijk en natuurlijk Nederland verschansten zich op deze eilanden om de schepen van de Spanjaarden op te wachten. Op het eiland Contadora werd dan de roofbuit verdeeld en verkocht.

Laten we nu toevallig een ankerboei vinden voor het eiland Contadora en doen het rustig aan door te luieren, waterleiding schoonmaken en de watermaker op te starten. Na het repareren van enkele kleine waterlekkages is de uiteindelijke conclusie, dat er een flink waterlek zit aan de achterkant van de machine aan de buizen die door de fabriek zijn geïnstalleerd. Het goede nieuws is: De watermaker werkt en maakt prima water.

Vlakbij geankerd.

Zondag, 27 oktober 2019

La Playita – Isla Chepillo

Brekers rollen langs het eiland en frons de wenkbrauwen. De Bauhaus Almanak prijst het eiland Chepillo als een mooi ankergebied met een goed houvast voor het anker. Met een ruime boog draaien we om de golven, die op "ogenschijnlijk niets" breken. Ik weet beter, waar een golf breekt daar ligt een ondiepte.

Vanochtend Stanley nog eens gebeld wat ik met het horloge van Erik moet doen. Hij blijkt toevallig in de buurt en met 10 minuten haalt hij het op met de allervriendelijkste bedankjes voor de attentheid.

Melden bij de receptie om de sleutel terug te brengen en de elektra af te rekenen. De stroom blijkt hier in het liggeld verpakt te zitten zodat het gratis voelt.

Even koffie brouwen en direct de haven uit om de nieuwe omgeving te verkennen. Het is licht zeilweer en buiten de haven, voor de vaargeul van de grote schepen die naar het kanaal varen, draait de Queen B met vol tuig richting Oost.

Een adembenemende skyline van Panama City met dreigende gitzwarte wolken, waar de witte gebouwen en wolkenkrabbers haast mystiek afsteken. De wolken boven de stad worden door bliksemschichten weerlicht en wij horen op zee het constante gedonder. Gelukkig blijft het onweer op de rand van het land en zijn wij er vrij van.

Ankeren op een diepte van 7 meter, het verval (verschil tussen Hoogwater en Laagwater) van 5,20 meter is fors. Beetje rekenen en bewust zijn van de stroom blijven we met minimaal 2.20 meter water onder de kiel. De stroom zorgt vanuit de rivier voor een warboel aan hout en stammen zodat het water niet uitnodigt om te zwemmen.

Vanuit de kuip is het genieten om naar het eiland, de riviermonding en de zee te kijken. Ankeren in het nergens met niemand om je heen. Alleen op de wereld.

Overdekt winkelcentrum waar altijd wat te beleven valt

Zaterdag, 26 oktober 2019

La Playita.

Overleg leidt tot extra dagje dure haven en gebruiken de extra dag om diesel te tanken, boodschappen, watersportwinkel, terugzetten van de trommel en de reeflijn van de genua inbrengen, wakker worden, koffiezetten en geestelijk ontdooien. Als eerste klus in de ankerkluis kruipen om de bouten en moeren vanaf de onderkant van de ankerlier aan te zetten zodat de klauw tussen de wangen van de kettingtrommel komt. Klus 1 klaar, vervolgens snijd ik de oude reeflijn door. Het uitzonderlijk slechte lijntje, dat extreem rafelt en vlokken met vezels verliest, herkomst Guatemala verwijderen.

Nieuwe lijn in de trommel en over de blokken naar de kuip brengen, is klus 2 klaar. Dat gaat vlot en nu tanken bij de dieselpomp.

Halfelf afgesproken, maar het dieseldok wordt ingenomen door een passagiersboot met bezoekers voor Taboga. Verschillende schepen varen zonder knalpot en produceren een oorverdovend geluid als deze schepen voorbijkomen, zo ook met dit schip dat voorbij knalt. De Queen B mag nu aan de vloeibare energie. Uitgerekend 150 liter, maar deze keer calculeer ik flink mis en tank uiteindelijk 115 liter. Dat valt mee.

Het personeel weet geen raad met de vraag of er biodiesel is toegevoegd aan de diesel. Ze reageren apathisch, geen enkele reactie op de vraag en heb het kantoor nodig om de vraag beantwoord te krijgen.

Geen biodiesel in Panama en daarom voeg ik het additief niet toe aan de tank. Goede diesel zullen we maar zeggen.

Terug naar de ligplaats en maken ons op voor de busrit naar Albrook.

Bussen zijn goed georganiseerd en extreem goedkoop. Daar zou Nederland een voorbeeld aan kunnen nemen. Een busrit voor 0,25 US$ eenheidsprijs, ver of dichtbij maakt niet uit. Als echte Panamezen staan we te wachten bij de halte en genieten van de busrit die door de stad slingert en komen aan de achterkant van de grootste winkelcentrum van Panama, Albrook, uit.

Eerst een hamburger als lunch vervolgens een telefoonkaart met onbeperkt internet scoren zodat we bij de eilanden verbinding houden.

Naar de grote supermarkt waar tussen de normale etenswaren ook een grote ijzerwarenafdeling zit naast de apotheker. Alles wat een normaal mens nodig heeft is hier naast elkaar te vinden.

Met de zware tassen terug sjouwen naar de andere kant van de terminal en stappen in de bus. Rond 1700 een koude cola in de kuip gebruiken. Heerlijke dag en voorbereid voor vertrek morgen.

Biodiversy

Vrijdag, 25 oktober 2019

Panama City, la Playita

De drukte van de bemanning en de indrukken van het kanaal spelen me op en kom eigenlijk tot niets, terwijl er nog zoveel te doen is. Laat het uiteindelijk maar over me heen komen en ga in de hoek van de kajuit hangen om een boekje te lezen. Zoals altijd is dat onbevredigend en loop het havenkantoor binnen om me te melden en af te rekenen. Twee nachten waarvan er al één is gebruikt. Schrik me het lazarus want dit is blijkbaar een gouden haven. Inschrijfgeld US$ 70 plus het dagtarief, ook niet mis. Wel een vriendelijke en behulpzame behandeling.

Na het kantoor maar eens oversteken naar de watersportwinkel en zoals altijd heerlijk kijken naar alle spullen die je wilt hebben en die je toch niet koopt. Toch zie ik de ankerketting liggen die me wel nuttig lijkt als we later volledig afhankelijk zijn van het ankergerei. Nu twijfel ik welke ketting aan boord is en de mevrouw adviseert een stuk ketting of de schijf mee te nemen. Dat is een goede en denk bij mezelf dat komt later wel. Terug aan boord in de kuip na een kop koffie toch maar eens de ankerlier losmaken en de kettingtrommel afnemen om die aan de winkel te laten zien.

Raak natuurlijk flink aan de babbel met Jasmine en merk dat de Queen B een 5/16 inch ketting heeft in plaats van de gedachte 5/8 inch. Dat betekent veel minder trekkracht dan gedacht. Jasmine zorgt dat morgen 60 meter naar de winkel gebracht wordt, dan kan ik zien of die wel goed in de trommel loopt. Ze leert heel wat en adviseert de G30 BBB ketting, het is allemaal acadabra voor me en ga vanavond maar eens inlezen op dit onderwerp. Koop de lijn voor de rolgenua.

Op het eind van de middag de benen eens strekken en lopen de 100 jaar oude boulevard pier c.q. dam af naar het Biodiversy Museum, een architectonisch hoogstandje waarin het verhaal vertelt wordt hoe Midden Amerika de oceanen verbindt. Op het schiereiland dat in de Stille Oceaan insteekt staat het gebouw met heldere, veelkleurige lappendeken-dak dat de expressie moet zijn van een evolutie echo. Echte architecten taal door meneer Frank Gehry die ook het Guggenheimmuseum in Bilbao heeft ontworpen.

We bezoeken de hengelaars die allemaal niets gevangen hebben en lopen terug. De skyline van de stad met de baai en de gezonken schepen waarvan de masten sinister boven het water uitsteken omringd door de geankerde schepen geven wel een heel bijzonder uitzicht.

De deuren naar de Pacific gaan open

Donderdag, 24 oktober 2019

Colon – Panama City, La Playita

Om 07.00 trilt de wekker me wakker en merk dat de bemanning er al helemaal klaar voor is. Ze zitten netjes in de kuip en begin snel met koffie zetten en ontbijt klaar te zetten. Roep via de marifoon de verkeerscentrale “Cristobal” aan maar krijg geen antwoord. Erik zegt dat het niet erg is want ze komen vanzelf. Ik laat het zo en geniet van de omgeving. Ken, Dale en Jacqueline springen nog even in het water om te zwemmen. We waarschuwen nog voor de krokodillen maar daar trekken onze Canadezen zich niets van aan.

Kwart voor negen meldt Rick zich als de nieuwe pilot. Een beetje stuurse man die graag wat snelheid wil maken. Met een vaart van 6.5 mijl over het Gatunmeer. Het is een prachtig gezicht, de vele eilanden, doorkijkjes, vogels. Het valt op dat er nagenoeg geen bewoning aan de rand van het meer is. Nergens een nederzetting of zelfs een huis. Het maakt de omgeving origineel op de grote zeeschepen na die we in colonnes voorbij zien komen.

Rond 12 uur krijgt Rick de mededeling dat we 90 minuten moeten wachten aan een boei achter een Cruiseschip. De tijd gebruikend voor de warme maaltijd. Rick lust geen groene sperziebonen en zo ook Erik. De kippenpoot met witte rijst wordt gezond gemaakt met een hoop hete rode saus. Geen bedankje voor de kok terwijl de kip uitstekend bereid is door Jacqueline. Ken en Dale plus ondergetekende eten uitstekend. Het staat bekend dat de heren Pilots kieskeurig zijn en als de maaltijd niet bevalt bestellen ze een maaltijd met de loodsboot en kost het je US$300. Over overdreven arbeidsvoorwaarden gesproken met filmsterren status.

Gelukkig wordt de kippenpoot goedgekeurd en kunnen we na het wachten vertrekken. Nu wil Rick nog sneller varen want we moeten voor het Cruiseschip de sluis in. Met een mooie 6.8 tot 7 knoop op de klok haalt het Cruiseschip ons toch in. Later voor de sluis mindert de boot, en passeren we de boot waar veel passagiers staan te kijken naar dat kleine zeilbootje en de sluizen van ket kanaal. Jacqueline probeert de "wave" uit voor de blasé mensen op het grote dek maar krijgt maar een paar handen mee.

De sluis procedure gaat weer beginnen en vaar naar de bakboordzijde voor de lijnen. Nadat deze in veiligheid zijn, stel ik Rick voor om wat meer naar stuurboord te gaan om de piloten-lijnen van die kant gemakkelijker te kunnen opvangen. Zijn advies is om te blijven varen zoals die gaat. De man op de sluis moet een grotere afstand overbruggen en haalt extra uit. De harde Turkse knoop slaat met een slag op het zonnepaneel die een grote barst veroorzaakt in het dekglas. Rick maakt zich druk om de schade en tekst en fotografeert voor een eventuele schadevergoeding. Na een telefoontje vraagt Rick om de papieren en wijst me op de kleine lettertjes dat eventuele schade niet gedekt is mits en et cetera. We kennen het inmiddels en ik blijf met de brokken.

Drie sluizen om 27 meter naar beneden te gaan naar zeeniveau plus het lage water van dit moment. De grote sluisdeur bij Miraflores draait open en het zilte water van de Pacific spoelt ons tegemoet. Onder de grote stalen brug wordt de champagne ontkurkt en kijken we over de Pacific.

Een nieuw hoofdstuk voor de Queen B en zijn bemanning, nieuwe bestemmingen en mogelijkheden, de Stille Oceaan met zijn verre eilandengroepen.

Het glas Champagne zorgt voor de afsluiting van het Kanaal en het afscheid van Erik de Linehandler en later Rick. Erik wordt opgehaald met een bootje aan de zijkant van het kanaal en met de stootwillen en de vier dikke blauwe lijnen is het dek weer een beetje opgeruimd. Rick wordt met een dikke Pilotboot van boord gehaald en we zijn terug op de basis sterkte. Dale weet de weg naar de haven en roept de havenmeester op waar hij de box B20 reserveert alsmede twee man hulp die de Queen B moeten opvangen. Ik vind het wat overdreven maar Dale zegt terecht: voor de prijs die je in die haven moet betalen mag je gerust wat extra service verwachten. Je betaalt ervoor.

Dale en Ken nodigen ons uit voor de beste Spare ribs van de Pacific en gaan dat maar eens uitproberen. De ribbetjes lijken op de ribben van een mammoet en bijzonder smakelijk. Heerlijk om te flaneren over de boulevard en wanen ons meteen in een andere wereld. In de ijswinkel enige strubbelingen met de efficiënte procedure om een simpele Cono con uno bollo te verkrijgen maar het mag de pret van de reis en van de dag niet verdrukken. Een prachtige tocht, Panamakanaal van de bucketlist.

Met Erik in de slui van het Panamakanaal

Woensdag, 23 oktober 2019

Shelter Bay – Colon.

Eindelijk zien we de loodsboot met grote snelheid op de Queen B afstormen. Een dik uur te laat en toch zoveel haast. Julio stelt zich voor en brieft kort bij en vraagt meteen te vertrekken. Het bedwingen van de sluizen gaat een aanvang te nemen, maar moeten wel op een Kabellegger, een Rood Wit schip met groot helikopterplatform, wachten want de planning is dat deze het eerst door de sluis gaat. Ik begrijp al snel dat het een late sessie gaat worden.

Vanochtend het fijne gevoel dat we helemaal klaar zijn en halen de laatste kleine boodschapjes zoals wat vers brood, tijd om afscheid te nemen van het zwembad door me lekker door het wat minder warme water af te laten koelen. Afscheid nemen van de verschillende mensen in de haven door te zwaaien en nog even te spreken. Bij het havenkantoor binnenlopen om de meter op te laten nemen om 1300 uur. Precies op tijd lopen Ken en Dale over de steiger naar de Queen B zoals ook Erik. Bemanning compleet en elkaar nog eens voorstellen en de weg wijzen aan boord. Erik is een dekman met een ervaring van 11 jaar en is bekend met de omgeving en de procedures. Julio en Erik blijken goede bekenden van elkaar te zijn.

Om kwart voor twee wordt de elektra meter opgenomen en kan eindelijk afrekenen op kantoor. Diesel laden laat ik schieten het lijkt me logischer om te tanken in Panama, diesel genoeg aan boord. Tergend langzaam komt de Kabellegger richting sluis en Julio vraagt zich af wat er aan de hand is in de kolk want er blijft lange tijd geen enkele beweging te bespeuren.

Julio checkt op een vreemde manier of alle spullen aan boord zijn zoals de toeter, zaklamp stand-by houdend. We hebben ze nog niet nodig legt hij uit maar, misschien wel. Het is geen probleem want we zijn voorbereid en hebben de lijst met verplichte nummers todo mooi afgevinkt.

Ik volg de Kabellegger, vaar richting bakboord muur, vangen de lijnen met een harde Turkse knoop op, de zogenaamde pilotenlijnen. Vaar naar de stuurboordzijde en vang daar ook deze lijnen op. Nu met vier lijnen begeleid de sluis in. In de sluis worden de dikke gehuurde lijnen de sluismuur opgetakeld en op de bolder vast gelegd. De “Linehandlers” halen vakkundig de lijnen weer binnen en zetten deze strak op de kikker.

Nu stroomt het water de kolk in en stijgen 9 meter, van deze sluis naar de volgende en zo nog eens twee keer 9 meter. 27 meter hoger komen we op het Gatunmeer. Het kunstmatige stuwmeer aangeprezen in vele folders waar cruiseschepen speciaal naar toe varen.

Het waterpeil van het meer is wat zorgelijk want het is het tweede jaar waar de regentijd tegenvalt. Wij vinden het wel veel regenen maar dat blijkt veel te weinig en is het normaal veel natter en de vele regens zijn nodig om het meer op peil te houden en genoeg water over te houden om te kunnen sluizen met een gegarandeerde diepte van 16 meter in het Gatunmeer.

Rond 2100 uur komen we de drie sluizen uit en moeten het meer oversteken om aan een grote gele ton aan te leggen. De pilot wordt van boord gehaald en wij komen weer tot rust. Nog snel koken, eten en mijn gasten gaan snel naar bed. Beetje beduusd komen wij nog even op adem in de kuip waar we rond half 12 zelf in de warme voorpunt een plek weten te vinden.

Best crew ever.

Dinsdag, 22 oktober 2019,

Shelter Bay.

De blonde van het zwembad staat vanochtend om half acht te kloppen op de boot. Beetje verwonderd en gelukkig netjes gekleed kijk ik vragend naar buiten. De vraag is welk eiland ik gisteren bedoelde waar ze met verschillende schepen kunnen aanleggen. Isla Escudo de Veraguas wordt getoond in de Bauhaus almanak en ze is weer helemaal gelukkig. Kan ze ook wat inbrengen in de Captainsmeeting van deze ochtend.

Met een telefoontje wordt de vertrektijd voor morgen om 1500 bekend gemaakt. Stapje voor stapje naar het doel. Vanmiddag om 1600 komen Ken en Dale zich voorstellen als de “Linehandlers”. Leuke mensen van onze leeftijd waar het voor Ken al jaren op zijn Bucketlist staat om het Kanaal te bedwingen. Dale heeft het al een keer gedaan weliswaar van Panama City naar Colon maar kan zich ervaren noemen. We tasten elkaar wat af en merk al snel dat het beiden echte zeilers zijn en het een en ander op zee hebben meegemaakt.

Rons 1800 uur komt Stanley met zijn zoontje in de nek vertellen dat morgen om 1300 uur de ervaren betaalde dekknecht zich zal melden. Vanochtend met een boodschappenlijst de ontbrekende boodschappen en de verschillende maaltijden inslaan. Het is duidelijk dat we er klaar voor staan en zal blij zijn als het vertrek nu echt plaatsvindt. Rond het middaguur zit het eten in de vriezer/koelkast en ga even liggen om te ontspannen. Boekje lezen en nog een laatste todo-lijstje opstellen.

Zwembad in tijdens de regen en neem al afscheid van de omgeving.

De leuke sociale jachthaven, het criminele Colon met de belangrijke verkeersader het Panamakanaal voor de wereld, zijn grote tegenstellingen maar zeer leerzaam geweest.

De piraten waren het al bewust want het is niet voor niets dat Drake, Bradley en Morgan hier huisgehouden hebben door het fort te verbranden, veroveren, op te bouwen en te vernietigen. De oude Panama City hebben ze zelfs op een andere plaats moeten opbouwen zo verwoest was de oude stad.

overzicht van de haven

Maandag, 22 oktober 2019,

Shelter Bay

Stanley komt met de lijnen en de stootwillen. Het gaat steeds meer vorm krijgen en de Queen B met ballen geeft aanleiding dat verschillende mensen een praatje komen maken. Wanneer gaan jullie? Waar gaan jullie naartoe? Wie is de Agent? Een Duitse vrouw komt vragen of ze met ons mee mag en of we niet de betaalde kracht kunnen afzeggen. Jacqueline is resoluut en blijft bij het uitgezette plan en gelijk heeft ze. Nina komt nog even vertellen dat Don behoorlijke kiespijn heeft en dat ze naar een tandarts gaan. Nina babbelt en vergeet de bus zodat Don haar met fronsend voorhoofd komt ophalen. Moet heimelijk lachen dat zulk een intelligente vrouw een lachend warhoofd is.

De vlaggenlijn aan de zaling is gebroken en de vlaggetjes hangen in de lucht aan de lijn. Met het stoeltje hijs ik Jacqueline omhoog en ze grijpt de vlaggetjes. Hier blijkt dat de wimpel van de kustzeilers met een heel dun lijntje uitgevoerd is in tegenstelling van de YSY-vlag. YSY is berekend op harde wind en de Kustzeilers bedwingen de storm in het clubhuis, bedenk ik me.

Vreemde gewaarwording is dat ik klusloos ben. Alles lijkt gerepareerd en sta klaar om de lijnen los te gooien. Ik verlang naar actie en zou het liefst meteen willen vertrekken. Werp me op mijn Salmon Rushdie die er een heel vreemd boek heeft gemaakt en waar ik nu pas na 200 bladzijdes na veel mooie zinnen en knappe uitspraken een echte lijn begint te ontwaren.

In het zwembad ontwikkelt zich werkelijk een happy hour en steeds meer gasten komen bij elkaar om bij te praten. Diana vertelt over de vorderingen van de bimini, Hans vertelt over het onderwaterschip, Don over de tandarts en de Duitse dame vertoont haar circuskunsten aan de rand van het zwembad. Het borrelbad zit vol en het water loopt over de rand zodat de gezelligheid overal terecht komt. Juan de havenmeester maakt er een foto van zodat deze in de folder kan. De sfeer zal ik gaan missen en zie het als een mooie afsluiting van de Carieb.

Ruby en John, de Jamaicanen, vertellen over het werk wat ze bij Hans hebben gevonden en zijn blij met hun job. Zulke lieve en bescheiden mensen. John blijkt een virtuoos te zijn in lakken en maakt heel mooi werk aan boord bij Hans.

Racoon

Zondag, 21 oktober 2019

Shelter Bay

Na alle suffigheden zoals uitzieken van een jetlag is het tijd om de benen eens te strekken. Trek de wandelschoenen aan en neem me voor om een flinke wandeling te maken. Fort Lorenzo is het doel. Drie weken geleden toen we op de Rio Chagres voeren zagen we het vervallen fort vanaf de rivier en wekte mijn belangstelling op. Eerst maar eens wat lezen op internet en mijn interesse is helemaal gewekt.

Rugzak met water, telefoon en fototoestel in de aanslag en loop richting portiersloge waar ik vraag hoe ik naar het "Fort" kan lopen. De portier begint me te waarschuwen dat ik niet in het fort moet rondstruinen en dat ik door de militairen teruggestuurd kan worden. Toch maar een kijkje gaan nemen en wandel met ransel, fluitend de paden op. Aan het begin van de tocht is een kerk die natuurlijk volledig verlaten is maar het altaar staat gedeeltelijk overeind. Sinister idee dat de kerk zelf slachtoffer is geworden van de uitvaartdienst van de Amerikanen in 1999.

Volg verder het pad en zie verschillende kruispunten en denk slim te zijn door deze te fotograferen zodat ik weer als slimme Hans en Grietje terug kan komen. Kom bij een kazerneterrein waar alle kozijnen en toebehoren gesloopt zijn. Het betonskelet met de verschillende verdiepingen staan nog ter beschikking en dit zou een prima begin kunnen zijn voor een hotelcomplex. Het parcours loopt niet naar Fort Lorenzo maar blijkt een rondje zodat ik na twee keer opnieuw beginnen en alsnog voor de kerk sta. Nu langs de kerk en kom in een half overwoekerde omgeving een modern fort tegen. Munitiekamers, opslag van zware wapens, te zien aan de zware ankers die aan de muren hangen. Het is een verlaten fort in de heuvels gebouwd door de Amerikanen en niet mijn doel. Toch evenzo een bezienswaardigheid.

Bij het teruglopen word ik kwaadaardig door een aap gevolgd die via de boomtoppen me volgt en met een stok tegen de takken slaat. Voor de voorzichtigheid neem ik ook een stok bij de hand maar meneer Aap komt gelukkig niet naar beneden.

Bij de portiersloge de andere weg inslaan en kom weer op een onverwacht stukje waar enkele taxi’s staan te wachten op passagiers van de haven. En dan is “driemaal is scheepsrecht” en loop op de goede weg richting Fort. Een prachtige omgeving met fladderende purperen vlinders om me heen. Het is warm maar gelukkig in de schaduw loop ik automatisch een natuurgebied binnen zoals de borden aangeven. Bij het woord “batteria” sla ik af en loop hier ook verkeerd en wandel terug naar de weg.

Doorzetten met wandelen maar de voeten beginnen op te spelen en zodra ik bij de Sendero (wandelpad) kom, moet ik nog 3 kilometer lopen voor het fort. Nu besluit ik terug te gaan en kom twee Racoon's tegen. De laatste loodjes worden zwaar maar na een 18 kilometer gelopen te hebben kom ik terug bij de Queen B.

Rustig in de kuip lezen en een dutje en gaan we zwemmen tijdens een regenbui. De barbecue slaan we over en kan terugzien op een mooie wandeling door een afwisselend landschap van bos tot jungle, stranden en de ruïnes van de Amerikanen

Lagoon 421

Zaterdag, 19 oktober 2019.

Shelter Bay

Shirt met lange broek aan om enkele boodschappen te gaan halen in Colon maar kom bij de bus die niet gaat. Vervelend en loop terug richting de boot. Haal snel de laatste bestelling op bij het winkeltje. Jacqueline naar de yoga en voor mij het verder stouwen van de boodschappen. Voor de passage van het kanaal moet de sceptictank gebruikt worden en bedenk dat als ik na het opbergen van de spullen de kraan weer gangbaar moet maken dat het rotzooi kan worden en dat dan de spullen er weer uit moeten.

Conclusie in het kader van werk besparen nu de rioolkraan gangbaar maken. Dikke harde bruine kalkachtige afzetting uit de kraanbehuizing bikken om de driewegkraan te kunnen laten draaien. Gelukkig valt het mee en ben na een driekwartier klaar met de klus om hierna de boodschappen op de plek te leggen.

Koffiezetten, toerenteller repareren, stekker aansluiten, de schakelaar die overbrugt was, terug installeren en kan me heerlijk nestelen in de kuip. Movistar-internet heeft snel korte metten met mijn saldo gemaakt zodat internetloos rondkijken naar de omgeving de enige optie is.

Colon is vernoemd naar Columbus die heden ten dage beschuldigd wordt van genocide. Colon dat door een Amerikaanse maatschap het beginpunt werd voor een spoorlijn in 1850 voor de goudzoekers om een snelle verbinding met de Westkust te bieden. Het zorgde voor een opleving van de Panamese economie en de plaats Colon leefde op. De Amerikanen noemden de plaats eerst Aspinwall naar een van de stichters van de nederzetting. Maar de Panamezen maakten daar Colon van als eerbetoon aan Columbus.

De goudzoekers brachten het Wilde Westen hier, dronkenschap, gewapende conflicten en vechtpartijen maakten de plaats niet veilig. Ook de verschillende rassen van mensen ontmoetten hier elkaar en dat ging niet altijd met beleefdheden gepaard. De zogenaamde Watermeloen Oorlog kostte 16 mensen het leven tussen de verschillende bendes. 375000 Goudzoekers maakten gebruik van de spoorlijn naar de West en 225000 personen met het goud reisden de tegengestelde richting. De verhoogde prijzen van diensten en eten zorgde voor de hogere welvaart.

Vanmiddag een uurtje plat om toe te geven aan de verlammende warmte en gaan na het zwembad naar Don en Nina voor een borrel. Het is de eerste keer voor mij op een catamaran en scoor in eerste instantie geen punten dat ik zeg dat een catamaran geen boot is. Maar na een rondleiding door het schip begrijp ik heel goed dat het de boot van de toekomst is voor cruisers en dat middels het comfort, het reizen met een zeewaardig schip steeds veiliger wordt.

In de salon een 360º uitzicht, tja valt veel voor te zeggen om te zeilen met de warmte en gezelligheid van een huiskamer.

Columbus in Colon

Vrijdag, 18 oktober 2019

Shelter Bay

Er zijn dagen dat alles ineens aan komt waaien. Maakte me eerst zorgen over de lijnen en fenders zoals Waar te huren? Kosten? Of sluiten ze me uit omdat we zonder Agent werken? Bemanning organiseren, wie en waar, kosten? Tijdens een kopje koffie in de kuip komt ene meneer Stanley op me afgelopen en vraagt of we op zoek zijn naar fenders en lijnen? Ja, dat klopt!

Met een snelle handdruk noemt hij de prijs en belooft de spullen maandag aan dek te bezorgen. De ervaren lijnsman die hij stuurt moet ik met de man zelf afrekenen. Jacqueline loopt bij Nina en Don langs en krijgt een naam en laat haar telefoonnummer achter. Binnen 10 minuten antwoord en we zijn klaar met de bemanning. Alles komt  bij elkaar en zijn klaar met het geregel voor aanstaande woensdag. Alleen de maaltijden en de luchthoorn ontbreken nog. Best ontspannen op deze wijze.

Het organiseren en regelen van de passage van het Panama-kanaal is prima en professioneel gegaan dankzij de scheepsmaat Jacqueline. Hierboven beschrijf ik wel dat het allemaal meevalt maar dat is geluk, in principe blijft haar organisatie overeind staan en blijkt het simpel om US$ 350 te besparen.

De stress van de organisatie is weg en begin maar weer eens te klussen. Het is de gemakkelijkste manier om niets van de warmte te merken door me te concentreren op de laatste onvolkomenheden van de watermaker, 220 volt inverter, goed hangen van de kabels, waterslang doortrekken, waterverdeler lekvrij maken, motor controleren, olie check. Ook voor deze klussen geen extra oponthoud en ben erg tevreden over het resultaat.

Tijd over om te experimenteren met wekken van rundvlees. In mijn kindertijd kan ik de grote ketel van mijn moeder herinneren waar potten met ingemaakte groenten in geplaatst werden. Beetje googlen en lijkt me geen slechte oplossing om vlees, kip en vis te conserveren.

Eerst vlees bakken en zet het weg. Bak de knoflook met ui in de vleesjus, voeg kerrie, laurier, zout en peper, rozemarijn toe. Laten pruttelen en een beetje water om hoeveelheid te krijgen. Vlees in de pot en vul af met de vloeistof. Vervolgens de twee potten in de grote pan met water en laat deze een uur koken. Draai de potten extra dicht en laat ze afkoelen. Veel werk maar moet het systeem zijn om de bacteriën buiten te houden.

In het zwembad tref ik Hans. 75 jaar oud en Nederlander die met het opknappen van zijn boot nog plannen genoeg heeft om te gaan varen met zijn verloofde van 81 jaar. Ik heb erg veel bewondering voor hoe hij in het leven staat en hebben genoeg met elkaar uit te wisselen.

Moradores, Maffia

Donderdag, 17 oktober 2019,

Shelter Bay.

Vlak voordat we de taxi uitstappen krijgen we het dringende advies niet terug te lopen, niemand verder aanspreken en zo snel mogelijk een taxi nemen naar de 4Altos Mall waar het verder veilig is. Deze komt hard binnen en bedank de chauffeur. Meteen bij de Citibank worden we geconfronteerd met een uitgebreid onderzoek waar de bewaker duidelijk bang is. De deur laat hij halfopen om snel terug te trekken als het fout gaat. De geigerteller gaat over het lijf en de tas en een inspectie van de tassen. Dit zijn twee duidelijke signalen dat het niet helemaal pluis is in Colon.

In de bank lopen we naar de ballonnen en bossen bloemen van de jarige kassière en betalen de kanaalrechten zodat we niet meer terug kunnen op ons besluit om naar de andere kant van het continent te varen. Gelukkig geen bureaucratische bossen papier maar geld op tafel leggen, paspoort tonen, bankgegevens voor het retourgeld overhandigen en krijgen een mooie kwitantie met stempel. Betaald en vanavond bellen voor de indeling wanneer we kunnen vertrekken.

Na de bank niet eigenwijs zijn en stappen in de taxi van een wat narrige donkere man maar die na een klein praatje ontdooid en brengt ons met een brede glimlach voor US$ 2,40 naar de veilige gronden waar de jacht op boodschappen een aanvang kan gaan vinden. Internetkaart zien te vinden en het mooie systeem van onze vaste telefoonwinkel door gewoon 30 dagen ongelimiteerd internet gaan halen werkt hier niet en krijgen een kaart voor 7 dagen US$ 5. Niet duur maar moeilijk op te starten en moet hulp van de jeugd inschakelen die met rappe, snelle, mooi gemanicuurde nageltjes over mijn toetsen strelen. Verbinding met de wereld hersteld.

Zwembad voor de sociale paragraaf en wandelen terug naar de boot waar ik de centrale bel voor een termijn. Volgende week woensdag staan we op de lijst en vind het helemaal prima. Pacific, we komen eraan.

Tijdens het gesprek met de taxichauffeur kwam de wijk Rainbow Area ter sprake. Hij vertelde snel dat de blanken en de joden, (begrijp het verschil niet zo) apart van de kleurlingen woonden. De verschillende andere mensen vonden de huisvesting in een woonwijk Rainbow City, later Silver City toen weer Rainbow City en nu Arco Iris. Deze wijk is gebouwd door de Fransen om de werkers van het kanaal een huisvesting te geven en door de tegenwoordige regering als een aparte stad beschouwd van Colon.

Rainbow City was in de Kanaalzone de grootste stad. In 1954 met een 4845 bewoners waarvan 55% kinderen waren. Rainbow City in de Kanaalzone werd het eerst terug gegeven aan Panama door de Amerikanen. Veel bewoners konden naar Amerika emigreren en vestigden zich veelal in New York.

Colon is een gebied met hoge criminaliteits cijfers en verhoogde bendeaktiviteiten, voorzichtig zijn als je in dit gebied wil reizen.

In januari 2018 botsten de politie en demonstranten met bendeleden die de situatie gebruikten om te plunderen en de overheidsgebouwen te bestormen. Een politiepost werd in brand gestoken en de verschillende ambassades van diverse landen hebben voor dit gebied een waarschuwing afgegeven

Sparkman&Stephens

Woensdag, 16 oktober 2019

Shelter Bay.

Is er een wc-deur voor het toilet? De meting van het schip heeft plaats gevonden en we worden opgezadeld met een vragenlijst en een lijst van eisen. Een goede maaltijd en de pilot is geen vegetariër, water in verzegelde flesjes, toeter, marifoon, een bescherming tegen de zon, en een wc-deur! We horen het allemaal aan en knikken instemmend omdat het meer dan logisch is voor ons. Ik kan me voorstellen dat het niet zo voor de hand ligt want er varen wat armoedzaaiers rond zoals de Fransman die weliswaar niet arm is maar met een minimum aan luxe vaart. Hij heeft een opstapper aan boord van een Sparkman&Stephens bootje en heeft bij de dekknechten aangegeven dat ze de nacht moeten doorbrengen op het dek want binnen is er geen plaats. Zal wat worden want we zitten midden in het regenseizoen maar de man wimpelt het probleem weg door te zeggen dat ze 100$ verdienen en dat het genoeg is om een slechte nacht mee te maken.

De scheepsmeting is klaar, de papieren ingevuld, morgen betalen en dan de lijnen en fenders organiseren. Het is niet druk met jachten zodat het best kan zijn dat we er snel door kunnen. Nu het allemaal ingevuld is, gaat het steeds meer leven bij me en wil ik het liefst vandaag al door het kanaal. Kunnen we maar gehad hebben.

Jacqueline heeft de website voor de boodschappen ingevuld en deze staan klaar. We blijken de eerste klant van haar website te zijn en krijgen daarom een ijsje aangeboden voor de primeur. Het gaat provisorisch, de rekening wordt opgemaakt met een telmachientje, de creditcard functie werkt niet op de site en de spullen zijn niet allemaal voorradig. Het is gemakkelijk want er hoeft niet extra gesjouwd te worden zodat de hoofdmoot van de bestellingen water, bier, cola en sodawater is. We laden de gekochte boodschappen in en binnen de kortste keren heeft de Queen B de victualiën ingeslikt. Wat een verborgen ruimte heeft een schip. De kakkerlakken moeten wat opschuiven want er ligt nu een vracht blik met plastic in hun paleis.

Deze ochtend regent het pijpenstelen en geniet van de rust, Yoga voor de bemanning en voor mij de Bauhaus gids om te zien welke mooie bestemmingen er achter het continent liggen. In het zwembad is het een gezellige boel en verschillende collega komen het zweet afspoelen na het harde werken en praten gezellig bij.

Dinsdag, 15 oktober 2019

Shelter Bay

De passage van het Panamakanaal wordt door veel zeilers beleefd als een nieuw hoofdstuk in de reis maar ook als een administratief obstakel. Meeste zeilers schakelen een agent in om deze administratieve klimbim in te vullen, het organiseren van de stootwillen, de vier extra lange lijnen en de mensen voor het dekwerk. Een pilot toegewezen krijgen om de schipper te assisteren.

En dan te bedenken dat de sluis iets kleiner is dan in IJmuiden en dat het maar een kanaal is van 100 kilometer. Er is een optie om het allemaal zelf te organiseren en Jacqueline gaat het formulier downloaden en vult het in. Even doorsturen en de ontvanger de tijd geven om het formulier door te nemen. Ik bel om 3 uur op of ze document in goede orde hebben ontvangen maar wordt doorverwezen naar morgen om terug te bellen.

De volgende procedures staan ons te wachten, het meten van het schip, betalen van de borg, het kanaalgeld, de toewijzing van een datum en dat allemaal in tegenstelling tot Nederland waar je even op een toeter blaast en de sluis gaat helemaal voor niets voor je open.

Ben benieuwd wat ons te wachten staat voor wat betreft de afwikkeling van dit feest en ga al mompelend aan het werk. Watermaker afmonteren en de ankerliermotor inbouwen. De plaatsing van de motor is zwaar werk in de ankerkluis van nauwelijks borstdikte. 12 Kilo omhoogtillen en dan de as met spiebaan en spie in een donker pijpje steken om vervolgens te hopen dat je goed voor het gat zit zodat deze op zijn plaats schuift. Krijg het voor elkaar en werk direct de kabels op een andere wijze weg zodat de ketting niet meer op de stroomkabels valt. Je denkt met een zeilboot te kunnen zeilen maar het is meer repareren van de meest uiteenlopende dingen.

Op de steiger ontmoeten we de lotgenoten met allemaal een eigen verhaal. Nederlandse Rudi die een ander schip heeft in Mexico en met een Sloveense is getrouwd wil hier zijn schip verder opknappen. Plaatsen van twee nieuwe motoren en een watermaker want de Pacific wacht. Het blijkt dat in de Pacific veel meer vis zit dan in de Caribische zee. Dolfijnen bij de vleet en dartelende walvissen om je heen. Rudi maakt met deze verhalen Jacqueline extra enthousiast. De Pacific ligt nu definitief op ons te wachten met de aanmelding voor de kanaal-passage.

Bekleden van de romp.

Maandag, 14 oktober 2019

Shelter Bay

In de hal is André bezig met het plakken van lange stroken zwart fluweel met een zelfklevende laag op de romp. Dit is hightech en erg nieuw in de scheepvaart. Het viel Rik Breur, de uitvinder, op dat zeepokken, schelpen en ander zeegespuis zich aan alles vastklampen onderwater, maar nooit op zee-egels. Hij vermoedde dat dit te maken had met de dunne stijve stekeltjes op de pennen. Vandaar de oplossing in de vorm van een polyester doek met de stekeltjes die aanvoelen als een fluweel.

Finsulate heeft aangetoond dat aangroei in de meeste gevallen perfect geweerd wordt. Het probeert niet de aangroei te doden, maar houdt het simpelweg op afstand. Hierdoor wordt voorkomen dat sterke hechting aan de romp optreedt en als er dus toch wat op het oppervlak mocht komen, wordt dit eenvoudig weggeveegd. Een fysieke barrière tegen aangroei van mosselen en zeepokken, geen verf maar een zelfklevend folie dat als een “wrap” op de romp van een schip wordt aangebracht.

Briljant idee! André is erg enthousiast over het product en is bezig om dit bedrijfsmatig te gaan aanpakken hier in Panama. Andre@finsulatepanama.com

De dag na het reizen is doseren van activiteiten en Jacqueline beoordeelt me als hyper. Nergens geen last van begin ik met plezier aan de afwerking van de watermaker om deze op een verhoging achter de bank te plaatsen. Zagen van sleuven, schuren en verven. Uitpakken van de elektromotor van de ankerlier die dankzij de fabrieksverbeteringen er een stuk beter uit ziet.

In de kuip de tijd nemen om een boek te lezen en rond halfzes in het zwembad een rondje zwemmen. Het lijkt wel vakantie. Opeens duikt Marcello op en we praten uitgebreid bij.

Aangroei is een verzamelnaam voor alle levende organismen en resten die aan het onderwaterschip vast zijn gaan zitten. Op zoet water bestaat de aangroei uit algen en soms kleine schelpdiertjes. Deze zijn met een borstel vrij gemakkelijk af te vegen. Op zout water bestaat de aangroei voornamelijk uit zeepokken. Aangroei maakt de huid minder glad en vergroot de weerstand. Daarom maken de wedstrijdzeilers het onderwaterschip schoon voor de wedstrijd.

Automatische Paspoortcontrole schiet niet op

Zaterdag, 5 – Zondag, 13 oktober 2019

Shelter Bay – Panama City

Misschien zoek je problemen als je de dokter belt maar ik denk dat gezien de wachtlijsten en het niet opkomen voor jezelf, het beter is om proactief te zijn met medische afspraken. In mei werd beloofd dat ik geholpen zou worden in september en na de controle hoe het zit met die afspraak blijkt dat niemand iets heeft gedaan en dat er eerst een intakegesprek plaats moet vinden. Dan hoor je dat de wachttijd voor de ingreep 6 maanden is. Dat wordt dan april dat ik aan de beurt ben! Zes maanden wachten is wachten in Panama en dan als ik geholpen ben met het verbod van twee weken niet vliegen dat we pas in mei 2020 kunnen vertrekken. Vallen we weer in het hurricane seizoen en is de oplossing vertrek 2021.

Wat moet, dat moet. Maar je vraagt je af hoe dit met wat dringender gevallen afloopt. Dankzij een vriendje wordt geadviseerd een second opinion te vragen, om de twee wachtlijsten met elkaar te vergelijken. En…wat blijkt de andere wachtlijst is een stuk korter en maak direct een afspraak voor de kerstdagen zodat ik een aantal dingen tegelijk kan plannen. Ingreep, kerstmis, verjaardagen, Hongkong en uitzieken. Niets doen is geen optie!

Vorige week heb ik de elektromotor besteld van de ankerlier, woensdag verzonden vanuit de US en vrijdag al binnen. Wat een snelheid en wat een service. Duur geintje maar nu eens geen wachttijd. Van de fabriek een uitgebreid support met een Amerikaans-Engels, dat ik twee of driemaal moet lezen, voor enig begrip. Er blijken volgens de man twee aardes te zijn en het onderscheid in Amerikaanse begripsvorming moet ik nog maar eens goed uitpluizen.

De momenten tussen de jetlag in, op onderdelenjacht. Impellers, kookboek, zitkussen, batterijen, cadeautjes, plastic geleide buisje, kogeltjes, stopper voor de wagen op de giek en nog een tas vol andere kleinigheden.

Vinden ze op Schiphol leuk om die tas helemaal op zijn kop te zetten en vragen altijd uitleg want ze denken dat ik een “Ultra-liberaal Kapitalistisch terroristen-bouwpakket voor een Robot van het Recycling for ever Front” bij me heb. Ook nu gaat de tas open, drugstest met papiertje dat in een machine verdwijnt, spullen uitladen en de uitleg. Goedgekeurd en door naar de paspoorten. Onbegrijpelijk dat de gezichtsherkenning in de computer nog steeds matchen met de foto op het paspoort. Allerlei tinten grijs erbij, rimpels die nu echt op de lijst van Unesco in aanmerking komen, denk dat ik in de module zit “Zielig laat maar door, komt nooit meer goed” het poortje zwaait open en zit op internationale grond. Een niemandsland en de poorten van de hele wereld staan voor me open en moet zorgen om in het goede vliegtuig te stappen. Zoek een groepje Chinezen op en weet dat het goed zit. Vliegtuig Panama is op tijd en de zaal zit vol. Ook nu weer, lieve vrienden, sociale omgeving, sorry het is er weer niet van gekomen om gezellig en uitgebreid een borrel te komen drinken. Volgende keer.

Waarnemend kapiteinse

Vrijdag, 4 oktober 2019.

Shelter Bay

Op de telefoon verschijnt een bericht dat het vandaag 2º warmer zal zijn dan gisteren. En gisteren was het al zo warm! Voorzichtig steek ik het hoofd uit het luik en er valt een hete muur van lucht dat als een natte klamme voorgekookte deken over me heen valt. De windmolentjes in de masten hangen stil en zijn bevangen door dezelfde warmte. Windstil, hete Panamese zwoele lucht met niet te veel op de klussenlijst, trek ik me dankbaar terug in de koele airco lucht van de kajuit. Krantje lezen, beetje rommelen met een onrepareerbare zaklamp, gezellig koffiemeuten en de ochtend doorkomen.

Met het busje de stad in en het begint te regenen maar gelukkig lopen we droog. In de winkel op weg naar “Ik weet het nog niet maar misschien wel handig” worden we staande gehouden vanwege de rugtassen. Normaal geen moeite mee om de tas bij de wacht in te leveren draai ik om en wil de winkel verlaten. De andere bewaker ziet het verlies van een klant en laat ons alsnog naar binnen.

Op de eerste verdieping vinden we een paar magnetron bakjes en willen bij de kassa afrekenen. Afrekenen en meenemen van je artikelen is een serieuze procedure en niet altijd voor een domme buitenlander te begrijpen. Je loopt naar de balie en vraagt naar een paar onderdelen die je met veel kennis en weldenkendheid aangeleverd worden. Dan wordt er een virtuele bon gemaakt waar je de naam opgeeft. Deze bon wordt draadloos gezonden naar de kassa, 2 meter naast je en je gaat in de rij staan voor het afrekenen. Er wordt geverifieerd of ik Alberto ben en dan na het betalen krijg je twee papieren met dikke rode stempel en een kassabon. Vervolgens op weg naar het afhaal departement, 7 meter in tegengestelde richting van de uitgang en krijg mijn spullen ter waarde van US$ 5 mee. Aan de deur krijgen we een heuse tassen controle. Check en dubbelcheck.

Bij de bakker een appelflap en wandelen de supermarkt in. Een paar boodschappen voor ons en de collega zeilers lopen met volle tassen te sjouwen. Het busje is koel zodat we ruim op tijd in de bus zitten om het klamme zweet te laten stollen. In het zwembad een afkoeling van wel 2 graden, en eten in het restaurant mijn afscheidsdiner. Voor mij snel een weekje naar Nederland, Jacqueline neemt de Kapiteinshonneurs waar.

Panama

Donderdag, 3 oktober 2019

Shelter Bay

Donder-dag en het dondert. Dikke wolken pakken samen en regelmatig springt er een vonk over. Een iel dunne lichtstraal verbindt de hemel met de hel en geeft er een donderend geraas overheen. Zien de bui al hangen en ruimen de spullen op, om in plaats van te gaan zwemmen, een drankje te halen in het heerlijk koele restaurant.

We zijn niet de enigen want verschillende schippers verzamelen zich en bespreken de verschillende technische problemen met elkaar.

Vanochtend heerlijk liggen klungelen met verschillende karweitjes en Jacqueline pakt omstandig een paar plastic zakken uit van een verzameling onderdelen, door de jaren heen vergaard.

Ik blijk een opgelegde lader-fetisjisme opgelopen te hebben want een volle zak met transformatortjes met mini-usb, usb, stekkertje groot, stekkertje klein, 4.5 volt, 5 volt, 7.2 volt, 12 volt. Met een “Je weet maar nooit” krijgt de verzameling een absoluut predicaat HOLD.

Een zak met schakelaars, lampjes, zekeringen zijn allemaal spullen die je net als het begint te stormen op zee net nodig kunt hebben en verklaar deze verzameling "niets toe doende rommel" tot heilig. Jacqueline ordent de boel maar weet dat er niets weg gegooid mag worden.

Er komen een aantal schepen binnen zodat de steiger waar we liggen langzaam opvult met een lichting nieuwe schippers. Heel bijzonder is dat er een Jamaicaans koppel binnenvaart met een motorzeiler en bij mij herinneringen ophaalt over Dr. No-Fish uit Port Antonio. De wereld is klein.

Vanochtend een telefoontje naar Luc om hem te feliciteren met de verjaardag zodat er even contact is met het thuisfront. In het restaurant treffen we Andre en Corine die zich langzaamaan hier aan het settelen zijn met allerlei klussen en het verder opknappen van het eigen schip.

Fort Sherman, de gebouwen staan nog naast de jachthaven

Woensdag, 2 oktober 2019

Shelter Bay

Jacqueline gaat sporten en ik lees de krant en kan moeilijk opstarten. Na een uurtje rustig aan, krijg ik de kriebel en begin maar weer eens aan de completering van de ideale boot. Je begint voor, werkt naar achter en je kunt voor weer opnieuw beginnen. De ankerlier verder afwerken, het beschermkapje erop, de elektra repareren van de storing van zondag, buitenboordmotor opruimen zodat deze niet hoeft verder te bakken in de zon.

Een plaatje zoeken voor de watermaker. Mooi om heerlijk langs de verschillende schepen te struinen op de werf van de Marina. Gestrande schepen en blakend gezonde schepen, van alles wat. Een opvallend schip is waarschijnlijk Nederlandse Motorzeiler die redelijk in onderhoud zit maar al wel een vaste grote statietrap heeft naar de kajuit. Tafels en stoelen in de schaduw onder de boom, lijkt het me een eindeloos project worden en de bewoners hebben min of meer besloten om hiervoor vast te blijven. Een geplastificeerd stencil hangt met de wind mee te wiegen. Dutch Dream, het zegt me genoeg.

Geen plankje of houten plaatje gaan we maar naar de winkel met de bus. Een uitje om even van het haventerrein en het kazerneterrein te zijn. Ben me nu heel wat bewuster op wat voor een soort terrein we zijn.

Fort Sherman is een voormalige Amerikaanse legerbasis in Panama, gelegen op Toro Point aan het Caribische noordelijke uiteinde van het Panamakanaal. Het was de eerste defensieve basis aan deze kant van het kanaal en trainingscentrum voor oorlogsvoering, in samenwerking met de legerbasis Armador in de Pacific.

De twee bases werden in 1999 overgedragen aan Panama. Indertijd met de bouw van het kanaal werden er gelijktijdig een aantal verdedigingslocaties ontwikkeld om de werkzaamheden en het Kanaal te beschermen. Fort Sherman was de infanteriebasis. De bouw van het fort is begonnen in 1912 op 93 km2 grond waar de helft jungle is. Een kazerne voor 300 man, huisvesting, vliegveld en recreatiemogelijkheden. Sherman was voor de Amerikanen de eerste operationele radar, in 1941.

De kazernegebouwen zijn vernield en ontdaan van alle kozijnen zodat de sloper een totaal gestript gebouw treft. Het staat er wat troosteloos bij maar roept spookachtig veel herinneringen op.

Wij rijden de brug over en doen ontspannen boodschappen war ik twee blitse hawai shirts koop. Zelfs de kleding is bij mij aan het veranderen. Bij de Elektra World de magnetron gescored voor omgerekend 60 Euro en is de Queen B op dat punt ook weer compleet. Ik haal de nooit gewerkt hebbende oven eruit en plaats de magnetron, stekker in het stopcontact en met het schakelpaneel kan de boel sturen. Alsof het nooit weg is geweest. Zelfgemaakte champignonsoep, biefstuk met prei en rijst, koffie met koekje en prima start voor de avond.

Dinsdag, 1 oktober 2019

Shelter Bay

Met de beschreven procedure van gisteren kruip ik weer eens in het vooronder en maak nu de lier los. Terug hobbelen en met een beetje wrikken op het dek is de glimmende ankerlier los.

Bij controle van de lier en het draaien van de as met de hand gaat het een beetje stroef maar weet dat de kracht door een wormwiel overgebracht wordt zodat het wel kan. Toch maar de tandwielkast losmaken om te zien of er water en rotzooi in de kast zit. Ziet er prima uit maar nu heb ik de fout gemaakt om de drie schroefjes helemaal los te draaien van de blokjes die nu in het vet zijn verdwenen. Het is altijd wat, maar door de rust te nemen en enkele keren proberen krijg ik ook deze deksel gesloten. Ankerlier kan er weer op en kan nu de elektromotor bestellen.

Volgens de mailbox blijkt het 5 en een half jaar geleden te zijn dat ik een nieuwe motor heb laten komen in Martinique, ook besteld bij de firma Lighthouse in USA. Nu weer een nieuwe en moet een betere oplossing zien te vinden om het zoute water bij de motor weg te houden. Een beetje knullige constructie van Lighthouse INC.

Een praatje hier en daar en natuurlijk een duik in het zwembad. De vaste prik onweersbuien spelen een rol van betekenis en moe aan boord de ramen en luiken sluiten.

In de verte ligt de imposante brug Atlantico. Een brug van 1050 meter lang met een vrije overspanning van 530 meter, staande op betonnen peilers van 212 meter hoog, de rijbaan 75 meter hoog boven de vaarweg van de grote zeevaart en de brug die het land verbindt met Colon en het Noordelijke achterland. Het is de langste betonnen tuibrug van de wereld met vier rijbanen.

Met deze brug worden er 40000 inwoners aan de noordzijde van Colon ontsloten. Vroeger koste het meer dan twee uur rijden om aan de andere zijde te komen. Nu zijn er nieuwe kansen voor toerisme en industrie. En dit cadeautje als afsluiting en onderdeel van de verbreding van het Panama Kanaal.

Atlantico brug

Maandag, 30 september 2019

Shelter Bay

Zulk een korte tijd hier en toch al bekend met de verschillende mensen op de steiger. Het is hier veel levendiger dan in de haven van Tijax of Bocas del Toro. Er wordt gezwaaid, praatjes gemaakt en geïnformeerd naar de komende plannen.

Een mooie dag om te klussen en verder te verkennen. Inschrijven voor het busje om kwart voor één en begin de ankerlier los te maken. Kruip als een slangenmens in het vooronder. Er zijn wel twee mooi gastvrij openslaande Louvredeurtjes naar de voorpunt maar worden door de hoite-boom als sta in de weg gedeeld. Eerst enkele kussens op de ankerketting leggen en dan op de zij de gedeelde ruimte in. Adem inhouden hoeft niet, het is mijn volume van mijn borstkas die ik voorbij het nauwste gedeelte moet schuiven. Eenmaal gepasseerd is het zelfs ruim te noemen en kan ik redelijk uit de weg. Losschroeven van de elektrokabels en schuif door naar de ankerlier.

Er is veel belangstelling voor de gratis Marina bus en zitten al snel volgepakt in de bus met de bekende zeilers. De bus rijdt over de Puente Atlantico en krijgen een prachtig uitzicht over de sluizen en het Gatun Meer.

Dan het rommelige Colon in. Colon een van de meest misdadige steden van Midden-Amerika en dan heb je wel een naam, om hoog te houden. Ik ben voorbereid door geen rugtas mee te nemen en met een grote gele Jumbo tas de nieuwe wereld te verkennen. Ik neem aan dat de heren misdadigers niet op een Jumbo tas zitten te wachten en voel me al snel gerust in het grote winkelcentrum met een goed geoutilleerde supermarkt.

Aan de overkant van de supermarkt zie ik in de Elektra World een winkel met de diverse huishoudelijke apparaten een magnetron die in de Queen B past. Het geld is op en de ATM-apparaten willen van alles weten als ik de kaart aanbied maar op het einde van de procedure wordt kenbaar gemaakt dat ze deze kaart niet accepteren.

Met een nog vollere bus rijden we terug. Wat kan een bootjesvolk een hoop spullen kopen in korte tijd. Het zijn dan ook niet alleen de mensen maar de tassen hoog opgestapeld in de bus. Met goede zin rijden we door de Sherman kazerne, een onderdeel van het Marina park. Moet ik toch eens meer over lezen.

De dag sluiten we af met een gezamenlijke plons in het zwembad. In het borrelbad met de Frans sprekende Canadezen en een horde Deense jongeren in het zwembad. Het lijkt wel vakantie.

Zondag, 29 september 2019

Colon, Shelter Bay

Uitslapen en langzaam bewust worden van de nieuwe plek voor de komende tijd. Koffiedrinken in de kuip waar John zich meldt met de vraag wat het merk is van de windvaan. Het blijkt een originele openingszin voor een kennismakingspraatje te zijn en hebben het al snel over heel wat andere dingen dan alleen de werking van het vernuft. John blijkt ongeneeslijk ziek en probeert nog iets van het leven te maken en droomt nog. Later blijkt dat zijn schip, een Sigma, zonder mast ligt en dat het grootzeil als schaduwzeil gebruikt wordt. Hier worden dromen door de tijd opgevreten tot een eindeloze heilloze vaarweg. Ik heb het te doen met John, gescheiden, zonder werk, ongeneeslijk ziek en een schip dat verandert in een caravan met vaste wateraansluiting en airco.

Bij de havenmeester vullen we de formulieren in en krijgen tips en een wificode mee. Er is elke dag een busje naar Colon voor de boodschappen, activiteiten kalender, een zwembad, groot comfortabel restaurant, zeilmakerij en een scheepswerf, inclusief project boten, langdurig wegblijvers en fruitige hardwerkende jachtenschippers die zich voorbereiden op het kanaal of de Cariben in. Na de inschrijving maken we een rondje door de haven en zien jammer genoeg niet al te veel leven aan boord. Veel schepen zijn verlaten en liggen er om een bepaalde periode te overbruggen.

Nog snel in de voorpunt kruipen om de elektromotor van de ankerlier los te koppelen en zie dat de bovenplaat volledig weg is gecorrodeerd en bij het tornen van de as voel ik de stalen kogeltjes vierkant zijn in het lager. Klus erbij.

We worden uitgenodigd om vooral mee te doen aan de barbecue maar deze begint wat later door de hevige onweersbuien. Moessons vallen omlaag en knetterende inslagen rond de haven. Vannacht is al tijdens een bui de elektriciteit van de haven uitgevallen, nu blijft het wel onder spanning staan maar blijft indrukwekkend. De organisatoren van de BBQ lopen in zwembroek en bikini door de regen om precies om 1700 in de BBQ-ruimte te zijn.

Wij lopen na de regen naar de ruimte en maken kennis met de verschillende jachtenschippers waar het opvalt hoe lang vele mensen in de haven blijven hangen. 17 Jaar is de langste maar meer regel is dat er twee jaar verblijftijd is. Ik moet er niet aan denken.

Rio Chagres

Zaterdag, 28 september 2019

009º 11’702 N  80 º 47’ 122 - Rio Chagres – Colon

In de almanak Bauhaus beschrijft een moeilijke aanloop van de Rio Chagres. Begin te twijfelen om de rivier aan te varen als de ondersteunende kaart van Bauhaus niet op het kaartenprogramma van OpenCpn te openen is. Voer een aantal waypoints in op de GPS en varen aan de hand van de waypoints de ondiepte met stenen voorbij.

Het blijkt allemaal logisch in elkaar te zitten en er is niets moeilijks aan en vaar zonder problemen de prachtige afgedamde rivier op, de jungle in. De rivier is het einde van het Gatunmeer welke door de aanleg van het kanaal is afgesloten en als afvoerkanaal gebruikt kan worden. Met een rustig toerental een 5 mijl stroomopwaarts om bijna op het einde weer om te draaien en terug te varen. Bij een verbreding probeer ik te ankeren maar trek alleen modder zodat ik onbetrouwbaar beschouw en besluit om door te varen naar de jachthaven Shelter Bay.

Afgelopen nacht wisselend zeilen en motoren, de wind blijkt volledig zich aan te passen aan de voorspelling van mijn broer. Warrig!

Aan de kustzijde zien we de kermis in de hemel, de vele weerlichten waar wij gelukkig van vrijblijven. Later staat het heelal vol met heldere sterren en de verschillende Melkwegen laten zich zien en moeten het nog steeds zonder de maan doen.

In het logboek noteer ik tussentijds Snelheid 3,4 knoop, 42,1 mijl nog te gaan, koers 85 graden. Motoren met de perfecte koeling, weigerende toerenteller en een uitstekend draaiende generator.

Bij het ophalen van het anker op de rivier de Chagres heeft de ankerlier het moeilijk en kan zichzelf met moeite draaiende houden, in plaats van mee te helpen aan het binnen trekken van het anker. Dan maar zelf aan de stalen schakels rukken, met flinke halen trek ik het anker uit de modder en berg de ketting in de kluis op. Dat is een klus erbij voor de komende week. Terugvaren over de rivier en het is vaak zo dat terugvaren veel sneller ervaren wordt als heen en laveren al snel langs de ondiepte de zee op richting de havenmond van Colon. De havenmond van de haven maar ook van het kanaal. Vlak voor de haven roep ik twee keer via de marifoon het Verkeerscentrum op maar krijg geen reactie. Dan maar doorvaren naar de haven Shelter Bay.

Een sinister binnekomen door de vele wrakken die hier half onderwater geparkeerd liggen, geeft een idee van een maritiem spookhuis. Een jacht met voorschip in het water en een gekanteld vrachtschip waar de vissen de baas zijn geworden van de kapiteinshut.

Oproepen van Shelter Bay geeft eveneens geen gehoor en leggen aan bij de eerste steiger aan waar een Canadees jacht trawler zijn muziek lekker op niveau heeft en staan luidkeels de overburen te beroepen als popie Jopie. De vissers, die de verwelkoming wat onhandig beantwoorden.

Juan de havenmeester verwijst de Queen B naar de E-steiger en parkeer de Queen B vlakbij de electriciteits paal zodat de airco weer gegarandeerd is voor de nacht. Nog enige problemen met de aansluiting van de elektriciteit en gaan als extraatje in het prachtige en gekoelde havenrestaurant een Fish en chips halen.

strand en jungle

Vrijdag, 27 september 2019

Isla Escudo de Veraguas - 009º 11’702 N  80 º 47’ 122

De rubberboot opblazen op de beperkte ruimte van het dek. Het dek is snel gevuld met het slagschip en plaats de motor. Spullen mee zoals zonnebril, hoedje, drinken en extra benzine want we gaan op ontdekkingsreis in het paradijs.

Oversteken naar de palmen en tokkelen langs de grillige kustlijn waar de zee in de loop van de tijd het eroderende werk heeft plaats gevonden. We vergapen ons aan de prachtige strandjes, geheel privé en verstopt, de jungle begint 10 meter verder, het water is sprankelend helder en heerlijk warm.

Al snel zitten we zonder kleding in de schaduw te genieten van deze mooie omgeving. Na een tijdje gaat het kriebelen om nog meer moois te ontdekken en varen terug langs de kust en komen, voorbij de zandbank, het vissersdorpje tegen waar een hele batterij met gemotoriseerde Lancia’s liggen. De bedreiging de fauna van het eiland.

Ik vink het eiland af als gezien en gaan terug naar de boot om de boel gereed te maken om over te steken naar Colon. Mijn broer is gevraagd via de satelliettelefoon naar een weerbericht en het ziet er rustig uit. De voorspelling zaterdag warrige wind geeft aan dat het niet helemaal duidelijk is, welke windrichting we gaan krijgen. Bij een eerder bericht op Windy heb ik gezien dat zaterdag wind mee is, zodat het me beter lijkt vandaag te vertrekken om een staart van de wind mee te krijgen.

De rubberboot opvouwen en op het dek sjorren, koffie in de kan, zeevast zetten van de spullen en vertrekken. De Duitsers liggen nog steeds op dezelfde plek en zwaaien maar zien geen reactie.

Het blijft motoren want de wind die even mee staat verandert achter het eiland in tegenwind. 3 knoop tegenwind en spiegelgladde zee nodigt niet uit om de reis uit te dobberen en speelbal te zijn van de stroom.

Rond 18.30 zeil uitproberen en zet de motor uit. We zeilen!...maar..een half uur later moet de motor weer aan. Om 23.35 motor uit zeil op. De golven komen uit een andere richting in een vreemde cadans zodat met deze weinige wind onder scherpe hoek het geen lopend windje is. De Queen B maakt wat vaart om vervolgens tot stilstand te komen in het warrige golvenpatroon.

Het wachtsysteem is ingesteld en na mijn slapeloze rustuurtjes moet ik in de tweede wacht flink aan de bak met de zeilvoering.

Isla Escudo de Veraguas

Donderdag, 26 september 2019

Isla Agua - Isla Escudo de Veraguas

Vannacht een ankerwacht ingesteld om de Queen B in de gaten te houden. Het begint behoorlijk te waaien en houd angstvallig de ondiepte in de smiezen. Trek een eindje ankerketting binnen met de hevig sputterende ankerlier die duidelijk om onderhoud schreeuwt. Het gaat verder prima en houdt 1.10 meter water onder de kiel.

Wakker worden om 06.00 uur en begin de dag met een onderdompeling in het water vanaf de zwemtrap. Motor starten en controleer het koelwater, anker op, zeil uitrollen en motor af.

Zeilen met de weinige wind maar we doen met wat de natuur ons geeft. Donkere wolken pakken zich samen op de achtergrond gelukkig boven het land en zie de pakketten met onweer voorbijschuiven in de verte. Langs de ingang van Bluefieldt, de rotseilandjes omzeilen en zien dwarsscheeps het stadje Cusapin. De herinnering van de wandeling door de natte jungle dwars door de indianendorpen door de door ons aangewezen gids tegen wil en dank (zie een van de voorgaande logs).

Het eiland Isla Escudo de Veraguas doemt langzaam maar gestaag op en spot een Duits schip welke voor anker ligt, ogenschijnlijk midden op zee. Niet erg uitnodigend om als speelbal van wind en golven midden op de Golf te liggen maar het staat inderdaad in de gids van Bauhaus aangegeven als "De" ankerplek. Enkele ondieptes rond de ankerplek moeten de ergste swell en golven tegenwerken. Anker uit en rust op de plek.

Lancia's met families komen langs zonder te schooien of opdringerigheid maar met een enthousiaste zwaai. Hoe verschillend kunnen mensen zijn op zulk een kleine afstand.

Escudo de Veraguas is een eiland wat 9000 jaar geleden van het vasteland is gescheurd en nu 17 kilometer verwijderd ligt van de kust. Het eiland behoort nog tot de provincie Bocas del Toro en is 1000 hectare groot. In 1990 woonden er nog maar 10 mensen het hele jaar door en nog eens dertig mensen een paar maanden tijdens het visseizoen.

Het eiland was onaangeroerd op een paar hutten na die verspreid stonden over het eiland. De meerderheid van de mensen waren inheemsen van de lokale Ngöbe-Buglé stam met maar één latino familie.  Het eiland is omringd door 618 hectare mangrovebos en 247 hectare koraalrif met 55 koraalsoorten..

De bewoners hebben maar beperkte middelen en tot voor kort geen enkele sanitaire voorzieningen, water en elektriciteit.

In 2012 is dit veranderd en inmiddels wonen er 120 vissers en er worden sierraden, tassen en vis verkocht aan de omliggende eilanden of dorpen. Jammer genoeg begint het toerisme belangstelling te krijgen voor deze onontdekte Middle of Nowhere.

Helaas heeft het eiland niet het predicaat Nationaal Park weten te vergaren en is er nu een stijging van bezoekers op het eiland, mangrove bomen worden gekapt, koraalriffen vernietigd door de destructieve methodes van de vissers. Met de mensen komen ook de honden die de Escudo-Luiaards bedreigen. Er zijn enkele unieke diersoorten op het eiland zoals op de Galapagos eilanden. Zoals al genoemd de Escudo-Luiaard, salamandersoort Artibeus incomtatus en een kolibri soort.

Het wordt een kalme nacht en voel me ontspannen alhoewel de golven extra doorkomen zodat het schip behoorlijk op en neer zwaait. Er vallen dingen om in de kajuit

Woensdag, 25 september 2019

Red Frog – Cayo de Agua

Een tropisch wonder zoals in de reclamefolder voor Cayo de Agua vermeld. Prachtige stranden, koraalriffen om te snorkelen bij de verschillende resorts. Het binnenland moet bezienswaardig zijn van heuvels met wandelpaden en riviertjes die het zoete water transporteren. Het eiland behoort tot de Bocas del Toro eilandenarchipel, 16 vierkante kilometer groot. Een vakantieparadijs, verborgen parel voor de gewone Nederlandse toerist. Moeilijk om er te komen maar dan heb je ook wat.

Met deze kennis is het voor ons een uitdaging het eiland een onderdeel te maken van de hobbeltocht die we willen maken van Bocas del Toro naar Colon.

Red Frog is een mooie afsluiting van het ultieme Marina-gevoel en kunnen hier ook tanken. 144 Liter diesel tegen 1 US$ per liter is voor ons een schijntje als Nederlanders en het was voor het laatst getankt op Cayman Islands, bijna een halfjaar geleden. Jacqueline haalt een paar laatste boodschappen bij het nieuwe supermarktje op het resort en levert de sleutel in. De dokhulp geeft de meterstanden van de elektriciteit door met portofoon en de rekening wordt vanzelf gestuurd.

Het voelt als een vertrek vanaf een vertrouwd vaargebied en gaan op weg naar een ander hoofdstuk in de reis.

Op de motor door de “Gap”, laverend tussen de verhogingen met groene begroeiing en de prachtige landhuizen met uitzicht over de kloof. De dieptemeter goed in gaten houdend langs de ondieptes en met de samenwerking van de zogenaamde Eyeball-navigatie. Aan het kleurverschil van het water kun je de ondieptes redelijk herkennen en waar de kaart een onduidelijkheid geeft is het met zicht op te lossen. Eén keer moet ik ingrijpen om een natuurpark onder water van wit zand en uitgeleefde schelpen te omzeilen. De vissen kijken verschrikt en verstoord om waarom die idioot hen komt storen.

Bij de uitgang van Almirante Baai het zeil op en varen richting Zapatilla eilanden. De “Schoentjes” liggen als twee sloffen naast elkaar in het water en de naamgever heeft de spijker op de kop geslagen. Prachtige tropische eilanden met witte stranden en palmen. Goede herinnering aan de wandeling die we enkele maanden geleden hierop gemaakt hebben. Na het rif draaien we richting van Cayo de Agua.

Rust aan boord, de generator werkt als een tierelier en voel me storingsvrij. Totdat de motor wordt gestart vlak voordat we gaan ankeren. Een metalig uitlaat geluid geeft aan dat er geen koelwater is. De tijd en de temperatuurmeter in de gaten houden gooi ik het anker over boord op de plek dat de gids van Bauhaus dat aangeeft. Motor snel afzetten zodat de temperatuur grens van oververhitting niet wordt overschreden. Vast, maar door de lengte van de ankerketting komt de Queen B vervaarlijk dichtbij een ondiepte en heb maar 10 centimeter water onder de kiel.

Gereedschapskist openklappen en maak de deksel van de impeller los en haal een hele, mooie, complete impeller uit de behuizing. Andere oorzaak? Of toch even controleren of de binnenkant van de impeller niet losgescheurd is van het rubber. Ben ervaringsdeskundige, 40 jaar geleden op de Middellandse Zee, waar ik zulk geval eens heb meegemaakt. En jawel hoor, met een ringsleutel draai ik het metalen gedeelte los van het rubber en weet dat de nieuwe impeller van een paar weken geleden een fabrieksfout heeft. Plaats een nieuw exemplaar, het laatste aan boord, en start de motor. Na even het koelwater van heel diep halen spuit er al snel een heerlijke straal koelwater uit de uitlaat. Nu ben ik toe aan een koelmiddel want het water valt weer uit de huid en breng mijn temperatuur met een koel drankje omlaag en ga in de kuip genieten van de zon en omgeving.

Verschillende gemotoriseerde boomstammen knallen voorbij met kleurig geklede mensen waar de vrouwen vaak pontificaal als een trotse moederkoningin voor in de boot zitten met de hevig kwetterende kinderen in het midden, de man ineengedoken naast de motor, geeft de boot richting in het leven.

Genietend vanuit de kuip en zitten lang buiten om naar de sterren te kijken, nu de maan vandaag geen thuis geeft.

Red Frog beach

Dinsdag, 24 september 2019

Bastimentos, Red Frog

Dit resort geeft je het ultieme vakantiegevoel. Een mooie jachthaven, supermarkt, beschermde jungle, 70 vakantiewoningen, een viertal strandtenten, prachtig tropisch strand omgeven met palmbomen, kokosnoten op het strand, aangelegde zwembaden en een getraind personeel dat alles voor de klant is.

Je mag de klant niet hinderen en als je niet anders kunt dan met een brede lach en zwaai. Dit klantenbeleid is Amerikaans geïntegreerd en over nagedacht. Je voelt je vereerd, iedere werknemer zwaait naar je, iedereen vraagt of je geholpen moet worden. Proactief benaderen en niet zoals ik meegemaakt heb dat je kunt wachten op iets onbenulligs of dat de kassières oeverloos met elkaar aan het praten zijn, en de klant gewoon negeren. Dit Red Frog beleid is verademend.

Vanochtend nog enkele aansluitingen vervangen en de dekwaspomp geïnstalleerd. In de algemene koffievergadering van 11.00 uur waar de gehele bemanning bij moet aantreden is besloten dat we een extra dagje strand inlassen. Ik kan er helemaal mee instemmen en zoek me een ongeluk naar mijn wandelschoenen. Er ligt inmiddels niets meer op zijn plaats in de boot en moet telkens een beroep doen op de meester stuwadoor waar ik mijn spullen kan vinden. De schoenen worden vanachter de pomp van het vliegdekschip getoverd en krijg de mededeling erbij dat ik ze zelf daar heb opgeruimd.

Met een Alzheimer antwoord dat ik het niet meer weet, trek ik de wandelschoenen aan die de bossen en de velden onveilig moeten gaan maken.

Prachtige wandeling door een stukje jungle komen we aan op het strand. In een comfortabele strandstoel en een colaatje voor mijn neus kijken we naar de jonge mensen op het strand en de zee. Later wandelen over het strand naar het zwembad en werpen ons in het warme water zodat het verkoelend effect van een zeebad geheel achterwege blijft.

Of je een plons in een bak met lauw water maakt.

Teruglopen en maken een rondje door de haven om bootjes te kijken. Een Bestevaer doet me oh en ah roepen.

Maandag, 23 september 2019.

Bocas del Toro – Bastimentos

Afscheid nemen is een onderdeel van het reizen. Marcelo komt een hand schudden en wenst ons een goede reis en laat weten zeker tot december hier te blijven want er is werk genoeg en in Argentinië valt niets te verdienen. De vrouw van Marcelo komt haar houder van de ringsleutels en de schroevendraaier-set brengen en zegt ook vaarwel.

In de Lancia om de laatste boodschappen te halen vertellen we dat vandaag het vertrek is naar Colon. Een Amerikaanse dame begint ineens te vertellen hoe crimineel Colon is en dat je er niet op straat kunt lopen. Zelfs de taxichauffeurs zeggen daar dat je maar snel met hen mee moet rijden omdat het niet veilig is. Een man voor me begint te lachen en zegt dat het juist allemaal wel meevalt en dat taxichauffeurs dat altijd zeggen om een extra betaalde rit te scoren. Mevrouw begint wat te mompelen over vrouw alleen. Jacqueline hoort het met enige schrik aan maar als ook de anderen zich ermee bemoeien dat het op de haven heel veilig is en dat de bus naar de supermarkt gaat en dat er niets aan de hand is voelt ze zich weer wat beter. Misdaad en criminaliteit blijven zorgen en je moet alert blijven.

Met tassen vol met drinken en eten voor de komende week laten we ons terugbrengen naar de Queen B. Het is de laatste dagen opmerkelijk warm met een hoge vochtigheid, elke dag een gratis sauna. Bij mij loopt het vocht alle poriën uit en maakt mijn kleding doorwater nat.

Om halfdrie neem ik afscheid van Luis die heel hartelijk zegt dat hij altijd zal helpen en dat we altijd bij hem terug kunnen komen. Met dank aan Luis en zijn inspanningen om het ons in de haven comfortabel te maken en de adviezen voor de vele reparaties. Denk aan de generator en de bestellingen uit Florida. We hebben veel van Panama gezien vanuit Bocas en het is een prima uitvalsplek geweest. Afrekenen, oude dinghy weggeven en de kantoorbezetting een handje geven voor het afscheid.

We varen de haven uit en maak nog enkele foto’s en vaar richting Bastimentos. De Rafiki op de achtergrond en geniet van de zachte bries over het water die de hitte een beetje doet afnemen. In de marina van Red Frog worden we opgewacht en kunnen meteen aanleggen. Stroom aansluiten en wandelen naar het zwembad van het Resort. Een golfkar biedt ons een lift aan en worden met het nodige horten en stoten afgeleverd aan het zwembad.

Vliegdekschip

Zondag, 22 september 2019

Bocas del Toro

Nog even doorzetten om de punten op de i te zetten voor de installatie van de watermaker en maak na een uurtje tijd om de twee andere pakketten uit te pakken.

De inverter om multifunctioneel te zijn. 115 Volt, 60 Hz voor de rijstkoker, de waterkoker, de laders van de gadgets en elektrisch gereedschap maakt de Queen B onafhankelijker van het gas en de generator. Een dubbelslag maar wel een apparaat erbij.

Nu de dinghy. Gekozen voor een Roll-up om deze in de kuipbank te kunnen stouwen als we langere tochten moeten maken. De vorige dinghy, opgevreten door het uv-licht, was 2,40 meter zodat de 2,80 meter weliswaar iets groter is maar dat moet te behappen zijn. De doos valt mee maar deze doos is zeer efficiënt gepakt in tegenstelling van de watermaker, waar de doos erg groot was ten opzichte van het echte apparaat.

We rollen de boot uit en begin te pompen. De Roll-up groeit en groeit, mijn achterdocht van veel te groot wordt bewaarheid. Een boorplatform, even breed als lang en door de breedte te zwaar om met een zwiep op het dek te kunnen tillen. Met het “vliegdekschip” naast de Queen B zet ik de 2.5 pk-motor op de aluminium achterkant en de motor valt in het niet. Op het waarschuwingsplaatje van de spiegel staat maximaal 10 pk en 4 personen. Je kunt bijna de hele populatie van noordelijk Afrika in twee keer verplaatsen. Deze schipper met een extra fronsrimpel in het voorhoofd, realiseert zich dat het nog 10 jaar gaat duren voordat er weer een andere kan komen.

We maken een ererondje door de haven en varen de haven uit naar het ankergebied. Het is de eerste keer in drie jaar dat we geen nat pak oplopen of zelfs geen last van enig spatwater. Jacqueline zit te glimmen in de boot en houdt deze keer al haar kleding droog. Ik begin wat te ontdooien en waardeer het grotere comfort van dit vliegdekschip. We zullen wel een plekje vinden aan boord.

Terug aan boord repareer ik de airco door de pomp liggend te monteren en de slangen opnieuw aan te sluiten. Trek nog snel een 12 volt-kabel van bakboord naar stuurboord en vind het nu best en ga heerlijk in de kuip een boek zitten lezen. Het waren een drietal drukke dagen en bedenk hoe al die schippers zonder technische snufjes de wereld rondden. Hoe simpel was het leven toen of hoe veel moeilijker was het. Voors en tegen. Ik prijs me stiekem gelukkig met alle huidige wetenschap en elektronica om mijn reis over de wereld mogelijk te maken

Zaterdag, 21 september 2019

Bocas del Toro.

Er zijn van die dagen dat je van tevoren weet hoe die gaat verlopen. Zo ook vandaag en ben de hele dag aan het schroeven, uitmeten, oplossingen vinden en de handleiding opvolgen. Het is niet moeilijk maar een meer een uitdaging om in alle bochten, hoekjes en vakjes van een boot de verbindingen te maken. Gewapend met de gatenboor, gaten borend van het ene schot naar het andere. Slang doorschuiven en vastzetten. Nu naar de volgende opdracht. Ik noem het een “Harry Potter handleiding” want je komt van het ene probleem in het andere probleem en alles moet je in volgorde oplossen om in de volgende “Level” te geraken.

Het geeft me een mate van tevredenheid, behalve als je de waterpomp van de airco verkeerd plaatst. Ik kijk naar de tekst op de pomp en plaats deze verticaal zodat ik de tekst en het merk goed kan lezen. Moet goed zijn maar blijkt later, als pomp uitvalt door oververhitting, een liggende pomp te zijn die een interne koeling heeft. “Met liggend water” zal ik maar zeggen en niet met water dat omhoog loopt.

Een geluk dat de pomp een thermische beveiliging heeft maar ik hoef niet uit te leggen dat alles tijd kost voordat het allemaal is uitgevonden.

Op het einde van de dag is 95 % van de installatie af en besluit om de watermaker pas op te starten als we in Shelter Bay liggen.

Veel tijd gaat zitten in opruimen en schoonhouden, stof vrijmaken en zorgen dat er niets in de slangen komt. Onvoorstelbaar hoeveel buiswerk en kraantjes in dit apparaat zijn verwerkt en mijn grootste zorg is om niet verkeerd te bedienen.

Met Ed en Willem Bever te spreken: Met de stoomwet onder het kussen

Als m’n manometer goed staat

Weet ik wel dat alles goed gaat

En als je net als ik de stoomwet hebt gelezen

Dan heb je van explosies niks te vrezen

Daarom slaap ik nu al m’n klussen

Met de stoomwet onder m’n kussen

Dan krijg ik alleen nog maar een mooie droom

Van stoom stoom stoom

Als ik soms ak’lig droom

Is het van stoom stoom stoom

Dan leg ik zwetend in m’n bed

Heb ik de stoomkraan uitgezet

Staat m’n peilglas wel op peil?

Anders gaat ik voor de bijl

Heb ik morgen geen gezeur

Met mijn regulateur?

Als m’n manometer goed staat

Weet ik wel dat alles goed gaat

En als je net als ik de stoomwet hebt gelezen

Dan heb je van explosies niks te vrezen

Daarom slaap ik nu na al m’n klussen

Met de stoomwet onder m’n kussen

Dan krijg ik alleen nog maar een mooie droom

Van stoom stoom stoom

Sta ik bij m’n carrousel

rek ik jolig aan de bel

Roep ik hup daar gaan we weer

Is die carrousel wel safe?

Loopt de zaak nu niet helemaal scheef?

Krijg ik straks geen trammelant

Kwaaie stukken in de krant?

Johny Cash

Vrijdag, 20 september 2019

Bocas del Toro

Met bloed doorlopen ogen en een fles bier in de hand kijkt de Country en Western zanger over het terras. Hij richt de ogen op ons want wij zitten braaf te luisteren terwijl de tien anderen druk aan het praten zijn. De "Johnny Cash" imitatie komt me vragen waar ik vandaan kom en waagt eerst om me een Duitser te noemen. Nu zijn er aardige Duitsers maar om meteen op één hoop met deze gasten gesmeten te worden gaat me te ver, dan maar Nederlander.

Onze Johnny blijkt er te zijn geweest en prijst ons Holland de hemel in met het vrije en blije drugsbeleid en bovenal dat we in Nederland zulke grote Countryfans zijn. Hij is moeilijk te verstaan, Amerikaans knauwend met dubbele tong, ben ik blij dat hij zich afwendt en er maar weer een nieuwe song uitperst. Rollator Rock en Roll maar dan in een zeer laag tempo.

Vanochtend zijn warempel de drie dozen gearriveerd met de bestelling uit Florida. Gelijk uitpakken van de ruim bemeten dozen want als je de volume van de doos zou moeten implementeren en installeren dan is dat met een 55 voet schip nog niet te doen.

Eerst de watermaker uit de doos en komen er snel achter dat de briljante plek van Jacqueline niet kan, vanwege de meegeleverd filters die niet te plaatsen zijn.

Dan maar op de voorspelbare plek achter de stuurboord kussens in de kajuit en de filters onder het luik naast de mast. Beginnen met ruimte maken in de bilgeruimte door de pomp en filter van de airco te verplaatsen. Kraan vrijmaken voor een T-splitsing en dan de water opvoerpomp met filters in de ruimte een plek te geven.

Het is een warme klus en het transpiratievocht stroomt uit alle poriën van het lijf. Zemen met de beschikbare handdoeken en water drinken om de vochtbalans op peil te houden. Mijn shirt en broek zijn doorweekt en Jacqueline schrikt hoe ik eruit zie. Ze raadt me aan in de spiegel te kijken maar ik zie een grijze, volop transpirerende, blozende, jong bejaarde die er wel zin in heeft. En nu weer verder.

De tijd vliegt voorbij en maak al snel heel wat vorderingen. Tijd om te koken zit er vanavond niet in besluiten een hapje te gaan eten op het terras waar een heuse Country en Western zanger met Cowboyhoed met rauwe dronken stem staat te rocken.

vergeten mini

Donderdag, 19 september 2019

Bocas del Toro.

De stad is door de warmte bevangen en op straat lopen er minder mensen. Het is beter vertoeven in de winkels waar de airconditioning volle bak draait. We nemen uitgebreid de tijd om in de winkel naar onderdelen en opbergmateriaal te zoeken. Met tassen vol lucht, lees bakjes, lopen we terug naar de boot en gaan op een bankje in de schaduw naast een vrachtwagen, die op de veerboot staat te wachten, zitten. De vrachtwagen start de motor en zet ons in een wolk van fijnstof, CO en CO2. De mevrouw van de kunstwinkeltjes versleept haar stoel en gaat binnen in het atelier zitten. De veerboot rolt leeg en hoop dat mijn pakjes erbij zitten. Een hond achter me kan niet uit het water komen en het arme beest raakt in paniek. Ik lok hem naar me toe en trek hem aan de voorpoten uit het zilte nat. Als dank schudt hij zich droog en loopt zonder om te kijken, vermoeid terug naar zijn baasje.

Wachten duurt lang en zeker als je dingen niet begrijpt. Maandagavond op de vrachtwagen geladen en donderdag nog niet aangekomen op de plaats van bestemming. Of komt het pakket per ezel door de jungle? Niet zeuren dan maar wat andere klussen zoals de houtstoppen vervangen in het teakwerk. De zon en temperatuur is van dien aard dat het houtwerk kokend heet wordt en dat de houtstopjes eruit geperst worden. Ik haal eerst de schroef eruit, opboren met 10 mm boor om het gat wat dieper te maken, kit op de draad en in het boorgat, schroef terug en de houtenstop samen met kit terug in het gat. De zon hardt de siliconenkit wel uit. Later de stop afzagen en schuren. Jacqueline maakt steeds meer werk door alle losse onderdelen in te delen en op te bergen. Goei werk, sak mar seggen.

Bocas del Toro is beleefd en gezien, ik wil weg, verderop, er is meer te ontdekken denk ik.

Woensdag 18 september 2019

Solarte – Bocas del Toro

Opstaan en direct de kliniek bellen voor de afspraak zodat er een planning voor de komende periode gemaakt kan worden. Komende dagen willen we naar Colon, maar eerst de spullen inbouwen die onderweg zijn.

Vandaag is de aankomst gepland maar zoals volgens oud en authentiek Panamees gebruik horen of zien we niets. Wel zien we de pakjesboot regelmatig voorbijkomen, maar de spullen voor de Queen B zijn er niet bij.

Colon ligt ongeveer 200 kilometer oost van Bocas maar dat blijkt geen makkelijke opgave. De 200 kilometer naar David is een beter georganiseerde en geregelde vrachtdienst.

We halen anker op en varen naar de haven om het daar maar gewoon af te wachten. De trouwe Iglesio, doende met de dagelijkse veerdienst staat te wachten en stappen om 12 uur aan boord voor de boodschappen.

De Lancia van 12 uur is een soort van ontmoetingspunt geworden en de Marina bewoners komen in de boot bij elkaar. Wetenswaardigheden en tips uitwisselen en op jacht naar enkele etenswaren zoals vers fruit en diepvriesvis of vlees.

Vanmiddag een tweede keer gasflessen overhevelen. Ik prepareer de slang door de gaatjes in de slang op te boren zodat er gemakkelijker vloeibaar gas verplaatst kan worden. Het gaat een stuk sneller en na een uurtje is de gasfles halfvol.

Door de ervaring en de vele problemen om gas te krijgen en vanwege de verschillende aansluitingen en gaswetten is dit nu met een paar slimme slangen en koppelingen prima op te lossen. Door schade en schande wijs geworden.

Tijdens het wachten naast de flessen komt een hond dreigend blaffend op me af en is het er niet mee eens, ik geef de "Perro" geen aandacht. De hond gooit het over een andere boeg en komt nu uitgebreid vrijen met me.

Hij laat zich aanhalen en als ik hiermee stop dan komt hij tegen me aanschurken, bijna dwingend om heerlijk gekroeld te worden.

Aan boord heerst er een dozenslag. De losliggende spullen worden gesorteerd en opgeruimd waarbij Jacqueline alles in dozen opbergt. Netjes georganiseerd en gemakkelijk om direct je spullen te vinden. Onderhoud aan de generator en het ziet er picobello uit. Geen olieverbruik, snaartje zit goed en de motor is droog.

De ondieptes zijn goed te zien.

Dinsdag, 17 september 2019

Red Frog.

Met een achteloze teendruk op de dekschakelaar om de ankerlier in werking te zetten, er gebeurt niets. Het relais klikt wel maar de lier draait niet. Dan met de lierhandel een handje helpen en de lier zet zich weer in beweging. Dat zal binnenkort wel een lierdemontage worden. Gelukkig krijg ik de boel aan de praat en laat het zware werk door de lier doen. Het anker komt met een flink zandpakket boven water en spuit de boel schoon.

De Queen B tokkelt met een 1500 toeren tussen de eilanden Bastimentos en Solarte door en draai bij Bastimentos City om de ondiepte heen, langs Hospital Point om vervolgens aan de zuidzijde van Solarte naar de ankerplek bij de alternatieve jachthaven te varen..

Dinghy-loos zodat we geen bezoek kunnen afleggen op het eiland en de jachthaven maar vinden het wel best met deze rust.

Ik merk dat de Jetlag niet helemaal voorbij is en met veel slaap kom ik langzaam in het ritme. Het wachten is dan toch ergens goed voor.

Tijd om te bellen naar Nederland maar ben net te laat voor de receptie van het ziekenhuis. De afdeling om een afspraak te regelen is net naar huis en moet het morgen nog maar eens proberen.

De Lancia’s vliegen ons voor en achter voorbij en liggen in een denkbeeldige route van de El Capitano's of is het gewoon nieuwsgierigheid van de heren.

Isla de Solarte, ook bekend als Nancy’s Cay is een 8 km2 eiland, 1 mijl ten oosten van Bocas del Toro. De tweehonderd Ngöbe Buglé indianen leven zonder telefoon en elektriciteit op het eiland waar het drinkwater wordt geput uit een bron. Een bron van inkomen is de visvangst.

Op een heuvel op de westpunt is een ziekenhuis gebouwd, bekend als Punta Hospital door de United Fruit Company voor behandeling voor patiënten met Gele Koorts en Malaria in 1899 maar is later verplaatst in 1920 naar Almirante.

Passport 545

Maandag, 16 september 2019

Red Frog

Met wisselende buien, hier en daar regen, zoals de meeste weersvoorspellingen in Panama. Altijd hier en nooit daar, zo ook voor ons en worden getrakteerd op enkele malse, verse, frisse, heerlijke, zeverende, alles vochtig makende, moessonbuien.

We blijven op deze plek zodat Jacqueline kan uitzieken en ik heerlijk in het hoekje kan kruipen met een boek.

Een paar kleine klussen en genieten van het probleemloze gesnor van de generator. Wat zijn die dingen gemakkelijk in onderhoud!

Luis Fabian vragen hoe het zit met de spullen en vertelt me dat alle pakketten zijn aangekomen en dat deze vanavond op de vrachtauto in Colon worden gezet. Woensdag in Bocas. Mooi bericht en niet mopperen over de traagheid van deze contreien.

Ik smeer de luiken met vaseline in en maak ze gangbaar. Zijn van die klussen die je gewoon vergeet en als je op zee zit dan denk je: Als ik in de haven kom dan doe ik …. En dan doe je vervolgens niets.

Jacqueline gaat in de boot op zoek naar een plaats voor de watermaker en komt met een briljant plan. Haal in de achterkajuit de wasbak eruit en breng de watermaker daarvoor in de plaats. Makkelijk monteren en repareren lijkt het. Ik matig het enthousiasme door te zeggen dat we eerst de spullen maar eens in de hand moeten hebben om een definitieve keuze te maken.

Op Facebookadres IPOA, de Island Packet Organisatie, stel ik een vraag aan de IP380 bezitters, wat de beste plek voor een watermaker is. Krijg 18 reacties waarvan één oplossing door een gynaecoloog moet zijn bedacht. Hij weet de watermaker met besturingspaneel onder het luikje in de aanrechtkast weg te werken. Dat lijkt me moeilijk voor het onderhoud en het bedienen van de verschillende kranen.

Op het internet struinen voor wat onderdelen en maak mezelf lekker met een nieuw bootje. Kom een Passport 545 tegen die het helemaal heeft, een prachtig klassiek schip. Maar snel uit het hoofd zetten maar kan het niet laten om de jongens thuis een beetje te klieren met kijk nou eens. Meteen komt de vraag op WhatsApp: Ga je een nieuwe boot kopen?

Opgeruimd staat netjes

Zondag, 15 september 2019

Red Frog

Regen is hier uitgevonden en dat laten ze merken ook. Het oppervlak kleurt soms wit en de regen slaat door het canvas van de bimini. Op de naden van de rits begint het nu te druppelen en de nattigheid kruipt overal tussen, onder en bovenop. Om wat comfort over te houden kruip ik maar in de kajuit op de bank en schrijf wat brieven en update de website. De generator draait zijn verplichte nummer, de koelkast is lekker koud, zodat de koffie afgewisseld kan worden met een heerlijk koude Cola Zero.

Jacqueline zit in de opruim modus en uit verveling of balorigheid is nu de gereedschapskist het mikpunt. Bij een hoop onderdelen vraagt ze waar deze bij horen en moet soms zelf het antwoord schuldig blijven of wordt ineens met een herinnering geconfronteerd. Een onderdeeltje van een vroegere reparatie uitgevoerd in een ander land uit een andere periode. Wat kan een mens een hoop onnodige rotzooi bewaren en wat een goede smoes kan ik steeds opvoeren door te zeggen: Je weet maar nooit wanneer dat van pas komt. Ik ben blij met de orde en netheid en realiseer me dat dit beter is.

Zwemmen in de regen, de tijd nemen om te koken, boek lezen en gewoon voor anker blijven want met deze regen heeft de haven geen meerwaarde.

Ideaal om het onderwaterschip schoon te schrapen.

Zaterdag 14 september 2019

Red Frog

En nu de generator opstarten! Deze draait meer dan een uur probleemloos en ben heel tevreden over het storende sonore geluid. Probleem opgelost? Is dit nu het einde van een "never ending story" van meer dan een half jaar?

Met een grote grijns van oor tot oor zet ik de snorkel op het hoofd start een inspectie van het onderwaterschip. Het valt mee en schraap de aanwezige kleine oesters van de boot. Met een koffieglas schraap ik over de antifouling wat een aanrader is voor collega zeilers die de hull schoon willen maken. Een koffieglas heeft twee contact schraapmomenten en als de eerste rand over de oneffenheid hobbelt dat komt de schelp vanzelf de tweede rand tegen. Gegarandeerd een probaat middel, ook voor het groene wier op de waterlijn verdwijnt hiermee.

Jacqueline tipt met verf de scheepsnaam op de spiegel bij en de Queen B komt je stralend tegemoet.

De buren gaan anker op met het zeil en zeilen zo goed en zo kwaad met de bijna windstilte het ankergebied uit. We kunnen ze nog heel lang volgen. Het bevalt ons zo goed op anker dat we besluiten niet de haven in te gaan en een dagje luieren met een boek in de kuip. De verhouding kapitaal/inkomen van Piketty is de razend interessante tijdverdrijver.

Verschillende dolfijnen leiden me af en zie twee dolfijnen erg innig met elkaar omgaan.

Rafiki

Vrijdag, 13 september 2019

Bocas del Toro – Red Frog Marina

Een rondje varen om de Rafiki ter controle. Loud en Marlène zijn in Nederland op familiebezoek en wij sturen een foto om hen gerust te stellen dat alles goed is met hun schip. Een maand weg en langzaamaan zie je de leefbaarheid verdwijnen. Het dek wordt groenig, het canvas crakeleert, de romp wordt vettig. Je ziet aan het schip dat het zijn bemanning mist en nodig heeft. Jacqueline WhatsAppt de foto naar Nederland.

Met een langzaam toerental vervolgen we de weg en krijg toch nog even ruzie met een ondiepte. In de achteruit en opnieuw een ruimere bocht maken.

Bij het ankergebied van Red Frog gooien we het anker van boord en liggen meteen vast. Beetje zwemmen, boekje lezen en internetten. Rustige dag en heel bijzonder, een mooie open stralende dag. Zon.

Donderdag, 12 september 2019

Bocas del Toro

Bij Luis informeren hoe het met de bestelling zit. Vanuit Florida geen nieuws. Contact maken met het ziekenhuis in Nederland om de stand van zaken te bevragen om zo onze agenda een definitieve vorm te geven. Prima om vanuit de kajuit dit te regelen want buiten is het de ene hoosbui na de andere. We horen bijna geen buitenboordmotoren, geen activiteiten op de steiger omdat het dagelijkse leven tot stilstand komt. Het tikken van de regen op de bimini en de kajuit dak blijft over.

Het plan was om naar Red Frog Marina te gaan maar dat laten we overgaan vanwege het oncomfortabele vocht en gaan in de regen boodschappen halen bij Toto en de speciale supermarkt met een goed assortiment ingevroren vis en vlees.

Bij Toto een waterslang van 4 meter halen om de water aanzuig voor het toilet te vervangen. De oude slang is een rubberen slang met staal versterkt maar het ijzer in de slang is volledig vergaan. Ik koop een plastic, glasvezelversterkte slang als vervanging. Veel soepeler en doorzichtig. Deze slang blijkt bij installeren 30 cm te kort zodat ik snel een langere slang haal. De te korte slang zal ik wel weer kunnen gebruiken als de watermaker komt.

De digitale krant lezen, wat bij mij tot een verplichting en verslaving gaat leiden. Ik kijk uit naar het nieuws en erger me te pletter aan de gemelde criminaliteit en de regels die de overheid oplegt. Ik heb in het verleden voor de VVD nog een spreekbeurt gehouden dat hun voorgenomen afname van regels volledig mislukt en dat de regels exponentieel toenemen. We horen nu bijna niemand meer in de politiek dat er regels moeten versimpelen en verminderen, behalve de afschaffing van een landelijke visvergunning.

Nederland raakt overgeorganiseerd en zijn regels aan het maken die toch niet meer gevolgd of gehandhaafd worden. (Denk aan Boerka verbod, preventief fouilleren) en er zelfs burgemeesters zijn die zich niet aan de regels of uitgevaardigde wetten houden en ook zeggen dat ze enkele regels niet handhaven, dan begin ik mijn geloof in onze geregelde samenleving te verliezen.

Groenland IJs

Woensdag, 11 september 2019

Bocas del Toro

De Jetlag moet nu over zijn maar het valt niet mee om op te starten. Ik neem me ook voor om niet al te veel te doen en te gaan wennen aan een wat minder snel leven. Kreunend opstaan, eerst even naar buiten kijken, naar het toilet en dan de ontbijttafel vullen. Koude koffie uit de kan, koffie van gisteravond, want het is zonde om koffie weg te gooien. In China is koude koffie duurder als warme en daarom een goed argument om de koude koffie van de Queen B te bewaren. Zo bespaar ik nog wat geld.

Met een cafeïne shot geactiveerd en neem de grote Amerikaanse gasfles om deze over te hevelen in de Europese gasfles. De verschillende aansluitingen, gekoppeld aan een hogedruk gasslang, moet het vloeibare gas van de ene fles in de andere fles overhevelen. Het werkt maar het gaat veel te langzaam en het wordt wat spannender als de heren van de jachthaven, ineens naast mijn gasopstelling het huisvuil gaan verbranden.

Inpakken en wegwezen, maar kan nu vooruit.

Terug in de kuip, boor ik een grotere diameter in de koppelingen aan de slang om het transport van het gas wat te vergemakkelijken voor de volgende keer.

Het begint enorm te regenen en laat dit gewoon gebeuren tussen alle bezigheden door zodat er geen onderscheid gemaakt kan worden tussen het druppende zweet en regenwater.

Onder het vloerluik snijd ik de slang achter de dekwaspomp door en monteer een drieweg aansluitstuk met slang, die ik naar het keukenblok breng om de kraan aan te sluiten op het buitenwater.

Het werkt als de brandweer en een forse buitenwater als straal kan voortaan de borden voorspoelen zodat we minder van het zoete water in de wereld hoeven te gebruiken.

Niet vergeten dat maar 1 % van de totale watervoorraad in de wereld zoet water is en wij van de Queen B besparen niet alleen CO2 en NOX als zeilschip, gebruiken verstandig koelmiddel opdat de ozonlaag niet aangetast wordt, een afvalbeleid aan boord met gescheiden plastic, blik, papier en etensresten maar nu ook een zoetwater-besparend systeem. We zijn een van de weinigen en hoop dat Green Peace wakker wordt in Nederland. (Zie onderstaand artikel)

De onderste rubberen ring van de Wc-pot aandraaien want het fecale lichaamsvocht weet een weg te vinden naar buiten en dan niet door de afsluiter. Ook opgelost. Thuisfront bellen, boodschappen doen, schakelaar van de generator vastlijmen, de houder van het echte drinkwater vastzetten. Kuipkist uitruimen en houd Jacqueline niet tegen om in de kajuit het houtwerk op te frissen met olie. De olie ruikt niet fris maar ziet fris.

We eten een broodje kip in de kantine van de haven.

Fijne dag met genoeg te doen en te overdenken, het bevalt me wel die gezapige levensstijl.

Artikel Internet.

Er is heel veel water op onze planeet. In de rivieren, zeeen en oceanen. Ook in Nederland zie je veel waterstromen Maar hoeveel van het water op aarde is zoet?

Het aantal liter water op aarde is moeilijk om precies uit te rekenen. Naar schatting moet er meer dan 1 triljard liter water zijn. Dat is een 1 met 21 nullen! Hierbij horen meren, rivieren, zeeën en oceanen. Maar ook wolken, grote ijsschotsen en water dat in de grond zit. In totaal is bijna 71 procent van het aardoppervlak bedekt met water. Het grootste deel is zout en een klein deel is zoet.

Bijna al het water op aarde zit in de oceanen. Dit is meer dan 97 procent, bijna alles dus! Het water in alle oceanen en zeeën is zout. Dit kan je niet drinken. Water waar geen of heel weinig zout in is opgelost, is zoet water. Maar 2,5 procent van al het water op de planeet is zoet. Het grootste gedeelte van dit zoete water is bevroren en niet drinkbaar. Minder dan 1 procent van al het water op aarde is zoet én vloeibaar. Gelukkig is dat nog steeds heel veel water. Wel 13 triljoen liter!

Levensbelangrijk!

Om te kunnen leven, hebben mensen zoet water nodig. Ons lichaam bestaat voor bijna 60 procent uit water. Van zoet water kan schoon drinkwater worden gemaakt. Zonder drinken, droogt iedereen uit. Daarom is het belangrijk dat meren en rivieren gezond blijven. En dat er geen afval en giftige goedjes in worden gegooid!

Het zoete water op aarde is verspreid over verschillende plekken. Het meeste zit in het Baikalmeer in Rusland. Bijna een vijfde van al het zoete water is hier te vinden!

Opmerking: Ik denk dat vergeten wordt de enorme watervoorraad op groenland van drie kilometer dik. Is ook zoet.

Toto.

Dinsdag, 10 september 2019

Bocas del Toro

Vorige maand hoorde ik een “metalig klinkend” geluid uit de watergekoelde uitlaat komen en ging er toen al vanuit, dat de impeller nagekeken moest worden. Thuis, heb ik een nieuwe gekocht en vind het een prima moment om eens met de sleutels in het motorruim te verdwijnen.

Wat blijkt, een versleten impeller met vier kapotte vlerken waar ik er drie stuks rubber uit het pomphuis weet te vissen. Gisteren een impeller probleem en vandaag ook en hoop er nu voor twee jaar vanaf te zijn. Eén vlerk is kwijt en hoop dat deze de motor met het koelwater heeft verlaten. Een goede preventieve actie. De hoofdmotor heeft een vol geluid en het denkbeeldige slaan van het hamertje tegen de uitlaat is verdwenen.

We maken boodschappenlijstjes en gaan op stap om de lijsten af te strepen. Toto, het Chinese warenhuis met drie verdiepingen, wordt afgestroopt en vinden veel van de benodigde onderdelen.

In de Movistar-telefoonwinkel de plaatselijke telefoonkaart opladen zodat we contact met de buitenwereld hebben.

We zijn de vaste klanten van deze winkel en worden met een brede lach ontvangen en uitgebreid geholpen.

Geld halen bij de bank en de normale etenswaren voor het avondeten. Een 115 volt rijstkoker met een verbruik van 300 watt lijkt me een prima zuinige aanschaf. Zelfs Jacqueline begint nu alle apparaten om te draaien om de voltages en wattages te bestuderen en een oordeel hier over te vellen.

De Queen B heeft drie verschillende systemen aan boord namelijk 12, 115 en 230 volt. 12 Volt gevoed door de accu’s, 115 volt door de walstroom en de transformator en de 230 volt opgewekt door een inverter en de generator. Het is niet simpel om de boel gescheiden te houden.

Voor de apparaten is het gemakkelijk door de verschillende stekkers maar de aansluiting walstroom 115 volt op het 230 volt systeem is telkens opletten of de goede schakelaar ingeschakeld is.

zwerfhond

Maandag, 9 september 2019

Bocas del Toro,

Opstaan met een ontbijt uit de voorraad, want er zijn nog geen boodschappen gedaan. Toast met smak uit blik en een lik mosterd moet de eerste honger stillen. Melden bij Luis Fabian dat we zijn aangekomen en meteen de vraag gesteld hoe het zit met de bestellingen van Marin warehouse uit Florida. Alles blijkt in de molen van transport, douane en andere vervoerders te zitten en moeten gewoon afwachten.

De koelkast/vriezer opstarten, boodschappen halen en langzaam je plek aan boord weer in beslag nemen.

De Marina is niet veranderd, de bewoners zijn dezelfde, er loopt een frisse hond met hangende kop en tong uit de bek achter het baasje met stok aan. De oude hond is in de tussentijd overleden en de oude baas heeft een zwerfhond geadopteerd. Niks nieuws van de steiger! De jongleur met zijn drie kegels zit nog steeds op dezelfde plek met de kegels te spelen en de bootboys poetsen wat af voor al die rijke bootjesmensen.

Alex die voor het luchten van de Queen B heeft gezorgd reken ik af en geef zijn zoon, die de hele dag achter zijn vader aan loopt, een dollar voor een ijsje. Telkens als hij nu voorbij de boot loopt groet hij met een brede lach.

Omdat we een maand niet aan boord zijn geweest zit er een groenige aanslag op het schip, van de vochtige lucht en de regen van afgelopen tijd. Het blijkt drie dagen onafgebroken geregend te hebben. Ik spoel het schip schoon en was het dek met zoet water na.

Mijn voornemen is rustig aan doen maar kan me niet houden en begin maar aan de generator om deze op te bouwen. Nieuwe impeller in de aanslag maar wil eerst het systeem goed spoelen omdat ik de vorige keer één vlerk kwijt was. Met een vreemd geluid vind ik het verloren stukje rubber dat uit de leiding schiet. Impeller erin, snaar erop en het koelsysteem terug opbouwen en start het beest, maar nu ontdek ik een diesel lekje.

Dat verklaart het vettige van de motor en de laatste keer een dieselluchtje in de kajuit. Jacqueline verliest zichtbaar de moed over de betrouwbaarheid van het monster maar ik ga onverdroten door. Het moet een keer goed komen.

Met een nieuw koperen ringetje en het goed aanzetten van de moer krijg ik ook dit probleempje opgelost. Motor loopt als een zonnetje en besluit om morgen verder proef te draaien.

Gasfles in het gangboord om het diner aan boord te maken. Ook een project om de ene gasfles over te hevelen in de andere, maar dat voor een andere keer.

Almirante

Zondag, 8 september

Bocas del Toro.

Vannacht zijn we twee keer “uitgelaten” bij een bijna verlaten wegrestaurant, waar de TL buizen een blauwachtig licht stralen. De vitrines zijn leeg en de enkele kassamedewerkers staan ongeïnteresseerd de bus cliënten op te vangen. Eerst plassen en dan kijken wat er te koop is. Ik kom uit de strijd met een kop koffie en een stukje cake en ga bij de bus staan wachten om weer binnen gelaten te worden.

Het gaat allemaal prima en gemoedelijk, veilig reizen en een chauffeur die niet te wild rijdt, geeft een gerust gevoel. Gelukkig staat er deze keer geen televisie te tetteren zodat ik een uurtje kan wegsoezen. Het geeft weer een boost om de totale duur van de reis te overbruggen.

In de vroege ochtend, met een voorzichtige zonsopgang, kraaiende hanen en op de achtergrond blaffende honden met een parade van wachtende taxi’s komen we aan op de parkeerplaats in Almirante.

Een Duitse heeft haar surfplank meegenomen en deze wordt als extra bagage in de laadbak van de taxi gesmeten, waar ik mijn zware rugzak opleg. Op naar de Watertaxi25, het vervoerbedrijf met snelle Lancia’s naar de verschillende eilanden. We suizen over het water, de motoren knerpen in de ochtend, de wereld ontwaakt in de gammele huisjes op palen in het water. Wasgoed hangt voor de ingang, vuil ligt op de kant, een vrouw hangt over de halve deur of enkele mannen scheppen hun boomstambootje leeg.

Rond half acht staan we in Bocas del Tor en moet nog een watertaxi zien te vinden voor de Marina die alleen via het water is te bereiken. Aan boord is alles prima en duiken zo snel mogelijk het bed in om wat slaap in te halen. In de middag in de kuip bijkomen van de reis uitgesmeerd over drie dagen

Gran Terminal Panama-City

Zaterdag, 7 september 2019

Panama City – Bocas del Toro

Jacqueline heeft verwoed gegoogeld om met het vliegtuig van Panama City naar Bocas te vliegen maar de eerste mogelijkheid om te gaan is volgende week vrijdag. Drukke verbinding en dit lange wachten voor ons geen optie. Dan maar met de nachtbus naar Bocas, er is geen andere mogelijkheid. We gebruiken de dag te rusten van het slaaptekort van de reis, uitgebreid ontbijten en laten ons wegbrengen naar Allbrook, de grootste Mall van Panama, met de enorme busterminal. Van hieruit valt het hele land te bereiken met de bus want Panama heeft nagenoeg geen spoorverbinding.

Bij het loket krijgen we te horen dat we met de extra bus van 07.30 meekunnen. Let op de AM en PM-vermelding en weten gelukkig dat het hier de PM-bus van 07.30 is. Nu nog een perronticket zien te bemachtigen. Je kunt wel je ticket opladen bij het loket maar je moet eerst een kaart kopen bij de automaat. Vier automaten op een rij met een file voor de machines. Nu begint mijn zenuwtrek een rol te spelen. Ben bang dat ik in de langzaamste rij sta en heb de neiging om van rij te wisselen. Moet je niet doen want als je wisselt dan zie je de rij waar je eerst in stond, ineens veel sneller gaan. Of je staat in de snelste rij met een grijns en deze grijns verdwijnt als je voorganger aan de automaat een gigantisch probleem krijgt.

Fluiten van ongeduld en je zou het liefst je voorganger van zijn plek willen meppen, De rij naast je heeft allemaal nieuwe gezichten gekregen.

Uiteindelijk ben ik blij met weer een nieuwe Credit Card en moet er nu eerst geld op storten voordat je er gebruik van kunt maken. Het storten van 1 US$ is genoeg maar de moeite die je moet doen voor één dollar.

Na deze hectische procedure hebben we nog uren tijd te overbruggen en loop quasi nonchalant en een "tijd zat blik" de shopping mall in. Ribbels ik je kont krijg je van de design bankjes met een rvs-stang in je rug, pijnlijke voeten van het slenteren, wazige blik van allerlei prullaria die om je heen ziet, gevoelige neus van alle zoetigheden die de hal in walmen. Toch heb ik het hier prima naar mijn zin.

In de perronhal de laatste loodjes en stappen in de bus die ons de nacht instuurt.

op weg naar het bootje

Vrijdag, 6 september 2019

Vlijmen – Panama City

Eindelijk weer het vooruitzicht om terug te gaan naar de Queen B. De laatste dagen met de familieleden doorgebracht en van het ene etentje naar het andere diner gestrompeld.

Gezellig, leuk en telkens een feest maar stiekem heel vermoeiend. Op het moment dat we de trein in stappen laat ik een zucht en voel de extra kilo’s van het goede leven. Die moeten er weer vanaf.

Met de trein naar Schiphol en via een rustige incheck procedure zitten we al snel veel te vroeg in de vertrekhal te wachten op het vliegtuig.

Op Charles de Gaulle Airport een langeafstand wandeling en het treintje naar een andere hal waar we snel kunnen instappen in het vliegtuig dat ons naar Panama City brengt.

Het is vliegen met daglicht zodat de slaap niet te vatten is en blijf dan ook de hele reis bij de les. Beetje lezen, filmpje kijken en alles opeten en drinken wat je aangeboden krijgt.

In de hal van de immigratie en de douane van Panama nu een snelle doortocht zodat we de hal kunnen uitwandelen naar de bus voor de metro. Wel lekker als je de weg en de gebruiken kent van een land. In de metro II naar het eindstation, overstappen en bij het station “Ingenio” eruit om de laatste meters te maken naar de taxi die ons naar het hotel brengt. Een veel te zware rugzak wordt met een zwier gelost op het bed waar we bij de bekende Chinees aan de overkant in de straat een prima maaltijd krijgen. De kop is eraf van deze reis.

65+

Augustus 2019

Er lijkt weer eens tijd genoeg maar niets is minder waar. Door de aanhoudende onrust in Hongkong voel ik me genoodzaakt om twee keer op en neer te reizen om proactief zaken te regelen. Een medewerker van de bank blijkt een fanatieke demonstrant te zijn en behoed mij voor een blokkade op het vliegveld en misschien wel voor een gasaanval in de metro. Met verwondering voor de situatie en een sympathie voor de vreedzame demonstranten kom ik met de schrik vrij.

Groot familie feest en vier mijn 65-jarige verjaardag met een soort van surpriseparty georganiseerd door Jacqueline. Heel fijn om met vrienden toch wat aandacht te besteden aan het bejaard worden en in de avond komen de jongens met aanhang het nog even dunnetjes overdoen. Ik krijg tijdens het eten nog een stevige klop van Jim met schaken en dammen.

Onderzoek in het ziekenhuis zorgt voor een geruststellende boodschap dat er geen schade aan het hart is en dat er een uitstekende pompfunctie waargenomen is. Alleen jammer van de hartritmestoornissen. Daarvoor kom ik in oktober in aanmerking voor een ablatie en zal het programma voor de komende maanden op afgestemd worden.

Van het voornemen om eens alle vrienden weer eens te zien is helaas weinig terecht gekomen waarvoor mijn excuses maar het voornemen wordt doorgeschoven naar half oktober.

zwemmen tussen de wolkenkrabbers

Vrijdag, 2 augustus 2019

Panama City

Jacqueline moet het nog rustig aan doen zodat ik met Leanne een uitgebreide wandeling maak tussen de hoge gebouwen door. Het heeft voor mij een hoog Shanghai gehalte en voel me er prima thuis. De Chinezen, de haastende Latino’s, de kleurrijke Maya’s, Amerikaanse toeristen en de twee Hollanders. We zoeken het metrostation om eventueel op het eind van de middag richting vliegveld te kunnen gaan. Onderweg koop ik wat souvenirs.

De hotelkamer hebben we tot 1300 uur en gaan in de reservetijd zwemmen op het dakterras met uitzicht op de wolkenkrabbers. Een familie met de nodige overtollige pondjes duiken met ons het water. Kinderen springen op en neer en een jochie dat niet goed kan zwemmen maar wel onderwater kan spartelen. Soms denk je, “haalt hij het of haalt hij niet?” duikt van de ene kant van het bad naar het andere In de lounge komen we terug op de airco-temperatuur en lezen een boek om de tijd te doden.

In de vroege avond met de taxi naar het vliegveld waar we snel kunnen inchecken voor de terugreis met een broodje.

Skyline Panama City

Donderdag, 1 augustus 2019

Boquete - Panama City

Bij de receptie een taxi bestellen voor het vervoer naar de bushalte in het centrum. De Panamese 5 minuten gaan in werking en na een dikke 20 minuten is er geen taxi te zien. Nog maar eens informeren en met het gouden antwoord van de 5 minuten komt Jacqueline terug. Eindelijk na een half uur staat een oververhitte taxichauffeur voor de deur want zegt het verschrikkelijk druk te hebben en de tweede reden volgens hem is dat het hotel uit de route ligt. “Mucho” excuses met een glimlach en diverse onverstaanbare verhalen brengt hij ons naar het centrum waar we meteen in de bus stappen.

Een tweedekans luxe touringcar uit Japan met alle waarschuwingen in het Japans op de ramen en deuren. Panamezen hebben hier geen boodschap aan en gaan gewoon zitten. Met plaats genoeg voor de knieën gaat de reis naar Panama City en nu naar het andere Best Western hotel. Jacqueline is ziek zodat ik met Leanne de stad onveilig maak. Wandelen door de hoofdstraat en halen Jacqueline op voor een hapje eten bij de Mexicaan. Een druk restaurant met veel etende families en bestel een formidabele vissoep.

Quetzal

Woensdag, 31 juli 2019

Boquete

Met een ontbijtje in een zakje staat Leanne op de verlate taxi te wachten zodat ze uiteindelijk gewoon met ons had kunnen ontbijten. Wij eten een gebakken hotel-ei en wachten op Felix. Felix is een enthousiaste gids die erg begaan is met Panama maar zelf uit Honduras komt. Op het moment dat ik de criminaliteit van Panama te berde breng schiet hij in de verdediging voor Panama. Dat er 4 jaar geleden twee Nederlandse meisje vermoord zijn in Boquete is eigenlijk het enige wat er in Panama binnenland is gebeurd in tegenstelling tot de 300 verdwijningen van toeristen in Costa Rica. Daar praat niemand over volgens hem. Ik neem het met een hoofdknik aan maar controleer het later via internet maar heeft het behoorlijk mis.

Toch blijft het een aardige vent die ons met een wandeling een 5-tal Quetzales (prachtige vogels) weet te duiden en vertelt van een duizend jarige boom waar er drie van in de buurt staan. Aan de voet van de boom staand, zou ik niet weten hoe deze met een handzaag of motorzaag zou moeten vellen want deze boom heeft een gigantische diameter. Een schijfje als tafelblad en je kunt de volledige watersportvereniging aan tafel een plek geven.

Een onderhoudend gezelschap zijn de Amerikaanse vrienden die volgens mij in een “menage a trois” leven. Het maakt me nieuwsgierig en nog erger, krijg mijn vinger er niet helemaal achter, Karen, Marian en Mike. Mike als de gefortuneerde en ex-chirurg, Marian een gepensioneerde Ernst en Young consultant, die internationale bedrijven begeleid in de belastingbetalingen. Karen heeft geen werk of laat het verleden rusten.

In het bos ontmoeten we Tiny de gids van de vorige keer in Boquete en weet meteen de twee woorden te herinneren die ik van hem heb geleerd, “resbaladizo” voor slipperig en de vervoeging voor Ir in “vamosnos”.

Uiteindelijk heb ik de jungle wel gezien en beleefd, mijn interesse valt weg en zie het meer als wandelen dan dat ik de interesse voor elke bloem of slak kan opbrengen. Ik heb er genoeg van en zou liever een meerdaagse wandeling willen maken met een doel in Panamá om in het algemeen van het land te leren.

Leanne komt enthousiast van haar kabelbaan, Zip-tocht. Ze vertelt van de capriolen die uitgehaald zijn en worden met een foto geconfronteerd waar ze op de kop een kloof oversteekt. Jong en onbesuisd, laat mij maar in het bos struikelen. In een leuk restaurant, waar de kok een douche nodig heeft, krijgen we de borden met prima eten en zegt dat hij even iemand moet ophalen. We zitten moederziel en verlaten te eten in het restaurant en wachten gewoon af.

Met de taxi naar het dorp voor een wandeling en vraag naar een kapper. Meteen een wedervraag: Knippen of scheren en kies voor scheren. Dat komt goed uit want een goede vriend van de taxichauffeur scheert. De kapperszaak zit vol met wachtenden en vanuit het portierraam roept de chauffeur zijn vriend aan of hij wil scheren. Geen Spaans probleem en de wachtenden wachten wat langer want die zijn wel benieuwd naar die buitenlandse curiositeit in de stoel. Al snel vliegen de met zorg gekweekte grijze krullen in het rond en kom met twee weerborstels en een kort koppie uit de strijd. 5 US$ armer maar een frisse kop en een garantie op gemakkelijk kammen. Het geeft nogal wat hilariteit en de dames willen niet meer naast me lopen.

Voor het avondeten een stuk pizza met een leuke bediening en eten er met veel plezier en nog smakelijk ook. Een groot gezelschap met kinderen aan tafel blijken half Nederlands en half Spaanssprekend te zijn en de kinderen spelen gewoon internationaal Cowboy in het restaurant.

Op de kamer even onderuit met het rustgevende internet op schoot.

Wandelen in Boquete

Dinsdag, 30 juli 2019

Bocas del Toro – Boquete

In de sprint modus om de voorbereidingen voor vertrek af te ronden. Fabian geïnstrueerd met een bestellijst bootspullen zodat deze de komende maand de rust hebben om aan te komen. Alex gevraagd voor het wekelijks luchten van de boot. De vrouw van Marcelo komt voor de afrekening van de gereedschapsbuidel, tassen pakken en stouwen, koelkast leegmaken en deze restanten overdragen aan Marcelo.

Het water gutst binnen de kortste keren van het lijf en sta als een oud werkpaard te dampen. Nog snel even onder de douche om de zweetkliergeuren te neutraliseren en ben klaar om te gaan.

De dames verzamelen, de spuitbus tegen de kakkerlakken leegspuiten en kunnen met een toevallig aanvarende Lancia weggebracht worden naar de overkant. Jacqueline heeft vervoersbewijzen geregeld bij dezelfde club die ons vorige keer in de kou heeft laten staan. Ik kan me even niet inhouden en reageer mijn frustratie van de vorige keer op één van de medewerkers af. Het heeft geen zin maar ik ben het kwijt en anders heb je last van opgeklopte frustratie en nu loopt er een Panamees rond met een gedeelte van mijn chagrijn. Als deze slim is reageert hij dit weer af op zijn baas zodat de alles regelende directeur onverhoopt in een burn-out schiet.

Vergelijk het met de inhoud van een blikje sardientjes, zitten we in een Lancia en denderen met een witte snor boegwater naar Almirante. Van hieruit even wachten in het lokaal naast de Watertaxi25 waar ik het gevoel krijg dat we een aantal jaren terug leven. Het is net of ik op de postkoets zit te wachten in het houten lokaal met vracht, bagage, en een half slapende man achter de balie die niets anders weet te doen dan af en toe iets over de steiger roepen. Een filmscene waardig. Once upon a time in Panama.

In de comfortabele bus ontmoeten we een Nederlands stel en twee Vlaamse dames zodat we kunnen spreken van een Nederlandssprekende bus. De chauffeur moet zich nu maar eens aanpassen, maar dat doet hij niet. Want de Spaans tetterende radio klinkt steeds luider.

Luxe rit door een mooi landschap worden we bij een rustiek hotelletje afgezet met een prima accommodatie. De beloofde slaapbank voor Leanne blijkt een tweepersoonsbed te zijn en wij liggen in een kingsize bed. De tuin om ons heen is verrassend en eigenlijk kunnen we beter in het hotel blijven om vogels en vlinders te zien dan in de jungle. In de bar gebruiken we de aangeboden acclimatiseer borrel en voelen ons al snel thuis. De barjuffrouw weet snel enkele boekingen te doen zodat we morgen mooi onder de pannen zijn.

Met de taxi laten we ons naar een restaurant brengen naar een Argentijns steakrestaurant en krijgen een gemixte vleesschotel voor twee personen waar we met zijn drieën moeite hebben om deze schoon, op tafel te krijgen. Mijn vleesbonnen voor dit jaar zijn opgebruikt. De graslanden in Argentinië zullen er verlaten bij liggen want er zal geen koe meer over zijn. De grote CO2 besparingen kunnen nu plaats vinden.

koorts

Maandag, 29 juli 2019

Bocas del Toro

Griep in de haven. Fabian is ziek, Leanne is ziek en er blijken nog meer havenklanten ziek te zijn. Steigerkoorts. Buiten een enkele droge kuch blijf ik nu gevrijwaard en denk mijn portie wel gehad te hebben. Het is de laatste dag in de haven en maak de boel vertrekkers klaar. De rubberboot is stuk maar rol deze toch nog even op, pas weggooien als je een andere hebt. De keuze valt op een pvc-rubberboot in plaats van hypalon vanwege het prijsverschil en omdat we toch binnenkort de warme wateren van de Cariben zullen verlaten. Twee jaar garantie en het advies om er een kleedje overheen te gooien bij het uit het water halen besluit me om deze keuze te maken.

Marcelo komt langs om af te rekenen en de kosten vallen me bijzonder mee. Marcelo gaat de komende tijd naar Spanje en met name Galicië. Het blijkt dat zijn vrouw van Spaanse afkomst is. Leuk voor de weet maar je hebt er niet zoveel aan. Leanne en Jacqueline proberen nog op surfles te gaan maar moeten deze missie onderbreken vanwege het te ziek zijn Leanne. Geprobeerd maar helaas. De was wordt ingeleverd en zal morgenochtend klaar zijn. De vrouw van Marcelo komt langs met de gereedschapstas. Een lap stof met doorzichtige plastic waar ik de steeksleutels in kwijt kan. Het lijkt handig en praktisch maar de tijd zal het leren.

Met een lijstje op weg naar Fabian maar deze blijkt te ziek om op te nemen zodat de afspraak voor morgen is.

Hypalon of PVC,  tekst van www.boot4.nl

Ondanks dat er meestal wordt gesproken over rubberboot, worden de tubes van RIBs tegenwoordig bijna altijd gemaakt van PVC of Hypalon (vaak in combinatie met andere synthetische materialen). Bij de aanschaf van een rubberboot of RIB is het van belang te kijken naar het gewenste materiaal. Het overgrote deel van de boten is gemaakt van PVC. Tussen pvc-rubberboten is onderling weer veel verschil. Voor beide materialen is wat te zeggen. Hypalon is wat duurzamer dan PVC. Dat maakt hypalon ook direct een stuk zwaarder dan PVC. PVC is daarentegen veel goedkoper dan hypalon. Bij het maken van een hypalon boot is veel meer handarbeid nodig (het lijmen gebeurt veel handmatig). Vanwege het kostenverschil zijn de meeste rubberboten gemaakt van PVC. Hypalon was enige jaren geleden zonder uitzondering de betere optie. PVC verweerde sneller en bleef minder mooi en stevig. Modern PVC dat veel gebruikt wordt gaat tegenwoordig 10 jaar in goede staat mee. Hierna treedt er sneller slijtage op. Ook zal de boot eerder verkleuren, aangezien PVC wat minder Uv-bestendig is. Bij de keuze voor PVC of hypalon is van belang wat u met de boot van plan bent. De praktijk leert dat beide materialen met het juiste onderhoud en vaargedrag zeer lang meegaan. Gaat u met de boot de zee op en/of is de boot voor professionele doeleinden? Of wilt u gewoonweg het stevigste materiaal en maakt de prijs u minder uit? Kies dan voor hypalon. Bij rubberboten is het voor de meeste consumenten logisch om voor PVC te kiezen. PVC gaat lang genoeg mee, zeker als de boot binnen wordt gestald. De meeste pvc-rubberboten gaan langer dan 10 jaar mee, wat over het algemeen ruim voldoende is.

Zondag, 28 juli 2019

Porras Lagoon – Red Frog – Bocas del Toro

Heerlijk om het benauwde bed uit te kruipen om vervolgens een duik te nemen in het water. Het water koelt het lijf iets af en voelt aangenaam. Zwemmend om de boot en duik samen met Leanne naar de snelheidsmeter onder de boot. Ik laat haar zien hoe een hoekduik werkt en krap de meter schoon met de hand. Even hangend onder de boot en kom proestend boven water en realiseer me dat ik nooit een echte duiker zal worden. Hoeft ook niet.

In de kuip hebben we algemene ledenvergadering tijdens het ontbijt en besluiten terug te zeilen, dolfijnen spotten wasgoed ophalen en terug naar de haven te gaan om in de loop van komende week naar Boquete te gaan. Duidelijk en goed om het verdere verloop van deze week op af te stemmen.

Het eerste gedeelte van de tocht mislukt omdat de dolfijnen zich niet laten zien ondanks het tevergeefs op de zijkant van de romp kloppen of als een indiaan met hand boven de ogen een mogelijke dolfijn te spotten. Geen enkele tuimelende, flipperachtige geluiden makende dolfijn kunnen we op het netvlies vastgelegd krijgen zodat ik met zonnebril en een teleurgestelde bemanning de baai uitvaar.

Met de bekende slalom techniek en tactiek door de Gap, loopt de Queen B zich vast op een diepte maar krijg het schip met een forse slag achteruit weer los.

Roep vlak voor de haven de havenmeester op van Red Frog. Of we het wasgoed kunnen ophalen maar deze zegt onderweg naar de stad te zijn en dat het wasgoed opgesloten achter de balie ligt en vanwege de zondag de accommodatie gesloten is.

Dit zou de tweede misrekening zijn. Ik vaar toch de haven in en tref de DC (Dock Captain) met zijn lief in de Lancia aan. Snel regelt hij een oplossing en uiteindelijk hebben we het wasgoed aan boord. Missie geslaagd.

Terug varen naar de haven, met uitgerold zeil en genieten van "Stad Bastimentos" en de Rafiki die braaf op anker ligt in de verte. Alles lijkt wel.

In de haven leggen we de Queen B weer als vanouds aan en ik word door een Amerikaan op de schouder geklopt met de mededeling dat alle Nederlanders goed kunnen varen. Betekent dit nu dat ik buiten het verwachtingspatroon val?

De man gaat naar zijn platform en gaat verder met het kunstig in de lucht houden van een drietal kegels. Dat is knap en goed voor de oog hand coördinatie. 

De dames gaan naar de stad voor een heuse souvenirjacht. Met een zak vol originele Panama snuisterijen komen ze aan boord en elk voorwerp wordt één voor één uitgepakt om mij te laten zien.

Hersenkoraal

Zaterdag, 27 juli 2019

Coral Key – Porras Lagoon

De ergernis van de bijboot groeit en nu scheurt de hele bodem los van de plakrand. De rubberboot loopt met ons drieën dan ook snel vol met water en ben bang voor de motor en vaar terug naar de Queen B.

We zitten klaar voor een snorkeltour ten noorden van het eiland maar nu even niet en haal de motor van de steun en gaan nu zwemmend met de rubberboot als drijver terug. Dat valt niet mee en het is verder  dan het op het eerste gezicht lijkt.

Onder water wordt het koraal afgewisseld met grasland en is het genieten van de hersenkoraal, het wuivend koraal en de vissen die bescherming zoeken in de holtes. Kleine visjes komen buiten kijken en sprinten terug het hol in als de roofvissen die duidelijk op jacht zijn naar een lekker snoepje zich laten zien. Noemen ze een vreedzame natuur maar iedereen is er op uit om er beter van te worden. Het lijken wel mensen.

Opeens zie ik een gitzwarte wolkenpartij opdoemen en onderbreek de snorkelpartij met een alarm om terug te gaan. Het is nog een heel stuk zwemmen en je weet nooit waar de bovenlaag van een onweersbui heen gaat. Gelukkig valt het onweer mee maar de regen valt met bakken uit de lucht. Jammer van de interruptie maar vinden het nu tijd om ankerop te gaan. Leanne helpt me om het anker op te trekken en spoelt de stukken koraal en zand van het ankerblad.

In de dolfijnen baai ofwel de officiële benaming Porras Lagoon treffen we verschillende dolfijnen die rond de boot zwemmen, jammer genoeg niet dichtbij, maar toch doet de baai zijn naam eer aan. Leanne en Jacqueline vinden het prachtig vanaf het voordek zodat ik met plezier en rust onder zeil de vrolijke intelligente zoogdieren met jongen weet op te zoeken. Met een extra rondje draait de Queen B naar de zuidkant van de baai en ankeren vlakbij de Cacaoplantage.

Heerlijk zwemmen ondanks de enkele kwallen die voorbij komen drijven. Ik heb me laten vertellen dat juist die kwallen het voedsel zijn voor de baby-dolfijnen. Nu klinkt het wat beter voor de dames en zien het zitten om samen met de kwallen in het water te gaan.

Geheel overtuigd van een probleemloze generator, start ik het beest en na een halfuur knapt de v-snaar. Aan de verloren tanden op de snaar is te constateren dat de pomp is vastgelopen en hierdoor de snaar gebroken. Een zachte verwensing naar de heren koelpomp ontwikkelaars en de FP-equipe laat ik het gelaten over me heen komen. Bestel in Nederland wel een nieuwe pompkit.

Vanuit de jungle horen we de apen roepen en tegen de avond krijgen we last van de muggen maar ook van de vliegen. Tijd om naar binnen te verhuizen zonder airco. De 12 volt ventilatoren blazen in de nek en komen zo ook prima de avond en de nacht door.

Land in zicht

Vrijdag, 26 juli 2019

Bastimentos – Coral Key

Kenmerk van de regentijd is natuurlijk regen en dat doet het hier de hele dag. Wakker worden met relatief koele druppels tussen de warme luchtlaag geven een “het geeft allemaal niets gevoel”. Lekker om mijn hemd nat te laten spetteren, minder zijn de natte hulpmiddelen die je het gevoel geven, in contact te staan met de wereld, de elektronica. Met name deze categorie heeft een hekel aan het vocht van deze wereld.

Na de koffie breken we op, verlaten we de steiger, ondanks dat de was nog niet klaar is. Op de motor de havenuitgang uit en slingeren de Queen B langs de virtuele track van de computer naast de ondieptes en varen De Gap in. Biesbosch gevoel, groen, doorkijkjes, eilanden, het grote verschil is dat hier tussen al het natuurschoon schitterende villa's staan. Sommige hoog boven de bomen uitstekend zodat er een indrukwekkend uitzicht ontstaat. De villabewoners verkneukelen zich over de bootjes die voorbijvaren en wij vermaken ons met uitzicht vanaf het water. Iedereen blij.

Vanuit de kloof zeilend oversteken langs de eilandjes, de mangrovebossen naar de uitgang met uitzicht op de Zapatilla eilanden. Het eiland midden in de uitgang, is Coral Key, bekend als duikcentrum en vanaf het grote bezoekerscentrum worden boottochten en snorkelexpedities georganiseerd. Het ankeren gaat deze keer niet zo gemakkelijk want ik voel het anker krabben over de rots of het koraal.

Maar na de tweede poging pakt de punt van het anker een zacht stuk en liggen vast. Het regent maar de expedities voor de toeristen gaan gewoon door. Met een grote en snelle boot worden de snorkelaars in het water gelaten en door middel van een soort van uithouder worden ze door het water getrokken, de lol is kijken naar het koraal zonder te flapperen en de fun van het langsstromend water langs het lijf. Het gaat niet gemakkelijk om alle kikkers in de kruiwagen te houden want het gaat regelmatig verkeerd maar dat is nu weer ons plezier om het geklungel vanuit de kuip aan te kijken.

In de verte stapelen zich donkere wolken op en het gemiezer verandert in echt regen met een voorbijtrekkend onweer. Flitsen schieten van wolk naar wolk maar ook ver weg in het water. Leuk en schitterend om te zien maar je vraagt je altijd af wanneer zijn wij aan de beurt om midden in zulke bui te komen. De wind neemt toe tot een 22 knoop maar we ervaren dit helemaal niet als een echte harde wind terwijl een paar Amerikanen over de marifoon elkaar waarschuwen dat er harde wind onderweg is. Norm verschil of ben ik nu onvoorzichtig aan het worden?

Koken, zwemmen, lezen in de kuip, genieten van de lampjes op de wal en de sterrenhemel. De dames gaan er eens goed voor zitten en proberen tussen de gitzwarte wolken de sterren te herkennen. De Grote Beer is niet thuis en kunnen deze niet ontwarren uit de fonkelende massa

No see ums

Donderdag, 25 juli 2019

Bastimentos

Moeder-dochter moment ingelast en krijg het rijk alleen. Prima om rust te krijgen en neem me voor om uitgebreid de krant te lezen en te chillen. Komt helemaal niets van want maak me over een aantal dingen druk en start weer de modus van alles en niets regelen.

Bankzaken maar ook de beschermbeugels voor de klapramen tot het droogmaken van de bilge. Van rust komt weinig maar is ook goed. Carver komt me vertellen dat hij de hele nacht geslapen heeft met zijn hijskraan en dat hij vanmiddag naar het strand gaat om eens een diepe sleuf in het zand te graven. Een feest om de jongen zijn enthousiasme te zien.

Leanne komt ziek terug en een afspraak met surfboard lessen maar daar komt uiteindelijk niets van terecht. Te beroerd om van plank op en af te stappen zodat we met de familie maar een rustige strandwandeling maken en op het strand in de strandstoel van de branding genieten. Iets te laat lopen we terug naar de boot want de insecten vreten ons aan. Hordes zoemende en “No see ums” vallen de kuiten en alles wat verder bloot is aan. Snel de luiken sluiten en de airco aan om comfortabel de avond en nacht door te komen.

Woensdag, 24 juli 2019

Red Frog

Leanne trommelt ons uit de luie modus, er moet gewandeld en verkend worden. Wandelschoenen aan, een rugzak met zwembroek, handdoek en een fles water en het gezelschap zet zich in beweging.

Ik heb geen zin maar laat weinig merken. Het wordt een bijzondere wandeling en vermaak me uiteindelijk prima want het Red Frog Resort is een prachtige plek voor een tweede huis, vakantiewoning en genoeg te beleven op een beschermd resort.

Elk huis een eigen zwembad en een grote pool om dagelijks bij elkaar te kunnen komen met een bar en uitzicht op zee.

Bij de eerste heuvel zien we een luiaard in de takken hangen en komt langzaam naar benden geklauterd. Nu heb ik me laten vertellen dat een luiaard alleen naar de grond komt om zijn behoeftes te doen om daarna met de langzame lijzige bewegingen, weer gang maakt naar boven om van de bladeren te genieten. Het is een koddig beest en met een tempo van een slak.

Tijdens deze show in slakke tempo ontmoeten we een Nederlands gezin die een woningruil heeft gedaan met hun woning in Amsterdam. Ik maak me zichtbaar niet populair bij de man met de opmerking: Dan zullen die wel niet blij zijn met de ruil”.

Van de zuur kijkende man fris op weg naar de Zip-line. Een kabelbaan in de jungle dat verknipt is in vier trajecten. Leanne kijkt gretig naar de kabels en de dieptes en ziet het helemaal zitten om deze eens te bedwingen.

Van de kabellaan naar de zee en wandelen over het verlaten strand naar de openbare algemene bar met zwembad. Een heerlijke duik in het warme water en een koele douche van het water dat van de rots afvalt. Dit geeft een Caribisch gevoel maar je weet ook dat dit een resort is voor de Happy-Few. Toch maar van genieten.

Na de wandeling lopen we naar het activity center en moeten lang wachten voordat de activiteitenbegeleidster aankomt draven en zegt telkens dat het nog 1 minuutje duurt voordat ze ons kan helpen. Bij elke vraag naar een activiteit lopen we een nee op of is het heel duur. Meer dan 100$ om naar de vleermuizen te gaan, 60$ voor een wandeling over het eiland, terwijl we dat zojuist gratis hebben gedaan. Voor de dolfijnen baai 80$ en een behoorlijk bedrag om te gaan snorkelen. Dit schrikt ons af, deze prijzen worden veroorzaakt door de zogenaamde buiten het seizoen en krijgen de excursies niet vol. De totaalprijs wordt nu overgeslagen op 2 of 3 koppen en dat gaat behoorlijk in de papieren lopen. We zeggen toe dat we het zullen bekijken met andere woorden en voor het geoefende oor, "we vinden het helemaal niets".

Red Frog resort is nog niet zo lang overgenomen door een Amerikaanse investeerder die hiermee 10% van het eiland Bastimentos in zijn bezit heeft. Deze 10% is groot genoeg om als een soort reservaat en beschermd natuurgebied te functioneren en is alle wildvang, boskap en planten, met insecten en ander gespuis beschermd.

Hoge bomen die vertroeteld worden, geven een geruststellend idee.

In het zwembad

Dinsdag, 23 juli 2019.

Bocas del Toro – Red Frog

Zwetend en puffend komen Loud en Marlène uit de Lancia gevallen met een dikke jas en broek aan. Vreemde kleding op het eerste gezicht maar ze staan gepakt en gezakt voor de terugreis naar Nederland.

Overigens schieten ze voor wat betreft de verwachte koelere temperatuur want het is in Nederland warmer dan in Panama. Zo bespaar je ruimte in de koffers met spullen die niet meer gebruikt zullen worden.

We drinken een soda en zwaaien hen goedendag om af te spreken als we samen in Nederland zijn. Wij halen voor 6 dagen eten in huis en vertrekken met de Queen B voor een eerste bezoek aan de jachthaven van Red Frog. Niet goedkoop maar je krijgt wel iets voor terug. We worden opgevangen door de DC en twee “dockboys” en krijgen een eersteklas ontvangst zoals een tour met golfkar over het eiland. De zelfs de uiteraard vuurrode Red Frog kikker gespot in een klein beekje.

Een mooi resort, een 70-tal landhuisjes met zeezicht, eigen zwembaden, een gemeenschappelijk zwembad een viertal restaurants, een Kabelbaan met 7 trajecten, “activity center” en nog heel veel meer. Wat een luxe en wat een schilderachtig mooie setting van een resort. Hier krijg je het paradijs aangeboden met de mooiste Caribische stranden, palmbomen tot aan de vloedlijn, Golven die het Golf-riding met een plank mogelijk maken, zuigend aan een rietje met een heerlijk drankje met uitkijk.

Jacqueline en Leanne gaan zwemmen en ik krijg Carver op bezoek. Een jochie van 4 jaar oud met zijn zusje komen langs de boot met hun moeder Lindsay. Ze vragen of ze in de boot mogen kijken en natuurlijk zeg ik dat ze dat mogen. Carver is niet te houden en springt via de trap naar binnen en begint alle kastdeurtjes en luiken open te maken. Moeders staat er een beetje gegeneerd bij en ik moet heimelijk bij mezelf lachen want ik ken dit soort ADHD-gasten.

Geef hem een plastic hijskraan als cadeautje met een pak koekjes en ik kan natuurlijk niet meer stuk bij Carver.

einde van de rubberboot?

Maandag, 22 juli 2019

Bocas del Toro

Bij een politiecontrolepost wordt de bus aangehouden en twee agenten komen de bus in voor een controle. Bij het overhandigen van het paspoort begint de man uitgebreid in het document te bladeren maar kan moeilijk het stempel van Panama, vinden tussen de inmiddels vergaarde stempels van de andere bestemmingen.

De buurman achter me moet zijn tas uitpakken en heeft iets bij zich dat  veel geld waard is. Ik hoor de agent zeggen dat hij veel "Dinero’s" bij zich heeft. Ik blijf voor me uitkijken om vooral niet als bemoeizuchtig of nieuwsgierig aangezien te worden maar benieuwd ben ik wel. Uiteindelijk krijgt de achterbuurman ook vrij baan en gaat de controle verder in de bus.

De bus rijdt op zijn gemak en bereken tijdens de reis dat we een uurtje later aankomen dan gepland. Dit is geen probleem want anders moeten we op een houten bank wachten voor de boot van 6 uur.

Dat wachten op een harde bank doen we dan ook, maar gelukkig een uurtje korter.

De boot blaast ons vanuit het donker het ochtendlicht tegemoet en zien niet alleen de zon opkomen maar ook de contouren van de stad Bocas. Om half zeven in de stad en om 7 uur staan we op de kant in de jachthaven. Erg voorspoedig gegaan, het is tijd voor een dutje want ik heb natuurlijk geen oog dicht gedaan vannacht. Vermoeiende reis en het voelt alsof het een jetlag uit Azië is.

Rond 11 uur wakker worden en gaan met de Lancia terug naar de stad voor boodschappen. De broodnodige eerste levensmiddelen aan boord en kicken af van de reisvermoeienissen in de kuip. Kan het niet laten om toch enkele klussen aan te pakken want ons bed is weer nat. Met de kitspuit op de hoiteboom en met een mooie improvisatie van een plastic zak maak ik een slurf die het eventuele lekwater naar de bilge geleid. Het blijkt uiteindelijk uitstekend te werken. Het bed blijft droog. Ondertussen gebruik ik de verse kit voor de losgelaten stopcontacten en zet de uitgezaagde regel in de generator bakskist goed vast.

Met een heerlijke douche beurt spoel ik alle reis- en aktiezweet van het lijf en werp me op de keuken.

De eerste die het continent doorkruist en aan de Stille Oceaan staat

Zondag, 21 juli 2019

Panama City – Bocas del Toro

5.15 uur vertrek uit hotel met de taxi die precies op tijd is, staan we precies om 05.30 voor het "perron 45" maar er is nog geen bus. Om 05.50 toch maar eens vragen waar de bus blijft maar nu blijkt dat ze 05.30 PM bedoeld hebben en dat de bus pas vanavond rijdt.

Woorden zijn te veel en te moeilijk op dit papier te schrijven wat je zou willen zeggen en denken.

Goede raad is duur en na enig overleg lijkt ons het beste om terug naar het hotel te gaan. Met alle lof voor het Best Western hotel worden we terug met alle egards ontvangen en krijgen de sleutel van de kamer. Heerlijk een paar uur slapen en kunnen nog prima gebruik maken van het ontbijt.

Rond 13.00 uur laten we ons wegbrengen naar de winkelmall die verbonden is aan de Terminal en eten op de Foodplaza een Libanese maaltijd. Keuze genoeg op zulke plaza’s.

Rond 05.30 staat de bus klaar en proberen in te stappen en worden geconfronteerd met de volgende hindernis. Je kunt wel een kaartje bus hebben gekocht maar dat wil niet zeggen dat je een perronkaartje hebt. Hiervoor moet je een perron ticket kopen, om door de gate te gaan.

Een slimme en pientere jongen met een kaartje is behulpzaam en heeft er een handel van gemaakt. Leuk om toeristen te plagen want voor de 0,10$ vraagt hij een 1$ per persoon.

De bus is comfortabel, een beetje krap maar met een beetje benen tegen elkaar en niet flauw zijn voor wat betreft het lijfelijk contact komen we eindelijk tot rust.  Hobbelen in het donker, flitsende lichten langs de donkere ramen met af en toe een bus-stop in een verlaten wegrestaurant. Doorkruisen van de Isthmus.

De landengte van Panama is de Isthmus, begrenst door de Caribische Zee in het Noorden en de Grote Oceaan in het zuiden, die de verbinding vormt tussen de werelddelen Noord Amerika en Zuid Amerika. Deze is ongeveer 3 miljoen jaar geleden tijdens het Piloceen ontstaan.

De langengte behoort tot de staat Panama en is door haar ligging zeer geschikt voor de aanleg van het kanaal en de aanleg van de verbindingen als spoor en weg. In 1513 was Vasco Nunez de Balboa de eerste veroveraar die de landengte overstak. De Balboa kon bevestigen dat Amerika een continent was, aangezien hij uitkwam op de Stille Oceaan.

De sluis

Zaterdag, 20 juli 2019.

Panama City.

Met een 3-D bril zitten we in het bezoekerscentrum van het Panamakanaal. De driedimensionale effecten schieten ons om de oren en krijgen een mooie leerzame film te zien hoe het kanaal door de Fransen is begonnen en helaas na 10 jaar van een strijd tegen de gele koorts en malaria hebben verloren. Uiteindelijk hebben de Amerikanen de klus afgemaakt, door eerst de mug te bestrijden en de straten en wegen te plaveien, een massa DDT te spuiten en op deze manier de gele koorts en malaria uit te bannen. Nog even heel slim een stuwdam bouwen in de rivier Chagres en je krijgt een stuwmeer dat je prima als kanaal kunt gebruiken. Stroom als bijproduct.

De film laat het succesverhaal zien en dat de indianen een nieuwe plek hebben gekregen, dat er gezorgd is voor de flora en fauna. Er wordt niet vermeld hoeveel menselijk leed het veroorzaakt heeft bij de autochtone bevolking en het wegvagen van de totale flora en fauna waar nu een onpeilbare waterdiepte is ontstaan.

De spreuk: door het scheiden van het continent is er een wereld verbonden. Hier wordt natuurlijk bedoeld de meer dan een miljoen schepen die het kanaal zijn gepasseerd.

In het bezoekerscentrum is er ook nog een tentoonstelling en buiten op de veranda kunnen we schutting van een autocarrier volgen.

Bij de Nationale Terminal kopen we de kaartjes voor de bus morgen. We krijgen een vermelding van perron 45 en een aantekening van 05.30 om aanwezig te zijn bij de bus. Dat is vroeg!

Met de bus naar de oude binnenstad, om deze nog een keer te bezichtigen en te laten zien aan Leanne. In een bar met allerlei voorwerpen uit de jaren zestig zoals de bakelieten telefoons, reclamebordjes, lampjes, grammofoonspelers, zadels aan de bar drinken we een drankje en kijken de ogen uit.

Terug naar het hotel waar we in een Amerikaans aandoende bar een prima diner krijgen. Ik bestel een "Pargootje" (rivierbaars) en krijg werkelijk een kanjer van een vis ondersteund door vier satéstokjes. Heerlijk gegeten alleen een beetje veel. Het is natuurlijk niet snel goed hè.

In de Do-It winkel een kussen in bankstelvorm gekocht als mogelijke oplossing om wat comfortabeler te zitten aan boord.

Ping ping foetsie

Vrijdag 19 juli 2019

Panama City.

Verkennen van de stad begint vaak in een cirkel om het hotel. Interessante winkels, maar vooral het aantal Chinezen valt op. De meeste winkels zijn van Chinese eigenaren en die schromen er niet voor om dat in Chinese karakters op de gevel te schrijven. Een vreemd stadsbeeld en het geeft me te denken want het blijft niet alleen bij deze wijk, heel Panama City is overvallen door Chinese ondernemers met veelal hetzelfde assortiment.

Bij de apotheek een nieuwe leesbril en koop er maar meteen een reserve bij.

Openbaar vervoer zoals bus en metro zijn vaste prik geworden want als je dat goed beheerst in een stad, maakt het doorkruisen van de stad gemakkelijker.

Panama City leeft met een verkeersinfarct en is hard aan het werk om dit in betere banen te leiden. Eén metrolijn is klaar en lijn 2 is begin volgend jaar klaar. Een ringbaan in zee, rond de binnenstad, moet verlichting geven.

De taxichauffeurs maken bij de onderhandeling behoorlijk misbruik van de situatie want bij de onderhandelingen, gebruiken ze de verkeerschaos als argument en zeggen dat het wel een uur kan duren. De  ritprijs van de taxi gaat omhoog en in ons geval blijken we er 10 minuten later gewoon te zijn. Ergerlijk.

De ritprijs is over het algemeen voor de lokalen 3$ maar maken er voor de buitenlanders snel 15$ en soms meer van, overigens nog goedkoop volgens onze normen.

In de oude wijk bezoeken we de verschillende kerken. Goed onderhouden en gekoeld, prettige plek om even uit te rusten en bij te komen van de alom benauwde warmte. Op een kerkplein komt een donkere oudere man een praatje houden en de aap komt natuurlijk uit de mouw op het moment dat we opstaan. Of we geld hebben voor een kop koffie, praatje waar je helemaal niet op zit te wachten voor een dollar.

In een mooie bar eten we een broodje en het is leuk om in deze wijk te zijn en dat vindt de president ook. De wijk is af te grendelen overal bewaking en militairen met automatische geweren die de democratie moeten bewaken.

Met de metro1 overstappen op de onafgemaakte metro2 komen we bij het vliegveld uit. Een taxi van 3$ voor de laatste kilometer en halen Leanne op van het vliegveld.

Honderduit vertellend en bijpratend zijn we getuige van een wel heel vreemde akt. Een file-entertainer staat met een geraamte voor zich en een geraamte achter te dansen voor de stilstaande auto's. Een koddig gezicht en een leuke onderbreking als je op het stoplicht staat te wachten.

Terug met de metro en bus, met een overstap in de taxi naar het hotel en eten een prima diner bij de Chinees.

In 1852 tijdens de Gold Rush, scheepten 700 Chinese mannen in naar Panama op zoek naar passende banen. Maar toen deze mannen aankwamen realiseerden ze zich dat ze geronseld waren voor de spoorwegen om een spoorlijn aan te leggen. Tijdens de Gold Rush werd Panama een smeltkroes van activiteiten en de aanleg van de spoorlijn dwars door het land om de Pacific te verbinden met de Caribische zee.

Het was een verschrikkelijk werk in vochtige condities, infecties veroorzaakt door insecten en andere ziektes. Veel Chinezen raakten gedeprimeerd en pleegden zelfmoord en de mensen die overleefden voelden zich in de steek gelaten.

Een 150 jaar later is de Chinese gemeenschap in Panama de grootste in Centraal Amerika. Ongeveer 10% van de 4 miljoen Panama stadsbewoners zijn Chinees. Het is moeilijk exact te bepalen omdat de lokale bevolking en de Chinezen zich mengt.

In 1946 kregen alle inwoners van Panama, die in Panama geboren waren Panamese staatsburgerschap. In de jaren vijftig en zestig emigreerden vele Chinezen naar Colombia en de Verenigde Staten.

In 1949 werd de Communistische Volksrepubliek China opgericht, Het probeerde van zo veel mogelijke landen erkenning als staat te krijgen. Tot nu toe beschouwt Panama de Chinese Republiek in plaats van de Volksrepubliek als het enige bestaande China in de wereld.

Republiek China (Taiwan) heeft een goede band met Panama en stuurt elk jaar veel geld naar het land. Waar het gebruikt wordt voor Chinees-Panamese scholen en Chinese cultuurvoorzieningen. De Chinese scholen krijgen gratis Chinese boeken van de Chinese Volksrepubliek als tegenhanger van de Republiek. De twee republieken China proberen zoveel mogelijk invloed te krijgen op de Chinese gemeenschap in Panama. Panama wil tot nu toe Volksrepubliek nog steeds niet als staat erkennen.

Niet te vergeten

Donderdag, 18 juli 2019

Bocas del Toro – Panama City

Er zijn van die dagen dat alles tegenzit. Niet één ding gaat verkeerd maar een repeterend aantal voorvallen. Om 6 uur afgesproken met Ignacio, maar die zien we niet opdagen en proberen de watertaxi te bellen maar daar wordt de telefoon niet opgenomen.

Uiteindelijk neemt de nachtwacht van de haven ons mee in zijn grote boomkano. Waterhozend, lijkt wel de dinghy, worden we naar de overkant gebracht bij de huizen van Toto. De nachtwacht heeft duidelijk schrik dat hij betrapt wordt op personenvervoer, maar wil ons graag helpen en is natuurlijk benieuwd naar zijn fooi. Ik geef hem een biljet en met een grote lach laat hij ons uitstappen tussen de huizen die met de voeten in het water staan.

Nu snel naar de Watertaxi25 waar we de reis naar Panama City hebben geboekt. Exact op de goede tijd aanwezig moeten we even 5 minuten wachten voor de tickets. Je raadt het al de 5 minuten worden een uur en er komt een hijgende kaartjesverkoper aan die zich verslapen heeft om ons de tickets van de bus te overhandigen. We vertrekken om half acht en er wordt gegarandeerd dat we nog op tijd zullen zijn voor de bus van 8 uur.

Verlies ondertussen de leesbril wat het niet gemakkelijker maakt om de tijd door te komen. Je raadt het al om 8 uur landen we pas in Almirante en om 5 over acht komen we bij het busstation aan. De taxichauffeur roept naar het loket en er wordt gezegd dat de bus 5 minuten weg is. De chauffeur zet de achtervolging in en weet de teller van de taxirit in zijn hoofd een beetje door te draaien want na 25 dollar is de bus ingehaald. In de bus gaat alles verder goed maar ik heb er behoorlijk de pee in.

In het hotel inchecken en blijven eten in de bar van het hotel. Een Fridays en ook hier gaat alles fout wat fout kan gaan. Het eten komt veel te laat op tafel en mijn bord is koud. Een klacht naar de manager krijg ik een nieuw bord met eten, veel te laat natuurlijk want Jacqueline is al lang klaar met de maaltijd. Nu iets warmer maar nu ziet de biefstuk er wel mooi rosé uit maar is zo taai dat het beter te gebruiken is als slijtstuk op de rups van een Caterpillar dan op mijn bord. Een tafel naast me met een aantal Oost-Europeanen laten het vlees ook staan maar klagen niet, zie dat ook zij niet vrolijk zijn.

Fridays, een restaurant om te onthouden. Druk, herrie, veel televisies en abominabel slecht eten. Het kan er gewoon bij voor vandaag er zijn ergere dingen in de wereld.

Mes souvenirs

Woensdag, 17 juli 2019

Bocas del Toro.

Braaf aan een tafel op de galerij van de school. Geen ramen en deuren in de ruimte maar de wind die het hoofd koel moet houden. Verleden tijd, de heel lang verleden tijd met de afwisselingen van ik heb gezeild en ik zeilde. Het is leuk om te doen en het houdt het hoofd scherp.

Marcia is een Costa Ricaanse en heeft hier werk gevonden in een van de vijf taalinstituten die een Nederlandse vrouw Ingrid heeft opgericht, verspreid over 5 landen. Veel back-packers reizen tussen de 5 scholen zodat je toch kunt rondneuzen en je lessen kunt volgen. Leuk concept.

Philippe is een fransman en beheert en organiseert het instituut in Bocas. Hij noemt me steeds de Capitaine en komt zelf uit Bretagne Noord vlak bij de plaats van mijn vriend Yvon in Lezardieux. Leuk om alle herinneringen op te halen en te laten weten hoe mooi en indrukwekkend, het Bretagne voor mij is. Philippe is ermee in zijn nopjes en hij blijft me bij mijn eretitel noemen. Marcia geeft me huiswerk op voor een volgende keer en ik ben blij dat ik na twee uur Spaans weer eens Nederlands mag spreken.

Na de school boodschappen halen voor de borrel vanmiddag samen met de Rafiki. Nog vlug een latje lijmen en de goot van de bakskist inlijmen zodat het tijdens ons op stap zijn, gewoon mag regenen zonder dat het water binnenkomt via de generator.

Loud stort zijn technische verhalen over me uit en maak dankbaar gebruik van alle goede adviezen. Hapje en een drankje en het is al snel laat.

Siesta in een hangmat is het hoofdvak.

Dinsdag, 16 juli 2019

Bocas del Toro

Mijn Profesora, probeert me de verschillende vormen van verleden tijd uit te leggen en ik begrijp er niets van. Dat je drie verschillende vormen van het verleden moet zien te verwerken in je uitdrukkingen, en dan ook nog op de goede vervoegingen en wat je wilt zeggen gaan me een straat te ver. Ze blijft me geduldig aankijken en geeft me een bladzijde met opdrachten mee, waarbij geadviseerd wordt om dit vooral met potlood in te vullen.

Probeer de tijd nuttig in te vullen door een beetje Spaans te doen en vanochtend een paar kleine klussen uitgevoerd. De krant gelezen en probeer me wat meer in te lezen over het land. Het wordt steeds interessanter dit Panama en zal het politieke systeem hieronder plaatsen voor de liefhebbers. Juist de onbekendheid van deze kant van de wereld en de vooroordelen die we in Nederland over deze landen hebben doen we deze veel te kort. Zoals in een eerder verslag gemelde hoog op de ladder staande leefbaarheid staat het buurland Costa Rica op de eerste plaats. De haat-liefde verhouding met Amerika is te verwachten.

In de winkel enkele spullen halen om de lekkage in de buurt van het bed op te lossen. Een bijzondere opgave is om een brief gepost te krijgen naar Azië en lopen tegen een gesloten deur op waar de openingstijden op vermeld staan alsmede de tekst dat ze ook tussentijds gesloten kunnen zijn. Dat is een mooie manier van soepel omgaan met openingstijden waar de sluitingstijden de overhand kunnen krijgen.

Panama is een klein Midden-Amerikaans land dat onafhankelijk werd van Colombia in 1904. Panama heeft een constitutioneel representatief democratisch regeringsstelsel met drie takken van de regering, bestaande uit uitvoerende macht, wetgevende macht en rechterlijke macht. Het land heeft een moeilijke geschiedenis, waaronder een 1968-staatsgreep die een militaire dictatuur aan de macht bracht. De democratie werd echter hersteld in 1991 via door de VS geleide internationale interventies. Panama City is de hoofdstad van het land en de zetel van de overheid.

Het land is verdeeld in drie inheemse regio's (lokaal bekend als comarcas indigenas) en tien bestuurlijke eenheden die bekend staan ​​als provincies. Elk van de tien provincies heeft zijn eigen provinciale overheid. De provincies omvatten Bocas del Toro, Panama Oeste, Chiriqui, Veraguas, Cocle, Colon, Darien, Los Santos, Herrera en Panama, terwijl de inheemse regio's of comarcas indigenas bestaan ​​uit Guna Yala, Ngabe-Bugle en Embera. Deze provincies zijn verder onderverdeeld in kleinere administratieve onderverdelingen die districten worden genoemd.

De grondwet van Panama is de hoogste wet van het land en alle andere wetten zijn ondergeschikt aan de grondwet. Het bestaat uit 312-artikelen. Panama maakt gebruik van een grondwet die in 1972 is afgekondigd maar in de loop der jaren vele wijzigingen heeft ondergaan. De grondwet schetst de takken van de regering als de uitvoerende macht, de wetgevende macht en de rechterlijke macht en werkt de bevoegdheden en privileges van elke tak uit. De grondwet geeft ook uitleg over alle rechten en vrijheden die gegarandeerd zijn voor alle inwoners van Panama, en het geeft Spaans aan als de nationale taal.

Hoite boom door het voordek.

Maandag, 15 juli 2019

Big Bight – Bocas del Toro.

Rust om me heen. De stilte valt als een deken om de omgeving. Het water is rimpelloos en de ankerketting hangt loodrecht in het water. De boot draait licht om de ketting en genieten van de rust.

Wat een mooi plekje. Na het ontbijt gaan we aan de slag met allerlei klussen, de bilge reorganiseren door lakschilfers, stukjes plastic en ander gerei te verwijderen.

Met een borstel de aanslag wegpoetsen en een beetje zeepsop om de ruimte fris te maken. De lekkage van de Hoite-boom oplossen. De Hoite-boom is de giek van de kotterfok en steekt door het voordek vlak achter de deurtjes van de slaapruimte. Het regenwater en bij het helling maken van het schip tijdens regen en grote golven, komt er water door de Louvredeurtjes op het matras.

Gisteren is dit weer eens gebeurd en drogen nu de matrassen en ik repareer of beter gezegd "frommel" een nieuwe manchet over de doorgestoken aluminium buis.

Stroom draaien voor de koelkast, probleemloos anderhalf uur zorgt de generator voor de koude in de vriezer. Lees mijn digitaal krantje, telefoneer met de familie en zwem een rondje om de boot. Heerlijke dag en de paar druppels die vandaag vallen storen ons helemaal niet.

Ankerop en rustig aan varend op de motor door de Almirante Baai op weg naar de jachthaven. Met de aangeboden, niet nodig zijnde hulp en toch aardig, leggen we aan en genieten na van een heerlijk weekend door de omgeving. Gaan we meer doen.

tracks van de verschillende tochten

Zondag, 14 juli 2019

Red Frog – Big Bight

De dag begint met regen en het wolkendek is zo dicht dat we aannemen dat het de hele dag gaat regenen.

Nu kun je sikkeneurig naar buiten blijven kijken en je ergeren aan de regen hetgeen een typische Hollandse reactie is maar we draaien het om.

Regen is prettig bij hoge temperaturen en een nat pak is geen nat pak maar een nat vel. We besluiten te gaan zeilen en kiezen om naar het Noorden te kruisen, recht tegen de wind in. Een prima zeilles voor het charmante bemanningslid en het bespaart mij een slok dieselolie. Je moet wat, om je aan te sluiten bij de klimaat discussie.

Panama blijkt bij de berekeningen een land te zijn met een stevig overschot CO2 credits en ben benieuwd hoe ze dat berekend hebben.

Met flinke slagen, strak aangezet grootzeil en genua kruisen we de baai door. Scherp de banken in de gaten houden om een aanvaring met een rif of zandbank te voorkomen. Bij de uitgang van de baai zien we de grote witte rollers van de Caribische Zee al binnen vallen.

Met nog een laatste voor de veilgheid slag, passeren we de laatste bank en kunnen nu een heel lang rak maken naar Isla Cristobal. De regen houdt eindelijk op en zijn blij dat we de druppels getrotseerd hebben. Ik voel me heerlijk koel omdat de verdamping van de regen op mijn huid een aangename koelte geeft. Vlakbij het eiland voor een laatste slag en varen nu naar Isla Colon.

Isla Colon is het eiland waar Columbus een tijdje is blijven hangen. Toen Columbus, Bocas del Toro bezocht in 1502 tijdens zijn vierde en laatste reis naar de Nieuwe Wereld, was hij zo onder de indruk van de streek dat hij zijn naam koppelde aan de omgeving. Isla Colon (Columbus Eiland), Isla Christobal (Christopher Eiland) en de Bahia Almirante (Admiraals Baai).

Tijdens de 17^eeeuw, werd de baai een paradijs voor de piraten. De boekaniers repareerden hier hun schepen op de verschillende eilanden want de beste soorten hout waren hier vrij voorhanden, in combinatie met de heerlijke schildpadden en de eieren. Er wordt verteld dat er verschillende schatten verstopt zijn op deze eilanden, maar tot op heden is er nooit een schat teruggevonden.

Goud was er niet zodat de Spanjaarden dit gebied niet koloniseerden met dezelfde gruwelijke efficiency zoals in andere gedeeltes van Panama. Maar toen de Hugenoten uit Europa verdreven werden, konden ze hier een plek vinden. De inheemse bevolking werd door Europese ziektes en militair geweld uit hun wereld verdreven.

In het begin van de 19^eeeuw kwamen de rijken uit de Verenigde Staten en Colombia met hun slaven. Rond 1850 werd de slavernij opgeheven en vestigden deze mensen zich in deze streek als vissers en kleine boeren. Op het einde van de 19^eeeuw konden deze ex-slaven samen met de donkere mensen uit Jamaica op de bananenplantages werken van drie Amerikaanse broers, die de Snyder Brothers Banana Company oprichtten.

Later nam de United Fruit Company het Snyder bedrijf over en van hieruit bouwde de United Fruit Company een mega bedrijf op met alleen maar bananen. Zorgde voor de infrastructuur en zelfs voor steden voor de bewoning van het personeel. Tegenwoordig heet het bedrijf Chiquita Brands International en exporteren 750.000 ton bananen veelal naar Europa.

De generator houdt zich goed en door een ongelukje met de kap beschadig ik het tandsnaartje. Nieuwe erop en draaien met het machien. Klinkt goed en voelt goed. Draait een mooi geluid en start gemakkelijk op.

In de Big Bight vinden we een plekje en liggen moederziel alleen in de prachtige omgeving. Op de marifoon horen we een Amerikaan in paniek roepen dat er een windvlaag is van 27 knoop. Even later krijgen wij de vlaag over maar de Queen B gaat even op een oor hangen en spant zich aan de ketting. Om in de stress te raken gaat me wel wat te ver. We horen even later dat alles veilig is en dat er niemand van het anker is geslagen. Allemaal erg attent en het wordt door me gewaardeerd maar is dit niet een beetje “te betuttelend”?

The Gap Bauhaus

Zaterdag, 13 juli 2019

Porras Lagoon – Red Frog.

De dag begint droog en liggen geankerd in de stilte. Het begint zachtjes te regenen en de lucht betrekt. Gerommel in de verte, langzaam bouwt het onweersfront zich op en rolt naar ons toe. Het begint harder te regenen, niet zomaar regen, maar gordijnen met water vallen nu uit de hemel. Een paar flinke rommels met lichtflitsen creëren een bijzondere sfeer, het oppervlak van het water wordt wit gegeseld door de regen, het groen van de jungle wordt groener en groener, we schuilen onder de sprayhood en kijken naar buiten, genietend van de bijzondere lucht en sfeer.

Een grote wherry komt voorbij met verhuisspullen en een groot tweepersoonsmatras ligt boven op alle andere huisraad. Dit matras trekt zich vol met de heerlijke moesson. Dat wordt vanavond slapen op een spons, wadend door de nacht, slapend met water in de verschillende kuiltjes van het matras. Met een grote glimlach vul ik vreemde situaties in. Bedankt heren Verhuizers.

Net na de middag is het droog en trek het anker op, om door de Gap naar Red Frog Bay te varen. Het zeil uit en zeilen met een heel kalm gangetje naar de uitgang van deze baai. We zien geen dolfijnen, waarschijnlijk te nat buiten.

Speuren over het water, het oppervlak blijft redelijk vlak en kunnen geen vin ontwaren, anders dan dat de bootjes met toeristen die zich aan de andere kant van het meer bevinden op dolfijnen jacht.

Jacqueline houdt zich bezig met de navigatie en dirigeert me met dwingende bevelen vanuit de kajuit, tussen de verschillende banken door. We slingeren door de ondieptes en steken de Almirante baai over naar de Gap. Nu zijn de ondieptes en de verschillende koerswijzigingen vlak voor de Gap nog onbegrijpelijker en doe maar wat er me gezegd wordt. En dat valt niet mee!

Het is prachtig, de glooiende heuvels met de statige landhuizen van rijke Amerikanen die over het water uitkijken. Het is een waar Paradijs en begrijp steeds meer waarom Panama het derde land benoemd is, waar je het beste kunt verblijven bij pensionering. Goedkoop, goed klimaat, politiek stabiel, relatief veilig en gemakkelijk repatriëren bij medische problemen.

Nu de Bastimentos baai oversteken en gaan weer op het vertrouwde plekje vlakbij de jachthaven liggen. Zwemmen, eten in de kuip, koffie met uitbuiken en horen in de verte de disco’s de toeristen vermaken.

Rozig op het dek

Vrijdag, 12 juli 2019

Bocas del Torro – Porras Lagoon

Met twee bosjes kunstrozen vieren we de verjaardag van Jacqueline. Rozen en kunst maken de boel aan boord fleurig en kleurig, hoop haar een jarig gevoel te geven. De jarige naar de Spaanse les en ik gebruik de tijd om de hut op te ruimen, water bij te vullen, bootje aflijmen en nog enkele kleinigheden. De digitale krant lezen en wachten op de terugkomst van de Estudiante Cumpleanos.

Het plan is om met de Genaker te gaan oefenen maar de wind neemt snel toe tot een 18 knoop zodat het me niet verstandig lijkt om te klooien. Door de keuze om te zeilen wordt het de bestemming Porras Lagoon of anders gezegd Dolfijnen baai. Is logischer dan de Noordzijde van Isla Colon, dat zou tegen de wind in varen zijn.

Lekker tochtje, heerlijke ankerplek, moederziel alleen in de natuur koken we de maaltijd op verzoek van de jarige. Met een kop koffie in de kuip, ondergaande zon, ben ik getuige van een vallende ster. Een kanjer van een meteoriet die verbrand in de atmosfeer geven me de kans om mijn stille wensen te doen uitspreken.

De wind zorgt voor een aangename temperatuur en voelen ons comfortabeler dan onder de airco.

Alleen het ongedierte weet ons resoluut naar binnen te dwingen. Het wordt een heel rustige nacht met het apengeluid op de achtergrond.

Leuke merknaam

Donderdag, 11 juli 2019

Bocas del Toro

Enkele zaken uit het werkzame leven afwikkelen, die nog zijn blijven liggen en ga weer eens aan de slag met mijn nieuwe levensinvulling. Het valt niet mee om een bevredigend en geaccepteerd ander tempo te vinden. Het rustiger aandoen is gewenst maar krijg het mentaal niet kloppend. Ik maak mezelf steeds verwijten dat ik de hele dag niets doe en dat het allemaal zoveel moeite kost. Ik zal de warmte moeten accepteren, ander begrip van tijd, afstand, communicatie de veranderende levenshouding en meer ZEN-gevoel moet opbouwen.

Met de stroken pvc-doek die ik vorige week uit een total-loss rubberbootje heb gesneden ga ik aan de slag met de eigen rubberboot en ben weer eens tevreden op het resultaat, maar helaas wordt de trots de kop ingedrukt door lustig instromend water in het bootje. De aanhouder wint en als het echt niet anders kan dan een plekje zoeken op het dinghy-kerkhof van de jachthaven en overgaan op Hypalon. Alle websites, vrienden, betweters en professoren adviseren me in de hete, vochtige streken om Hypalon te nemen want het materiaal blijkt bestand tegen de zon te zijn. Dat is natuurlijk zo, maar de boot die ik heb heeft geen probleem met de zon alleen de lijm tussen het onderdek en de kamers komt los. Heeft niets met het materiaal van de boot te maken.

In de winkel zoeken we enkel plastic bakjes bij elkaar om de groenten op te slaan en om de spuitbussen bij elkaar naast de trap te houden. Snel de plastic bakjes aanschaffen voordat het verboden wordt in deze plastic-allergische hetze van alledag.

Woensdag, 10 juli 2019

Bocas del Toro

Jacqueline heeft Spaanse les en ben al aardig benieuwd wanneer ze terugkomt om voor mij te dansen met castagnetten, Olé roepend door de boot stapt. Het zal wel bij dromen blijven de praktijk is dat ze me overvraagt met enkele vervoegingen.

Een telefoonronde naar de familie en feliciteer een broer met zijn verjaardag. Rond tien uur naar de Spaanse school om Jacqueline op te halen, zit er een meisje erg vervelend te doen naar de huiskat maar ook naar mij. Hinderlijk om de schommel te gebruiken om me aan te tikken terwijl ik aan de tafel zit. Mij te dwingen een andere plek te zoeken, maar dat laat ik niet gebeuren. Door niet te regeren verliest ze haar belangstelling en gaat in een andere hangmat schommelen.

Terug aan boord de alledaagse zaken zoals de gewone klussen. Kuip poetsen, filter van het drinkwater wisselen. Rond de middag zien we eindelijk kans om twee matrassen te gaan halen om deze pas te maken in het bed om daar het grote bestaande matras op te leggen. Eindelijk iets meer vulling en vering in de rug en hoop hiermee de harde ondergrond te bestrijden.

Jacqueline weet haar naaikunsten te combineren met het gekartelde broodmes om het schuimrubber passend in de hoes netjes vast te stikken.

Ondertussen bouw ik de keuzeschakelaar tussen 115 volt walstroom of 115 volt generatorstroom in. Geen losse draadjes in de boot en netjes en snel kunnen wisselen. Steeds verder naar een perfecte boot totdat je door onverwachte stukken weer flink terug geworpen wordt.

rondleiding

Dinsdag, 9 juli 2019

Porras Lagoon

Robert ontvangt ons met hoog opgetrokken witte sokken en een brandschoon poloshirt op de stijger van de cacaoplantage. Loud en Marlène zijn gisteren al even op bezoek geweest en hebben een rondleiding weten te organiseren. Robert is tijdelijk beheerder maar erg geïnteresseerd in de natuur en is hier natuurlijk om de cacaoplantage te beheren. 2000 Bomen die tussen de andere bomen staan want cacaobomen staan liever niet in de barre zon en hebben schaduw nodig.

Robert is lyrisch over de cacaoboom en vindt de boom zelfs erg intelligent. Er staan bomen van meer dan 125 jaar oud en met de nieuwe ent mogelijkheden zijn de wortels en stam nog veel langer te gebruiken.

De cacaoboon, zo groot als een voet ziet er prachtig uit maar de binnenkant is maar een zootje. Een plakkerige witte stof die om een bittere boon zit verpakt. De witte stof is licht zuur en verfrissend om in je mond te hebben maar de boon is bitter. De apen zijn gek op de witte stof en gooien de rest achteloos op de grond om de natuur verder zijn werk te laten doen om nieuwe bomen te laten ontkiemen. Duurt 5 jaar van kiem naar vrucht in plaats van de genoemde ent methode duurt 2 jaar van ent naar vrucht. De kwaliteit vrucht is dan ook nog veel beter.

De cacaopulp wordt uit de grote boon geschraapt en opgeslagen in een grote bak waar het fermenteerproces op gang wordt gebracht. De nootjes blijven achter in de prut en worden dan uitgeschept om deze in de zon te laten drogen. We hebben nu een cacaoboontje die gebrand wordt en ontvliest. De boon wordt gemalen en geperst. Nu ontstaat er cacaoboter en het cacaopoeder. Chocolade maken is nu gemakkelijk want je voegt nu het poeder, cacaoboter, vetten en melk tezamen en je hebt chocolade. Melkchocolade bevat maar 20% cacao en pure chocolade gaat al snel naar de 70-80%. Ik voel me helemaal thuis in zijn laboratorium want ik zie mezelf terug in de omgeving van mijn goudwinningsproces van 1976 tot 1980. Ook met simpele machientjes het gewenste resultaat halen.

We krijgen een rondwandeling door de tuin, uitleg over de bomen, uitleg over de beesten die hier rondstappen. Robert tikt op een termietenheuvel en steekt de vinger in het gat waarna hij de vinger met de krioelende termieten in de mond steekt. Trots vertelt hij dat een biefstuk 20% proteïne heeft en deze termieten zitten al snel op 52% proteïne. Verstandiger als mens, om je te voeden met insecten dan met grazende loeiende met rondslingerende uiers, rundvee. Ik proef de termieten en vind het lekker. Een beetje hazelnoot, knapperig en peterselie smaak, voel al meteen de kracht door het lichaam stromen. Jacqueline, Marlène en Loud zijn ook dapper en steken de vinger in de termietenheuvel waarna met wisselende goedkeuring de vlijtige mieren verorberd worden.

In het huis op de veranda krijgen we de verkoop van cacaoboter, chocolade in blok, cacao rum en een brownie. Ik koop een flesje rum om te mixen met melk of room om zo een soort Baileys te brouwen. Robert haalt ook nog even de kat om kennis te maken en met een zak vol verhalen laten we hem achter in een soort van paradijs in de jungle. Tuin, jungle, plantage en productie, en dat alles heel slim aangelegd en beheerd.

Na de uitgebreide lunch takelen we het anker en varen op de motor terug naar de haven.

cacao oogst

Maandag, 8 juli 2019

Porras Lagoon

Een oversteek van Noord naar zuid in de baai leggen we de Queen B voor anker. Vanochtend twee uur de generator laten draaien maar zette zichzelf ineens af. Dat is niet goed en moet maar eens bedenken waar dit nu weer aan kan liggen. Bij de ankerplek stel ik opnieuw de kleppen en de motor start direct. Heb ik de kleppen in eerste instantie verkeerd gesteld?

Beetje luieren, zwemmen, sleutelen, waterfilter schoonmaken en koken zijn de events of the day van een ankeraar. Loud komt vertellen dat we morgen naar de Cacaoplantage kunnen voor een rondleiding.

We drinken een borrel aan boord bij de Rafiki.

Lokale bebouwing Panama

Zondag, 7 juli 2019

Twin Creek – Porras Lagoon (Dolfijnen baai)

Rustige ochtend en komen kalm op gang. Rond een 1300 uur anker op en we zeilen kalm en gestaag door de Baai van Almirante op weg naar de Dolfijnen Baai. De nauwe ingang Canal Boca Torrito is diep genoeg. De naam van de baai wordt eer aangedaan want we treffen meteen enkele grijze dolfijnen die hier blijken te zijn om te baren. De kleintjes liggen nog in de kliniek want ik zie alleen maar grote “kraamzusters” die ons van een afstand bekijken. De kers op de taart van zulk een tochtje en zoeken de noordkant van de baai op voor een ankerplek.

Tussen de mangrove in de stille natuur, uitzicht over de baai waar af en toe een dolfijnen vin uit het gladde spiegelende oppervlak tevoorschijn komt. De generator staat een prima anderhalf uur te pruttelen. Wat een heerlijk irritant geluid maar het doet me goed.

Jacqueline gaat met de kano op stap maar komt tijdens een bui, verzopen als een kat terug, Doen we morgen over.

Zonder internet en telefoon aan de andere kant van de wereld.

Zaterdag, 6 juli 2019

Bocas Marina – Twin Creek

Zonnepanelen op de bimini monteren, de giek weer als giek installeren, in plaats van kraan voor de generator. Met de rubberboot varen we naar de winkel en slaan flink wat boodschappen en drinken in om een paar dagen in het gebied te gaan rondzwerven. De Rafiki wil graag in de Twin Creek kijken voor een oplossing om het schip achter te laten voor een 8 weken.

Om half twee zijn wij klaar en varen de haven uit om het zeil te zetten naar Isla Nancy om voor de Creek bij de Rafiki te voegen. Loud en Marlène komen ons halen en we gaan op ontdekking van de Creek en treffen er een lange steiger met de helft van de schepen zwaar verwaarloosd. De andere helft ziet er keurig uit maar we zien geen enkele wacht of toezichthouder en lopen een beetje zonder missie over de steiger. Loud en ik verwonderen ons over een echte Franse Trimaran een racemachine pure sang. Verwaarloosd en incompleet, de mast plat over het schip. Het is niet mooi maar een ruimteschip is ook geen schoonheid, de mogelijke snelheid druipt van deze machine af. 500.000 Euro investeren en je doet weer mee.

Beetje bootjes kijken, vakantiehuizen beoordelen en gaan in de kuip borrelen om na te bespreken. Verlost van de ergernis van een dooie generator.

Vrijdag, 5 juli 2019

Bocas Marina

Met enig internet contact en WhatsApp heeft Mr Morales de laatste O-ringen en pakkingen in een enveloppe gedaan en met de pakketpost opgestuurd. Vannacht met transport en per vrachtwagen op de Ferry aangekomen om 10.00 uur op de kade ligt het pakketje al om 10.30 klaar in de “Charqui Express”. De mevrouw achter de acceptatie van de ophaalbonnetjes zit achter de kassa en achter het hek, de deur naast haar staat wagenwijd open. Een Afrikaanse donkere man zit half op een stoel grapjes te maken met klant en de dame achter de kassa. Het gaat er allemaal gemoedelijk en correct. Een klant voor me heeft een wat groter pakketje en de juffrouw probeert het pakketje door de tralies te frommelen terwijl de oplossing toch gewoon door de deur aan te geven. Iedereen lachen en de dame achter de kassa was niet eens blond. Ik heb het zakje met O-ringen en ga een voelermaat halen in de winkel ernaast om de kleppen te kunnen stellen.

Rons 13.00 uur is Loud aanwezig om me te assisteren bij de laatste aanval op het monster. Ik ben zo bezig geweest met de generator dat de laatste vier maanden het hele vakantie of reisgevoel heeft gedwarsboomd. Als het niet gaat lukken zeg ik tegen Loud, dan “Flikker dat ding in het water” Loud wil graag getuige zijn en houd wel van een beetje sensatie zegt hij met lachend gezicht.

Het gaat allemaal heel voorspoedig, schuif eerst de vergeten o-ringetjes op de spoelpoortjes en monteer de kop op de cilinder. Trek de kop aan met 33 Newton en stel de kleppen. Belangrijk en moeilijk klusje is de stoters goed aan te brengen maar met de technische beschrijving van Farymann gaat ook dit goed. Kopdeksel erop, brandstofleidingen, interne koelwater systeem en het buitenwater systeem monteren. Loud geeft terecht en onterecht commentaar zodat we al snel een echte eenheid zijn om met de juiste vragen aan elkaar de juiste beslissingen te doen. We zijn beide natuurlijk geen echte monteurs.

Na twee uur giet ik de koelvloeistof in het beest en het uur van de waarheid nadert nu. De countdown van 10,9,8 …. Laat ik achterwege en start! De motor slaat meteen aan en voel me zo trots als een aap echter geen stroom. Nu dit weer!

Marcelo bij een klant wegplukken om even te komen meten en komt tot hele vreemde waardes. Het goede bericht is dat we stroom uit de generator krijgen maar nu veel te veel. 400 Volt is te veel van het goede. Ik besluit om de computer te nemen en enkele oude foto’s boven water te trekken en zie dat de twee zekeringen verkeerd ingestoken zijn. De boel wisselen en opnieuw starten. De motor slaat meteen aan en het beest levert een mooie 230 volt die bij belasting een 218 volt overblijft als de koelkast en vriezer volle bak draaien. Ik ben zo trots op mezelf en dat ik de kans loop om naast mijn schoenen te gaan lopen. Gelukkig geen schoenen aan en klinkt het geluid van de knetterbak als muziek in de oren.

We drinken er een biertje op en ga nu de boel goed en stevig verder afmonteren. Kabels opbossen, leidingen zekeren, de geluidskast monteren, de Electro kast afmonteren en terug op het schot zetten.

Het generator hoofdstuk loopt nu naar zijn einde? Rond 18.00 zit ik hondsmoe in de kussens en laat me bedienen met het avondeten.

Generator probleem opgelost.

Donderdag, 4 juli 2019

Bocas Marina

Voor de lezers van het blog wordt het vervelend dat het geen reisverslag meer is maar meer een Generator Manual. Toch nog even doorbijten want het hoort er gewoon bij in het leven van een zeiler. Niet leuk, dan gewoon overslaan, wel leuk dan ook een boot kopen.

Vannacht een Eureka-moment gehad. Ik realiseerde me ineens dat er geen O-ringetjes op de spoelpoorten van de cilinder zaten. Meteen na het opstaan de cilinder in de hand en zie de uitgefreesde insparingen zitten voor een paar O-ringen. Loud gaat op onderzoek in het Dark Web en komt een foto tegen van een Farymann cilinder en kop waar de O-ringen duidelijk gemonteerd zijn.

Nu bel ik meteen naar Mr Morales en stel meteen dat zijn monteur de O-ringen is vergeten en of hij die nog heeft in het pakket. Mr Morales begint eerst een beetje te sputteren maar heeft al snel door dat er een ernstige fout is gemaakt. Hij zoekt de spullen bij elkaar en stuurt direct de koppakking en de O-ringetjes in een enveloppe naar Bocas.

Vandaag kan ik niet zo veel doen en ga met Jacqueline op en neer met de Watertaxi naar het dorp voor wat boodschappen en afleiding want heb te veel tijd aan de steiger met mijn hoofd in de bakskist besteed.

Marlène heeft met me te doen en nodigt ons uit voor een hapje aan boord van de Rafiki. Een heerlijke maaltijd en gezellige borrels verder sluiten we toch een afwacht dag met veel maar, of en anders redeneringen af,

water op de cylinder

Woensdag, 3 juli 2019

Bocas Marina.

De grote dag, vol verwachting klopt ons hart, de generator zal worden afgeleverd met de pakketdienst tussen David en Bocas. Ik zorg voor lijnen en een steekwagentje terwijl Loud met de bijboot me komt ophalen.

Op de ferry steiger, 10.00 is de afspraak om af te leveren maar zien natuurlijk helemaal niemand. In de verte zien we de Ferry weer terugvaren naar Almirante maar zien geen enkele vrachtwagen met de generator. Na enig bellen komt de vrachtwagen aanrollen en de Generator staat achterin om deze uit te laden, met touw naar de grond en vervolgens op de steekwagen. Marcelo bellen en die trommelt Ignacio op met de Lancia van de haven. We tillen met vieren de generator aan boord en bij de steiger van de Queen B is deze zo weer naast de plek waar deze moet wezen.

Direct beginnen om het monster aan boord te hijsen en rond de middag staat de generator al naast de kuipkist waar Loud mee komt helpen om de generator in de kist naar zijn motorsteunen te brengen. Marcelo komt helpen om alle elektra aan te sluiten en weer startklaar te maken.

Starten en de motor slaat meteen aan maar na een minuut horen we een klap en denk meteen aan een waterslag. De klap gaf voor mij als eerste instantie het einde aan van de motor en de generator blijft even doorlopen met dikke wolken verdampend stoom naast de kop. Een hoestende en rochelende Farymann is bepaald niet de bedoeling en maar direct een filmpje om deze op te sturen naar Mr Morales. Begrijpt er natuurlijk niets van en kan zich zogenaamd niets voorstellen.

Na enig overleg wat te doen samen met Marcelo besluit ik om de generator op de steunen te laten staan en de kop van de motor te halen. Water op de cilinder, en honderd vragen over hoe en wat. Ik besluit het om nu de boel te laten rusten want het is inmiddels al 17.30 en tijd om wat wijsheid te laten ontwikkelen. Foto’s naar Morales en zoon Luc voor inspiratie

Dinsdag, 2 juli 2019

David

De generator staat op de bank van de wikkelaar van de werkplaats en is klaar om mij te laten zien dat alles werkt. Nog een paar laatste onderdeeltjes, vier monteurs eromheen om het beest in bedwang te houden zoals de starter, degene die het tankje met brandstof vast moet houden, de man met het meetinstrument om de spanning te meten en de man die de trillende motor op de bank moet houden. Het werkt, de motor start zonder koelvloeistof, de generator levert stroom 230 volt en bij belasting van 1000 watt blijft er een mooie 228 volt op de meter staan.

Dat ziet er allemaal goed uit en verklaar het als gezien en goed bevonden zijnde. De generator wordt ingepakt als een pakket, de vrachtdienst gebeld en ik reken af.

Generator hoofdstuk is voor mij een voorbijgaand geheel. Ik krijg kans om nog voor de middag in een taxi te springen en ben tevreden met een goede plek in de bus die er wel lang over weet te doen. 5 uur later in Almirante en met taxi en Watertaxi terug naar Bocas Marina. Nog snel even bij de winkel internetabonnement gaan halen en ben om 18.00 uur terug aan boord met een blij verhaal dat alles er goed uit ziet.

Cortizo als president

Maandag, 1 juli 2019

David.

Het is een feestdag in Panama. De dag van de benoemingen van de ministerraad na de uitslag van de verkiezingen. De president nodigt elke minister uit om een akte te tekenen en benoemd de onderminister. Heftig handen schudden en een dikke kus met schouderklop worden deze ministers de wereld ingestuurd om Panama beter op de kaart te zetten. Dit officiële tintje is een feestdag waard en voor mij een prima gelegenheid om te reizen naar David. Morgen proefdraaien met de generator.

Op tijd naar de Watertaxi en kom bij het busstation aan waar de bus naar David al snel vol is. De assistent-busman zoekt al het vrouwelijk schoon uit en laat mij als oude man achter als “Er is geen plaats meer”! Ik wacht maar een half uurtje en een nieuwe bus meldt zich aan. De mensen kruipen snel voor en heb geluk dat ik alsnog een plaats weet te bemachtigen. De tocht is redelijk comfortabel en met een reis van 4 uur sta ik braaf op het station in David. De taxi naar Hotel Aranjuarez waar de eerste taxichauffeur helemaal geen zin in heeft en zegt dat hij het hotel niet kent. Ik vertrouw het niet maar geen punt de volgende staat klaar en de oude taximan weet het zonder enig probleem te vinden.

In het Hotel eet ik een heerlijke maaltijd en ga vroed naar bed maar krijg de slaap slecht te pakken en ben deze nacht meer wakker dan slapende. Lange nacht.

Mexicaanse oplossing

Zondag, 30 juni 2019

Bocas del Toro

Steeds frisser opstaan, steeds minder in de hoestmodus en vannacht weer tijd gehad om allerlei scenario’s generator te dromen en deze dromen blijken toch altijd weer net wat anders te zijn maar het geeft aan hoe ik er mee bezig ben. Het gevoel is weer terug om actief te zijn en na het ontbijt begin ik weer eens aan de klussen.

De Mexicaans/Amerikaanse gasfles geeft geen gas meer. Ik haal de slag los en draai de fles open en de verdeler blijkt het begeven te hebben. Uit één van de diepe verstopte gaten van het schip duikel ik nog een verdeler op en binnen de kortste keren kan er weer voor koffie gezet worden.

Het is gloeiendheet buiten en het zweet loopt in stromen van het lijf, het spoelt de poriën en denk hiermee ook een nasleep van de griep te hebben. Lijkt me niet slecht om op deze manier de griep te verwerken.

Condensator met printplaat

Zaterdag, 29 juni 2019

Bocas del Toro

Enig contact met de werkplaats en alles lijkt goed te gaan. Ze hebben extra informatie ingewonnen hoe om te gaan met het lage voltage, De oplossing komt overeen met het antwoord van de dealer Fisher Panda in Florida door een extra condensator bij te plaatsen. De spanning is nu voldoende en ik begrijp uit het verhaal dat er 200 volt is met control box en zonder control box 220 volt. Raar verhaal maar al zo vaak geconfronteerd met onduidelijkheden laat ik het hier maar even bij.

Ik maak een afspraak voor de oplevering. Aanstaande maandag maar dat blijkt een feestdag zodat het na wat navragen en duidelijk stellen op dinsdag vastgesteld te worden.

Ik zoek wat afleiding en maak een wandeling door de stad en eet twee taco’s bij een restaurantje. Het smaakt uitstekend en het is niet duur. Twee taco’s en een cola voor US$ 5.

Boodschappen voor thuis, terug met de lancia en in de kuip een beetje lamballen. Lekker uitgebreid koken en de avond vliegt voorbij.

Vrijdag, 28 juni 2019

Bocas Marina

Jacqueline heeft een cadeautje van me gekregen en is nu in de slag om de griep te verwerken. Zij ligt nu Hoestend en proestend geveld in bed, breek ik er even tussen uit om naar de stad te gaan. Koop natuurlijk een cadeautje voor de zieke.

Het lijkt erg rustig in de stad en het blijkt laagseizoen. Toch zijn er overal wel backpackers en andere jongeren te zien om te surfen. Het is de hele dag bewolkt en het regent bakken met water, In een restaurant bestel ik de goedkoopste hamburger voor een klein hapje maar verschiet van de Megaburger plus pan met friet. Dit is meer dan een complete maaltijd. Met smaak gegeten ga ik maar weer eens op ziekenbezoek.

cruising permit om al het moois te ontdekken in Panama

Donderdag, 27 juni 2019

Bocas Marina

Het herstel zet zich door. Ik voel me een stuk beter maar ben nog de hele dag aan het snotteren. Loud en Marlène komen even kijken hoe het met me als zieke gaat en drinken een kop koffie in de kuip. Ik ga de jachthaven betalen en vraag nog naar het certificaat maar nog steeds niet klaar.

Krijg de vreemde opmerking dat mijn officiële eigendomsbewijs niet geldig is omdat er geen vervaldatum op staat. Ik maak nu toch echt duidelijk dat we daar in Nederland geen last van hebben en dat we van geen expiry date weet hebben. De dame van het kantoor gaat maar weer eens zuchtend bellen.

Woensdag 26 juni 2019

Bocas del Toro.

Nog beroerd maar voel me wat beter en kom er zoetjes aan wat meer uit. Langzaamaan bij komen en ga in een hoekje zitten om de verschillende familieleden te bellen. Het gaat goed in Nederland en dat stelt ook gerust.

spijkerbed

Dinsdag, 25 juni 2019

Bocas del Toro

Weinig te melden en ik wil ook niets melden want lig nu helemaal gevloerd op de veel te harde matrassen. Je kunt niets hebben en de versleten matrassen na 20 jaar breken me nu op. Ik voel me op het einde van de dag gebroken alsof ik op een spoorlijn heb liggen pitten.

inslag zeilschip

Maandag, 24 juni 2019

Bocas

De griep zet door en voel me behoorlijk vervelend. Snotteren, hoesten en proesten. De luchtwegen slaan dicht en krijg er een luchtweginfectie bij. Paracetamol, veel water en ananas houden me op de been ofwel ik slaap de hele dag.

Jacqueline gaat vandaag naar haar eerste Spaanse les en ik heb ziekteverlof. Ik slaap toch

In het begin van de avond knettert op heel dichtbij een inslag van het onweer en denk meteen aan inslag dichtbij. Eerst bij mezelf maar gelukkig werkt alles nog, Loud en Marlène hebben weer schade in de mast en hebben achteraf heel veel geluk dat alleen de windex eruit is geslagen en niet de zojuist nieuwe windmolen en windindicator. Wat een klap en wat een schrik effect. Ik ben ineens klaarwakker met de verstopte neus.

Almirante, taxi vertrekplaats

Zondag, 23 juni 2019

David – Bocas

Ik ben ziek en voel me een beetje duizelig, vraag zelfs aan Jacqueline of ik verhoging heb en er wordt getwijfeld. Toch maar terug naar de boot want ziek in een hotel of ziek terugreizen is hetzelfde en kies ervoor om terug te gaan naar de vertrouwde Queen B als uitziek paleis.

In de bus is het zo weinig mogelijk zeggen en in de watertaxi door de windsnelheid moet ik mijn luchtwegen beschermen want ademen gaat moeilijk en voel de druk al heel snel oplopen. Ik realiseer me dat ik nu echt in een stadium van griep verkeer want dit is geen gewone verkoudheid.

Blij en dankbaar val ik vermoeid op mijn bed met de airconditioning aan voor het comfort. Even het licht uit.

zegt alles.

Zaterdag 22 juni 2019

David.

Ik sta om 08.00 uur in de werkplaats maar dat is ondanks de afspraak van: "Morgen beginnen we om 08.00 uur" veel te vroeg. Eerst moeten alle tweedehands spullen uit de zaak naar buiten gebracht worden, de grote reparaties uit het gangpad, met kettingen buiten vastleggen en dan is er eindelijk wat ruimte in de werkplaats. De monteur van de motor komt om kwart voor negen binnen druppelen en moet eerst nog ontbijten. Ik zou gillend gek worden als ik zulke mensen zou hebben maar onze heer Morales vindt alles gewoon en doet er zelf aan mee om achter zijn bureau eerst het ontbijt weg te werken.

Rond half tien kan de productie van de zaak een aanvang vinden en begint de winkel te werken. De generator blijkt helemaal nog niet klaar te zijn en er wordt nog snel even wat kabeltjes aan de coil gesoldeerd en de wikkelingen worden met touwtjes vastgebonden en gelakt met schellak. Dan de generator over het motorgedeelte vastschuiven en bouten vastgezet. De monteur maakt nog snel even op de antieke manier wat pakkingen voor de achterdeksel van de coil en de startmotor. Continue werken zonder een boterham of koffie sta ik erbij en weet dat ze zonder mij meteen iets anders gaan doen. Dus erbij blijven, lachen en grapjes maken maar bij de les blijven.

Eindelijk rond 15.00 uur kan er proefgedraaid worden en met een schroevendraaier als startsleutel, een tankje diesel op hoogte en zonder een koelvloeistof wordt er gestart. De motor slaat meteen aan, dat valt me helemaal niet tegen en ben zelfs verwonderd. De motor loopt mooi regelmatig en er wordt snel gemeten aan de output van de generator maar deze geeft maar 200 volt in plaats van de minimale 220 volt.

Er wordt nu druk overlegd en Morales en consorten weten eigenlijk de oplossing niet en overleggen om te stoppen en dit maandag verder uit te zoeken. Ik besluit om terug naar Bocas te gaan want als ze maandag verder gaan en dan nog moeten informeren wie weet wanneer het dan eigenlijk gefikst zou zijn.

Terug in het hotel ben ik erg moe van de afgelopen dagen en voel me gebroken door het niet kunnen drinken, niet eten en de hele dag staan met in de rug een grote ventilator. Mijn neus begint te snotteren en ben bang dat ik met de keelpijn die ik nu heb het er niet helemaal zonder verkoudheid ga afbrengen.

dit is georganiseerd

Vrijdag 21 juni 2019

David

Met frisse moed naar de werkplaats, maar daar blijkt nog niets gebeurd te zijn en dat zal pas dinsdag gaan worden. Ik begin netjes te foeteren en te mopperen en achter mijn rug wordt er een aanvang gemaakt om te gaan repareren.

Ik blijf erbij staan, nu komt het volgende probleem, de decompressie werkt niet meer zoals het moet. Het klopt dat deze kapot is maar nadat ik ze duidelijk maak dat de handel nooit gebruikt is, bouwen ze op goed geluk toch maar door. Met behulp van de assistentie van de Google vertaler en de aanwijzingen die ik geef voor de onderdelen wordt er verder gebouwd. De monteur komt betrouwbaar over en is zeker van zijn zaak.

Jammer dat hij zo slordig om gaat met het gereedschap en staat in het zand te monteren. Ik loop te poetsen en vrij van rommel en zand te houden omdat ik geleerd heb om vooral bij motoren, zo schoon mogelijk te werken. Van proefdraaien is natuurlijk geen sprake want alles ligt nog in onderdelen op de verschillende tafels. Nu ik met de dwingende ogen en wat grappen en duidelijk aanwezig ben, blijft men ook aan het werk.

Moe en voldaan zit op het einde van de dag de motor in elkaar en zou de generator vastgezet kunnen worden,als volgende stap. Maar dat is voor morgen.

Octopus op Galische wijze

Donderdag, 20 juni 2019

Bocas Marine – David

Om 08.00 uur in de lancia van de watertaxi en vergeet mijn portemonnee, voor Ignacio de vaste overzetbaas een fooitje voor het extra op en neer varen. Het gaat allemaal voorspoedig en komen aan bij Watertaxi 25 en maak een herinneringsfout over de aansluiting met de bus. Het lopen naar de busafdeling is wat verder dan gedacht en Jacqueline loopt wat mopperend achter me aan, alleen om een taxi van 2 US-dollar uit te sparen. De bus naar David en de stop onderweg bij het Chinese restaurant waar de bediendes vriendelijker zijn dan de Chinese leiding. In David met de taxi direct door naar de werkplaats en zie dat er heel weinig is gebeurd. Mr Morales houdt vol dat er morgen proefgedraaid kan worden terwijl ik zie dat alles door de hele tent verspreid is.

Ik zal er morgenochtend zijn om te zien hoe het allemaal loopt. In de middag checken we in het hotel Aranjuarez in en wandelen naar de centrale markt van David. David is een van de grotere plaatsen van Panama maar er is geen geur of smaak aan. Het enige aan te raden toeristische trekpleister is de stadstuin als centraal plein in het centrum. De kerk staat er lusteloos en slecht onderhouden bij die ook nog gesloten is.

Een horde taxichauffeurs hebben zich vastgeketend om te demonstreren voor extra taxivergunningen want die worden niet meer verstrekt. Er rijden al zoveel taxi’s. Bij een oversteek van een tuin naar de hoofdweg word ik bijna gegrepen door een kettinghond waarvan de lijn kort genoeg is om mij niet te bijten. De hond wordt met grote snelheid teruggetrokken door het einde van de lijn. Een mevrouw met de was kijkt en doet net of dit heel gewoon is en ik vraag me af of ze zich wel realiseert wat voor een wapen ze heeft gemaakt en dat kleine kinderen hier het slachtoffer van kunnen worden. Deze hond is 100 % vals.

In het hotel eten we in het restaurant bij een gastkok uit het Spaanse Galicië. Te merken aan de octopus op Galicisch wijze en de baars gebakken tussen de schelpen en garnalen. Een heerlijk maal alleen jammer dat alles tegelijk komt op tafel.

Woensdag, 19 juni 2019

Bocas Marina

Na enig bellen en aandringen bij SE Industriales, hoe het nu toch allemaal zit maak ik een afspraak om ze weer eens te bezoeken om tot een einde van het project te komen. Ik krijg te horen dat ze donderdag beginnen en dat er vrijdag proefgedraaid kan worden. Dat zijn nog eens goede afspraken en ben helemaal blij en maak direct de afspraak dat ik nu naar David kom om erbij te zijn.

Voorbereidingen om enkele dagen weg te blijven en maak de koelkast weer eens leeg.

erg arm.

Dinsdag, 18 juni 2019

Bluefield – Bocas Marina

Gisteren hebben we de gids nog enkele cadeautjes beloofd voor de kinderen en geven deze af bij de Rafiki zodat zij deze kunnen overdragen met hun spullen.

De mensen op het eiland zijn erg arm en alles wordt dankbaar geabsorbeerd. Wij besluiten terug naar de haven te gaan en laten de Rafiki achter omdat ze wat meer tijd willen besteden om het eiland beter te leren kennen.

We laveren tussen de mangroves door en volgen de lijn op de kaart zodat het allemaal erg gemakkelijk en veilig varen is. Op de grote baai hebben we een 18 knoop wind tegen.

In de haven aanleggen als thuishaven om de mensen in David uit hun winterslaap te trekken en een beetje gas op de plank te krijgen.

de familie die voor ons de vaarweg opent

Maandag, 17 juni 2019

Bluefield Cusapin

We varen met de bijboot van Loud naar de wal en gaan in de kreek op zoek naar een pad die ons bij een stadje moet brengen. Wij denken aan een geeffend pad en een steiger waar je de boot kunt aanleggen. Niets van dit al want we moeten ons best doen om de rivier te volgen terwijl deze op meer plaatsen volledig overwoekerd is. Bij een eerste vruchteloze poging komen we een boomstam tegen met een familie waarvan de Vader ons de weg zal wijzen.

Hij ploetert onder de scherm van het oerwoud door en zo komen we in een open stuk waar langs een overhangende kale boom de zogenaamde aanleg steiger moet zijn. De boot aan en de Vader wijst ons de weg om het pad te volgen. We zien helemaal geen pad en hij biedt aan om ons een eindje op weg te helpen. We lopen door het slik in de moerasachtige omgeving en zakken tot diep in de modder met onze schoenen. En dan ineens een stuk betonnen pad. We knikken heftig dat we het nu wel weten en volgen het pad met de man achterlatend bij zijn boot.

Beetje vervelend is dat het betonnen pad na 200 meter gewoon ophoudt en het moeras krijgt weer de overhand. De man komt met zijn boodschappen weer voorbij en we vragen hem ons voor te gaan. Van steen naar steen, droge pol naar kuil met water gaan we langzaam omhoog, maar omdat het gisteren zo geregend heeft is het een slippend en slibberige onderneming. We komen in een indianen dorp op een heuvel en zien dat de man hier een echte indiaan is die in een groot huis woont. De kinderen worden thuis afgezet en wij vervolgen de weg met de man die aanbiedt om ons op zijn landgoed op weg te helepe naar de stad. Het wordt een zware wandeltocht en moeten door beekje waden, heuveltjes bedwingen en door de jungle lopen op een onduidelijk pad. Op het einde van zijn landgoed zwaait hij ons goedendag en wijst onduidelijk een bepaalde richting.

Nu vragen we hem echt om met ons mee te lopen want anders gaan we terug. Hij loopt mee en dat is een goede beslissing we hadden zeker volledig verdwaalt in deze jungle. Via een enkele dorpen komen we aan bij de kust en treffen er een plaats Cusapin met een 1500 inwoners en een heuse school. De universiteit zoals eerst gezegd maar blijkt later wat hoger onderwijs te zijn. Een leuke plek mat een verzameling simpele huizen aan de kust die op palen staan. Bij een uitspanning drinken we een cola en vragen toch maar een boot die ons terug kan brengen over zee in plaats van terug door de jungle.

De boot vaart na overleg over de prijs voor ons speciaal terug en we ketsen met flinke klappen op de golven die van de oceaan kant komen aanrollen. Met een prachtige dag en flinke belevenissen brengt de wherrie Loud en de gids naar de kleine nederzetting waar Loud na een kwartier met zijn bootje naar ons komt voor een nabespreking over de belevenissen

Blauvelt trekt erop uit.

Zondag, 16 juni 2019

Bluefield

De regen komt bakken uit de lucht en we blijven een beetje hangen aan boord. Verschillende boten komen nog langs, maar bet nieuwe is er voor velen vanaf en laten ons steeds meer gerust.

We blijken op een Nederlands historosche plek te liggen want Blauvelt wordt hier nog steeds met respekt over gesproken.

Abraham Blauvelt , in dienst van de West Indische Compagnie was een Nederlandse kaper en ontdekkingsreiziger die veel gebieden van Midden-Amerika in kaart heeft gebracht in de jaren 1630,  zoals de Bluefield River, de  stad Bluefields, gebieden in Panama en Nicaragua.Later reisde hij naar Engeland om steun te krijgen om een ​​kolonie in Nicaragua te vestigen nabij de stad Bluefields, Nicaragua.Rond 1640 werd Blauvelt een kaper die de Zweedse Oost-Indische Compagnie bediende en in 1644 was hij met zijn eigen schip succesvol met overvallen tegen de Spaanse vloot, Zijn basis lag in zuidwesten van Jamaica, tegenwoordig bekend als Blewfields Bay, en om daar de lading te verkopen aan de Nederlandse kolonie Nieuw Amsterdam. (New York). Nadat de vrede tussen Spanje en Nederland was bereikt met de ondertekening van de Vrede van Westfalen in 1648, voer Blauvelt, begin 1649 naar Newport, Rhode Island om zijn resterende lading te verkopen.

Zapatillos strand en landingsgebied voor de schildpadden

Zaterdag, 15 juni 2019

Zapatilla Cays – Bluefield

Zapatilla, het schoentje, zijn een tweetal eilanden in de grote baai achter de Almirante baai. We ankeren voor de deur en gaan natuurlijk op onderzoek uit en bij een ogenschijnlijk rustig strandje proberen we uit de bijboot te klimmen. De laatste golf breekt op het strandje en geeft het landen een extra dimensie om zonder een nat pak uit de bijboot te komen. Bootje flink op de wal trekken zodat de zee niet in een onbewaakt ogenblik beslag legt op ons lekke rubber. We gaan het eiland ontdekken door met de klok mee het eiland rond te lopen. De riffen om ons heen, de stranden en de kokosnoten groeien tot bijna in zee, maken de boel sprookjesachtig mooi. Robinson Crusoë gevoel maar gelukkig zijn wij niet alleen en komen een aantal jongelui tegen die er een feestje maken.

Iets verderop treffen we de eilandwachter die uitlegt dat de schildpadden in het donker aan land komen om de eieren te leggen in de soort van legers die ze maken met hun poten en de eieren leggen, het gat dicht zwiepen en weer terug naar de zee lopen. Ze blijken dit er niet altijd goed vanaf te brengen en zijn blij met een extra hulp om ze naar de goede plek te geleiden. De natuurwacht vraagt ons om vanavond mee te helpen maar omdat de ankerplek niet helemaal zeker is slaan we het aanbod of de vraag af en wensen de man geluk met zijn eieren.

Even verderop houdt het strand op en moeten we tussen de mangrove en palmen door klauteren om het rondje te kunnen completeren. We hobbelen met de bijboot terug en ik probeer een stukje te zeilen richting Bluefield.

In de baai van Bluefield krijgen we veel bezoek van de lokale mensen die allemaal een praatje willen komen doen en erop uit zijn om een cadeautje te krijgen. We kopen wat fruit en Jacqueline deelt een aantal schriftjes met potloden en voelt zich een ontwikkelingswerker op de goede manier

Spelonkologie

Vrijdag, 14 juni 2019

Red Frog – Honda Bay

De uitwerpselen van de trossen met vleermuizen in de grot vallen op onze hoofden. We waden door het kniediepe water dat door de grot stroomt en klimmen in de spelonk steeds verder. De gids geeft ons allemaal een koplamp en begeleid het gezelschap naar een zwembadje midden in de grot. Stalactieten en malachieten om ons heen met de duizenden lugubere beestjes aan het plafond. We zitten in de Vleermuizengrot ofwel de Batcave.

Fascinerend om zo met elkaar wadend door het soms heupdiepe water en dan weer even op het droge te staan in een berggrot. De vleermuizen piepen en hangen schokkerig aan het plafond, de gids waarschuwt ons voor de uitwerpselen in de ogen als je te veel naar boven kijkt. Soep in je ogen is er niets bij. En dan te realiseren dat tijdens Happy Hour, rond 1900 uur al die vleermuizen de grot verlaten om op jacht te gaan naar hun eten. Muggen en andere insecten.

Vanochtend anker opgehaald en naar de Honda Baai gevaren. Lijkt ver maar met een halfuurtje zijn we er al. Loud en Marlène halen ons op en Loud als volleerd Dinghy driver vaart ons de rimboe in. Indianen nederzettingen, rottend hout, mangrove, vogels, apen, boomstronken onder water die Loud gewoon volgas kapot maalt. Marlène roept Loud soms tot de orde maar Loud is meer van, ah joh “vroeger deed ik dat ook en nog veel erger”

Bij de exploratie van de tweede kreek vinden we de weg naar de Batcave. Afwisselend mangrove en jungle komen we in een open vlakte waar enige landbouw en enkele hutten op palen staan waar enkele families bij elkaar wonen. We leggen bij de verkeerde steiger aan maar een van de jongeren komt aanlopen en wijst ons door naar de volgende bebouwing. De gids komt al aanlopen ter verwelkoming en begeleidt ons om in de grote woning het geld vast te incasseren en de wandeling naar de grot te gidsen.

Het is een leerzame middag en zijn getuige van het wilde leven van de hond en de kip, want de hond die met ons meeloopt heeft een gloeiende hekel aan kippen en kan het niet laten om flink op jacht te gaan. Soms een bos veren armer loopt de kip hoogst verontwaardigd verder. De hond likt zijn lippen en zoekt een ander slachtoffer. Op het laatst vertelt de gids dat bij de ingang van de grot een kleine krokodil zijn domicilie houdt. Altijd leuk dat je op het eind pas gewaarschuwd wordt.

Na de excursie van Batman varen we door de Gap, een prachtige kloof tussen Isla Bastimentos en Cayo Nancy. Bij een aantal eilanden van Ferro Cay en Isla Popa leggen we de Queen B voor anker om de nacht door te brengen. Beetje zwemmen de stront uit de haren wassen, Jacqueline gebruikt de kano en ik probeer nog een beetje te vissen.

Bauhaus Cruising Guide

Donderdag, 13 juni 2019

Bocas del Toro – Red Frog

Melden bij de haven dat we een paar dagen weg zijn, boodschappen halen en besluiten om geen water te laden zodat de tank leeg zal zijn bij terugkomst. Rond 14.00 vertrekken we en willen nu eens door The Gap om bij Red Frog uit te komen en ons bij de Rafiki te voegen voor een paar dagen met elkaar op stap te gaan.

Rafiki krijgt de kat Nina te logeren en bekommeren zich om een kat die eindelijk eens rust zal krijgen, omdat de kinderen van de Snowflake altijd met de kat bezig waren.

Eerst een stukje zeilen en vlak bij de ondieptes van de eilanden halen we zeil omlaag en pruttelen op de motor voorzichtig tussen de eilanden. Het wordt al heel snel ondiep en ik kan naast het roer al het spannende bodemleven volgen totdat de vaart uit het schip is en me realiseer dat we vast zitten. Met flink in zijn achteruit kom ik niet gemakkelijk los maar het is allemaal rustig ingezet. De schroef warrelt  flinke wolken met bodem sediment op, een teken dat het serieus is. Ik probeer het nog een keer maar dat gaat niet goed zodat we besluiten om helemaal terug te varen om ons op de normale manier bij de Rafiki te voegen. The Gap doen we wel via de andere kant.

Volgens Bauhaus, een Duitse zeiler die met foto’s de bijbel van de Panamese wateren heeft gemaakt, beschrijft het als een labyrint van ondieptes en onbewoonde eilandjes en mangrove bosjes. Het is een mooie tocht tussen alle bergen en eilanden door. Tegen de avond voegen we ons naast de Rafiki en gooien het anker uit. Met een mooie avond en de maaltijd in de kuip, genieten van het uitzicht.

Quasar

Woensdag, 12 juni 2019

Bocas del Toro

Ik vind in de kast nog een doosje met kogeltjes en begin meteen aan de reparatie van de traveller op de giek. Zo, het zeil is ook weer compleet en gangbaar zoals het moet. Poets het dek en begin weer eens met vereende kracht aan de reparatie van de rubberboot die ik nu eens goed dicht krijg. Reparatie bijna geslaagd en de aanhouder wint.

De soap van Amazon gaat gewoon door en krijg taal noch teken van het grootste bedrijf van de wereld. Snel opgekomen in deze wereld maar nu al tot Quasar verworden. Quasars zie je stralen, en je weet dat ze bestaan, maar je kunt er niet bij. Voor mij is Amazon verworden tot een Quasar.

Caterpillar telefoon

Dinsdag, 11 juni 2019

Bocas del Toro

Loud komt aan boord voor een advies Open CPN en we wisselen bestanden uit met tracks. We kunnen nu varen op de tracks van de Pimentao en de Blabber om zo een weg te vinden tussen alle ondieptes. Vandaag krijg ik van Dirk te horen dat hij al zijn boodschappen heeft weten bijeen te sprokkelen en heeft een pakket ingeleverd bij Seabourne voor transport naar Panama, inclusief mijn telefoon die voor de vakantie was gecrashed. Ze hebben me een Caterpillar telefoon gegeven omdat deze hufter proef is. Je kunt er overheen rijden, in het water laten vallen, van 2 meter hoogte op de beton laten ketsen etcetera. Het lukt mij op één of andere manier deze stuk te krijgen.

De bestellingen en het transportschema ziet er goed uit en nu maar afwachten hoe lang het duurt en hoop niet op een Amazon ervaring want de lader van de computer is er nog steeds niet. Ik kan niet op mijn laptop werken en ook niet aan mijn website zodat ik steeds grotere achterstand oploop.

Bij het havenkantoor loop ik even naar binnen voor het Certificaat maar ook deze is nog steeds niet binnen. We bereiden ons voor om naar de Zapatillos te vertrekken.

Langouste

Maandag, 10 juni 2019

Red Frog – Bocas del Toro

Net op het moment dat ik mijn anker op wil halen komt er een boomkano langs die me een aantal kreeften te koop aanbiedt. Ik kan me niet inhouden en koop al zijn lobsters 5 stuks voor 20US$. Dat wordt een mooi maaltje en doe de kreeftachtigen in de donkere kast van de koeling.

Zeil omhoog en zeilen zo goed en zo kwaad het gaat terug naar de haven. In de haven graat de grote ketel op het vuur en maak een mooie bouillon om even later de lobster te koken. We eten er heerlijk van en bewaar de schalen voor een lobster bisque.

Van het internet gehaald om aan te geven de verschillen van de kreeft of Lobster etc.

Kreeften zijn ongewervelde schaaldieren die worden aangetroffen in de ondiepe zones van de oceaan, met name langs het continentale plat. De meeste kreeften verstoppen zich overdag in de spleten van rotsen en gaan 's nachts naar buiten, eten planten, vissen en andere kleine wezens. Kreeften zijn decapoden, wat betekent dat ze 10 poten hebben om te lopen naast elke klauw. Er zijn veel verschillende soorten kreeft, maar ze kunnen in twee hoofdsoorten worden onderscheiden: waar (klauw) en vals (stekelig).

Klauw kreeften

De klauw kreeft is wat in je opkomt bij het denken aan kreeften. Deze kreeften hebben vijf sets van looppoten en drie sets klauwen. De eerste set klauwen is veel groter dan de volgende twee sets. Klauwkreeften zijn belangrijk voor de visindustrie, omdat ze het verwachte type kreeft zijn geworden. Gekrabde kreeften zijn de Amerikaanse kreeft en de Europese kreeft.

Reef Lobsters

Zeekreeften hebben ook klauwen, maar worden beschouwd als gescheiden van gekreefde kreeften. Zeekreeften hebben alleen de set klauwen op de eerste reeks aanhangsels en niet op de volgende paren.

Spiny Lobsters

Langoest, of rots-kreeft, is de brede categorie voor kreeften die geen klauwen aan de voorkant van het lichaam hebben. Ze zijn in plaats daarvan te onderscheiden vanwege de extra grote, dikke antennes die hen het "uiterlijk" uiterlijk geven. Langoesten staan ​​het meest bekend om hun, Äúmarch,, Äù de massale migratie die ze doen na stortbuien.

Slipper kreeften

Slipper-kreeften hebben ook de vergrote antennen en missen de voorklauwen. Ze zijn platter dan de andere kreeften en zien eruit alsof hun gezichten zijn verbrijzeld. Slipper-kreeften begraven zichzelf vaak overdag in de modder, in plaats van zich te verstoppen in gaten zoals de andere soorten kreeft. Vanwege dit zijn ze vaak niet zo wenselijk voor voedsel.

Harige kreeften

Bont kreeften hebben grote antennes, hoewel niet zo groot als de langoesten. Bont kreeften worden zo genoemd vanwege de uitsteeksels op hun lichaam waardoor het lijkt te zijn bedekt met haren. Bont kreeften zijn klein en erin slagen om de meeste kreeft vallen te voorkomen.

Squat Lobsters

Squat kreeften zijn helemaal geen kreeft. Ze lijken op de gekrabde kreeften, maar zijn nauwer verwant aan krabben en heremietkreeften. Squat kreeften leven in spleten, hoewel het bekend is dat ze hun klauwen gebruiken om in het zand te graven als voedsel.

Pinksteren

Zondag, 9 juni 2019.

Red Frog

Eerste Pinksterdag, een rustige ankerdag. Jacqueline hoeft niet zo veel en ik ga een beetje rommelen aan boord zoals de reparatie van de scheur, Loud komt aan boord om met zijn dieptemeter klok uit te proberen of de gever, klok of kabel stuk is. Na samen wet error en terror uit te voeren komen we erachter dat de kabel een breuk moet hebben. Dat wordt weer een klus, toch tijd genoeg.

Nadat Loud weg is ruim ik de hele achterkajuit uit en ga de kabel volgen naar achter. Ik haal deze er maar meteen uit zodat ik een goed zicht krijg op de kabel zelf. Ineens heb ik een los eind in de hand en is de kabel afgeknepen tussen een schot en de waterafvoerslang van de bilgepomp. Ik haal de kabel over de slang heen en las deze aan elkaar vast. Aluminiumfolie er omheen als scherm en dik in de tape en vervolg de kabel nu weer terug richting sensor. Deze verbindt nu ik ook weer en zet de klok aan. Tattateraaam! Hij doet het weer en moet Loud van harte bedanken voor zijn bereidheid om zijn klok uit de cockpit te trekken om bij mij te komen testen. Moordgozer. Hoe blij kun je zijn als alles het weer Doet!

Red Frog

Zaterdag, 8 juni 2019

Bocas del Toro – Red Frog

Om niet helemaal te bevriezen in een box nemen we het plan op om een stukje te gaan varen naar Red Frog. Terug naar Loud en Marlène die er sinds vorige week nog liggen. We varen naar Bastimentos Town en bij de lokale Chinees en enige supermarkt in de stad een paar laatste boodschappen halen. Van de bijboot de hele bodemflap open zodat er meer water in de boot staat dan erbuiten. De pomp kan het niet meer bij houden en laat het nu maar zo. Met de kuiten in het water maar dan in de boot, varen we terug naar de Queen B. We halen ankerop en zeilen verder naar Red Frog. Even er tussen uit ondanks al net niet gerepareerde en dat we nog steeds geen generator hebben.

Bij de Rafiki ankeren en vragen hen voor een borrel aan boord. Veel verhalen van afgelopen week en de teleurstelling speelt natuurlijk ook een rol.

Vrijdag, 7 juni 2019

Bocas del Toro

Er valt een mailtje binnen van de Hr. Morales dat er een tegenvaller is namelijk dat van de kleppen kleine stukjes zijn afgebroken. Deze moeten vervangen worden en of ik een een paar andere kleppen heb.

Nee, natuurlijk heb ik geen andere kleppen, die moet ik natuurlijk in Nederland zien te bestellen. Nederland is al gesloten door het tijdsverschil zodat ik een mailtje maak naar Dirk of hij voor mij eens in Rotterdam wil informeren naar de kleppen voor de Farymann, extra complicatie is dat het Pinksteren is in Nederland zodat het op zijn vroegst dinsdag besteld kan worden. Repareren in het buitenland duurt maar en duurt maar.

Treffen voorbereidingen om een paar dagen te gaan varen om nu eindelijk de omgeving te leren kennen. Frisdrank, etenswaren die niet bederven en wat fruit gaan in de tas en proberen er het beste van te maken.

lader van de laptop

Donderdag, 6 juni 2019.

Bocas del Toro

Het oplaadapparaat van mijn laptop is kapot en kan de computer niet laden zodat ik uit kan tellen dat de computer naar een langzame lege batterij zal sloffen. Soms ben ik zo verschrikkelijk slim dat ik mezelf in de weg zit. Kijk op mijn telefoon en zie via Amazon een lader te koop voor 18$ die zoals de website beloofd voor 24$ keurig netjes aan huis bezorgd wordt, ook in Panama. Ik vul het hele formulier in en zoals we met zijn allen wel kennen, komt de bevestiging dat de bestelling gelukt is en krijg zelfs een levering waarborg van 11 juni. Dat ziet er allemaal goed uit. Ik loop naar het kantoor en meldt al zo vast de levering van een pakketje binnenkort. Ik word met volledig ongeloof aangekeken en één van de dames zegt dat het minstens een maand gaat duren en dat ze eigenlijk nog nooit een pakketje van Amazon heeft weten binnen te krijgen. Mijn enthousiasme wordt ineens heel wat minder en hoop er maar het beste van.

Bij Toto boodschappen doen, dorp een beetje rondlopen en de warmte verwerken door iets in beweging te blijven.

Die blauwe box bovenop hoort bij de generator

Woensdag, 5 juni 2019

Boquete – David – Bocas del Toro

Zou de generator nu toch echt eens klaar staan. Met grote verwachting beginnen we de reis naar David. Uitchecken van het hotel en lopen naar de bus. De bus is met een anderhalf uur in David waar we bij het busstation de taxi nemen om naar SE Industriales te rijden.

Groot is mijn teleurstelling dat de generator nog in diverse stukken ligt en de onderdelen zijn over verschillende stellingen verspreid in een gigantische wanorde. Mr Morales staat er eerst een beetje arrogant bij dat hij er ook allemaal niets aan kan doen maar dan ontdooit hij en beloofd ons dat het volgende week woensdag klaar zal zijn. Ik kan er weinig aan veranderen en besluit meteen om terug naar de boot te gaan.

We houden een taxi aan en rijden terug naar het busstation en stappen  direct in het busje naar Almirante. 4 uur later overstappen in een taxi met een Popi Jopie Afrikaanse jongen die het helemaal gemaakt heeft in zijn leven en op de passagiersstoel zit zijn vader als bijrijder voor de gezelligheid. De gasten moeten maar achterin blijven zitten en moeten het maar allemaal goed vinden om al die grappen aan te horen in een dialect met zijn vader. Uitbundig lachen en met zijn handen slaan op het stuur. Verder houdt hij elke voorbijganger aan voor een praatje om iedereen te laten zien hoe groot zijn auto is. Het is vervelend te zien hoe mensen zo vol van zichzelf kunnen zijn terwijl ze niets van het leven hebben gezien. Zo dom als een garnaal.

De watertaxi brengt ons nu zonder stukken in een rechte lijn naar de stad en zijn net voor de avond thuis op de boot. Zonder generator.

De drie verborgen watervallen, Boquete

Dinsdag, 4 juni 2019

Boquete

Tini staat klaar om ons te begeleiden als gids naar de drie verborgen watervallen. De gids geeft aan dat de wandeling in de categorie 3 valt op de schaal van 5 met andere woorden een stevige wandeling zal het worden. Tini rijdt ons een drie kwartier verder in een soort van dal en parkeert de bus onder een boom waar net een bus in past. Hij zal het wel meer gedaan hebben.

We lopen eerst een beetje omlaag door een drassig gebied langs het erf van een boer maar dan gaat het al flink omhoog en begint het kletteren terwijl we nog niet eens op de officiële wandeling zijn. Bij een paar huizen staat een stempelhok maar Tini zwaait naar een van de beheerders dat hij de administratie wel bij terugkomst doet. Hij laat ons verschillende bloemen, planten en bomen zien en wandelen afgewisseld tussen de bomen, jungle en de rivierbeddingen in. Steeds de waarschuwingen dat het "rebaloso" is ofwel glad. Bij de eerste waterval worden onze verwachtingen ineens bevestigd.

Uit een paar gaten uit de bergmassa stroomt op dertig meter een grote watermassa naar beden en valt in een grote kom met water. Oorverdovend lawaai, stuifwater, regenboogachtige structuren en wegstromend water het onderliggende dal in tussen de stenen. Vallend water is net zoals vuur je blijft ernaar kijken en het verveelt nooit. Elke seconde is het beeld anders en toch hetzelfde. Na een kwartier zet de tocht zich verder en moeten we ons af en toe flink omhoog sleuren en trekken, via stukken kabel die ze over de stenen trappen hebben gelegd. Waterval nummer twee is minder als de eerste maar toch niet verkeerd. Ik begrijp steeds meer waarom ze dit gebied een nationaal park van hebben gemaakt. Bij de derde waterval is er zelfs ruimte achter de val van het water en Tiny gaat erachter staan om te laten zien hoeveel ruimte daar in de loop der tijd is ontstaan. Jacqueline laat zich graag fotograferen met Tini en het natuurgeweld.

We zien Tini steeds speuren in de jungle om ons heen en dan krijgt zijn oog de Quetzal te pakken. Quetzal is een prachtige vogel die als de vogel van Guatemala aangemerkt wordt. De vogel kan niet in gevangenschap leven. Kenmerk van dit vogletje is zijn grote staart dat hij zijn kont niet kan draaien in zijn boomnest en zijn kont daarom maar gewoon laat uitsteken. Tini wordt helemaal lyrisch en we moeten hem natuurlijk ook zien. Hij doet alle moeite om ons gelukkig te maken en dat lukt hem natuurlijk ook.

Na de leerzame klauterpartij tussen de jungle en de rotsen door, de drie verborgen watervallen, en de Quetzal hebben we een onvergetelijke dag samen met Tini. Hij brengt ons terug en blijft enthousiast.

In de middag eten we een pizza in een echt familie restaurantje. Prima bella, smaakt uitstekend maar het duurt een eeuwigheid. We kijken onze ogen uit naar een Panamese familie met alleen dames en de kinderen. Een kleintje steelt alle harten en zet de eetzaal op stelten. We lopen de stad in en slenteren tussen alle winkels en huizen door. Bij een winkel vlak bij de kerk eten we een ijsje op de stoep en lopen de kerk een keer binnen. Dan maar terug richting hotel waar een uurtje gaan slapen om de tijd te doden. In de avond lopen we het dorp in voor een grill op een balkon boven op de straat. Gezellig en goed. Leuk dorp Boquete.

De gewone taxi

Maandag, 3 juni 2019

Red Frog – Bocas del Toro

We varen vroeg in de ochtend terug naar de haven en de Rafiki blijft achter in de Red Frog baai. Met de planning dat aanstaande woensdag de generator klaar zou zijn, rekenen we uit dat het leuk is om een tussenstop te maken in Boquete voor een wandeling zoals aanbevolen door de lijst van Unicef Werelderfgoed.

Na de landing in de haven ruimen we de boel snel op en gaan meteen met de Lancia naar Taxi25 om de bus te halen in Almirante. Bij Taxi25 is het druk en we staan met veel mensen op de steiger en daarom wisselt het management naar een grotere boot. Een monsterlijk lelijke grote brede bak, een soort kip caravan model maar dan groter. Twee keer 600 Pk voor de voortstuwing moet het gevaarte de status en elegantie van een echte Lancia geven. We zitten prima, de mensen zijn rustig en de motoren pruttelen rustig van de steiger en eenmaal goed los, gaat de gashendel open en knallen de opgesloten spierbundels onder de polyester kappen vandaan. Het gevaarte tilt zich zacht en zeker op en begint vaart te maken. Het is alsof we toewerken naar een lancering. En dan breekt er iets. Een droge knal zorgt voor toerental vermindering en als een aangeschoten Kipcaravan pruttelt het gevaarte richting Almirante. De collega boten knallen ons voorbij en kijken verwonderd.

We kunnen niet anders dan afwachten en het goede nieuws is dat we nog steeds de goede richting op varen. Bij de grote ton komen twee reserve Lancia's aanvaren die ervoor moeten zorgen dat we overstappen. Heel gedisciplineerd en elkaar helpend stappen we over in een andere boot. De bagage wordt doorgegeven en binnen 5 minuten zitten we in een normale Lancia op weg naar Almirante.

Bij watertaxi25 lopen we naar de weg waar we de bus kunnen nemen om naar Boquete gebracht te worden. Een grote luxe touringcar, comfortabel en goed georganiseerd zijn we alweer snel op weg naar het eerste doel. De bus stopt vlak bij het hotel en lopen de laatste brug over en komen in een knus hotelletje waar we een chic restaurant treffen in de tuin.

Een fusion maaltijd, Frans/Thais met keurige nette bediening van personeelsleden in donker pak en een vlinder maken het vreemd chique in Panama.

Red Frog

Zondag, 2 juni 2019

Bastimentos Town – Red Frog Marina

Rond kerkuur varen we naar de stad en zoeken een krakkemikkige betonnen steiger uit om het rubberbootje vast te maken. We lopen door het dorp en zien nu wat gisteren zulk een geluidsorgie teweegbracht. Tenten met tapinstallatie, vlaggetjes, spandoeken met tekst van festival en bijna het hele dorp uitgelopen om bij het event van het jaar te zijn. De jongelui wachten de rottigheid af en op de rede stuiven de Lancia’s met een donderend geweld voorbij. Er komt vanmiddag een Lancia race zodat er getraind en proefgevaren moet worden. De meeste jonge gasten hebben de kap al van de motor gehaald zodat het visueel wel sneller zal moeten gaan of dient dit voor wat extra koeling?

We lopen een pad op langs de huizen en beklimmen de berg, waar ik onder een mangoboom heerlijke mango’s tref. Met de handen en de bovenarmen onder het mangosap peuzel ik verschillende Mango’s met smaak op. Tussen de huizen door, gras tot op borsthoogte volgen we een wandelpad en komen bij een soort Indiaans Hostel die op zondag gesloten is. Nu zouden ze een kop koffie kunnen verkopen van de weinige gasten en nu laten ze zich tegen houden door de zondagsluiting. Met uitzicht van de heuvelrug naar zowel de oceaan als de west baai is het een betoverend gebied. Prachtige bomen, grasvelden, schilderachtige huizen en een nieuw project met vakantiehuizen. Je koopt hier een stuk grond voor 40.000 dollar om een huis op te kunnen zetten, riolering en elektra aangelegd.

We volgen het pad naar beneden en komen weer terecht in het dorp waar we in de supermarkt iets kleins kopen om terug te varen naar de Queen B.

We vertrekken direct richting Red Frog. Nog even het zeiltje op en al snel zien we de diverse schepen op anker in een baaitje liggen. Zo ook de Rafiki.

In de middag lopen we over het jachthaven terrein naar de zeekant en gaan lekker zwemmen in het zijdezachte water van de baai. Heerlijk zacht wit zand, bijna geen mensen, warm water en een masserende deining. Na een uurtje wandelen we over het terrein en komen een super de luxe bar tegen met een zwembad. Een borrel, bijpraten met de personeelsleden en ontmoeten de bemanning van de Snowflake. Een vreemde naam maar als later blijkt dat de schipper nummer twee snowboarden is van de wereld dan verklaart dat weer veel. En dat het een dating app is voor skieërs en snowboarders. Misschien dat het stel elkaar hier heeft leren kennen.

In de avond een fijne sundowner en kijken terug op een prima actieve dag.

Old Bank of Bastimentos Town

Zaterdag, 1 juni 2019

Bocas del Toro – Bastimentos Town

Er blijkt een Cruising Permit noodzakelijk te zijn en die is door nogal wat onduidelijkheden bij de dienst nog steeds niet verstrekt. Het is er een zootje bij de dienst en de Chef de Bureau van de haven zucht maar eens. Overigens ziet ze geen enkel bezwaar om gewoon een tocht te maken door het gebied en zegt bij controle gewoon je aanvraagformulier te laten zien.

Rafiki is een beetje onduidelijk voor wat betreft vertrekken voor een tour door het eilandenrijk zodat we aanvaren rond 13.00 uur. We ankeren voor Bastimentos Town of Old Bank, de grootste nederzetting van het eiland met een zeer arme bevolking van een 1500 mensen.

De meeste mannen gaan elke dag naar Chanquinola om daar op de bananenplantages te gaan werken. Andere bezigheden zijn visserij en kleine boeren. Een betonnen voetpad is de verbinding tussen de huizen. Er blijkt een festival aan de gang te zijn waar het geluid geen muziek voortbrengt maar meer een geroffel van een loopgravenoorlog. Het water wordt beroerd door de geluidsgolven en alles trilt.

Het is een prachtig ankergebied maar jammer dat het op deze manier geteisterd wordt. Voordeel is dat het gehoorapparaat gewoon in het doosje kan blijven. De Lancia’s, jakkeren tussen de boten door, de jonge kapitein vinden zichzelf erg goede schippers en knikken wat minzaam naar die buitenlanders.

Vrijdag, 31 mei 2019

Bocas del Toro

Loud heeft een en ander voorwerk gedaan voor wat betreft de Fruit Company en wil graag de locatie gaan bezoeken waar al die Nederlandse lekkere bananen vandaan komen. Bocas del Toro heeft een echte bananen achtergrond. In vroeger tijden was het eiland Colon het bananen gebied en bij de opkomst van de koelcontainers werd het transporteren van bananen naar Europa pas goed mogelijk want bananen hebben de vervelende eigenschap om allemaal tegelijk rijp te worden. Het blijkt het meest gegeten fruit van Nederland te zijn. Maar elk gebied en land heeft zijn rampen en door een plantenvirus verliest Bocas del Toro zijn importantie voor wat betreft die gele kanjers. Na enkele jaren komt de banaan weer terug maar wordt het centrum verlegd naar Almirante. Een grote zeehaven, met een immense hoeveelheid goed onderhouden witte containers.

Een banaan is niet zo maar een banaan. De meeste Europeanen kennen alleen de commerciele Cavendish banaan, maar er zijn meer dan 1000 bananensoorten. Slechts de helft is eetbaar of alleen populair in exotische landen. Al deze soorten groeien in de vrije natuur.

Chiquita blijkt een specifiek eigen ras te kweken, een grote, gele, niet te zoete banaan voor de export terwijl de boeren veel kleine banaantjes aan de trossen hebben hangen die heerlijk zoet zijn. Groenen bakbananen en nog een hele trits andere soorten zoals de Pisang zijn.

Met Loud en Marlène gaan we op stap en zullen eens op onderzoek gaan of de Nederlandse consument niet bedonderd wordt of de Panamese Bananenplukker niet te veel uitgebuit wordt, door die de Amerikanen. Als een delegatie van een televisieploeg komen we aan bij de plantage en worden door de werknemers vriendelijk bejegend maar duidelijk in de gaten gehouden. Na een tijdje komen een aantal mensen een praatje maken en er wordt veel gelachen, je ziet en merkt dat het wel goed zit met de arbeidsomstandigheden als er zulk een ontspannen sfeer is. Nu blijken deze mensen 25% meer te verdienen dan collega’s in andere sectoren, krijg je vanzelf goede zin van.

Chanquinola, huisvest het hoofdkantoor van Chiriqui Land Company de maatschappij die de Chiquita bananen verbouwt, oogst, inpakt, en transporteert in koelcontainers.

Er is 1903 een 12 kilometer kanaal gegraven evenwijdig aan kustlijn om de bananen te vervoeren tussen RIO Chanquinola en de Almirante baai het kanaal wordt niet meer gebruikt maar het 30 meter brede kanaal is nu een geweldige plek om vogels te spotten.

De trossen hangen als aan een skilift en worden op deze manier door de velden gesleurd naar het inpakstation. Gebulkt en verhandeld in een serieus Chiquita systeem. Werpt mij de vraag op wat doe je met al die retour containers, leeg terug naar Panama?

Het is een leerzame ochtend, jammer dat Jacqueline in een richel naast de weg zich verstapt en komt te vallen. Met een dikke voet strompelt ze verder en verbijt de pijn. Valt in de categorie, taai geval.

Een werknemer van Chiquita biedt ons een lift aan naar Chanquinola waar Loud een praatje probeert aan te knopen. De bus brengt ons weer terug naar Almirante waar we de Lancia nemen om terug te komen.

Isla Caranero

Donderdag, 30 mei 2019

Bocas del Toro

Isla Carenero, het eiland tegenover Bocas del Toro is een bijzonder mooi eiland. Omdat Columbus buikpijn had, kregen de bemanningsleden de tijd om onderhoud te doen aan het schip waar ze dit kleine eiland voor gebruikten. Vandaar de naam Caranero of scheepshelling.

Restaurants, resorts en een “fake”, rood-witte vuurtoren. De westzijde is bebouwd en kunnen daardoor de bijboot tussen de huizen in leggen. We lopen het eiland met de klok mee en treffen een zeer gevarieerd landschap. Na de huizen moeten we een beetje klimmen en wordt het pad smaller en glibberiger maar als we eenmaal aan de oostzijde staan komen we langs prachtige stranden waar de kokosbomen tot aan de vloedlijn groeien.

Op de zuidkant is er wat meer recreatie en word ik bijna door een hond gebeten die met volle snelheid naar mijn kuiten op weg was maar door juist op tijd te draaien schrikt zowel de hond als ik. Op een steiger drinken we softdrink waar ik geniet met de voeten in het water. Het gevoel van: “Toch maar aan de andere kant van de wereld, toch maar mooi gekomen met het bootje, een beetje Columbus-gevoel maar dan zonder zijn buikpijn.

De koffers reizen voortaan alleen

Woensdag, 29 mei 2019

Bocas del Toro

We verwachten de koffers om half elf op het vliegveld zodat Loud mij met zijn zelfgebouwde dinghy ophaalt. We wandelen door de stad en zijn in ongemerkt snelle tijd op de International Airport van Bocas del Toro. We slingeren om de halfopen deur van de aankomst/vertrekhal en lopen naar achter waar twee personen de aankomst, vertrek, controles, bodyscan, kaartjes knippen, bagage beheer en depot doen. Ik spreek de man aan, die het meest bedreven is, in uitgebreid over de rand van het verlaten dranghek hangen, en jawel hoor ik heb het helemaal goed gemikt. De man schreeuwt de gebiedende schreeuw en de donkere meneer Nr2 krijgt de opdracht om eens te kijken of de bagage binnen is. Helaas niet binnen en wordt ook pas verwacht tegen het einde van de middag. Loud en ik gaan weer terug naar de stad en drinken een cola bij een luxe bar met terras over het water naast de Taxi25.

Bij een winkel aan de overkant lopen we naar binnen en staan als twee wondere jongens in een winkel met de gekste technische rommel die je maar kunt bedenken. Koop er meteen een koolfilter voor het drinkwater. We hebben nog niet genoeg gezien want bij een andere bouwmarkt zien we veel van hetzelfde en toch weer anders. Het blijft overwegend Chinese makelij. Loud koopt wat kabel, Loud is van de verbindingen.

In de middag gaan we met zijn vieren dezelfde route naar de International Airport en halen in een keurig verzorgd en gezekerd tegen diefstal onze koffers op. Het is vervelend en onzeker dat je de bagage kwijt bent maar alles beschouwd is het topgeregeld, hoe zulke zaken afgewikkeld worden. In het verleden heb ik een keer vergelijkbaar meegemaakt in China waar het op eenzelfde manier prima werd afgewerkt. Klasse Luchtvaartmaatschappijen, Klasse Lufthansa!

De koffers worden leeggehaald als ware het een Sinterklaasavond en we eten een hapje aan boord van de Queen B waar het al snel gezellig laat wordt.

Dinsdag, 28 mei 2019

Panama City

De propellers komen met een snerpend geluid op snelheid en de blokken worden weg getrokken. De Boeïng hobbelt naar startbaan en blijft even ademhalen om dan een hobbelende sprint te maken om zich boven de stad uit te heffen. Ik voel me weer 40 jaar terug in de tijd toen het gebruik van dit soort vliegtuigen nog regelmatig werd toegepast. Het is maar een klein tochtje in vergelijk met de bustocht van 11 elf uur en komen prima uitgerust aan op een vliegveld dat niet zou misstaan in het boek “Kuifje in Afrika”.

De warmte komt als een deken over ons en lopen gewoon op straat want autoverkeer is in Bocas del Toro maar heel weinig. Bocas is een leuke stad en de huizen zijn van arm tot gemiddeld goed onderhouden, de straten liggen er veel beter bij dan in Colombia en Guatemala, toch is het te vergelijken. We weten niet precies hoe de watertaxi werkt en gaan bij de Puerta Bocas staan waar we de jachthaven bellen. Ze sturen iemand die ons op komt halen. Ik denk dat het iemand van de jachthaven is en vergeet daarom de man af te rekenen die uiteraard terecht begint te mekkeren om zijn geld.

De Queen B ligt er prima bij en luchten direct de hut. Enige schimmel op het houtwerk en de bedompte geur worden door Jacqueline direct aangepakt.

Marcelo komt aanlopen en doet verslag van de generator, en natuurlijk Loud en Marlène die ik al op de hoogte heb gebracht van het kofferverhaal komen voor een welkom. Meteen gezellig, veel bij te praten en krijgen tijdens de koffie een aantal WhatsApps binnen met foto van de koffer. Dat ziet er goed uit. Koffers zijn in Panama!

In de avond worden we uitgenodigd aan boord bij Loud en Marlène voor een uitgebreide maaltijd en borrel. We voelen ons weer helemaal thuis in de bootjeswereld.

Rondweg in Zee

Maandag, 27 mei 2019

Vlijmen – Amsterdam – Frankfurt- Panama.

Luc staat om 06.00 voor de deur en dragen 4 stuks bagage om weer de overtocht van de grote plas te aanvaarden. In een volle trein naar Schiphol maar bij de bagage-dropoff zijn we al snel 2 grote pakken kwijt en voel me een stuk vrijer. Op het gemak slenteren via de winkels en de boekstallen naar de gate. Wij zijn ruimschoots op tijd maar het storende is nu, dat het vliegtuig een uur vertraging heeft.

Het gaat weer een nipper worden om naar de gate van Panama in Frankfurt te rennen. In een meer dan versnelde looppas komen we hijgend bij de incheck aan waar alle gasten al in het vliegtuig zitten. Wij zijn blij dat we het gehaald hebben en de deuren van het vliegtuig blijven ondanks de verlopen tijd nog een tijdje open. Ze wachten nog op iemand? Hierdoor vertrekken we ook vanuit Frankfurt te laat en komen na 11 en half uur vliegen plus een uurtje later aan in Panama.

De paspoortcontrole neemt een eeuwigheid in beslag en komen geradbraakt in de bagagehal waar de lopende band in een eeuwigheid aan het draaien is met steeds dezelfde vier koffers op de band. Jammer genoeg niet de onze zodat bij de nodige navraag blijkt dat de koffers uit Amsterdam niet op het vliegtuig in Frankfurt zijn ingebracht en worden pas morgenmiddag verwacht. Dat worden enkele formulieren, de belofte dat de koffer doorgestuurd zal worden naar Bocas del Toro. Je zult altijd zien dat als je spullen voor een ander meeneemt dat het fout gaat. Vooral je verantwoordelijkheidsgevoel met de zorg voor de ander en ik weet dat het om een behoorlijk bedrag mis zal gaan.

Het lijkt een scène uit een televisieprogramma, waar in een bijna lege bagagehal drie mensen zich keurig gedragen terwijl een stel voor ons, de Hoofd-klachten aan het uitfoeteren is, telkens opnieuw het verhaal doen, dat er de ADHD pillen van zijn schoonmoeder in de koffer zitten en dat de schade persoonlijk op die man verhaald zullen gaan worden. Daar kun je toch niets mee en is verloren energie.

De sympathieke Panamees blijft stoïcijns netjes en blijft dezelfde vragen netjes hetzelfde beantwoorden. Hij is zichtbaar blij dat hij eindelijk het woord tot mij kan richten in plaats van het zeurende stel. Ik krijg een formulier, vul het in, een bewijs retour en een WhatsApp nummer om contact met elkaar te houden. We lopen naar de taxiplaats en laten ons vermoeid naar het hotel brengen aan de andere kant van de stad.

Weer die prachtige dam in zee om de stad te mijden, al die mooie lichten en hoge gebouwen. In het hotel een heerlijk eten en vermoeid maar toch licht teleurgesteld over de bagage vallen we in slaap.

Pauselijke onderbreking

Zondag, 26 mei 2019

Alle voorbereidingen en spullen liggen uitstald op de bank. Nieuwe apparatuur vanwege een blikseminslag van Marlène en Loud en de gekke rommel die ik altijd weet te verzamelen. Het is veel en moeten daarom twee koffers meenemen om alles te verdelen en mee te kunnen nemen. Ik twijfel of het allemaal wel mee kan maar als het eenmaal is ingepakt valt het wel mee en vooral het gewicht, we zijn er weer klaar voor.

Een maand thuis met vreemde wendingen, een week op audiëntie bij de Paus geweest, samen met de Kikvorschen, twee keer in het ziekenhuis beland en twee keer zeer snel geholpen.

Te weinig de kleinkinderen gezien, te weinig de familieleden gesproken, te weinig mijn vader gesproken, het gaat allemaal zo snel.

Vet en goedkoop

Dinsdag, 23 april 2019

Panama City – Amsterdam

Het leeglopen van het vliegtuig, driehonderd man die naar een paspoortcontrole moeten, doen allemaal of ze geen haast hebben, kiezen tussen de lopende band, wel of niet, passeren de oude van dagen en de treuzelende pubers, om ongemerkt vooraan te komen. Ik hoef jullie natuurlijk niet te vertellen dat ik er ook zo één ben. Zo snel mogelijk het vliegtuig uit, de gang in en door blijven lopen op de rolband, trap naar beneden en passeer de bagageband, gelukkig hebben we geen ruimbagage.

!!Ineens realiseer ik me dat mijn portemonnee nog in het vliegtuig ligt. Keurig in het stoelvak zoals ik me altijd installeer, portemonnee, paspoort, computer, leesvoer allemaal in het vak om iets te lezen hebben en de portemonnee uit de kontzak om niet de hele reis erboven op te zitten. Alle spullen netjes bij het "desbarquement" keurig mee in de rugtas geladen maar mijn platvink zit nog in het vak 21b.

Direct een medewerker van het vliegveld aanschieten en die grijpt meteen de portofoon en roept de schoonmaakafdeling van het vliegtuig op. Dat is snel, en ik voel me bij de juiste man. Ik hoor de stem krakend door de portofoon komen dat knip is gevonden en komen hem brengen. Dat is een mazzel. Wat een geluk en wat een organisatie in Houston. Ongelooflijk, dat zulk groot vliegveld van die korte lijnen heeft.

Wij wachten netjes op het kleinood en zie de portemonnee overhandigd worden aan de medewerker. Hij komt hem direct brengen met een discreet gebaar en vraagt of het mijn portemonnee is? Is bevestig hem en zie al snel mijn pasjes, maar de 80$ zijn verdwenen. Even heel snel schakelen: Ik bedank hem heel hartelijk want aangifte van diefstal dat zal het hem niet worden en ik zou de man en mezelf in verlegenheid brengen en ik heb toch geen bewijs.

Ik ben blij met de terugkeer van de pasjes, identiteitskaart en rijbewijs.

Een hamburger eten bij Wendy’s, lekker veel en lekker vet.

Als makke schapen het volgende vliegtuig in en zitten al snel comfortabel richting Amsterdam. Ik ga nu toch maar op de lege portemonnee zitten.

Skyline Panama

Maandag, 22 april 2019

Bocas del Toro - Panama City

De wekker stuurt ons om 5 uur bed uit en pakken de laatste spullen, ik spuit de nieuwe fles chemicaliën de hut in en laten ons wegbrengen door de taxista. Exact om 6 uur bij de Watertaxi 25 die ons wegblaast met 600 PK naar Almirante, waar we naar de bus lopen om 11 uur in de bus te zitten. Het landschap is te vergelijken met Guatemala inclusief de wegversperringen en wegwerkzaamheden.

Vermoeiend en weinig leuks over te schrijven. Bij het busstation in Panama City nog een taxi om ons de andere kant van de stad te brengen en aanschouw een prachtige moderne stad met een mooie infrastructuur gelardeerd met kunstwerken. Het geeft me een Shanghai gevoel. Rijden over een dam die ze in zee aangelegd hebben om het verkeer in de stad te ontlasten, een prachtig gebied. Het einde van het Panamakanaal, de Pacific, de sfeer van het nieuwe.

We slapen in het Casino Hotel, vlakbij het internationale vliegveld, waar we heerlijk eten.

Zondag, 21 april 2019

Bocas del Toro.

Er is weinig geschreven over de kakkerlakken maar ze zijn er nog wel. Elke avond is het jacht op de monsters en we denken aan de winnende hand te zijn. Ze worden kleiner alhoewel we denken dat we een nieuw soort erbij hebben. Dat is verse import en nu maar hopen dat deze twee soorten niet met elkaar kruisen zodat er een nieuwe specie ontstaat die beschermd wordt door wereldnatuurfonds want dan zijn we in de aap gelogeerd. Kunnen we elke avond met een vlindernetje op jacht en de gevangen soorten bij Dr. Darwin inleveren.

In tegenstelling tot de Nederlandse opstelling dat we ongedierte niet meer met chemische middelen te lijf mogen gaan zweren wij toch bij de Caribische gifgroene flessen, die als de kakkerlak goed geraakt wordt, definitief zijn einde is. Je moet onze triomfglimlach eens zien als het weer gelukt is, desnoods met een millimeter groter cfk-gat op de Zuidpool. Ik dwaal af van kakkerlak tot voorbereiding voor de terugreis.

Bootje in de bakskist, ruimte genoeg. Buitenboordmotor opruimen, etenswaren opeten, inpakken om weg te geven en de spuitflessen klaarzetten om een laatste kakkerlakken shot te doen bij het weggaan.

Grote schrik want de bus is leeg zodat René lastiggevallen moet worden, die direct taxiet en me afzet bij een krakkemikkig steigertje waar enkele jongetjes aan het zwemmen en spelen zijn. René verdoet zijn wachttijd door met de jongens een tochtje te varen en wordt hierdoor wel een heel populaire jongen. De moeders komen leunen uit het raam zonder glas om de boel aan te kijken.

Aan boord probeer ik de inverter van René uit om de koelkast op te starten maar dat lukt niet zodat we de inverter weer inleveren. Eigenlijk heb ik er spijt van want het is een mooie zware uitvoering en altijd gemakkelijk.

In de avond een borrel aan boord bij de Pimentao tussen de bootjes van Bocas, de muggen hebben een hekel aan ankerende schepen. In de kuip is het behoorlijk veilig in tegenstelling op de steiger bij de Queen B.

Het is de laatste avond van deze trip maar door de afgelopen dagen van continue aan de generator werken heb ik het idee dat nog niets weet van mijn nieuwe omgeving.

Zaterdag, 20 april 2019

Bocas del Toro,

Het is wachten op de raad en contacten van de zogenaamde vriendjes van Marcelo en het duurt maar. De tijd tikt onder de vingers weg en besluit om de generator er maar op voorhand uit te halen. Ik weet nu alles blindelings te vinden en met een paar schroevendraaiers en de juiste sleutels heb ik de Fisher Panda snel los. De takel erboven en sleur de generator uit de bakskist en de gezaagde sleuf is nu al goud waard omdat het nu wel heel gemakkelijk gaat met 5 cm meer ruimte. Het laatste stukje even een knikje mee geven om de drempel te passeren en doortakelen.

Plaats de generator op de bank, scheer opnieuw in want moet nu de zeereling passeren om hem daarna op de steiger te kunnen zetten. Als een volleerd takelaar zou ik zo bij wsv Neptunus aangenomen worden als ze me zo bezig hebben gezien en ben erg in mijn nopjes met mezelf. Jacqueline hanteert de lier om wat bij te sturen en uiteindelijk als de generator de zeereling gepasseerd is langzaam uit te vieren. Wat samenwerking al niet vermag.

Het is 135 kg verplaatsen en dan zoals beschreven uit een veel te klein hok. Het is nu 13.00 uur en heb nog steeds niets gehoord van Marcelo maar voor mijn gevoel kan er niets verkeerd want het is uiteindelijk in goede handen bij Marcelo als ik vertrek. Jacqueline heeft de terugreis georganiseerd en zullen maandag alweer naar huis reizen.

Meten is weten

Vrijdag, 19 april 2019

Bocas del Toro

Vannacht kom ik tot het besluit om een regel uit te zagen van de kuipkist zodat ik 5 centimeter meer ruimte heb om de generator terug in te zetten. Met de bibberzaag, mijn benaming, zaag ik door het dikke polyester van de boot en ben tevreden met het resultaat, dit zal gemakkelijker werken worden. Marcelo zie ik vandaag niet opdagen zodat ik de generator zelf takel en met logica en extra touwtjes de motor er terug in weet te laten zakken. Zet hem vast op de motorsteunen, en begin met de slangen aan te sluiten.

Dik in de middag is Marcelo van de partij en is getuige van het proefdraaien. Motor slaat prima aan maar geen enkele spanning. Dit is toch een domper. Met de handleiding en beredeneren vraag ik Marcelo eens te meten zonder de aarde en of de coil dan geen sluiting heeft. Nu blijkt dat er wel degelijk sluiting in de coil zit. Ik houd mijn gezicht in de plooi maar weet wel dat er nu drie monteurs zijn geweest die gewoon niet hebben geweten, hoe je moet meten. 

Marcelo gaat eens informeren voor een bedrijf die kan wikkelen en ik klop de teleurstellingen van de dag eens van mijn jas.

Het uitje wat we hebben is een hapje gaan eten in de stad. Jacqueline heeft volgens Expedia een van de beste restaurants uitgezocht en dan ben je toch slachtoffer van de norm van een back packer want we belanden in een restaurantje met een rioollucht en zitten op een gammele bank met tafel. Het eten is niet slecht maar ambiance had er best meer mogen zijn voor een waardering van 4.5 op de ladder van onmogelijkheden

Takelen

Donderdag 18 april 2019

Bocas del Toro

Marcelo is op tijd, precies om 0900 staat hij in de kuip en gaan verder met het wenden en keren uit de bakskist. Na de generator op de bank gezet te hebben met al zijn slangen en kabels als tentakels rond zich heen, begint Marcelo de achterdeksel van de generator los te schroeven. Hij constateert waterschade maar de wikkelingen zien er goed uit en met behulp van zijn metingen, zegt hij geen sluiting vast te stellen. Schoonmaken en terug implementeren en hij moet het doen, is zijn advies. Zou het nu toch een meevaller kunnen worden?

Ik breng de rest van de dag door in de kuip en Jacqueline gaat op bezoek bij de Pimentao om een rondje te zwemmen, ik heb er geen tijd voor.

Bocas del Toro

Woensdag, 17 april 2019

Bocas del Toro

Het Engelse schip naast ons, een gezin met 2 kleine kinderen, roept ons aan en vraagt de komende dagen op te letten omdat ze een paar dagen naar Costa Rica gaan. Geen probleem maar wij gaan net ankerop om in de haven te gaan liggen en schuiven de vraag door naar de Pimentao. Het is een prachtig schip, maar een echte boot want er blijkt van alles aan te mankeren. De versnellingsbak ligt in de gort maar blijkt zo vastgeroest te zitten aan het motorblok dat het demonteren al een hels karwei op zichzelf is. Later blijkt dat ze zo murw gemaakt zijn door tegenslagen dat ze stoppen met hun droomreis en de boot in Panama willen verkopen.

De Queen B wordt losgemaakt van zijn ketting en varen met een boog om de ondiepte heen maar dat blijkt niet genoeg. Ik vaar over de ondiepte maar raak gelukkig geen bodem. In de haven worden we opgevangen door enkele dockboys en liggen vast aan stroom en water. Marcello komt aan boord en we beginnen direct met het losmaken en uithalen van het beest. Het valt niet mee bij deze temperaturen en verlies heel wat vocht terwijl ik er geen acht op probeer te slaan.

Helemaal voorbereid om de boel morgen te takelen en uit de bakskist te halen krijgen we regelmatig bezoek van de omliggende Captains die allemaal een advies uitdelen waar we uiteraard voor bedanken. Een fenomeen in de botenwereld waar iedereen ongevraagd advies komt brengen of om te vertellen dat hun probleem toch wel een graad erger is. Een Amerikaan komt om het uur en begint een verhaal waarbij ik mijn hoofd wegdraai en ik merk dat Marcelo steeds meer begint te hoofdschudden. Ik maak bijna een kapitale blunder om de man een kop koffie aan te bieden maar ik ontsnap toen hij bedankte. Morgen verder.

Dinsdag, 16 april 2019

Bocas del Toro

René heeft het een en ander uitgevogeld voor een ligplaats. De keuze was Red Frog Marina of de Bocas Marina. Het is Bocas geworden omdat het veel gemakkelijker te bereiken is en de winkels zijn er niet ver. Red Frog ligt een eind hiervandaan en het transport moet via een Lancia.

René heeft veel voorbereid en worden voorgesteld aan de eigenaar van de Marina die ook meteen een monteur voor de generator weet te regelen. Het is snel geregeld en spreek af dat we morgen naar binnen komen. Marcelo de monteur, een jonge Argentijn die klussend rondvaart is bekend met elektronica en generators. Dit lijkt allemaal prima te gaan.

Met de rubberboot van de Pimentao snorren we naar de stad en wandelen door de straten. René en Angelique wijzen ons de high lights en introduceren ons de Toto-Supermarkt. Uiteraard Chinees maar ze hebben er van alles, bedden, meubelen, een zeer uitgebreide ijzerwarenwinkel, feestartikelen en een supermarkt.

Ik koop een complete verse kip voor 3 euro en Angelique komt uit de strijd met een kippenborst van 7 euro. Dit is echt telraam rekenen. Om de rekensom en de onderliggende logica goed op ons in te laten werken eten we bij een Mexicaan een heerlijke lunch. Deze stad bevalt me wel, lekker onlogisch.

Bij de telefoonwinkel krijgen we te horen dat we de telefoon even helemaal uit moeten zetten en opnieuw opstarten. Het blijkt te werken en daar hebben we gisteren uren voor moeten wachten. De tijd van boos worden of geïrriteerd ben ik in de loop de jaren wel verleerd, schouders ophalen, lachen en buiten mopperen.

paradise Hotel Boca del Toro.

Maandag, 15 april 2019

Bocas del Toro

Er moet ingeklaard worden en gaan van boord met de papieren om te onderzoeken waar we moeten zijn. Het is altijd weer een omslag in denken want elk land heeft zijn gewoontes en mentaliteit. Panamezen zijn niet gemakkelijk in het eerste contact en komen nogal stuurs over, maar dat kan liggen aan het feit dat ik eens naar de kapper moet. Een grote bos grijs krullend haar die net doet of hij joviaal is wordt niet altijd gewaardeerd. Bij Puerta del Bocas lijkt me een goed adres om de bureaucratie van Panama te bestormen, maar daar aangekomen blijkt dat we aan boord van het schip moeten blijven wachten. De immigratie komt vanzelf op het gele vlaggetje af.

Wij weer terug aan boord en voel me een Don Quischotte waarvan ze zijn lans hebben geknakt. We kijken vanuit de kuip de wereld om ons heen maar eens aan. Rond 12.00 komt een grote Lancia met 5 personen aan waar 4 mensen bij ons aan boord stappen. Een dikke mevrouw van de immigratie heeft het meest moeite met overstappen en aan boord klimmen, je kunt zien dat het haar allemaal veel te veel is. Ze is de baas en dat is te merken want op het moment dat een van de jongeren een vraag aan me stelt, ontploft ze, dat hij eerst moet wachten dat ZIJ klaar is en dan mag hij. De jongen trekt wijselijk zijn keutel in en wacht. Ze zijn aardig maar hebben genoeg formulieren en de rekening is weer eens niet mis. Een 135 US$ armer met een vodje als formulier en drie stempels met een stempel in het paspoort, mogen we ons tijdelijk Panama toerist benoemen.

Met dezelfde ingewikkelde lichamelijke procedure klautert de “Mama van de Immigratie” van de Queen B. Het zou zo maar kunnen dat er volgend jaar alleen maar catamarans Panama aan mogen lopen omdat het inklaren voor een monohull voor haar veel te lastig is.

Nu zijn we vrij om het dorp in te lopen en gaan op onderzoek. Bocas is een leuke plaats, een waar oord voor Backpackers om van hieruit de eilanden te bezoeken en bij de riffen te snorkelen of duiken.

In de telefoonwinkel zijn we uren bezig want de verbinding tussen de winkel en de provider is geblokkeerd. Ondertussen toch maar een paar boodschappen doen met een overmatige hoeveelheid supermarkten die natuurlijk weer in handen zijn van de Chinezen. Het weerhoudt ons niet om op het terras bij de Chinees een nasi maaltijd te eten welk uitstekend smaakt.

Op naar de telefoonwinkel en deze vragen ons morgen terug moeten komen want het werkt nog niet.

Terug bij de rubberboot Kwienbietje blijkt deze zoveel water tot zich genomen te hebben dat ik een heuse pomp moet inzetten om de boel een beetje vaarbaar te houden.

René en Angelique komen op de borrel in de avond en het is al snel laat.

Bastimentos Panama

Zondag 14 april 2019

N 10º 37’ 568 W 081º 56’ 351 – Bocas del Toro Panama

En dan valt de voorspelde windstilte in. 02.00 Uur geen spat wind en de golven naast het schip beginnen te blinken. Een glad velletje op het water en besluit de motor te starten om de laatste 50 mijl op de motor te varen. Mijn vislijn hangt nog uit maar krijg deze met geen mogelijkheid meer naar binnen vanwege het Sargassum. Het Japanse Bessenwier. Om te voorkomen dat ik mijn handen openhaal aan de strakgespannen lijn knip ik deze door en zie de boot meteen een halve knoop sneller varen.

Sargassum is drijvend zeewier dat doorgaans ontstaat in de golf van Mexico om vervolgens door stromingen in de noordelijke Atlantische Oceaan in de Sargassozee, ten oosten van de Verenigde Staten, uit te komen. Het huidige zeewier lijkt echter uit een ander gebied te komen, een ovalen band tussen Brazilië en Afrika, hoewel het niet duidelijk is waarom hier nu meer wier groeit. De drijvende planten zijn normaliter een broedplaats en voedselbron voor verschillende soorten zeedieren. Het wier is niet schadelijk voor mensen en in kleine hoeveelheden kan het stranden gezond houden. 

De grote hoeveelheden die nu aanspoelen en voor de kust drijven zijn echter schadelijk voor toerisme, visserij en de plaatselijke fauna. Koraalriffen en zeegrassen worden bedreigd. Zeeschildpadden kunnen geen eieren meer leggen op de stranden, en ook de zee is minder veilig voor hen. Vissersboten komen moeilijk door de lagen wier heen en stranden worden ontoegankelijk door grote bergen zeewier, die bij ontbinding erg gaan stinken. 

De stranden die getroffen worden liggen vooral aan de zuidelijke en oostelijke kant van de Caribische eilanden. Toeristische resorts in die gebieden voelen de gevolgen. Toch is internationale berichtgeving dat "het Caribisch gebied vergiftigd wordt door rottend zeewier" niet juist. Sommige gebieden, waaronder de westelijke stranden die vaak de meeste toeristen trekken, hebben nergens last van. 

Ook worden op verschillende eilanden manieren gevonden om de plaag tegen te gaan. Technieken om het wier uit de zee en van de stranden te verwijderen zijn sinds 2011 aanzienlijk verbeterd. De grijpers die suikerriet op vrachtwagens laden blijken uitermate geschikt om het wier van het strand te verwijderen zonder zand mee te nemen. Ook wordt commercieel gebruik van het wier onderzocht, onder andere als mestproduct. 

Op de GPS keurig de positie van de ton ingevuld en varen daar met gezwinde spoed op af. Als we binnen een mijl afstand zijn moeten we de ton kunnen zien maar vinden geen ton, nog sterker alle betonning is weggehaald en moeten het met de dieptes van de kaart doen. Een catamaran achter ons worstelt met hetzelfde probleem en varen gezamenlijk naar Bocas del Toro. Al snel zien we de Pimentao op anker liggen en daarbij zijn ook Leo en Zanzibar. Met een snelle anker procedure liggen we naast de Pimentao en René komt ons ophalen met zijn rubberbootje voor een ankerborrel. Het is een fijn weerzien om René en Angelique te ontmoeten die we kennen van de Kaapverdië en samen de overtocht van Kaapverdië naar Suriname hebben gemaakt.

Wij zijn in Panama!

San Andres laten we aan stuurboord liggen

Zaterdag 13 april 2019

N 12º 45’ 536 W 081º 36’ 912 - N 10º 37’ 568 W 081º 56’ 351

Om 00.35 wordt de Queen B opgeroepen door de kustwacht wat onze bedoelingen zijn en of we San Andres willen aandoen. Ik bedank voor de eer en vertel ze dat we op weg zijn naar Panama. We krijgen een veilige reis toegewenst en de verbinding wordt verbroken. Prima controle en van een behoorlijke afstand is men alert want we zien aan de horizon wel enkele lichten maar het is toch nog ver weg. Het is een prachtige zeildag met steeds een beetje minder wind. Van de 13 knoop zakt de wind naar de 8 knoop maar het blijft bezeilbaar. Met een mooie avond, vlakke zee, alles wel aan boord schuiven we mijl voor mijl naar Panama.

Het is wel verwarrend dat deze twee kleine eilanden Colombiaans gebied zijn maar natuurlijk weer niet zonder geschiedenis. Officieel toegewezen in Den Haag in 2002.

De eilanden en eilandjes zijn in de loop van de geschiedenis in verschillende handen geweest en ook in de 21ste eeuw vinden internationale claims plaats op de vaak zeer kleine eilandjes. Vermoed wordt dat San Andres in de Gouden Eeuw door Nederlandse ontdekkingsreizigers werd ontdekt, van de WIC. De zeerover Henry Morgan had de eilanden van 1670 tot 1689 in handen. Hierdoor wordt de legende gevoed dat Henry Morgan een of meer van zijn schatten op en rond de eilanden had verborgen.

Vanaf eind 17e eeuw kregen de Spanjaarden de eilanden in bezit, waarbij ze verschillende malen van een andere provincie of departement deel uit gingen maken. Op het einde van het koloniale tijdperk behoorden de eilanden bij de provincie Cartagena. Groot Colombia bemachtigde zeggenschap over de eilanden in 1822, kort na het verkrijgen van zijn onafhankelijkheid. Dit was tegen de zin van de Verenigde Staten van Centraal Amerika. Die federatie claimde de eilanden namelijk eveneens. Nicaragua, dat uit de Verenigde Staten van Centraal-Amerika is voortgekomen, legde de meeste claims op de archipel.De bevolking van de bewoonde eilanden bestaat voornamelijk uit afstammelingen van slaven en mulatten die in de loop der eeuwen naar San Andrés en Providencia vervoerd werden. In het binnenland van San Andrés spreekt men Criollo sanandresano, een vorm van Creools, naast het algemeen gangbare Spaans, met voornamelijk gemengd Caribisch en Colombiaanse accenten. De meeste immigranten, die hoofdzakelijk van het toerisme leven, komen dan ook van de kustdepartementen Atlantico, Bolivar en Magdalena. Verder is er een relatief grote groep Libanezen op het eiland. Zij hebben de meeste middenstand in handen, die belastingvrij handelen: Parfumerieën, juweliers en luxeproducten, veelal in dezelfde winkel gevestigd.

Overzichtskaart waar we nu zijn.

Vrijdag, 12 april 2019

Providencia – N 12º 45’ 536 W 081º 36’ 912

Jacqueline blijft aan boord en ga op weg om de papieren op te halen. Ik had verwacht deze op te pikken rond 1200 uur maar dat kon helemaal niet want dan kan pas om 1400 uur. Ik doe een oproep naar Jacqueline en blijf in het dorp om te wachten. Bij de dames op de veranda een kop koffie, een paar boodschappen en loop nog wat rond tussen de sympathieke wanorde. Om 1400 uur bij Bush en hij heeft de papieren klaar. Hij doet net alsof hij allemaal heel snel heeft kunnen regelen maar ik heb mijn twijfels. Het lijkt gewoon vergeten en is versneld in beweging moeten komen. Als ik vraag wat hij moet hebben voor de exit procedure zegt hij doodleuk US$ 200. Ik sputter heel erg en zeg hem dat ik al 200 betaald heb bij de inklaring. Hij antwoord me, kijk maar wat je ervoor over hebt. Lichte verwarring en biedt hem 50 US$ en lijkt daar erg tevreden mee te zijn. Ik voel me belazerd en raad alle zeilers vanaf nu aan om de procedure zelf te doen op Providencia. Scheelt een hoop geld en ergernis, de ambtenaren zijn uitermate vriendelijk. Om 1500 uur terug aan boord en dan de opruimprocedure van rubberboot invouwen en spullen klaar maken voor vertrek. Jacqueline is getuige geworden van een bizar verhaal over de marifoon over een schip wat overvallen is door piraten, gelukkig geen gewonden want de opvarenden hebben zich weten op te sluiten in de cabine. De piraten hebben geen kans gekregen om binnen te komen. Dat is ook een oplossing, een schildpad oplossing. Terugtrekken in je cocon.

Het anker op, het zeil op en wegglijden over de zacht deinende oceaan via Morgans Head. We zien de overvallen boot die afgemeerd ligt bij een strandje en kunnen het niet laten te huiveren. Bij de laatste ton draait de Queen B zijn boeg naar het zuiden. De wind is prima en de vaart zit er meteen in. Het is een mooie avond met halvemaan en licht bewolkt en vaar met een glimlach in mijn element. Jammer dat Jacqueline nog geen 100% is maar die zal wel snel weer boven water komen. Om 23.30 passeren we een AIS-loos schip met grote lampen op het dek. Een visser druk met zijn ding, na al die verhalen en berichten gaan deze zaken toch een gereserveerde benadering krijgen.

Hieronder een journalistiek artikel van “Noonsite”,

We were attacked on Zeppelin on Thursday, April 11, 2019 at 1742 hours while sailing from Roatan, Honduras to Providencia, Colombia.

 The attack occurred at N14deg 49min 59.9, W82deg 46min56.7, off the coast of Nicaragua.

 We had taken the Edinburgh channel route through the Nicaraguan Banks, this route is one we have used before and several other boats we know personally have also used and none had any problems. We also talked to another boat on our arrival in Providencia that had just gone through it a week earlier without incident.

 We put out several Mayday calls with no response and activated our GEOS SOS inReach beacon, they responded via text and informed us that the Nicaraguan Navy would be responding. The attackers were local fisherman that surrounded us in 4 fishing pangas with 5 to 6 men in each one, about 20 to 25 men in total, ramming the sides and trying to get us to stop. They boarded Zeppelin, at which point we locked ourselves inside Zeppelin where they could not reach us due to our security grates on all of our hatches.

 The attackers proceeded to vandalize Zeppelin, smashing pilothouse windows, hatches, hull ports and windows, slashing sails and lines and halyards, etc. They stole pretty much everything that was not bolted down on deck or threw it overboard, including multiple sets of diving equipment, 12 scuba tanks, 2 sails, an Achilles 11 foot RIB inflatable, Avon 6 man SOLAS rated offshore liferaft all of our navigation electronics including GPS chartplotter/sounder, wind instruments, autopilot control heads, portable & fixed VHF radio, numerous cushions and storage boxes ripped from the deck, and other misc. equipment. They rammed the stern of the boat, breaking the boarding ladder and cracking the hinges on the swim platform, there are numerous deep scratches and paint transfers on both sides of the aft half of the hull.

 They did not appear to be organized pirates, they did not have any weapons other than knives, or any tools, they had to leave our outboard motor behind as they couldn’t cut the chain locking it. It appears that they just saw an opportunity and decided to go after us. They went berserk, it was an angry mob scene on our deck with about 20 men screaming and jumping and smashing things. We have no doubt that our lives would have been in danger had they been able to get inside the boat.

 Once they left the boat we immediately headed towards Providencia, Colombia at full speed to get away from the coast of Nicaragua as fast as possible, Providencia being the closest safe port and our original destination. The Nicaraguan Navy never showed up and we were not risking staying in that area to see if they did. We arrived in Providencia the next day in the late afternoon and spent all the next day filing reports with the Colombian Coast Guard and Port Captain, he told us that even though the attack took place in Nicaraguan waters Colombia has responsibility to handle it because Providencia is listed on our Zarpe as our destination port. He told us that he would be sending the details to all the various Coast Guards and Port Captains in the Western Caribbean.

 Since arriving in Providencia we have been told by local authorities and fishermen that Colombian fishermen from Providencia are being attacked off the coast of Nicaragua in international waters by Nicaraguan fishermen. We have also been told that there was another incident where a boat was stopped by the Nicaraguan Navy out by the Gorda Banks and was attempted to be extorted.

 The political situation in Nicaragua is a mess and it appears that the desperation of the people is spilling over onto the seas. It appears that the waters off the Nicaraguan Banks have become very dangerous and no route, either inside or outside is safe anymore.

 See CSSN Report here.

een laatste plaatje van Providencia.

Donderdag, 11 april 2019

Providencia.

Vandaag een uittocht van schepen. Er worden verschillende ankers omhooggetrokken en zie de schepen of naar Zuid varen ofwel naar Noord. Alleen Chris en Laurie van de Black Elise en de Mexicaan blijven vast aan hun anker.

Het ziet er de komende dagen goed uit alleen bij de aankomst van Panama staat er heel weinig wind. Het staat erom bekend en zal er waarschijnlijk mee moeten dealen. Wij blijven nog een dagje en besteden dit om bij de heer Bush uit te kunnen klaren.

Bush doet heel geleerd en neemt de papieren in ontvangst. Omdat ik zeg dat we morgenmiddag vertrekken zegt hij dat de papieren morgenmiddag klaarliggen. We maken een rondje door het dorp en zien en beoordelen het als helemaal bekend. Bij een koffiebar boven op een veranda drinken we een koffie bij een paar dames die er best wel lol in hebben. Bij de supermarkt nog wat blikvoer en missen de koeling in deze temperaturen enorm. Een koelkast is geen luxe maar bijna een eerste levensbehoefte om je spullen minimaal enkele dagen goed te kunnen houden bij deze temperaturen.

Vanuit de kuip ben ik getuige van een ankermanouvre van een schip met te veel bemanning op het voordek. Er staan enkele heren naar de stuurman te schreeuwen zowel vooruit als achteruit. Heerlijke situaties en ik gniffel in de kuip. De stuurman geeft een flinke peut achteruit en trekt het anker over de grond zonder de tijd te gunnen om het anker in te kunnen graven. Het ligt hier niet aan de ankergrond want die is prima. Uiteindelijk wordt er een oplossing gevonden en ik zie alle dekjongens over het dek naar de kuip dartelen. Nu wordt de heer Bush opgeroepen maar die geeft niet thuis. Verwarring aan boord en hoor telkens de oproep naar Bush uitgaan.

Op de top van het eiland

Woensdag, 10 april 2019

Providencia.

Ontbijt en de vaste rituelen van een ankeraar in beweging. Rubberboot in het water, de motor erop, de losse onderdelen mee zoals een flesje reserve brandstof, pomp, man over boord touwtje. De waterdichte rugtassen met inhoud mee en we kunnen op stap. Bij het dinghy dok vastbinden en de schoenen aan, op weg naar de bromfietsverhuur. 60.000 Colombiaanse munten op tafel ofwel Euro 20, en geen contract, geen borgsom, geen uitgebreide naamregistratie en kopieën rijbewijs. Dit is wel heel gemakkelijk en comfortabel. De verhuurder start de scooter en laat zien hoe je start en wegrijdt, de volledige rijinstructie achter de rug gaan we op weg naar de wandelroute van The Peak.

We rijden naar de ingang en Dundee komt met uitgestoken hand om ons te verwelkomen en we moeten zeker niet vergeten bij terugkomst van de wandeling, bij zijn vader een kokosnoot te kopen en bij hem een limonade te drinken. Ik beloof het hem en wij wandelen met goede moed naar de wandelroute. Een gratis pad met een aantal kunstwerken zoals bruggetjes op volstrekt willekeurige plaatsen. Leuningen om je soms vast te houden terwijl je op een andere plek volledig aan je lot overgelaten wordt. De stenen vastgemetseld in de mortel zijn soms niet gemakkelijker te passeren dan de losliggende stenen waar je heel gemakkelijk van steen naar steen kunt overstappen. Geen gemopper want het is een prachtige wandeling met uitleg over de zwarte krabben, de leguanen, en salamanders. Ik geniet van de omgeving en de tocht is pittig te noemen, de hoogte overbrugging is op een kilometer 250 meter. Het is moeilijk om hoogte in te schatten en afstand in de bergen, ik kijk naar boven en ben bijna overtuigd dat wij heel ver van nog hogere punten zitten zodat ik concludeer dat we wel een Peak zullen bereiken maar niet de The Peak van het eiland. En nadat we een bergtop hebben bedwongen loopt het pad om de top ineens bijna egaal naar beneden en dan weer omhoog en zie de echte The Peak. Een hoge top met een naakte rots bovenop. Het ziet er indrukwekkend uit maar het valt erg mee na hetgeen we al achter de rug hebben. Met een prachtig uitzicht van deze hoogte op de Queen B en het rif aan de andere zijde laten we de omgeving op ons inwerken.

En nu terug, het lijkt onvoorstelbaar dat bij het dalen een groter hoogteverschil aangeeft dan het klimmen, natuurlijk gaat het dalen sneller dan klimmen maar ik ben trots op mezelf dat ik deze verschillen beklommen heb.

Beneden is er geen Dundee te bekennen en ook Pa heeft zijn kokosnoten in de steek gelaten en besluiten we een lunch te gebruiken in South West Bay. Een geweldige visschotel met Pargo, lobster, conch, inktvis en de nodige rijst en groente op een groot dienblad geserveerd vallen we aan. Heerlijk eten in een nog mooiere ambiance onder de palmen op het strand. Na het eten een duik om af te koelen en even de ogen dicht doen op het strand, gaan we al snel weer op stap met de scooter. Bij Deep Blue nog een cola met uitzicht over de lagoon.

Een heerlijke dag met eiland waar je complexloos de toerist kunt uithangen. De zon zakt vol rond in het water en drink heel tevreden mijn koffie in de kuip.

Morgan Head, die ronde steen tussen het groen

Dinsdag, 9 april 2019

Providencia

Het eiland Santa Catalina ligt vlak naast het eiland Providencia, een ondiepe sloot scheidt de twee eilanden van elkaar en worden bij elkaar gehouden door een gammele drijvende brug. De draaibrug is eens gebouwd om verkeer zowel het landverkeer of het vaarverkeer tussen de baai en het rif mogelijk te maken maar dat kan al lang niet meer. De brug zou als pulp uit elkaar vallen als je alle extra houtjes, latjes, touwtjes en andere hulpmiddelen zou losmaken. Deze brug is op maar waarschijnlijk geen geld voor een andere.

Morgan blijkt deze ondiepte eens uitgebaggerd te hebben om zijn schip te laten verdwijnen achter het eiland pal achter het rif. Wij lopen regelmatig over de brug naar de stad.

Vandaag met een wandeling het eiland Santa Catalina verkennen en lopen over het mooie pad richting het Mariabeeld op de rots. Een nette trap met wat stenen die geëgaliseerd zijn met beton, klauteren we naar boven en passeren heel wat jongere mensen die zich werkelijk omhoog moeten slepen en sleuren. Even nog maar niet aan denken en gewoon de stoere sterke ouwe jongen blijven door fris en fruitig te blijven klimmen. Bovenop het standbeeld een uitzicht over de baai en vervolgens met een mooie trap omlaag naar een strand waar een feestje plaats vindt. Een aantal jongelui, zonnen, snorkelen, eten, drinken en een vuur met lekkere versnaperingen maken het feestje compleet. We schuiven er voorzichtig langs en volgen het bospad naar boven. Boven aan de andere kant van het eiland staat een enorme steen die Morgan Head genoemd wordt. Vernoemd naar de Boekanier Morgan waar nogal wisselende berichten op internet staan. Een boekanier is volgens de Engelsen geen Piraat omdat een boekanier met een toestemming van de regering Spaanse galjoenen mag aanvallen en buit maken. De Spaanse websites beschouwen hem gewoon als piraat vanwege de kaperij en de gruwelijkheden die Morgan op zijn geweten heeft. Vooral de stad Panama heeft het moeten ontgelden want deze heeft hij zodanig geplunderd en verwoest dat ze de stad op een andere plek moesten inrichten. Heeft zich een “fijne held” getoond en heeft zijn schat ergens op dit eiland achtergelaten maar tot op heden heeft niemand de goudschat weten te traceren. Broodje aap verhaal en doet het goed voor de toeristen want het hele pad staat vol met bordjes die verwijzen naar deze geschiedenis.

Bij Morgan Head wil ik als een kwajongen langs de richel verder klauteren maar Jacqueline roept me terug omdat het haar onverantwoord lijkt. Ze heeft gelijk maar dat moet je als echte vent niet toegeven. Doe ik dus ook niet. Ik had best wel verder willen avonturieren.

Terug langs het pad waar we vandaan kwamen en gaan op een verstopt strandje tussen de kliffen heerlijk wat zwemmen en genieten van de uitzichten. Het kleine Cruiseschip wat ver op zee voor anker ligt, de Cruisegasten die het eiland en ook onze rots bevolken, een man hangt in een hangmat en vertelt later dat hij urenlang de enige was op dit strand.

Terug langs de jongelui waar de muziek een paar decibellen aangedikt zijn en bezoeken de bar vlakbij de dinghysteiger. Een drankje een boodschap in de stad voor het avondeten en we varen terug met het lekke rubber naar de boot.

In de ochtend aan boord druk bezig geweest met de teksten voor het weblog en ben bijna bij maar nu geen internetverbinding. De reis voorbereiden naar Panama, de kaarten en almanak bestuderen met de nodige waypoints. Met het weinige contact met het internet zien we dat het een moeilijke aankomst is bij Bocas del Toro omdat er geen wind zal zijn. Dat wordt hulp zoeken bij de Yanmar.

Manzanillo Beach

Maandag, 8 april 2019.

Providencia

Vandaag de verkennende tocht over het eiland. Een Mule huren ofwel een golfkar opgepimpt als jeep. Grote letters Kawasaki op de motorkap met het geluid van een grasmaaimachine. Ik vind huren van 10.00 uur tot 18.00 uur genoeg en blijk daar later helemaal gelijk in te hebben, het eiland is zo klein dat we kans hebben om dit continent tweemaal rond te rijden terwijl de maximale snelheid niet boven de 20 kilometer per uur uit komt.

Met veel gekraak van de versnellingsbak en het geluid van de maaimachine rijden we het dorp uit op ontdekking langs de kustweg van het eiland. Prachtige uitzichten over het blauwe water aan de westzijde. In het eerste dorpje wil Jacqueline graag uitstappen om het dorp te verkennen maar de tien huizen op een rij zijn door mij al ontdekt tijdens het passeren. Uitstappen dus en van huis naar huis teruglopen op het einde van de rij de weg oversteken en teruglopen naar de golfkar. Zo, dat was nederzetting nummer 1. We rijden met de kar een paar zijweggetjes in en komen prachtige stranden met palmen tot aan de vloedlijn tegen. Wat een mooie bijzondere wereld en het Bounty gevoel is top. Alfred met zijn geliefde Captain komen we tegen aan het wuivende palmenstrand en laat natuurlijk niets merken van de conversatie gisteren. Vriendelijk zwaaiend rijden we een strandje verder.

Rolands Beach Bar is geweldig, de barman met rastahaar ligt in een hangmat achter de bar en heet me van harte welkom. De geluidinstallatie versterkt de communicatie zodat het hele strand hoort dat ik welkom ben en dat hij heerlijke koude biertjes, cocktails heeft en natuurlijk lekker eten zoals lobster en nog veel meer. Ja, wat moet je dan bestellen, ik kom niet verder als een flesje water en een cola. De man springt uit zijn hangmat haalt uit een totaal verroeste koelkast de drankjes en omdat ik niets te eten wil hebben geeft hij uit voorzorg toch de menukaart mee. Dit lijkt wel heel erg op de Beach Inn uit IJmuiden van jaren geleden qua sfeer. Vanuit de hangmat wordt elke strandwandelaar aangeroepen met de installatie dat er koud bier en et cetera is. Bijna iedereen neemt de moeite om een plek te zoeken tussen de oude pallets als bank en stoel of op de skippybal aan een touw vastgemaakt aan een overhangende boom aan de rand van het water. Een collega Rastaman begint een groot openvuur aan te steken om aan te kondigen dat er voor de lunch een soort van braai wordt gedaan. Ik vermaak me hier best het is alleen wel erg vroeg zodat we op verdere ontdekking gaan.

Aan de oostkant van het eiland krijgen we nog mooiere uitzichten met verschillende kleuren blauw, turkoois en groen met de witte brekers van de zee tussen het rif en het eiland. Het rif heeft een onafgebroken lengte van 31 kilometer en bezet de tweede plek op de wereld als aaneengesloten lengte. Verschillende ondiepe vaartuigen zoals catamarans gemaakt van aluminium buizen als drijvers, vervoeren de snorkelaars naar de mooie plekken aan de rand van de brekende zee op het rif. Bij een hotel wat aanbevolen staat in de gids als duur maar wel heel goed is het inderdaad heel duur maar lang niet zo goed. Het heeft een prachtig uitzicht met ligstoelen en tafeltjes netjes gedekt. De allure van een bijzondere plek, jammer dat ze van het eten geen onvergetelijke beleving weten te maken want dan had dit een hotspot kunnen worden. We kunnen er niet met creditcard betalen want het internet werkt niet. Logisch dat ook het wifi niet werkt. We rijden door naar het dorp en maken nog een rondje eiland om bij het strand een duik te gaan doen. Onder de bomen in de schaduw lopen we het heerlijk warme water in voor een duik. Bij terugkomst uit de zee begint het te regenen zodat we een drankje gaan halen bij de strandtent met afdak. Het stroomt er al snel vol en verwonder me hier over de prachtige schotels met vis en andere gerechten. Het kan dus wel en ook op de plekken waar je het niet verwacht.

Om 16.00 uur rijden we terug naar het dorp voor een wifisignaal maar helaas het blijft gebrekkig. Het eiland heeft volgens zeggen gratis wifi maar dit zogenaamde Gobernacion Vividigital kan geen enkel zwaar bestand aan en het blijft bij een beetje WhatsApp als je geluk hebt.

Een paar boodschappen halen en wachten op de man die de golfkar weer moet innemen. !8.00 uur afgesproken maar het Bossche kwartier is hier ook afgekeken zodat om 18.15 de kar ingeleverd wordt. De golfkar was totaal versleten en het is een wonder dat de kar ons niet onderweg in de steek heeft gelaten. We hebben wel door deze pruttelende en hoestende Kawasaki een mooi beeld van dit prachtige eiland gekregen.